Châu Á đang già đi và 'phép màu kinh tế' sẽ sớm kết thúc?

Hoàng Phú
Châu Á cần coi người già là tài sản phải được nuôi dưỡng thông qua quản lý nguồn nhân lực tốt hơn. Đó là nhận định trong bài viết đăng trên tờ SCMP của nhà báo kỳ cựu chuyên về kinh tế và tài chính châu Á Anthony Rowley.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Châu Á đang già đi và 'phép màu kinh tế' sẽ sớm kết thúc?
Tốc độ già hoá dân số ở châu Á ngày càng nhanh.

Tốc độ già hoá ở châu Á đang diễn ra nhanh, dẫn đầu là Nhật Bản, tiếp đến là Hàn Quốc và Thái Lan, Trung Quốc và nhiều nền kinh tế khác.

Sự thay đổi nhân khẩu học này đang báo hiệu cho sự kết thúc của “phép màu kinh tế” châu Á?

Bất kỳ ai quen với việc ghi sổ kế toán kép đều biết rằng mọi tài sản đều có một khoản nợ tương ứng và ngược lại. Nhưng châu Á ngày càng coi tình trạng già hóa dân số là một thực tế cần phải chấp nhận hơn là một tài sản cần được nuôi dưỡng.

Vì vậy, các nước châu Á nhìn chung đang không đánh giá cao người cao tuổi - coi họ như tài sản dư thừa chứ không phải là nguồn tiềm năng có khả năng đóng góp cho tăng trưởng quốc gia.

Đây là một trong những kết luận của tôi khi điều hành một cuộc thảo luận gần đây của nhóm chuyên gia về già hóa và suy giảm dân số tại Câu lạc bộ Phóng viên nước ngoài Nhật Bản (FCCJ) ở Tokyo.

Cạnh tranh giữa các nền kinh tế châu Á ngày càng khốc liệt khi các nước tranh giành thị phần trong nền kinh tế toàn cầu bị đe dọa bởi sự phân tán và thu hẹp do động cơ chính trị, sự cạnh tranh trong chuỗi cung ứng và chủ nghĩa bảo hộ thương mại.

Nâng cao năng suất để tăng sức cạnh tranh đang trở thành nỗi ám ảnh và tài sản được ưu tiên là tài sản vật chất gắn liền với công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo hơn là con người.

Tuy nhiên, trừ khi đầu tư nhiều hơn vào con người, vấn đề dân số già hóa sẽ ngày càng đè nặng lên ngân sách quốc gia, có thể gây ra cuộc nổi dậy của người nộp thuế. Người cao tuổi sẽ trở thành gánh nặng cho xã hội, đặc biệt là trong bối cảnh phổ biến các chế độ lương hưu phúc lợi xác định, trong đó những khoản tiền cố định được hứa trước cho người về hưu.

Aiko Kikkawa, nhà kinh tế cấp cao tại Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và là tác giả chính của báo cáo chính sách “Già hóa tốt ở châu Á” công bố trong tháng này, nhận xét thách thức không còn xa như nhiều người nghĩ. Chuyên gia ADB ví vấn đề này giống như “con voi trong tủ” - thứ mà mọi người biết là có nhưng sự hiện diện của nó lại không muốn thừa nhận. Trong các xã hội bận tâm đến sản lượng và hiệu quả, một số người coi lão hóa là “kẻ thù bên trong”.

Kikkawa cho biết: “Vấn đề này khá cấp bách và sẽ định hình lại nền kinh tế và xã hội của chúng ta”. Các nhà hoạch định chính sách phải tập trung vào các vấn đề như sức khỏe, đời sống năng suất, an ninh kinh tế, sự tham gia của gia đình và xã hội – một mệnh lệnh cao cả (và tốn kém) nhưng phải được tuân theo nếu phép màu châu Á không kết thúc sớm.

Ngoài Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan cũng đang tiến tới trở thành những xã hội già hóa trong khi Trung Quốc đang đi theo hướng đó một cách nhanh chóng. Chỉ có Ấn Độ là vẫn còn khá trẻ, trong số những quốc gia đông dân nhất châu Á.

Số liệu của Nhật Bản cho thấy gần 30% dân số nước này có độ tuổi từ 65 trở lên. ADB không liệt kê Nhật Bản vào khu vực châu Á “đang phát triển” nhưng báo cáo của họ cho thấy tỷ lệ dân số trên 60 tuổi đạt 20% ở Hàn Quốc và Thái Lan, trong đó Trung Quốc cũng đang tiến gần đến mức đó.

Ở châu Á đang phát triển, nơi mà báo cáo bao gồm hầu hết khu vực, tỷ lệ những người từ 60 tuổi trở lên dự kiến ​​sẽ tăng gấp đôi lên khoảng 1,2 tỷ vào năm 2050, hay 1/4 dân số trong khu vực.

Vấn đề lão hóa không thể được giải quyết đơn giản bằng cách tăng nhập cư hoặc cải thiện lương hưu. Naohiro Ogawa, một thành viên khách mời tại Viện Ngân hàng Phát triển châu Á, nhận xét tại sự kiện FCCJ, khoảng 80% dân số châu Á đang sống trong các xã hội có mức sinh dưới mức thay thế. Quỹ Tiền tệ Quốc tế ghi nhận hôm thứ Ba vừa qua rằng tỷ lệ sinh ở Hàn Quốc và Nhật Bản hiện thuộc hàng thấp nhất thế giới, lần lượt là 0,72 và 1,26.

Tại sự kiện FCCJ, cả Kikkawa và Ogawa đều đưa ra tranh luận về một cách tiếp cận toàn diện hơn, bao gồm mọi thứ từ giáo dục trọn đời và chăm sóc sức khỏe đến quản lý nguồn nhân lực tốt hơn đối với người lớn tuổi.

Nhật Bản chứng kiến ​​sự gia tăng 'những cái chết cô đơn' ở người già trong bối cảnh kêu gọi giải quyết sự cô lập xã hội

Một điểm quan trọng, không phải lúc nào cũng được chú ý, đó là xã hội châu Á đang chứng kiến ​​không chỉ tỷ lệ sinh giảm và dân số già đi mà còn không tận dụng được nguồn nhân lực của mình.

Như Ogawa đã lưu ý, người cao tuổi là “nguồn năng lực làm việc chưa được khai thác”. Đã đến lúc phải “đo lường lại tình trạng già hóa dân số, dựa trên khả năng nhận thức”, mà ông khẳng định thường cao hơn độ tuổi nghỉ hưu bắt buộc được đề xuất.

Ông trích dẫn dữ liệu cho thấy việc giữ chân người lao động lớn tuổi có thể tăng thêm 1,4% vào tổng sản phẩm quốc nội hàng năm của Nhật Bản và một con số tương tự ở Hàn Quốc, trong khi những nước khác như Trung Quốc cũng sẽ được hưởng lợi.

Việc sử dụng các bài kiểm tra nhận thức tương đối đơn giản có thể xác định người lao động có thể tiếp tục làm công việc được trả lương sau khi nghỉ hưu theo luật định, đặc biệt nếu công việc được thực hiện thân thiện với lứa tuổi hơn thông qua sắp xếp công việc linh hoạt. Nhưng điều đó có nghĩa là người lao động không thể dựa vào một bộ kỹ năng được học sớm trong đời và với tốc độ thay đổi công nghệ, sẽ cần phải đào tạo lại ở tuổi trung niên, đồng nghĩa với việc đầu tư nhiều hơn vào nguồn nhân lực.

Cuộc tranh luận ngày càng chuyển sang cuộc chiến giữa con người và máy móc – tự động hóa để thay thế những người lao động già hoặc đầu tư nhiều hơn vào chăm sóc nguồn nhân lực và đào tạo năng suất. Nhà kinh tế học Nhật Bản Jesper Koll lập luận già hóa dân số có thể đóng vai trò vừa là chất xúc tác cho tái cơ cấu công nghiệp vừa là sự chuyển giao tài sản khổng lồ từ người già sang người trẻ, từ đó cung cấp nguồn tài chính hoặc đầu tư trong tương lai.

Theo quan điểm này, phép lạ kinh tế châu Á vẫn chưa kết thúc mà đang thay đổi đến mức các xã hội giàu tài sản - đặc biệt là Nhật Bản và Trung Quốc - sử dụng tiền tiết kiệm của mình để tài trợ cho một phép lạ kinh tế mới dựa trên năng suất. Nhưng điều này không làm mất đi nhu cầu sử dụng nguồn nhân lực tốt hơn. Chúng ta cần đặt lại câu hỏi: “Còn người lao động thì sao?”

Kinh tế Mỹ tốt hơn những gì người dân lo lắng, đang dẫn đường và thúc đẩy đoàn tàu kinh tế toàn cầu

Kinh tế Mỹ tốt hơn những gì người dân lo lắng, đang dẫn đường và thúc đẩy đoàn tàu kinh tế toàn cầu

Theo một cuộc thăm dò độc quyền của Newsweek, đa số người Mỹ cho rằng, nền kinh tế Mỹ đang đi sai hướng. Nhưng các ...

Kinh tế châu Âu: Thừa nhận chỉ là ‘phàm nhân’, nỗi sợ tụt hậu trước Mỹ-Trung Quốc, 2 sai lầm lịch sử, không sập bẫy ‘phép màu’ (Kỳ cuối)

Kinh tế châu Âu: Thừa nhận chỉ là ‘phàm nhân’, nỗi sợ tụt hậu trước Mỹ-Trung Quốc, 2 sai lầm lịch sử, không sập bẫy ‘phép màu’ (Kỳ cuối)

Châu Âu đang quay cuồng với “2 sai lầm lịch sử to lớn”: Sớm loại bỏ năng lượng hạt nhân, đặc biệt là ở các ...

(Theo SCMP)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Không quân Ukraine xác nhận, Nga phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ vùng Astrakhan ở miền Nam nước này trong đợt tấn công vào sáng 21/11.
Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép xảy ra việc tấn công hạt nhân đối kháng khi Washington bảo toàn được một phần kho vũ khí của mình để ngăn chặn đối thủ tiềm tàng.
Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng Mali Maiga đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự của nước này chậm trễ trong việc kết thúc thời kỳ chuyển tiếp.
Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Hungary sẽ lắp đặt hệ thống phòng không và kiểm soát không phận ở Đông Bắc, giáp biên giới Ukraine, để đề phòng rủi ro khi xung đột leo thang.
New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand đã chỉ định toàn bộ phong trào Hezbollah là tổ chức khủng bố, động thái điều chỉnh so với quyết định trước đây.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động