Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc đem lại rủi ro gì cho thế giới?

Hạnh Chi
TGVN. Sự suy giảm nghiêm trọng trong quan hệ Mỹ-Trung Quốc không chỉ gây ảnh hưởng tới tương lai 2 quốc gia, mà còn tác động đến phần còn lại của thế giới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Mỹ, Australia 'đem' Trung Quốc ra thảo luận
Mỹ chính thức đóng cửa Tổng Lãnh sự quán tại Thành Đô, trao trả lại cho Trung Quốc
2254 3624252
Căng thẳng Mỹ-Trung đang ảnh hưởng tới mọi mặt của thế giới. (Nguồn: AFP)

Mỹ và Trung Quốc là hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, có ngân sách dành cho quốc phòng lớn hơn rất nhiều so với các cường quốc còn lại. Hai quốc gia này có những lợi ích xen kẽ chặt chẽ, từ những con chip công nghệ cao cho đến quyền tự do hàng hải.

Diễn biến của cạnh tranh Mỹ-Trung ngày càng phức tạp và đa dạng. Việc Trung Quôc vừa ra lệnh đóng cửa Lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô được xem như động thái đáp trả lại việc Mỹ đóng cửa Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston trước đó.

Trong bối cảnh cuộc bầu cử Mỹ đang ở giai đoạn gấp rút, quan hệ giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới được dự đoán sẽ tiếp tục leo thang và sẽ ngày một tồi tệ hơn. Trong đó, những lĩnh vực như thương mại, công nghệ và an ninh sẽ tiếp tục là vấn đề gây tranh cãi “nảy lửa” nhất. Sự suy giảm nghiêm trọng quan hệ song phương không chỉ gây ảnh hưởng tới tương lai 2 quốc gia, mà còn tác động đến phần còn lại của thế giới.

Thương mại

Cả hai quốc gia đều phải chịu những tổn thất nặng nề do cuộc cạnh tranh thương mại nổ ra vào năm 2018. Cuộc cạnh tranh này bắt nguồn từ 2 nguyên nhân chính: Thứ nhất, do tham vọng trở thành quốc gia công nghệ hàng đầu của Trung Quốc; Thứ hai, do Mỹ chứng kiến thâm hụt thương mại với Trung Quốc liên tăng cao “như diều gặp gió”, nhất là kể từ khi Trung Quốc gia nhập WTO.

Nếu các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc không đạt được kết quả khả quan, thế giới sẽ phải đối mặt với những sức ép nặng nề, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang chao đảo vì đại dịch Covid-19.

Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc, kể cả sau khi Tổng thống Donald Trump áp đặt hàng loạt hàng rào thuế quan lên hàng hoá của Trung Quốc. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Mỹ, đồng thời là một thị trường sản xuất hàng hoá và dịch vụ khổng lồ của các công ty Mỹ, bao gồm từ General Motors cho đến Burger King.

Năm 2019, sức mua của Trung Quốc đối với các sản phẩm nông nghiệp, chất bán dẫn và các hàng hoá khác từ Mỹ đã giảm 11,4% nhưng vẫn vượt mốc 100 tỷ USD. Tuy nhiên, theo số liệu của Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ - Trung Quốc, chỉ dưới 1 triệu người lao động Mỹ hưởng lợi từ các hoạt động xuất khẩu sang Trung Quốc.

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất của bang Iowa và các bang nông nghiệp khác của Mỹ. Những bang này đã chịu thiệt hại nặng nề sau khi Bắc Kinh dừng việc nhập khẩu đậu nành và tăng thuế đối với thịt lợn và các mặt hàng nông sản khác. Nhờ đó, các nhà xuất khẩu đậu tương tại Brazil và Argentina đã tận dụng được cơ hội để đẩy mạnh doanh số. Nhưng xu hướng này không tồn tại được lâu do ngày 15/1 vừa qua, Mỹ và Trung Quốc đã ký thành công thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, trong đó Bắc Kinh cam kết sẽ mua ít nhất 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Washington (bao gồm 32 tỷ USD hàng nông sản) trong 2 năm, nhiều hơn so với năm 2017.

Nếu Washington và Bắc Kinh không thể giải quyết những bất đồng thương mại trong thời gian tới, điều này sẽ không chỉ ảnh hưởng tới các nhà xuất khẩu của 2 nước, mà còn tác động mạnh mẽ tới các nền kinh tế châu Á, những nước đang cung cấp nguyên liệu thô và phụ kiện cho các nhà máy Trung Quốc.

Công nghệ

Các nhà sản xuất viễn thông, máy tính, y tế và các công nghệ khác của Mỹ và Trung Quốc có mối quan hệ đan xen chặt chẽ. Các hãng công nghệ lớn của Mỹ như Apple, Dell, Hewlett-Packard,… phụ thuộc khá lớn vào các nhà máy của Trung Quốc trong việc lắp ráp điện thoại thông minh, máy tính và các thiết bị điện, điện tử tiêu dùng khác. Ngược lại, những nhà máy này cũng cần nhập khẩu chip xử lý và linh kiện từ Mỹ, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc) và châu Âu.

Sự chia rẽ trong quan hệ hai nước đến từ những động thái gay gắt của chính quyền Mỹ, nhằm ngăn chặn các công ty công nghệ Trung Quốc. Nổi bật nhất là các lệnh cấm nhằm lên Huawei, công ty công nghệ hàng đầu của Trung Quốc, tiếp cận các công nghệ và linh kiện của Mỹ. Hậu quả, doanh thu các nhà cung cấp dịch vụ và công nghệ Mỹ, đặc biệt là tại Thung lũng Sillicon, đã bị thiệt hại nặng nề, lên tới hàng tỷ USD.

Trung Quốc là thị trường số một của Apple và nhiều hãng công nghệ khác của Mỹ, nhưng đang ngày một trở thành đối thủ đáng gờm với những hãng điện thoại thông minh, thiết bị y tế riêng và các lĩnh vực công nghệ cao khác.

Trong khi đó, Mỹ là thị trường hàng đầu cho những sản phẩm trị giá gia tăng cao nhất của Trung Quốc. Bắc Kinh đang thúc đẩy các nhà xuất khẩu đi tìm những thị trường khác, nhưng một số người cho rằng châu Á và ngay cả châu Âu sẽ không đặt mua những mặt hàng này.

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc đem lại rủi ro gì cho thế giới?
Chiến hạm USS Decatur của Hải quân Mỹ. (Nguồn: US Navy)

An ninh

Trong khi Mỹ là cường quốc quân sự hàng đầu ở khu vực Thái Bình Dương nói riêng và thế giới nói chung, Trung Quốc hiện nay cũng đang sở hữu hai tàu sân bay tác chiến và một kho tên lửa, được coi là mối đe dọa đối với tàu thuyền và các căn cứ Mỹ ở khu vực.

Căng thẳng quân sự giữa hai bên phần lớn tập trung ở khu vực Biển Đông, một tuyến giao thông đường biển trọng yếu, và hiện tại là nơi tranh chấp chủ quyền căng thẳng giữa Trung Quốc và một số quốc gia châu Á, đặc biệt tại khu vực Đông Nam Á.

Năm 2018, một tàu khu trục Trung Quốc đã áp sát nguy hiểm và cản trở một tàu khu trục USS Decatur của Mỹ thực hiện chiến dịch tự do hàng hải ở Trường Sa. "Một tàu khu trục lớp Luyang (Type-052C) của Trung Quốc đã tiếp cận tàu USS Decatur theo cách không an toàn và thiếu chuyên nghiệp tại khu vực gần đá Ga Ven trên Biển Đông", CNN ngày 1/10 dẫn tuyên bố của phát ngôn viên Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ Charles Brown.

Tàu chiến Trung Quốc thực hiện hàng loạt động tác cơ động càng lúc càng hung hăng, kèm những cảnh báo yêu cầu tàu Mỹ rời khỏi khu vực. Có thời điểm chiếc Type-052C chỉ cách mũi tàu USS Decatur khoảng 41 m, buộc tàu chiến Mỹ phải đổi hướng để tránh va chạm.

Tháng 4/2001, một máy bay chiến đấu Trung Quốc đã va chạm với một máy bay tuần tra của hải quân Mỹ trong vùng không phận quốc tế trên Biển Đông. Vụ việc đã kéo theo 11 ngày căng thẳng ngoại giao giữa Mỹ và Trung Quốc với cả hai phía đổ trách nhiệm cho nhau. Trung Quốc còn bắt giữ 24 thành viên phi hành đoàn trên máy bay trinh sát Mỹ.

Đài Loan (Trung Quốc) cũng là một điểm nóng tiềm tàng khác trong quan hệ hai nước. Trung Quốc cho rằng vùng lãnh thổ tự trị này thuộc lãnh thổ của mình và sẽ được quân sự hóa nếu cần thiết. Mỹ đã can thiệp và đảm bảo hòn đảo này có một hệ thống phòng thủ hiệu quả và đã đồng ý bán vũ khí cho Đài Loan dưới thời Tổng thống Trump.

Đầu tháng 7, Washington đã có một bước đi táo bạo bằng việc tuyên bố Mỹ không công nhận hầu hết những đòi hỏi chủ quyền trên biển của Trung Quốc tại Biển Đông. Đây được xem là sự phá vỡ chính sách trước đó của Mỹ về việc không chọn bên trong các tranh chấp chủ quyền.

Chuyên gia Đức phân tích những suy tính của Trung Quốc tại Biển Đông

Chuyên gia Đức phân tích những suy tính của Trung Quốc tại Biển Đông

TGVN. Tiến sỹ Gerhard Will - từng là chuyên gia của Viện Khoa học và Chính trị Đức (SWP) - đưa ra nhiều đánh giá về ...

Trung Quốc kêu gọi Mỹ đối thoại, Ngoại trưởng Pompeo nói sẽ hợp tác với Australia để ‘khẳng định lại pháp trị ở Biển Đông’

Trung Quốc kêu gọi Mỹ đối thoại, Ngoại trưởng Pompeo nói sẽ hợp tác với Australia để ‘khẳng định lại pháp trị ở Biển Đông’

TGVN. Ngày 28/7, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã hoanh nghênh Australia dũng cảm đương đầu với sức ép từ Trung Quốc, đồng thời cho ...

Soán ngôi Nga, Trung Quốc trở thành đối thủ số một của Mỹ

Soán ngôi Nga, Trung Quốc trở thành đối thủ số một của Mỹ

TGVN. Mỹ bắt đầu coi Trung Quốc là mối đe dọa chính, dù Nga đã thách thức phương Tây khi sáp nhập bán đảo Crimea. ...

Hạnh Chi (theo AP)

Xem nhiều

Đọc thêm

Trung Quốc 'ra đòn' mới, căng thẳng với EU đã tiến đến sản phẩm sữa

Trung Quốc 'ra đòn' mới, căng thẳng với EU đã tiến đến sản phẩm sữa

Ngày 22/11, Trung Quốc thông báo mở rộng cuộc điều tra chống trợ cấp đối với các sản phẩm sữa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU).
Mê mẩn khung cảnh của cung đường bao biển đẹp nhất Việt Nam ở Quảng Ninh

Mê mẩn khung cảnh của cung đường bao biển đẹp nhất Việt Nam ở Quảng Ninh

Tuyến đường bao biển nối Hạ Long và Cẩm Phả (Quảng Ninh) được đánh giá là một tuyến đường ven biển đẹp nhất Việt Nam bởi có sự kết hợp ...
Bắt đầu hành trình phát triển đầy cơ hội và thành công của doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định

Bắt đầu hành trình phát triển đầy cơ hội và thành công của doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định

Sáng 22/11, UBND tỉnh Bình Định tổ chức Hội nghị Gặp gỡ các doanh nghiệp Thái Lan tại Bình Định.
Dự báo thời tiết ngày mai (23/11): Bắc Bộ sáng sớm trời rét, trưa chiều nắng; Trung Bộ cục bộ có nơi mưa rất to

Dự báo thời tiết ngày mai (23/11): Bắc Bộ sáng sớm trời rét, trưa chiều nắng; Trung Bộ cục bộ có nơi mưa rất to

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (23/11) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Miễn phí vé tham quan Thành nhà Hồ nhân ngày Di sản văn hóa Việt Nam

Nhân kỷ niệm ngày Di sản văn hóa Việt Nam, sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại Di sản Thành ...
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary tuyên bố 'ngó lơ' lệnh bắt giữ quốc tế với Thủ tướng Israel

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán ngày 22/11 lên tiếng chỉ trích Tòa án hình sự quốc tế (ICC) về việc phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga đẩy nhanh tốc độ tiến quân ở Ukraine, Hạ viện vung mạnh tiền cho quốc phòng

Nga chuẩn bị đối phó với bất kỳ diễn biến nào liên quan tình hình xung đột Ukraine, dù luôn ưu tiên và đã sẵn sàng cho các biện pháp hòa bình.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un: Thế giới đang chứng kiến sự hỗn loạn và bạo lực nhất kể từ Thế chiến II

Chủ tịch Triều Tiên cho rằng, các mối quan hệ quốc tế đã vượt quá điểm bùng nổ nguy hiểm và biến thành những cuộc xung đột vô cùng thảm khốc.
Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Ukraine báo động tấn công tên lửa tại nhiều tỉnh, Nga kêu gọi IAEA giám sát Kiev trong lĩnh vực hạt nhân

Rạng sáng ngày 22/11, nhiều tỉnh của Ukraine đã đồng loạt phát báo động phòng không kéo dài nhiều giờ liên quan đến khả năng bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo.
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Báo động từ HĐBA LHQ: 70% dân số Syria cần viện trợ nhân đạo

Phó đặc phái viên LHQ Najat Rochdi cho biết 2024 'sẽ là năm đẫm máu nhất' tại Syria trong vòng 4 năm qua.
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động