Châu Á đang già đi và 'phép màu kinh tế' sẽ sớm kết thúc?

Hoàng Phú
Châu Á cần coi người già là tài sản phải được nuôi dưỡng thông qua quản lý nguồn nhân lực tốt hơn. Đó là nhận định trong bài viết đăng trên tờ SCMP của nhà báo kỳ cựu chuyên về kinh tế và tài chính châu Á Anthony Rowley.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Châu Á đang già đi và 'phép màu kinh tế' sẽ sớm kết thúc?
Tốc độ già hoá dân số ở châu Á ngày càng nhanh.

Tốc độ già hoá ở châu Á đang diễn ra nhanh, dẫn đầu là Nhật Bản, tiếp đến là Hàn Quốc và Thái Lan, Trung Quốc và nhiều nền kinh tế khác.

Sự thay đổi nhân khẩu học này đang báo hiệu cho sự kết thúc của “phép màu kinh tế” châu Á?

Bất kỳ ai quen với việc ghi sổ kế toán kép đều biết rằng mọi tài sản đều có một khoản nợ tương ứng và ngược lại. Nhưng châu Á ngày càng coi tình trạng già hóa dân số là một thực tế cần phải chấp nhận hơn là một tài sản cần được nuôi dưỡng.

Vì vậy, các nước châu Á nhìn chung đang không đánh giá cao người cao tuổi - coi họ như tài sản dư thừa chứ không phải là nguồn tiềm năng có khả năng đóng góp cho tăng trưởng quốc gia.

Đây là một trong những kết luận của tôi khi điều hành một cuộc thảo luận gần đây của nhóm chuyên gia về già hóa và suy giảm dân số tại Câu lạc bộ Phóng viên nước ngoài Nhật Bản (FCCJ) ở Tokyo.

Cạnh tranh giữa các nền kinh tế châu Á ngày càng khốc liệt khi các nước tranh giành thị phần trong nền kinh tế toàn cầu bị đe dọa bởi sự phân tán và thu hẹp do động cơ chính trị, sự cạnh tranh trong chuỗi cung ứng và chủ nghĩa bảo hộ thương mại.

Nâng cao năng suất để tăng sức cạnh tranh đang trở thành nỗi ám ảnh và tài sản được ưu tiên là tài sản vật chất gắn liền với công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo hơn là con người.

Tuy nhiên, trừ khi đầu tư nhiều hơn vào con người, vấn đề dân số già hóa sẽ ngày càng đè nặng lên ngân sách quốc gia, có thể gây ra cuộc nổi dậy của người nộp thuế. Người cao tuổi sẽ trở thành gánh nặng cho xã hội, đặc biệt là trong bối cảnh phổ biến các chế độ lương hưu phúc lợi xác định, trong đó những khoản tiền cố định được hứa trước cho người về hưu.

Aiko Kikkawa, nhà kinh tế cấp cao tại Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và là tác giả chính của báo cáo chính sách “Già hóa tốt ở châu Á” công bố trong tháng này, nhận xét thách thức không còn xa như nhiều người nghĩ. Chuyên gia ADB ví vấn đề này giống như “con voi trong tủ” - thứ mà mọi người biết là có nhưng sự hiện diện của nó lại không muốn thừa nhận. Trong các xã hội bận tâm đến sản lượng và hiệu quả, một số người coi lão hóa là “kẻ thù bên trong”.

Kikkawa cho biết: “Vấn đề này khá cấp bách và sẽ định hình lại nền kinh tế và xã hội của chúng ta”. Các nhà hoạch định chính sách phải tập trung vào các vấn đề như sức khỏe, đời sống năng suất, an ninh kinh tế, sự tham gia của gia đình và xã hội – một mệnh lệnh cao cả (và tốn kém) nhưng phải được tuân theo nếu phép màu châu Á không kết thúc sớm.

Ngoài Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan cũng đang tiến tới trở thành những xã hội già hóa trong khi Trung Quốc đang đi theo hướng đó một cách nhanh chóng. Chỉ có Ấn Độ là vẫn còn khá trẻ, trong số những quốc gia đông dân nhất châu Á.

Số liệu của Nhật Bản cho thấy gần 30% dân số nước này có độ tuổi từ 65 trở lên. ADB không liệt kê Nhật Bản vào khu vực châu Á “đang phát triển” nhưng báo cáo của họ cho thấy tỷ lệ dân số trên 60 tuổi đạt 20% ở Hàn Quốc và Thái Lan, trong đó Trung Quốc cũng đang tiến gần đến mức đó.

Ở châu Á đang phát triển, nơi mà báo cáo bao gồm hầu hết khu vực, tỷ lệ những người từ 60 tuổi trở lên dự kiến ​​sẽ tăng gấp đôi lên khoảng 1,2 tỷ vào năm 2050, hay 1/4 dân số trong khu vực.

Vấn đề lão hóa không thể được giải quyết đơn giản bằng cách tăng nhập cư hoặc cải thiện lương hưu. Naohiro Ogawa, một thành viên khách mời tại Viện Ngân hàng Phát triển châu Á, nhận xét tại sự kiện FCCJ, khoảng 80% dân số châu Á đang sống trong các xã hội có mức sinh dưới mức thay thế. Quỹ Tiền tệ Quốc tế ghi nhận hôm thứ Ba vừa qua rằng tỷ lệ sinh ở Hàn Quốc và Nhật Bản hiện thuộc hàng thấp nhất thế giới, lần lượt là 0,72 và 1,26.

Tại sự kiện FCCJ, cả Kikkawa và Ogawa đều đưa ra tranh luận về một cách tiếp cận toàn diện hơn, bao gồm mọi thứ từ giáo dục trọn đời và chăm sóc sức khỏe đến quản lý nguồn nhân lực tốt hơn đối với người lớn tuổi.

Nhật Bản chứng kiến ​​sự gia tăng 'những cái chết cô đơn' ở người già trong bối cảnh kêu gọi giải quyết sự cô lập xã hội

Một điểm quan trọng, không phải lúc nào cũng được chú ý, đó là xã hội châu Á đang chứng kiến ​​không chỉ tỷ lệ sinh giảm và dân số già đi mà còn không tận dụng được nguồn nhân lực của mình.

Như Ogawa đã lưu ý, người cao tuổi là “nguồn năng lực làm việc chưa được khai thác”. Đã đến lúc phải “đo lường lại tình trạng già hóa dân số, dựa trên khả năng nhận thức”, mà ông khẳng định thường cao hơn độ tuổi nghỉ hưu bắt buộc được đề xuất.

Ông trích dẫn dữ liệu cho thấy việc giữ chân người lao động lớn tuổi có thể tăng thêm 1,4% vào tổng sản phẩm quốc nội hàng năm của Nhật Bản và một con số tương tự ở Hàn Quốc, trong khi những nước khác như Trung Quốc cũng sẽ được hưởng lợi.

Việc sử dụng các bài kiểm tra nhận thức tương đối đơn giản có thể xác định người lao động có thể tiếp tục làm công việc được trả lương sau khi nghỉ hưu theo luật định, đặc biệt nếu công việc được thực hiện thân thiện với lứa tuổi hơn thông qua sắp xếp công việc linh hoạt. Nhưng điều đó có nghĩa là người lao động không thể dựa vào một bộ kỹ năng được học sớm trong đời và với tốc độ thay đổi công nghệ, sẽ cần phải đào tạo lại ở tuổi trung niên, đồng nghĩa với việc đầu tư nhiều hơn vào nguồn nhân lực.

Cuộc tranh luận ngày càng chuyển sang cuộc chiến giữa con người và máy móc – tự động hóa để thay thế những người lao động già hoặc đầu tư nhiều hơn vào chăm sóc nguồn nhân lực và đào tạo năng suất. Nhà kinh tế học Nhật Bản Jesper Koll lập luận già hóa dân số có thể đóng vai trò vừa là chất xúc tác cho tái cơ cấu công nghiệp vừa là sự chuyển giao tài sản khổng lồ từ người già sang người trẻ, từ đó cung cấp nguồn tài chính hoặc đầu tư trong tương lai.

Theo quan điểm này, phép lạ kinh tế châu Á vẫn chưa kết thúc mà đang thay đổi đến mức các xã hội giàu tài sản - đặc biệt là Nhật Bản và Trung Quốc - sử dụng tiền tiết kiệm của mình để tài trợ cho một phép lạ kinh tế mới dựa trên năng suất. Nhưng điều này không làm mất đi nhu cầu sử dụng nguồn nhân lực tốt hơn. Chúng ta cần đặt lại câu hỏi: “Còn người lao động thì sao?”

Kinh tế Mỹ tốt hơn những gì người dân lo lắng, đang dẫn đường và thúc đẩy đoàn tàu kinh tế toàn cầu

Kinh tế Mỹ tốt hơn những gì người dân lo lắng, đang dẫn đường và thúc đẩy đoàn tàu kinh tế toàn cầu

Theo một cuộc thăm dò độc quyền của Newsweek, đa số người Mỹ cho rằng, nền kinh tế Mỹ đang đi sai hướng. Nhưng các ...

Kinh tế châu Âu: Thừa nhận chỉ là ‘phàm nhân’, nỗi sợ tụt hậu trước Mỹ-Trung Quốc, 2 sai lầm lịch sử, không sập bẫy ‘phép màu’ (Kỳ cuối)

Kinh tế châu Âu: Thừa nhận chỉ là ‘phàm nhân’, nỗi sợ tụt hậu trước Mỹ-Trung Quốc, 2 sai lầm lịch sử, không sập bẫy ‘phép màu’ (Kỳ cuối)

Châu Âu đang quay cuồng với “2 sai lầm lịch sử to lớn”: Sớm loại bỏ năng lượng hạt nhân, đặc biệt là ở các ...

(Theo SCMP)

Xem nhiều

Đọc thêm

Toàn cảnh Lễ đón chính thức và hội đàm giữa Chủ tịch nước Lương Cường và Tổng thống Peru Dina Boluarte

Toàn cảnh Lễ đón chính thức và hội đàm giữa Chủ tịch nước Lương Cường và Tổng thống Peru Dina Boluarte

Khoảng 15h ngày 13/11 (theo giờ địa phương), Chủ tịch nước Lương Cường đã tham dự Lễ đón chính thức do Tổng thống Peru Dina Boluarte chủ trì.
Người dùng smartphone Samsung cần cập nhật bảo mật ngay

Người dùng smartphone Samsung cần cập nhật bảo mật ngay

Samsung vừa chính thức phát hành bản cập nhật bảo mật đặc biệt và khuyến cáo người dùng cập nhật ngay để khắc phục nhiều lỗ hổng quan trọng.
Hướng dẫn cách tạo website nhanh chóng và chuyên nghiệp

Hướng dẫn cách tạo website nhanh chóng và chuyên nghiệp

Với 5 bước đơn giản, bạn có thể tạo ngay một website cá nhân miễn phí và chuyên nghiệp mà không cần đầu tư nhiều. Cùng khám phá cách xây ...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 14/11/2024: Tuổi Dần làm ăn chân chính

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 14/11/2024: Tuổi Dần làm ăn chân chính

Xem tử vi 14/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 14/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Năm ngày 14/11/2024: Thiên Bình tình yêu thăng hoa

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Năm ngày 14/11/2024: Thiên Bình tình yêu thăng hoa

Tử vi hôm nay 14/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 14/11/2024, Lịch vạn niên ngày 14 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 14/11/2024, Lịch vạn niên ngày 14 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 14/11. Lịch âm 14/11/2024? Âm lịch hôm nay 14/11. Lịch vạn niên 14/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Ai Cập kêu gọi tăng cường viện trợ cho Dải Gaza trước mùa Đông

Ai Cập kêu gọi tăng cường viện trợ cho Dải Gaza trước mùa Đông

Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty ngày 12/11 khẳng định phải tăng cường viện trợ nhân đạo tại Dải Gaza.
Tin thế giới 13/11: Nga 'nóng mặt' vì động thái ở Ba Lan? Một nước NATO được mời làm đối tác BRICS, Mỹ nhắc nhẹ Israel

Tin thế giới 13/11: Nga 'nóng mặt' vì động thái ở Ba Lan? Một nước NATO được mời làm đối tác BRICS, Mỹ nhắc nhẹ Israel

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
Mỹ mở căn cứ tên lửa mới ở Ba Lan, khẳng định quyết tâm chiến lược

Mỹ mở căn cứ tên lửa mới ở Ba Lan, khẳng định quyết tâm chiến lược

Ngày 13/11, Mỹ chính thức khai trương căn cứ phòng không mới tại bờ biển Baltic của Ba Lan.
Đảng Cộng hòa toàn thắng mùa bầu cử Mỹ 2024, các chính sách của chính quyền ông Biden 'gặp hạn'?

Đảng Cộng hòa toàn thắng mùa bầu cử Mỹ 2024, các chính sách của chính quyền ông Biden 'gặp hạn'?

Đảng Cộng hòa đã khép lại một mùa bầu cử thắng lợi với việc giành quyền kiểm soát lưỡng viện ở Quốc hội Mỹ và cuộc đua vào Nhà Trắng.
Sudan 'mắc kẹt trong cơn ác mộng' tồi tệ nhất suốt 18 tháng qua

Sudan 'mắc kẹt trong cơn ác mộng' tồi tệ nhất suốt 18 tháng qua

Liên hợp quốc cảnh báo cuộc nội chiến ở Sudan đang tiếp tục gây ra "tình trạng bạo lực nghiêm trọng và đau khổ" cho hàng triệu dân thường.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Brazil huy động 9.000 nhân viên an ninh, Nam Phi gửi gắm kỳ vọng

Hội nghị thượng đỉnh G20: Brazil huy động 9.000 nhân viên an ninh, Nam Phi gửi gắm kỳ vọng

Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) sẽ diễn ra tại Brazil từ ngày 18-19/11.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 sẽ tác động tới tình hình thế giới thế nào và chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris khác biệt ra sao?
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Phiên bản di động