Chán làm tư nhân, giới trẻ Trung Quốc đua nhau quay về nhà nước

Cảm thấy quá chán nản khi phải làm việc nhiều giờ với mức lương trung bình, anh Dong Liang (24 tuổi) đang tìm cách chuyển việc từ một công ty công nghệ nhỏ ở Thâm Quyến sang làm cho một cơ quan của chính phủ.

Chàng trai trẻ đến từ thành phố Huệ Châu, tỉnh Quảng Đông là một trong số hàng triệu thanh niên Trung Quốc đang khao khát tìm một công việc ổn định trong thời điểm kinh tế chịu bất ổn sâu sắc do tác động của đại dịch Covid-19.

Tốt nghiệp năm 2018 và lựa chọn làm việc trong lĩnh vực công nghệ phát triển nhanh chóng của Trung Quốc, nhưng bộ máy hành chính ngày càng mở rộng của quốc gia này cũng có một sức hấp dẫn khó cưỡng với Dong Liang, hứa hẹn tương lai sự nghiệp ổn định suốt đời với nhiều lợi ích.

“Tôi đã làm việc ngoài giờ rất nhiều trong hai năm qua và tương lai của công ty công nghệ thường không chắc chắn. Hơn thế, những đồng nghiệp ngoài 35 đều cảnh báo về tình trạng thất nghiệp và khả năng mất việc làm, điều này thật mệt mỏi", anh Dong Liang chia sẻ 1 ngày trước cuộc phỏng vấn cho vị trí công chức trong chính quyền tỉnh.

Bùng nổ thị trường việc làm khu vực công

Thị trường việc làm của Trung Quốc đã được cải thiện đáng kể từ giai đoạn tồi tệ nhất của đại dịch hồi đầu năm ngoái. Nhưng những người trẻ tuổi, đặc biệt là các sinh viên mới tốt nghiệp, vẫn đang "vật lộn" để tìm 1 công việc ổn định.

Sự quan tâm tích cực của giới trẻ Trung Quốc đối với khu vực công đã tăng lên trong những tháng gần đây kể từ sau cuộc suy thoái kinh tế năm ngoái. Sự dịch chuyển xu hướng này đến từ quyết định của chính phủ trong việc trì hoãn tuổi nghỉ hưu và khó khăn tăng cao của một số doanh nghiệp tư nhân.

Năm 2021, ước tính có hơn 1,58 triệu ứng viên đăng ký cho kỳ thi công chức quốc gia của Trung Quốc, tăng mạnh so với 1,05 triệu năm 2009 và 125.000 năm 2003.

Ứng viên sẽ cạnh tranh để có khoảng 25.700 công việc tại các Bộ, ngành và các cơ quan nhà nước, đưa tỷ lệ chọi cao ngất ngưởng, lên tới 1/64.

Nếu tính cả các kỳ thi cấp tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương thì có tới 9 triệu thí sinh và hầu hết là sinh viên mới tốt nghiệp.

Anh Li Dongjie (36 tuổi), Giám đốc một trung tâm đào tạo công chức ở Thâm Quyến đánh giá, các sinh viên mới tốt nghiệp ở Trung Quốc cũng yêu nước hơn và sẵn sàng ủng chính quyền hơn thế hệ trước đó.

Đáng chú ý, thu nhập của công chức cũng cao hơn nhiều so với thu nhập của các công ty tư nhân.

Anh Dong Liang ước tính, với vị trí viên chức tại chính quyền cấp thị trấn ở thành phố Huệ Châu, Quảng Đông, anh có thể có được thu nhập lên tới 14.000 Nhân dân tệ (hơn 50 triệu đồng) một tháng, cộng với các khoản trợ cấp.

Trong khi đó nếu làm tại khu vực tư nhân, ở khối ngành công nghệ có mức lương cao nhất trong các khối ngành thì mức lương trung bình hàng tháng cũng chỉ đạt 6.858 Nhân dân tệ (khoảng 24 triệu đồng), theo Viện nghiên cứu chứng khoán Yuekai.

Anh Li Dongjie tiết lộ, một nhân viên trong một sở cấp huyện ở Thâm Quyến có thể kiếm được thu nhập hàng năm hơn 300.000 Nhân dân tệ (khoảng 1 tỷ đồng).

Sự phát triển của ngành công nghiệp hỗ trợ dịch vụ dân sự trong những năm gần đây phản ánh thị hiếu việc làm đang thay đổi của giới trẻ Trung Quốc, những người đang sẵn sàng rời bỏ khu vực tư nhân về nhà nước.

Cơ hội cho kinh doanh giáo dục, đào tạo

Anh Li Dongjie đã sớm nhận thấy thị trường đang phát triển cho trung tâm đào tạo công chức Dongliang của mình ở Thâm Quyến

Kế hoạch đầy tham vọng của anh Li là xây dựng một chuỗi dịch vụ đào tạo và cung cấp các ứng viên cho khu vực công đầy đủ, từ thiết lập bài thi đến dịch vụ săn đầu người cho các vị trí công việc hàng đầu của chính phủ.

Tham vọng khởi nghiệp với thị trường mới, anh Li Dongjie đang tìm kiếm các nhà đầu tư và thiết lập một nhóm cộng sự khoảng 20 người với mục tiêu đạt doanh thu 30 triệu Nhân dân tệ (khoảng 4,6 triệu USD) hàng năm, chỉ tính riêng thị trường Thâm Quyến.

“Nhu cầu và ngân sách của chính quyền để tuyển dụng nhân tài đã cao hơn những năm trước. Sức hút của sự nghiệp công chức cũng cao chưa từng có trong giới trẻ. Định kiến của người trẻ về công việc Nhà nước là ổn định nhưng buồn tẻ, thu nhập thấp là thời điểm của 5 đến 10 năm trước. Những thay đổi rõ rệt đã diễn ra trong 5 năm qua trong bầu không khí chính trị và kinh tế của Trung Quốc, đặc biệt là sự lo ngại của công chúng về sự già hóa nhanh chóng của Trung Quốc”, anh Li Dongjie cho hay.

Xu hướng chuyển dịch lao động từ khu vực tư nhân sang khu vực công cũng đang tạo cơ hội mới cho các trung tâm giáo dục đào tạo của Trung Quốc.

Kể từ năm 2019, ông Li Yongxin, đồng sáng lập và chủ tịch của công ty đào tạo kỳ thi công chức Offcn Education Technology, đã trở thành người giàu nhất trong lĩnh vực giáo dục của Trung Quốc, theo danh sách của Hurun China Rich List.

Ông hiện sở hữu số tài sản ròng trị giá 13 tỷ USD sau khi xây dựng một "đế chế" hỗ trợ sinh viên mới tốt nghiệp quan tâm và muốn được làm việc trong khu vực công.

Một số lãnh đạo doanh nghiệp trước đó như Yu Minhong, người sáng lập Tập đoàn Công nghệ và Giáo dục Phương Đông khổng lồ chuyên về đào tạo tiếng Anh đã khai thác nhu cầu trang bị tiếng Anh của người trẻ Trung Quốc để làm việc cho chính phủ hoặc các công ty nước ngoài.

Đổi mới cách nhìn

Cô Cindy Jiang, người tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh vào năm 2000 cho biết, xu hướng tìm việc làm của sinh viên sau khi tốt nghiệp Trung Quốc đã khác nhiều so với 20 năm trước.

“Vào những năm 1990 và thậm chí những năm 2000, sinh viên đại học thường bắt đầu chuẩn bị cho bài kiểm tra GRE ngay khi chúng tôi nhập học. Đây là bài kiểm tra bắt buộc phải có trong hồ sơ tốt nghiệp để xin học sau đại học tại các trường đại học ở Mỹ, Canada...", cô Cindy Jiang nói.

Cô cho biết, đối với những sinh viên tốt nghiệp Trung Quốc ưu tú thời điểm đó, sự nghiệp tốt nhất là đi du học hoặc làm việc cho các công ty đa quốc gia đang đổ xô vào thị trường Trung Quốc như McDonald's, Marlboro, các công ty luật nước ngoài hay các công ty kiểm toán...

“Những thương hiệu toàn cầu này đại diện cho những ngành nghề thời thượng nhất và mang lại cho chúng tôi giá trị bản thân cao nhất khi những người trẻ Trung Quốc khao khát được ăn McDonald's, uống Coca-Cola, mặc đồ Nike và hút Marlboro như phần còn lại của thế giới”, cô Cindy Jiang lý giải.

Nhưng khoảng 10 năm trở lại đây, quan điểm của giới trẻ Trung Quốc đã thay đổi, đặc biệt là quan niệm về những công việc mang lại giá trị bản thân.

Nhiều người cũng ngày càng e ngại trước sự cạnh tranh gay gắt trong các công ty tư nhân Trung Quốc (còn được gọi là văn hóa 996), tức là làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày một tuần.

Tháng 2/2021, cô gái Tong Tong (24 tuổi) đã từ bỏ lời đề nghị theo học tiến sĩ để tham gia kỳ thi công chức ở các tỉnh Quảng Đông và Hải Nam. Sau đó, cô đã được nhận vào làm cho một vị trí tại một văn phòng cấp huyện ở Thâm Quyến.

“Mọi người đều đặt kỳ vọng cao vào các công việc trong khu vực công. Mặc dù công việc không đòi hỏi kỹ năng cao nhưng lại có thể mang lại lợi ích cho nhiều người, thúc đẩy các chính sách hoặc giúp giải quyết các vấn đề của địa phương. Công việc vì thế có ý nghĩa hơn đối với cuộc sống của tôi ”, Tong Tong chia sẻ.

Trong khi đó, một cô gái khác là Li Xiaoyi cũng đang chuyển sang khu vực công để tìm kiếm một công việc ổn định. Mặc dù đang làm việc cho một viện trực thuộc nhà nước ở huyện Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông, cô dự định sẽ tham gia kỳ thi tuyển công chức lần thứ ba với hy vọng sẽ tìm được một công việc ổn định hơn.

“Sau đại dịch Covid-19, các công ty tôi từng làm việc lần lượt đóng cửa và mức lương của các công việc tiếp theo ngày càng thấp, vì vậy tôi đã nảy ra ý ​​tưởng xin vào khu vực công” cô nói.