Châu Á đang già đi và 'phép màu kinh tế' sẽ sớm kết thúc?

Hoàng Phú
Châu Á cần coi người già là tài sản phải được nuôi dưỡng thông qua quản lý nguồn nhân lực tốt hơn. Đó là nhận định trong bài viết đăng trên tờ SCMP của nhà báo kỳ cựu chuyên về kinh tế và tài chính châu Á Anthony Rowley.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Châu Á đang già đi và 'phép màu kinh tế' sẽ sớm kết thúc?
Tốc độ già hoá dân số ở châu Á ngày càng nhanh.

Tốc độ già hoá ở châu Á đang diễn ra nhanh, dẫn đầu là Nhật Bản, tiếp đến là Hàn Quốc và Thái Lan, Trung Quốc và nhiều nền kinh tế khác.

Sự thay đổi nhân khẩu học này đang báo hiệu cho sự kết thúc của “phép màu kinh tế” châu Á?

Bất kỳ ai quen với việc ghi sổ kế toán kép đều biết rằng mọi tài sản đều có một khoản nợ tương ứng và ngược lại. Nhưng châu Á ngày càng coi tình trạng già hóa dân số là một thực tế cần phải chấp nhận hơn là một tài sản cần được nuôi dưỡng.

Vì vậy, các nước châu Á nhìn chung đang không đánh giá cao người cao tuổi - coi họ như tài sản dư thừa chứ không phải là nguồn tiềm năng có khả năng đóng góp cho tăng trưởng quốc gia.

Đây là một trong những kết luận của tôi khi điều hành một cuộc thảo luận gần đây của nhóm chuyên gia về già hóa và suy giảm dân số tại Câu lạc bộ Phóng viên nước ngoài Nhật Bản (FCCJ) ở Tokyo.

Cạnh tranh giữa các nền kinh tế châu Á ngày càng khốc liệt khi các nước tranh giành thị phần trong nền kinh tế toàn cầu bị đe dọa bởi sự phân tán và thu hẹp do động cơ chính trị, sự cạnh tranh trong chuỗi cung ứng và chủ nghĩa bảo hộ thương mại.

Nâng cao năng suất để tăng sức cạnh tranh đang trở thành nỗi ám ảnh và tài sản được ưu tiên là tài sản vật chất gắn liền với công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo hơn là con người.

Tuy nhiên, trừ khi đầu tư nhiều hơn vào con người, vấn đề dân số già hóa sẽ ngày càng đè nặng lên ngân sách quốc gia, có thể gây ra cuộc nổi dậy của người nộp thuế. Người cao tuổi sẽ trở thành gánh nặng cho xã hội, đặc biệt là trong bối cảnh phổ biến các chế độ lương hưu phúc lợi xác định, trong đó những khoản tiền cố định được hứa trước cho người về hưu.

Aiko Kikkawa, nhà kinh tế cấp cao tại Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và là tác giả chính của báo cáo chính sách “Già hóa tốt ở châu Á” công bố trong tháng này, nhận xét thách thức không còn xa như nhiều người nghĩ. Chuyên gia ADB ví vấn đề này giống như “con voi trong tủ” - thứ mà mọi người biết là có nhưng sự hiện diện của nó lại không muốn thừa nhận. Trong các xã hội bận tâm đến sản lượng và hiệu quả, một số người coi lão hóa là “kẻ thù bên trong”.

Kikkawa cho biết: “Vấn đề này khá cấp bách và sẽ định hình lại nền kinh tế và xã hội của chúng ta”. Các nhà hoạch định chính sách phải tập trung vào các vấn đề như sức khỏe, đời sống năng suất, an ninh kinh tế, sự tham gia của gia đình và xã hội – một mệnh lệnh cao cả (và tốn kém) nhưng phải được tuân theo nếu phép màu châu Á không kết thúc sớm.

Ngoài Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan cũng đang tiến tới trở thành những xã hội già hóa trong khi Trung Quốc đang đi theo hướng đó một cách nhanh chóng. Chỉ có Ấn Độ là vẫn còn khá trẻ, trong số những quốc gia đông dân nhất châu Á.

Số liệu của Nhật Bản cho thấy gần 30% dân số nước này có độ tuổi từ 65 trở lên. ADB không liệt kê Nhật Bản vào khu vực châu Á “đang phát triển” nhưng báo cáo của họ cho thấy tỷ lệ dân số trên 60 tuổi đạt 20% ở Hàn Quốc và Thái Lan, trong đó Trung Quốc cũng đang tiến gần đến mức đó.

Ở châu Á đang phát triển, nơi mà báo cáo bao gồm hầu hết khu vực, tỷ lệ những người từ 60 tuổi trở lên dự kiến ​​sẽ tăng gấp đôi lên khoảng 1,2 tỷ vào năm 2050, hay 1/4 dân số trong khu vực.

Vấn đề lão hóa không thể được giải quyết đơn giản bằng cách tăng nhập cư hoặc cải thiện lương hưu. Naohiro Ogawa, một thành viên khách mời tại Viện Ngân hàng Phát triển châu Á, nhận xét tại sự kiện FCCJ, khoảng 80% dân số châu Á đang sống trong các xã hội có mức sinh dưới mức thay thế. Quỹ Tiền tệ Quốc tế ghi nhận hôm thứ Ba vừa qua rằng tỷ lệ sinh ở Hàn Quốc và Nhật Bản hiện thuộc hàng thấp nhất thế giới, lần lượt là 0,72 và 1,26.

Tại sự kiện FCCJ, cả Kikkawa và Ogawa đều đưa ra tranh luận về một cách tiếp cận toàn diện hơn, bao gồm mọi thứ từ giáo dục trọn đời và chăm sóc sức khỏe đến quản lý nguồn nhân lực tốt hơn đối với người lớn tuổi.

Nhật Bản chứng kiến ​​sự gia tăng 'những cái chết cô đơn' ở người già trong bối cảnh kêu gọi giải quyết sự cô lập xã hội

Một điểm quan trọng, không phải lúc nào cũng được chú ý, đó là xã hội châu Á đang chứng kiến ​​không chỉ tỷ lệ sinh giảm và dân số già đi mà còn không tận dụng được nguồn nhân lực của mình.

Như Ogawa đã lưu ý, người cao tuổi là “nguồn năng lực làm việc chưa được khai thác”. Đã đến lúc phải “đo lường lại tình trạng già hóa dân số, dựa trên khả năng nhận thức”, mà ông khẳng định thường cao hơn độ tuổi nghỉ hưu bắt buộc được đề xuất.

Ông trích dẫn dữ liệu cho thấy việc giữ chân người lao động lớn tuổi có thể tăng thêm 1,4% vào tổng sản phẩm quốc nội hàng năm của Nhật Bản và một con số tương tự ở Hàn Quốc, trong khi những nước khác như Trung Quốc cũng sẽ được hưởng lợi.

Việc sử dụng các bài kiểm tra nhận thức tương đối đơn giản có thể xác định người lao động có thể tiếp tục làm công việc được trả lương sau khi nghỉ hưu theo luật định, đặc biệt nếu công việc được thực hiện thân thiện với lứa tuổi hơn thông qua sắp xếp công việc linh hoạt. Nhưng điều đó có nghĩa là người lao động không thể dựa vào một bộ kỹ năng được học sớm trong đời và với tốc độ thay đổi công nghệ, sẽ cần phải đào tạo lại ở tuổi trung niên, đồng nghĩa với việc đầu tư nhiều hơn vào nguồn nhân lực.

Cuộc tranh luận ngày càng chuyển sang cuộc chiến giữa con người và máy móc – tự động hóa để thay thế những người lao động già hoặc đầu tư nhiều hơn vào chăm sóc nguồn nhân lực và đào tạo năng suất. Nhà kinh tế học Nhật Bản Jesper Koll lập luận già hóa dân số có thể đóng vai trò vừa là chất xúc tác cho tái cơ cấu công nghiệp vừa là sự chuyển giao tài sản khổng lồ từ người già sang người trẻ, từ đó cung cấp nguồn tài chính hoặc đầu tư trong tương lai.

Theo quan điểm này, phép lạ kinh tế châu Á vẫn chưa kết thúc mà đang thay đổi đến mức các xã hội giàu tài sản - đặc biệt là Nhật Bản và Trung Quốc - sử dụng tiền tiết kiệm của mình để tài trợ cho một phép lạ kinh tế mới dựa trên năng suất. Nhưng điều này không làm mất đi nhu cầu sử dụng nguồn nhân lực tốt hơn. Chúng ta cần đặt lại câu hỏi: “Còn người lao động thì sao?”

Kinh tế Mỹ tốt hơn những gì người dân lo lắng, đang dẫn đường và thúc đẩy đoàn tàu kinh tế toàn cầu

Kinh tế Mỹ tốt hơn những gì người dân lo lắng, đang dẫn đường và thúc đẩy đoàn tàu kinh tế toàn cầu

Theo một cuộc thăm dò độc quyền của Newsweek, đa số người Mỹ cho rằng, nền kinh tế Mỹ đang đi sai hướng. Nhưng các ...

Kinh tế châu Âu: Thừa nhận chỉ là ‘phàm nhân’, nỗi sợ tụt hậu trước Mỹ-Trung Quốc, 2 sai lầm lịch sử, không sập bẫy ‘phép màu’ (Kỳ cuối)

Kinh tế châu Âu: Thừa nhận chỉ là ‘phàm nhân’, nỗi sợ tụt hậu trước Mỹ-Trung Quốc, 2 sai lầm lịch sử, không sập bẫy ‘phép màu’ (Kỳ cuối)

Châu Âu đang quay cuồng với “2 sai lầm lịch sử to lớn”: Sớm loại bỏ năng lượng hạt nhân, đặc biệt là ở các ...

(Theo SCMP)

Đọc thêm

Báo Trung Quốc: Trải nghiệm tuyệt vời khi du lịch bằng tàu hoả tại Việt Nam

Báo Trung Quốc: Trải nghiệm tuyệt vời khi du lịch bằng tàu hoả tại Việt Nam

Chuyến tàu từ Nha Trang tới Đà Nẵng mang đến cho du khách những hành trình sang trọng, đáng nhớ khi đến du lịch Việt Nam.
Cập nhật bảng giá xe hãng Renault mới nhất tháng 6/2024

Cập nhật bảng giá xe hãng Renault mới nhất tháng 6/2024

Bảng giá xe hãng Renault của các dòng như Megane R.S, Logan, Talisman, Koleos, Latitude, Duster, Sandero Stepway, Clio R.S 200 EDC sẽ được cập nhật chi tiết trong bài ...
Cách kích hoạt tùy chọn tin cậy iPhone trên các ứng dụng siêu đơn giản

Cách kích hoạt tùy chọn tin cậy iPhone trên các ứng dụng siêu đơn giản

Bật tin cậy iPhone cho các ứng dụng trên thiết bị là tùy chọn quan trọng để đảm bảo bạn có thể sử dụng tất cả những tính năng hay ...
Khai mạc khóa đào tạo kỹ năng phiên dịch đối ngoại dành cho cộng tác viên của Bộ Ngoại giao

Khai mạc khóa đào tạo kỹ năng phiên dịch đối ngoại dành cho cộng tác viên của Bộ Ngoại giao

Khóa học có 24 học viên và sẽ diễn ra trong 18 buổi giúp cập nhật kiến thức về yêu cầu, kỹ năng phiên dịch dành cho mạng lưới cộng ...
Xe điện VinFast VF 7S lộ diện bên trong nhà máy

Xe điện VinFast VF 7S lộ diện bên trong nhà máy

VinFast VF 7S là tên gọi mới của dòng xe này, thay cho bản tiêu chuẩn 'Base' nhằm giúp khách hàng dễ nhớ hơn. Xe bị lược bỏ đi nhiều ...
Nhận định, soi kèo Áo vs Pháp, 02h00 ngày 18/6 - Bảng D EURO

Nhận định, soi kèo Áo vs Pháp, 02h00 ngày 18/6 - Bảng D EURO

Nhận định trận đấu, soi kèo Áo vs Pháp tại bảng D VCK EURO được diễn ra vào lúc 02h00 ngày 18/6.
Hội nghị hòa bình Ukraine: Lộ rõ nhiều khác biệt, Tổng thống Zelensky lạc quan, khẳng định Trung Quốc có thể giúp

Hội nghị hòa bình Ukraine: Lộ rõ nhiều khác biệt, Tổng thống Zelensky lạc quan, khẳng định Trung Quốc có thể giúp

Hội nghị hòa bình về Ukraine diễn ra hai ngày tại Thụy Sỹ đã bế mạc vào ngày 16/6, với việc nước chủ nhà thừa nhận có nhiều quan điểm khác nhau.
Chảo lửa Trung Đông: Israel đổ cho Hezbollah gây leo thang căng thẳng, Houthi tấn công tàu Mỹ, Washington tố Iran phớt lờ tàu gặp nạn

Chảo lửa Trung Đông: Israel đổ cho Hezbollah gây leo thang căng thẳng, Houthi tấn công tàu Mỹ, Washington tố Iran phớt lờ tàu gặp nạn

Căng thẳng ở biên giới Israel-Lebanon và Biển Đỏ vẫn diễn biến phức tạp, với những cảnh báo về nguy cơ gây ra hậu quả tàn khốc cho Trung Đông.
An ninh mùa EURO 2024: Cảnh sát Đức khống chế đối tượng dùng bom xăng gây rối, tấn công mạng truyền hình Ba Lan

An ninh mùa EURO 2024: Cảnh sát Đức khống chế đối tượng dùng bom xăng gây rối, tấn công mạng truyền hình Ba Lan

Những bất ổn về an ninh đã được ghi nhận ở châu Âu khi các trận đấu mùa giải EURO 2024 đang diễn ra tại Đức.
Nga tuyên bố tiếp tục lập vùng đệm ở Kharkov, sẽ ưu tiên 'hạ gục' thứ này của Mỹ trên đất Ukraine

Nga tuyên bố tiếp tục lập vùng đệm ở Kharkov, sẽ ưu tiên 'hạ gục' thứ này của Mỹ trên đất Ukraine

Nga sẽ tiếp tục nỗ lực thiết lập vùng đệm, hay vùng an toàn, cho đến khi đảm bảo bảo vệ lãnh thổ khỏi những cuộc pháo kích của Ukraine.
Ảnh ấn tượng (10-16/6): Lý do ông Putin nói không đóng băng xung đột, hành động của BRICS tại hội nghị hòa bình Ukraine, tàu ngầm Nga tới Cuba

Ảnh ấn tượng (10-16/6): Lý do ông Putin nói không đóng băng xung đột, hành động của BRICS tại hội nghị hòa bình Ukraine, tàu ngầm Nga tới Cuba

Xung đột Nga-Ukraine, Tổng thống Putin nêu điều kiện ngừng bắn, yêu cầu phương Tây chấm dứt trừng phạt… là những ảnh ấn tượng trong tuần.
Dự kiến sự kiện quốc tế nổi bật tuần từ ngày 17/6-23/6

Dự kiến sự kiện quốc tế nổi bật tuần từ ngày 17/6-23/6

Lãnh đạo EU họp tại Bỉ, Thủ tướng Trung Quốc thăm Malaysia, Đức đón Tổng thống Argentina... là những sự kiện quốc tế nổi bật trong tuần.
Quan điểm của Mỹ và Trung Quốc từ Đối thoại Shangri-La

Quan điểm của Mỹ và Trung Quốc từ Đối thoại Shangri-La

Dù có một số điểm chung, bài phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Trung Quốc tại Singapore cũng cho thấy những khác biệt trong cách nhìn nhận của mỗi bên.
Hội nghị thượng đỉnh G7: Vượt khó có thành?

Hội nghị thượng đỉnh G7: Vượt khó có thành?

Khó khăn trong nước, thách thức quốc tế “bủa vây” lãnh đạo các nước thành viên khiến Hội nghị thượng đỉnh G7 năm nay ở Italy trở nên đáng chú ý hơn.
Canh bạc chính trị mới của ông Macron

Canh bạc chính trị mới của ông Macron

Trước thất bại của Đảng cầm quyền Phục hưng vào Nghị viện châu Âu, Tổng thống Macron đã phải giải tán Quốc hội để mở đường cho các cuộc tổng tuyển cử mới.
Bầu cử ở Ấn Độ: Chiến thắng sít sao, bài toán dang dở

Bầu cử ở Ấn Độ: Chiến thắng sít sao, bài toán dang dở

Cuộc tổng tuyển cử Ấn Độ kết thúc thành công, Thủ tướng Modi đắc cử nhiệm kỳ thứ ba với kết quả không như kỳ vọng...
Khẳng định quyết tâm Pháp-Đức

Khẳng định quyết tâm Pháp-Đức

Chuyến thăm Đức của Tổng thống Pháp với những kết quả đạt được tạo nên dấu mốc mới, là biểu tượng quan trọng mới trong lịch sử quan hệ giữa hai nước.
Đối thoại Shangri-La: Có thể và không thể

Đối thoại Shangri-La: Có thể và không thể

Đến hẹn lại tới, hàng trăm đại biểu từ gần 50 quốc gia tụ hội ở Singapore, tham dự Đối thoại Shangri-La lần thứ 21.
Giấc mơ vũ trụ của Trung Quốc

Giấc mơ vũ trụ của Trung Quốc

Câu chuyện Vạn Hồ cố gắng phóng mình vào không gian bằng một chiếc ghế cho thấy khát vọng này đã rất lâu đời ở Trung Quốc.
IUU và nỗ lực bảo vệ hệ sinh thái biển

IUU và nỗ lực bảo vệ hệ sinh thái biển

Đánh bắt cá bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với hệ sinh thái biển.
Hiệp ước di cư và tị nạn mới của châu Âu

Hiệp ước di cư và tị nạn mới của châu Âu

Nghị viện châu Âu đã thông qua Hiệp ước về di cư và tị nạn, một dự án được khởi động cách đây chín năm và trải qua rất nhiều thăng trầm.
Xu thế luật hóa các tiêu chuẩn xanh của EU

Xu thế luật hóa các tiêu chuẩn xanh của EU

Xu hướng chuyển đổi xanh mang đến nhiều cơ hội nhưng cũng kéo theo sự phân hóa giữa các nhóm quốc gia.
Tại sao Mỹ trừng phạt năng lượng hạt nhân của Nga?

Tại sao Mỹ trừng phạt năng lượng hạt nhân của Nga?

Mỹ cấm nhập khẩu uranium được làm giàu từ Nga. Cấm vận này ảnh hưởng đến công nghiệp hạt nhân dân sự của Mỹ thế nào và và liệu châu Âu có sẵn sàng hỗ ...
Nửa thế kỷ 'gọi tên' một cường quốc hạt nhân

Nửa thế kỷ 'gọi tên' một cường quốc hạt nhân

Cách đây nửa thế kỷ, Ấn Độ đã kích nổ thành công quả bom hạt nhân đầu tiên, chính thức đưa New Delhi gia nhập câu lạc bộ các cường quốc hạt nhân.
Phiên bản di động