Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: 'Giấc mơ' của Israel 'tan thành mây', Mỹ 'ngây người' với tài của Trung Quốc

Phương Hà
Với thỏa thuận Saudi Arabia-Iran, Israel sẽ khó thiết lập một liên minh chiến lược khu vực để chống lại Iran. Lúc này, Mỹ cũng cần phải đánh giá lại vị thế của mình trong khu vực Trung Đông.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Thỏa thuận Saudi-Iran: Cú sốc với Israel?
Từ trái sang: Cố vấn an ninh quốc gia Saudi Arabia Musaad bin Mohammed al-Aiban, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Vương Nghị và Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia Tối cao Iran Ali Shamkhani tại cuộc họp tổ chức tại Bắc Kinh (Trung Quốc) ngày 6/3. (Nguồn: CNN)

Chiến thắng cho Iran?

Theo báo chí Israel, việc Iran và Saudi Arabia ký thỏa thuận nối lại quan hệ ngoại giao trong vòng 2 tháng tới, dưới sự kết nối của Trung Quốc, đã giáng đòn mạnh vào tham vọng của Israel trong việc thiết lập một liên minh chiến lược khu vực để chống lại Iran.

Tờ Haaretz nhận định “giấc mơ của Israel thành lập một liên minh Arab chống Iran đã tan thành mây khói”. Thông tin về thỏa thuận giữa Iran và Saudi Arabia có thể vẽ lại “bản đồ bạn-thù” trong khu vực, đồng thời tạo ra những tác động toàn cầu.

Thỏa thuận hòa bình với Saudi Arabia mang lại cho Iran tính hợp pháp tối cần thiết trong thế giới Arab và có thể mở đường cho các thỏa thuận tiếp theo với các quốc gia Arab khác như Ai Cập, chấm dứt chiến tranh ở Yemen, dẫn tới một giải pháp khả thi cho cuộc khủng hoảng ở Liban và thậm chí sẽ giúp nối lại đàm phán khôi phục Thỏa thuận Hạt nhân Iran 2015.

Ngoài ra, thỏa thuận giữa Saudi Arabia và Iran sẽ buộc Mỹ phải đánh giá lại vị thế của mình trong khu vực Trung Đông, bởi nó cho thấy, chính Bắc Kinh chứ không phải Washington hay Moscow có khả năng dàn xếp "mớ hỗn độn" trong khu vực xưa nay vẫn thuộc ảnh hưởng của Mỹ.

Theo Times of Israel, thông báo bất ngờ của Saudi Arabia về việc nối lại quan hệ với Iran đã tạo ra một rào cản mới đầy phức tạp trên hành trình mở rộng quan hệ ngoại giao của Israel với thế giới Hồi giáo.

Đây là một cú sốc đối với chính phủ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đã công khai mục tiêu đưa Saudi Arabia vào liên minh khu vực chống Iran.

Tuy nhiên, giới quan sát cũng tỏ ra thận trọng khi nhận định về những tác động thực chất của diễn biến mới trong hai cặp quan hệ Saudi Arabia-Iran và Saudi Arabia-Israel.

Chuyên gia quan hệ quốc tế theo dõi về Saudi Arabia, ông Aziz Alghashian cho rằng, Riyadh không quá coi trọng vai trò của Israel trong một mặt trận tiềm năng chống Iran.

Chuyên gia này giải thích: “Saudi Arabia hiếm khi hành động dựa trên quan điểm ‘kẻ thù của kẻ thù là bạn’, đặc biệt là trong các vấn đề chiến lược. Thông tin mới nhất cho thấy rõ ràng Saudi Arabia ưu tiên quan hệ với Iran hơn là quan hệ ngầm với Israel”.

Tuy nhiên, ông Alghashian nói thêm điều này không có nghĩa là các hoạt động hợp tác không công khai giữa Saudi Arabia và Israel sẽ dừng lại. Việc nối lại quan hệ với Iran chỉ là một biến số mới trong toan tính của Saudi Arabia.

Là quốc gia biểu tượng của thế giới Hồi giáo, Saudi Arabia sở hữu 2 địa điểm linh thiêng nhất bao gồm thánh địa Mecca và Medina. Bất chấp tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa Israel và các nước Hồi giáo Vùng Vịnh đang diễn ra mạnh mẽ với các Hiệp định Abraham, lâu nay Riyadh vẫn tuyên bố điều kiện tiên quyết để nước này tham gia với Israel là thực hiện giải pháp “hai nhà nước trong vấn đề Palestine”.

Mặt khác, trên thực tế Saudi Arabia vẫn đang mở hé các cánh cửa hợp tác với Israel như việc mở cửa bầu trời cho các chuyến bay thương mại, cho phép phóng viên Israel sang đưa tin nhân chuyến công du Trung Đông của Tổng thống Mỹ Joe Biden, cho phép tổ chức các diễn đàn hợp tác kinh tế.

Gần đây, Riyadh còn tiếp cận Washington đề xuất sẽ tham gia Hiệp định Abraham nếu Mỹ cam kết hỗ trợ chương trình hạt nhân dân sự.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, bạo lực gia tăng với người Palestine ở Bờ Tây sau khi chính phủ mới tại Israel lên nắm quyền đã khiến tình hình thay đổi, Saudi Arabia không còn động lực sớm bình thường hóa quan hệ với Israel.

Hơn nữa, chuyên gia Brian Katulis tại Viện Trung Đông ở Washington cho rằng, việc Saudi Arabia-Iran nhất trí nối lại quan hệ có thể khiến khoảng cách giữa Israel và Saudi Arabia thêm nới rộng nếu như tới đây có thêm nhiều "quả ngọt" được sinh ra từ thỏa thuận này.

Biết đâu sẽ tốt cho tất cả

Theo chuyên gia Nicholas Heras tại Viện Chiến lược và chính sách New Lines, việc giành được thỏa thuận với Saudi Arabia là “một chiến thắng ngoại giao hiển nhiên với Iran". Ông Heras nhận định, Saudi Arabia đã gửi đi một tín hiệu rõ ràng là chính phủ và người dân Israel không thể có sự ủng hộ của Riyadh nếu muốn tấn công quân sự Iran, ở bất cứ nơi nào trong khu vực.

Tuy nhiên, giới quan sát cũng không quá bi quan về những hậu quả với Israel sau thỏa thuận Saudi-Iran.

Chuyên gia Fatima Abo Alasrar, hiện đang cộng tác tại Viện Trung Đông (Washington) đánh giá rằng thỏa thuận Iran-Saudi Arabia khá hẹp, chỉ tập trung vào các vấn đề cụ thể như mở lại sứ quán, nối lại hợp tác thương mại và an ninh khi bị tấn công.

Việc tỏ thái độ thiện chí với Iran cũng có thể được xem là một phần của nỗ lực lớn hơn của Saudi Arabia tìm cách hàn gắn quan hệ với Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ - hai quốc gia gần đây đang đứng về phía Iran.

Nếu coi đây là một xu thế thân thiện hóa giữa các quốc gia trong khu vực, thì thậm chí thỏa thuận Saudi-Iran còn có lợi cho Israel. Chuyên gia nghiên cứu về Saudi Arabia, ông Eyad Alrefai nhận xét: “Thỏa thuận này sẽ tạo ra một động lực có thể thúc đẩy khu vực chuyển động tới một tương lai hiểu biết, tôn trọng và hợp tác với nhau. Trong một môi trường như vậy, các quốc gia đều sẽ có lợi, mà chủ yếu là Israel”.

Iran và Saudi Arabia đã có một lịch sử đầy sóng gió trong vòng chưa đầy một thế kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức. Mối quan hệ này cũng chứng kiến nhiều thăng trầm kể từ cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979 ở Iran.

Quan hệ ngoại giao giữa hai nước bị gián đoạn sau khi xảy ra vụ việc người biểu tình Iran tấn công trụ sở các phái đoàn ngoại giao Saudi Arabia tại Iran vào năm 2016. Việc Iran - Saudi Arabia “đóng băng” quan hệ đe dọa sự ổn định và an ninh ở vùng Vịnh, thậm chí châm ngòi xung đột ở Trung Đông từ Yemen tới Syria. Do đó, mối quan hệ giữa Iran và Saudi Arabia được cải thiện có thể có tác động đến chính trị trên khắp Trung Đông.

Với IPEF, Mỹ có vượt qua cái bóng của 'người khổng lồ' kinh tế Trung Quốc tại ASEAN?

Với IPEF, Mỹ có vượt qua cái bóng của 'người khổng lồ' kinh tế Trung Quốc tại ASEAN?

Trong lĩnh vực kinh tế và thương mại, Mỹ còn nhiều việc phải làm để bắt kịp Trung Quốc. Trong những năm qua, Trung Quốc ...

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc thăm Ukraine, Kiev muốn mở rộng thỏa thuận ngũ cốc

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc thăm Ukraine, Kiev muốn mở rộng thỏa thuận ngũ cốc

Ngày 8/11, Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc (LHQ) Linda Thomas-Greenfield có chuyến thăm Kiev, gặp gỡ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Nga bắn tín hiệu mới vì lo Mỹ hết 'mặn mà' với thỏa thuận hạt nhân Iran

Nga bắn tín hiệu mới vì lo Mỹ hết 'mặn mà' với thỏa thuận hạt nhân Iran

Nga cho rằng các tuyên bố của Mỹ ở nước ngoài đang tạo ra những nghi ngờ về cam kết của Mỹ với thỏa thuận ...

Phản ứng 'gắt' với động thái của Trung Quốc tại Biển Đông, Mỹ và Philippines tuyên bố tập trận chung quy mô lớn

Phản ứng 'gắt' với động thái của Trung Quốc tại Biển Đông, Mỹ và Philippines tuyên bố tập trận chung quy mô lớn

Bày tỏ quan ngại với các hành động hung hăng của Trung Quốc tại Biển Đông, Mỹ và Philippines đã thông tin về cuộc tập ...

Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: Trung Quốc gọi tên 'chiến thắng', hé lộ đề xuất của Bắc Kinh, Mỹ có lo?

Thỏa thuận Iran-Saudi Arabia: Trung Quốc gọi tên 'chiến thắng', hé lộ đề xuất của Bắc Kinh, Mỹ có lo?

Theo The Hill ngày 12/3, thỏa thuận bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Iran và Saudi Arabia hôm 10/3 đang khiến Mỹ phải ...

(theo Haaretz, Times of Israel)

Đọc thêm

Top 4 mẫu smartphone chuyên dụng dành cho người chơi crypto

Top 4 mẫu smartphone chuyên dụng dành cho người chơi crypto

Khi nhắc đến crypto, crypto phone hay blockchain phone có lẽ là cái tên quen thuộc khi được tích hợp sẵn các ứng dụng và dịch vụ liên quan đến ...
Giá iPhone 15 Pro Max giảm về mức thấp nhất kể từ khi ra mắt

Giá iPhone 15 Pro Max giảm về mức thấp nhất kể từ khi ra mắt

Theo khảo sát tại nhiều hệ thống bán lẻ lớn tại Việt Nam, giá iPhone 15 Pro Max đang được chào bán ở mức 30,5-30,9 triệu đồng dành cho phiên ...
Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới thủ đô Manila của Philippines và sẽ có cuộc gặp ba bên với những người đồng cấp nước chủ nhà và Nhật Bản.
Trung Quốc: Làn sóng sa thải ập đến ông lớn ngành năng lượng mặt trời

Trung Quốc: Làn sóng sa thải ập đến ông lớn ngành năng lượng mặt trời

Longi - gã khổng lồ năng lượng tái tạo Trung Quốc - đang tìm cách "bẻ lái" trước cơn bão lạm phát.
Hướng dẫn cách xóa ảnh bìa trên Facebook đơn giản, nhanh chóng

Hướng dẫn cách xóa ảnh bìa trên Facebook đơn giản, nhanh chóng

Bạn vừa đăng một tấm ảnh bìa không ưng ý lên trang Facebook cá nhân mà không biết cách xóa ảnh bìa sao cho đúng? Đây thực chất là một ...
Thị trường máy tính toàn cầu sẽ tăng trưởng đều đặn nhờ AI

Thị trường máy tính toàn cầu sẽ tăng trưởng đều đặn nhờ AI

Các chuyên gia nhận định thị trường máy tính toàn cầu sẽ tăng trưởng đều đặn qua từng năm nhờ vào sự bùng nổ cũng trí tuệ nhân tạo (AI).
Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới thủ đô Manila của Philippines và sẽ có cuộc gặp ba bên với những người đồng cấp nước chủ nhà và Nhật Bản.
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Xung đột ở Dải Gaza: Israel tiêu diệt nhân vật Hamas quan trọng, Tổng thống Biden hành động, các bên nối lại đàm phán

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel có cuộc điện đàm song phương đầu tiên sau hơn 1 tháng, trong bối cảnh căng thẳng liên quan xung đột ở Dải Gaza.
Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Mỹ muốn đàm phán với Nga và Trung Quốc, không cần điều kiện tiên quyết, Moscow nói gì?

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc cho biết, nước này đã đề xuất với Nga và Trung Quốc khởi động đàm phán về kiểm soát vũ khí.
Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Ukraine phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga, tính tìm kiếm sự hỗ trợ từ quốc gia châu Á tỷ dân

Kiev phản pháo tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc để ngỏ ý tưởng thiết lập vùng đệm ở Ukraine.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Khác với Phần Lan, hành trình trở thành thành viên NATO của Thụy Điển gập ghềnh, khó lường và kéo dài hơn rất nhiều.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Phiên bản di động