Chính sách 'cây gậy và củ cà rốt' của ông Joe Biden ở Trung Đông

Hoài Sa
TGVN. Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden đang một mặt thúc đẩy các giá trị dân chủ của Mỹ, một mặt duy trì các lợi ích địa chính trị, kinh tế và chiến lược ở Trung Đông.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Chính sách 'cây gậy và củ cà rốt' của ông Joe Biden ở Trung Đông
Qua những động thái mới đây tại khu vực Trung Đông, Tổng thống Mỹ Joe Biden dường như muốn cảnh báo các đối thủ của Mỹ rằng không nên coi chính quyền của ông là dễ tiếp cận. (Nguồn: AFP)

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã gây chấn động Trung Đông khi lưu ý các đồng minh và cảnh báo các đối thủ của Mỹ không nên coi chính quyền của ông là dễ tiếp cận. Ông đã tiết lộ phương pháp tiếp cận “cây gậy và củ cà rốt” truyền thống, một mặt nhằm thúc đẩy các giá trị dân chủ của Mỹ, một mặt duy trì các lợi ích địa chính trị, kinh tế và chiến lược của Mỹ ở một khu vực quan trọng nhưng đầy biến động trên thế giới. Liệu cách tiếp cận này có hiệu quả?

Giáo sư Amin Saikal thuộc Đại học Tây Australia đã đưa ra đánh giá về cách tiếp cận Trung Đông của tân Tổng thống Mỹ trên trang web của Viện Chính sách Chiến lược Australia (ASPI).

Giải quyết bất đồng với Iran nhưng không quên các lợi ích của Mỹ

Theo Giáo sư Amin Saikal, Trung Đông là một khu vực có tầm quan trọng về kinh tế và chiến lược, đồng thời là khu vực mà Mỹ có nhiều đồng minh và đối thủ. Đây cũng là một khu vực phân cực cao, nhiều tranh chấp và xung đột. Do đó, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tìm cách thúc đẩy vai trò bá chủ Mỹ bằng cách xây dựng một liên minh Arab-Israel để đối đầu với Iran trong khu vực. Tương tự, ông Trump muốn kiểm tra vai trò của trục Iran-Nga ở Syria, bảo vệ Israel và ngăn chặn sự ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực ở bất cứ mức độ nào.

Trong khi cách tiếp cận của cựu Tổng thống Trump làm gia tăng căng thẳng và bất ổn trong khu vực, thì ông Joe Biden, người theo chủ nghĩa đa phương và có kiến thức về ngoại giao, dự định xử lý các vấn đề với khu vực theo cách nhấn mạnh các giá trị chủ nghĩa tự do trong chính sách đối ngoại của Mỹ, đồng thời bảo vệ các lợi ích kinh tế và chiến lược của Mỹ.

Ông Biden nhấn mạnh sự cần thiết phải giải quyết những bất đồng với Iran, đặc biệt là về chương trình hạt nhân, cũng như tầm ảnh hưởng trong khu vực và khả năng tên lửa của nước Cộng hòa Hồi giáo này.

Tuy nhiên, ông Biden đã cân bằng điều này khi khởi động chiến dịch quân sự đầu tiên ngay sau khi nắm quyền nhằm vào các căn cứ của lực lượng dân quân người Shi’ite do Iran hậu thuẫn tại Syria, sát khu vực biên giới với Iraq, chủ yếu để trả đũa một cuộc tấn công tên lửa được cho là của một lực lượng ủy nhiệm của Iran vào căn cứ của Mỹ ở Iraq hồi tháng 2 vừa qua.

Đó là cách để ông Biden báo hiệu với Tehran rằng một khi động đến các lợi ích chiến lược của Mỹ, ông sẽ không lùi bước. Tehran không thể không xem xét hành động đáp trả, tuy nhiên, giống như Mỹ, họ cũng không muốn leo thang xung đột.

Mới đây, Iran đã từ chối đề xuất của Liên minh châu Âu (EU) về các cuộc đàm phán với Mỹ, nhưng điều đó có thể chỉ là một phần của “thế trận” vì Tehran cuối cùng sẽ thấy lợi ích của việc đạt được một thỏa thuận với Washington để đảm bảo dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ vốn làm suy yếu nền kinh tế Iran, tất nhiên không phải bằng mọi giá.

Chính sách 'cây gậy và củ cà rốt' của ông Joe Biden ở Trung Đông
CIA đã xác định sự liên quan trực tiếp của Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman trong vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi của tờ Washington Post. (Nguồn: Getty mages)

Đề cao dân chủ nhân quyền

Đồng thời, ông Biden đã thúc đẩy một số sáng kiến chính trị khác trong khu vực mà Iran có thể xem xét, bao gồm việc Mỹ ngừng bán các loại vũ khí tấn công cho Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), chấm dứt sự hỗ trợ của Mỹ cho các hoạt động của liên quân Arab do Saudi Arabia dẫn đầu ở Yemen và kêu gọi chấm dứt chiến tranh ở Yemen, loại bỏ lực lượng Houthi do Iran hậu thuẫn (đang chống lại chính phủ được Saudi Arabia hậu thuẫn ở Yemen) khỏi danh sách khủng bố của Mỹ, khôi phục một số viện trợ của Mỹ cho Chính quyền Palestine và chấm dứt các hành động đơn phương liên quan đến việc xây các khu định cư của Israel tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.

Ngoài ra, Washington đã công bố báo cáo của Cơ quan Tình báo Mỹ (CIA) xác định sự liên quan trực tiếp của Thái tử Mohammed bin Salman (MBS), người cai trị trên thực tế của Saudi Arabia, trong vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi của tờ Washington Post trong lãnh sự quán Saudi Arabia ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) hồi năm 2018.

Mặc dù Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng các biện pháp này nhằm mục đích điều chỉnh lại thay vì phá vỡ mối quan hệ của Mỹ với Saudi Arabia - một đồng minh quan trọng của Washington, nhưng chúng có thể còn có ý nghĩa lớn hơn thế.

Tại thời điểm này, Washington đã hạn chế việc trừng phạt trực tiếp đối với MBS, nhưng với việc chỉ đích danh vị Thái tử này là thủ phạm chính trong vụ sát hại nhà báo Khashoggi, cũng như việc ông Biden liên lạc trực tiếp với Vua Salman để nhấn mạnh vấn đề nhân quyền đã gây tổn hại cho thanh danh của Thái tử.

Mặc dù kiểm soát các lực lượng vũ trang của Saudi Arabia để giữ vị trí hiện tại, MBS đang phải đối mặt với sự sụt giảm uy tín nghiêm trọng trong quan hệ với các đối thủ trong nước, bao gồm nhiều thành viên lớn tuổi trong hoàng tộc và các đối thủ nước ngoài. MBS có thể cố gắng chống lại các động thái của Washington bằng cách tìm cách tăng cường quan hệ với Trung Quốc, đặc biệt là thông qua Pakistan, quốc gia có vũ khí hạt nhân, có quan hệ chặt chẽ với cả Saudi Arabia và Trung Quốc. Tuy nhiên, với sự can dự sâu rộng truyền thống của Mỹ vào nhiều lĩnh vực của Saudi Arabia, việc chuyển hướng sang Trung Quốc sẽ không mang lại kết quả đáng kể, cả trong trung và dài hạn.

Ông Biden đã khởi xướng một chính sách Trung Đông bao hàm cả 2 vế của một phương trình, đó là đồng thời kêu gọi cải cách và bảo vệ lợi ích của Mỹ. Cách tiếp cận này sẽ đưa quan hệ của Mỹ với khu vực đi đến đâu, chỉ có thời gian mới trả lời được.

Nhưng dù dù kết quả cuối cùng ra sao, các sáng kiến chính trị của ông Biden hứa hẹn sẽ có cơ sở vững chắc so với những sáng kiến mà người tiền nhiệm nổi tiếng với chính sách “Nước Mỹ trước tiên” theo đuổi.

TIN LIÊN QUAN
Mỹ trừng phạt Nga: Ván cờ rủi ro của ông Joe Biden
Cập nhật Covid-19 ngày 4/3: Dịch 'căng', Campuchia phong tỏa tỉnh Preah Sihanouk; Mỹ Latinh kêu gọi đẩy nhanh cung cấp vaccine
Sắp xếp bàn tiệc sao cho chuẩn, sử dụng dụng cụ ăn tiệc sao cho sang
Lập trường 'chia đôi ngả' của EU và Mỹ về dự án Dòng chảy phương Bắc 2 của Nga
Hỏi đáp về Ngày Quốc tế: Có bao nhiêu loài động vật hoang dã trên Trái đất?
(theo ASPI)

Bài viết cùng chủ đề

Chảo lửa Trung Đông

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Tin thế giới 21/11: Ông Trump được hoãn tuyên án, mặt trận miền Đông Ukraine nguy cơ sụp đổ, Mỹ chỉ trích hành động của Trung Quốc ở Biển Đông

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?

Không quân Ukraine xác nhận, Nga phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa từ vùng Astrakhan ở miền Nam nước này trong đợt tấn công vào sáng 21/11.
Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép đòn tấn công hạt nhân đối kháng có điều kiện, Trung Quốc thẳng thừng nói 'lạc hậu'

Mỹ chỉ cho phép xảy ra việc tấn công hạt nhân đối kháng khi Washington bảo toàn được một phần kho vũ khí của mình để ngăn chặn đối thủ tiềm tàng.
Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng cùng chính phủ Mali bị cách chức, đây là lý do

Thủ tướng Mali Maiga đã chỉ trích các nhà lãnh đạo quân sự của nước này chậm trễ trong việc kết thúc thời kỳ chuyển tiếp.
Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Ukraine được 'cởi trói', Hungary khẩn cấp đưa hệ thống phòng không đến gần, Kiev lần đầu dùng thứ vũ khí này tấn công Nga

Hungary sẽ lắp đặt hệ thống phòng không và kiểm soát không phận ở Đông Bắc, giáp biên giới Ukraine, để đề phòng rủi ro khi xung đột leo thang.
New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand chính thức coi Hezbollah và Houthi là các tổ chức khủng bố

New Zealand đã chỉ định toàn bộ phong trào Hezbollah là tổ chức khủng bố, động thái điều chỉnh so với quyết định trước đây.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Phiên bản di động