Cải cách tư pháp Israel: Tổng thống cảnh báo "vực thẳm", tuyên bố "lằn ranh đỏ"

Cải cách tư pháp Israel: Tổng thống trình bày dự thảo mới, Thống đốc ngân hàng trung ương phát cảnh báo

Nhiều cuộc biểu tình phản đối kế hoạch cải cách tư pháp Israel nổ ra trên toàn đất nước Do Thái trong những tuần qua. (Nguồn: Getty Images)

Bài phát biểu được truyền hình trực tiếp nhằm công bố các nội dung chính của dự thảo mới này.

Tổng thống Isaac Herzog cho biết, đề xuất của ông phản ánh một khía cạnh rộng lớn của Israel và gợi ý rằng, sự sống còn của Nhà nước Do Thái phụ thuộc vào việc đạt được thỏa hiệp.

Cảnh báo về một cuộc "nội chiến", ông Herzog nói: “Bất cứ ai nghĩ rằng chúng ta sẽ không bao giờ phải đi đến một cuộc nội chiến thực sự thì đều không biết rằng, ngay bây giờ, vực thẳm đang ở trong tầm tay".

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo khẳng định: "Nội chiến là lằn ranh đỏ. Tôi sẽ không để điều đó xảy ra, bằng bất cứ giá nào, bằng mọi cách".

Đây là cảnh báo nghiêm trọng nhất mà Tổng thống Israel đưa ra về hậu quả của việc cải cách tư pháp do chính phủ của ông Netanyahu đề xuất, vốn đã châm ngòi cho hàng chục cuộc biểu tình trên toàn quốc trong hơn 10 tuần qua.

Người dân Israel cho rằng, kế hoạch này nhằm hạn chế quyền lực của Tòa án Tối cao và đe dọa vai trò độc lập của ngành tư pháp. Trong khi đó, theo Thủ tướng Benjamin Netanyahu, kế hoạch này là nhằm cân bằng lại 3 nhánh quyền lực của Israel.

Khoảng nửa giờ sau khi bài phát biểu của Tổng thống Herzog kết thúc, đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu bày tỏ sự không đồng tình.

Bộ trưởng Giáo dục Yoav Kisch cho rằng: "Đề xuất do tổng thống trình bày giải quyết các vấn đề trong cải cách, nhưng thật không may, các điều khoản chính chỉ kéo dài tình trạng hiện tại và không tạo ra sự cân bằng tối thiểu cần thiết giữa các nhánh của chính phủ”.

Nhiều bộ trưởng và đảng viên của Likud sau đó cũng đã đưa ra một loạt các tweet nhận xét rằng đề xuất của ông Herzog không tạo ra sự thay đổi thực sự.

Trong khi đó, lãnh đạo phe đối lập Yair Lapid chúc mừng bài phát biểu của Tổng thống Israel, nói rằng, Nhà nước Do Thái đang bị chia cắt và các bên "phải nỗ lực hết sức để ngăn chặn sự tan rã về kinh tế, an ninh và xã hội gây tổn hại nghiêm trọng đến khả năng phục hồi quốc gia".

Ông Lapid cũng kêu gọi cách tiếp cận tôn trọng với đề xuất của Tổng thống Herzog vì lập trường, sự ngiêm túc cũng như các giá trị làm nên dự thảo này, đồng thời chỉ trích phản ứng của liên minh cầm quyền với văn bản trên.

Về phía đảng Thống nhất quốc gia, họ cho biết đang thông qua dự thảo của tổng thống, đồng thời kêu gọi Thủ tướng Netanyahu và tất cả các đảng phái chính trị "hành động có trách nhiệm vào giờ phút định mệnh này, thông qua đề xuất và bắt đầu thúc đẩy nó ngay lập tức".

Trước đó, trả lời phỏng vấn truyền thông đêm 14/3, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Israel (BOI) Amir Yaron đã cảnh báo đề xuất cải cách tư pháp của chính phủ Israel là “nóng vội”.

Theo quan chức Israel, các kế hoạch cải cách đó có thể làm suy yếu tính độc lập của hệ thống tòa án do đó “không giành được sự ủng hộ rộng rãi của người dân”.

Về lâu dài, tác động tiềm tàng chủ yếu là "chảy máu chất xám… Điều này gây ra ảnh hưởng rất lớn. Đó là lý do tại sao chúng tôi phải duy trì sức mạnh và tính độc lập của tòa án”, ông Yaron cảnh báo.

Một số tập đoàn công nghệ cao của Nhà nước Do Thái tuyên bố rút vốn và không đầu tư thêm nếu các kế hoạch cải cách này được thông qua.