Căng thẳng Nga-Ukraine, thách thức và lối đi của doanh nghiệp Việt Nam

Nguyễn Quang Huân*
Kinh tế Việt Nam bị ảnh hưởng chung bởi các tác động toàn cầu và nguy cơ cao chịu tác động từ lệnh trừng phạt thứ cấp của phương Tây đối với các doanh nghiệp hợp tác với các doanh nghiệp Nga.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc đã phát biểu hôm 1/3: “Khủng hoảng gây ra đau khổ sâu sắc cho người dân và hậu quả nghiêm trọng đối với nhiều khía cạnh trong đời sống của các quốc gia có liên quan trực tiếp cũng như của các quốc gia khác”.

Nhiều người Việt Nam đang sinh sống và làm việc tại Ukraine đã phải sơ tán sang các nước khác hoặc được cứu trợ khẩn cấp đưa trở lại quê hương. Nga bị các nước phương Tây cấm vận trên hầu hết các lĩnh vực kinh tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế toàn cầu, từ giá xăng dầu tăng đến sự đứt gãy các chuỗi cung ứng làm cho thế giới đang gồng mình sau đại dịch Covid-19 lại càng khó khăn hơn.

Thách thức cho doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam
Sản phẩm may mặc Việt Nam xuất sang cả Nga và Ukraine. (Nguồn: TTXVN)

Nhiều thách thức

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng với thế giới thông qua hàng loạt hiệp định thương mại tự do (FTA) đã được ký kết.

Vì thế, với độ mở của nền kinh tế, mặc dù giao thương trực tiếp với Nga và Ukraine không ảnh hưởng quá lớn tới nền kinh tế, nhưng chúng ta cũng chịu tác động chung ở cấp độ toàn cầu và có nguy cơ cao bị ảnh hưởng do các lệnh trừng phạt thứ cấp của các nước phương Tây đối với các doanh nghiệp hợp tác với phía đối tác Nga.

Lệnh cấm vận của Mỹ và các nước phương Tây lên Nga cùng với việc cắt kết nối ra khỏi hệ thống SWIFT (Hiệp hội Viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu) của một số ngân hàng Nga cũng đã ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động đầu tư, xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Nga.

Về lĩnh vực đầu tư, việc chuyển tiền ra, vào nước Nga gặp khó khăn. Cụ thể: Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và đầu tư, đến cuối tháng 2/2022, Nga đứng thứ 24 trong các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với số vốn 953 triệu USD. Việt Nam có 22 dự án đầu tư sang Nga, trị giá gần 3 tỷ USD.

Trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, không những gặp khó khăn trong việc thanh toán cho nhau mà còn gặp khó khăn do đứt gãy chuỗi vận chuyển tới Nga; một số hãng tàu biển lớn như MSC, Maersk và CMA CGM đã tuyên bố dừng vận chuyển hàng hóa tới Nga.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Nga, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Nga trong năm 2021 đạt 7,14 tỷ USD, chiếm khoảng 1% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam.

Ngoài ra, khi Nga bị cấm vận thì việc nhập khẩu nguyên liệu đầu vào để sản xuất hàng xuất khẩu sang Việt Nam cũng bị ảnh hưởng.

Xung đột tại Ukraine tác động trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của người Việt; các hoạt động đầu tư và xuất nhập khẩu với Việt Nam bị gián đoạn.

Hiện nay, Ukraine có 27 dự án đầu tư trực tiếp tại Việt Nam với tổng vốn khoảng 30,1 triệu USD (theo số liệu của Cục đầu tư nước ngoài tính đến tháng 9/2020), đứng thứ 67 trên tổng số 138 nước và vùng lãnh thổ đầu tư và Việt Nam; Việt Nam có 6 dự án đầu tư tại Ukraine với tổng vốn đầu tư gần 4 triệu USD. Theo thống kê của Hải quan Việt Nam thì kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam với Ukraine năm 2021 đạt 478,33 triệu USD.

Một số lĩnh vực nhập khẩu bị ảnh hưởng trực tiếp từ thị trường Nga và Ukraine như phân bón, sắt thép, than, hàng hóa nông nghiệp; những lĩnh vực xuất khẩu có ảnh hưởng như điện thoại di động, sản phẩm dệt may và thiết bị điện tử.

Khủng hoảng Nga-Ukraine sẽ gây ảnh hưởng lạm phát cho nền kinh tế Việt Nam. Nga và Ukraine là hai nước chiếm thị phần lớn trong việc cung cấp khí đốt - dầu mỏ, lúa mì, nhôm, nickel, ngô… cho thế giới.

Do tác động của khủng khoảng, nguồn cung bị hạn chế nên giá của những mặt hàng trên tăng cao, đặc biệt là năng lượng dầu mỏ, khí đốt ảnh hưởng đến đầu vào sản xuất.

Tìm cách thích ứng

Rõ ràng là khủng khoảng Nga-Ukraine tạo ra những khó khăn, thách thức nhất định cho các doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam; có thể ảnh hưởng tới các kế hoạch tăng trưởng mà Quốc hội đã thông qua.

Nhưng “cái khó ló cái khôn”, đấy là cách mà doanh nghiệp và người dân chúng ta đã thường xuyên ứng phó với khó khăn tương tự đã xảy ra. Trong quá trình tìm hiểu, thích ứng đấy, rất có thể chúng ta lại bắt gặp những cơ hội mới.

Trước hết, các doanh nghiệp cần rà soát lại toàn bộ hệ thống quy trình sản xuất kinh doanh, cập nhật thông tin để dự báo chính xác xu thế thị trường, mở rộng thị phần và các thị trường thay thế để bù đắp các thiếu hụt nguồn cung từ thị trường truyền thống; đồng thời tăng khả năng cạnh tranh, am hiểu thông lệ quốc tế để thiết lập các thị trường mới, đặc biệt là các thị trường khó tính nhưng có giá trị cao như Mỹ, Nhật và các nước Tây Âu.

Trung Quốc luôn luôn là đối tác thay thế tiềm năng, ở cả khía cạnh thị trường xuất khẩu hàng hóa và nhập khẩu nguyên vật liệu, sản phẩm công nghiệp. Tuy nhiên, chúng ta cần hạn chế tối đa xuất nhập khẩu thông qua con đường tiểu ngạch qua các tỉnh biên giới như hiện nay.

Để làm ăn lâu dài và ổn định với Trung Quốc, chúng ta cần tuân thủ các chuẩn mực quốc tế, thông qua các hợp đồng hợp tác tương tự như với các nước phương Tây. Sự nhất quán, minh bạch, công bằng trong hợp tác kinh tế với nước lớn sẽ không chỉ gia tăng đáng kể kim ngạch xuất nhập khẩu mà còn nâng cao vị thế và giữ vững độc lập chủ quyền an ninh quốc gia.

Cuối cùng, ở tầm vĩ mô, là nước có quan hệ truyền thống với cả Nga và Ukraine, Việt Nam đã nêu rõ quan điểm nhất quán là kêu gọi chấm dứt hành động sử dụng vũ lực, nối lại đối thoại và tìm kiếm giải pháp lâu dài cho các bất đồng.

Khi hòa bình được lập lại ở châu Âu, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ đứng trước cơ hội vàng để trở lại Nga và Ukraine với các phương án mới, với hoài bão mới.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thu Hằng phát biểu về tình hình Ukraine hôm 3/3:

Việt Nam yêu cầu tôn trọng luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên hợp quốc, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hoà bình, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc, đặc biệt là các nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia, không can thiệp vào công việc nội bộ, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.


* Đại biểu Quốc hội khóa XV, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam.

Na Uy quyết tâm đồng hành cùng Việt Nam thực hiện mục tiêu phục hồi kinh tế xanh và bền vững

Na Uy quyết tâm đồng hành cùng Việt Nam thực hiện mục tiêu phục hồi kinh tế xanh và bền vững

Đó là khẳng định của Đại sứ Na Uy tại Việt Nam Grete Lochen trước cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong ...

Bất chấp thách thức, kinh tế Trung Quốc vẫn tăng trưởng ấn tượng, thương mại bùng nổ, vì sao?

Bất chấp thách thức, kinh tế Trung Quốc vẫn tăng trưởng ấn tượng, thương mại bùng nổ, vì sao?

Trong khi Mỹ đau đầu với lạm phát cao nhất trong 40 năm, nhiều nước tăng trưởng chậm lại thì GDP Trung Quốc năm 2021 ...

Bài viết cùng chủ đề

Căng thẳng Nga-Ukraine

Xem nhiều

Đọc thêm

Trừng phạt Nga: Lý do thực sự Mỹ mạnh tay với Gazprombank; Thụy Sỹ 'nhập cuộc'; Slovakia, Hungary đang làm điều này

Trừng phạt Nga: Lý do thực sự Mỹ mạnh tay với Gazprombank; Thụy Sỹ 'nhập cuộc'; Slovakia, Hungary đang làm điều này

Gazprombank đã nằm trong tầm ngắm của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden suốt nhiều năm.
Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay giữ ổn định trên cả nước. Theo khảo sát, thị trường heo hơi toàn quốc hiện dao động trong khoảng 60.000 - 63.000 ...
ICC ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Israel phản ứng mạnh

ICC ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng, Israel phản ứng mạnh

Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) đã ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng và cựu Bộ trưởng Quốc phòng của Israel cũng như thủ lĩnh Hamas.
MU tính lên kế hoạch tái ký miễn phí Angel Gomes

MU tính lên kế hoạch tái ký miễn phí Angel Gomes

Tân HLV Ruben Amorim ủng hộ Ban lãnh đạo MU tái ký tiền vệ người Anh Angel Gomes.
Nga lại trở thành 'người khổng lồ' ở EU; giá khí đốt tăng vọt, cuộc khủng hoảng năng lượng mới 'gõ cửa' châu Âu?

Nga lại trở thành 'người khổng lồ' ở EU; giá khí đốt tăng vọt, cuộc khủng hoảng năng lượng mới 'gõ cửa' châu Âu?

Tháng 9/2024, Nga trở lại vị trí nhà cung cấp khí đốt chính cho Liên minh châu Âu (EU).
Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm?

Từ ngày 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm?

Từ 1/1/2025, xe ô tô 8 chỗ phải lưu trữ dữ liệu hành trình tối thiểu 1 năm? Hệ thống dữ liệu thiết bị giám sát hành trình và thiết ...
Nga lại trở thành 'người khổng lồ' ở EU; giá khí đốt tăng vọt, cuộc khủng hoảng năng lượng mới 'gõ cửa' châu Âu?

Nga lại trở thành 'người khổng lồ' ở EU; giá khí đốt tăng vọt, cuộc khủng hoảng năng lượng mới 'gõ cửa' châu Âu?

Tháng 9/2024, Nga trở lại vị trí nhà cung cấp khí đốt chính cho Liên minh châu Âu (EU).
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Đòn 20 tỷ Bảng của ông Trump có thể đánh ‘knock out’ nền kinh tế Anh

Đòn 20 tỷ Bảng của ông Trump có thể đánh ‘knock out’ nền kinh tế Anh

Nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông Trump có thể đặt ra thách thức nặng nề cho nền kinh tế Anh và chính sách ngoại giao củaThủ tướng Keir Starmer.
Tâm điểm nóng bỏng trong chiến lược kinh tế của Tổng thống đắc cử Mỹ

Tâm điểm nóng bỏng trong chiến lược kinh tế của Tổng thống đắc cử Mỹ

Chính sách thuế quan với hàng hóa nhập khẩu của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump làm dấy lên lo ngại về chi phí sản xuất và lạm phát trong nước.
Ukraine duyệt chi ngân sách khủng để sản xuất và mua vũ khí, thiếu đâu đi vay, Đan Mạch hối thúc châu Âu 'lên tiếng'

Ukraine duyệt chi ngân sách khủng để sản xuất và mua vũ khí, thiếu đâu đi vay, Đan Mạch hối thúc châu Âu 'lên tiếng'

Ukraine duyệt chi ngân sách khủng để sản xuất và mua vũ khí, thiếu đâu ‘đi vay’, Đan Mạch đã lên tiếng về vấn đề này?
Thúc đẩy năng lượng tái tạo: Câu chuyện truyền cảm hứng từ Trung Quốc

Thúc đẩy năng lượng tái tạo: Câu chuyện truyền cảm hứng từ Trung Quốc

Trung Quốc đã trở thành một 'tấm gương' trong chuyển đổi năng lượng sạch với những cách tiếp cận, bước đi, chính sách táo bạo, hiệu quả.
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Phiên bản di động