Chương trình giáo dục phổ thông mới có điểm gì mới?

Chiều nay (27/12), Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố Chương trình bộ môn - chương trình giáo dục phổ thông mới (GDPT).

Năm 2020, triển khai chương trình mới với lớp 1

Chia sẻ tại buổi họp báo, ông Vũ Đình Chuẩn, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học cho biết, chương trình các môn học ở GDPT mới sẽ có nhiều thay đổi so với chương trình hiện hành. Trong đó, hoạt động trải nghiệm là chương trình bắt buộc xuyên suốt tất cả các cấp học. Chương trình mới chia thành hai giai đoạn: giáo dục cơ bản (từ lớp 1 đến 9) và giáo dục định hướng nghề nghiệp (từ lớp 10 đến 12).

Bậc tiểu học có 11 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, thời lượng học 2 buổi/ngày, mỗi buổi không quá 7 tiết, mỗi tiết không quá 35 phút.

Bậc THCS có 12 môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc, thời lượng một buổi/ngày, mỗi buổi không quá 5 tiết, mỗi tiết học 45 phút.

Giáo dục THPT gồm 7 môn học, hoạt động bắt buộc và 5 môn học lựa chọn. Thời lượng một buổi/ngày, mỗi buổi không quá 5 tiết, mỗi tiết 45 phút.

So với hiện nay, số môn học giảm rõ rệt. Cụ thể, chương trình mới, các lớp THCS đều có 12 môn học, trong khi hiện tại lớp 6 và 7 có 16 môn học; lớp 8 và 9 có 17 môn học. Đặc biệt, chương trình mới chú trọng giáo dục thể chất, với thời lượng học môn này chiếm 6-7% tổng thời lượng học, tăng 35 tiết so với hiện hành. Ở cấp THPT, học sinh còn được học Giáo dục quốc phòng và an ninh, một môn học có tác dụng hỗ trợ giáo dục thể chất.

Bộ GD&ĐT sẽ thực hiện lộ trình chương trình mới theo từng lớp. Năm học 2020-2021 áp dụng với lớp 1; năm học 2021-2022 đối với lớp 2 và 6; năm học 2022-2023 đối với lớp 3, 7 và 10; năm học 2023-2024 đối với lớp 4, 8 và 11; năm học 2024-2025 đối với lớp 5, 9 và 12.

Giảm tải chương trình, chú trọng thực tiễn

Với mô hình hiện hành, GS. Nguyễn Minh Thuyết cho rằng, kiến thức vừa là chất liệu, đầu vào, vừa là kết quả, đầu ra của quá trình giáo dục. Do vậy, học sinh buộc phải học và ghi nhớ rất nhiều tuy nhiên khả năng vận dụng vào đời sống lại rất hạn chế.

Theo cách tiếp cận mới, giáo dục không phải để truyền thụ kiến thức mà nhằm giúp học sinh hoàn thành công việc, giải quyết các vấn đề trong học tập và đời sống nhờ vận dụng hiệu quả, sáng tạo kiến thức đã học. Quan điểm này được thể hiện nhất quán ở nội dung, phương pháp và đánh giá kết quả giáo dục.

Trước câu hỏi học sinh học tiểu học theo chương trình cũ, nhưng lên THCS lại học cách mới liệu có theo được hay không, GS. Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình GDPT mới, chia sẻ, hướng giáo dục phổ thông mới là dạy kiến thức kỹ năng cơ bản. Trong đó, đổi mới chủ yếu về cách thức tổ chức dạy học để phát huy năng lực học sinh.

Theo GS. Thuyết, Bộ đã chỉ đạo các địa phương đổi mới cách dạy học, xây dựng chuyên đề tích hợp theo hướng phát triển phẩm chất năng lực của học sinh nên các em sẽ bắt nhịp được.

GS. Nguyễn Minh Thuyết cho biết so với hiện hành, nội dung các môn học có sự giảm tải với nhiều điểm mới, chú trọng việc hình thành và phát triển năng lực cho người học, đặc biệt là khả năng áp dụng kiến thức, kỹ năng đã học được vào giải quyết vấn đề của thực tiễn. Từ các năng lực đó, mỗi môn xác định nội dung và yêu cầu cần đạt riêng.

Chương trình mới lấy việc phát triển phẩm chất và năng lực thực tiễn của học sinh làm mục tiêu, lựa chọn nội dung giáo dục phù hợp và giảm bớt đáng kể kiến thức kinh viện, làm cho bài học nhẹ nhàng hơn. Không chỉ vậy, giảm tải còn thông qua việc tăng cường dạy học phân hóa, tự chọn; thực hiện phương pháp dạy học mới; đổi mới việc đánh giá kết quả giáo dục.

Giáo viên được bồi dưỡng ở địa phương qua Internet

Với băn khoăn, liệu cơ sở vật chất có đủ để đáp ứng chương trình mới, ông Phạm Hùng Anh, Cục trưởng Cục Cơ sở vật chất cho hay, nhìn vào cấp THCS và THPT thì tương đối yên tâm, còn cấp tiểu học vẫn hơi khó khăn. Tuy nhiên, Bộ đã xác định tập trung nâng cao điều kiện cơ sở vật chất từ năm 2014, trong đó chú trọng việc kiên cố hóa trường, lớp học.

Tại đợt đánh giá thực trạng cơ sở vật chất năm 2014, tỷ lệ kiên cố hóa mới đạt 71%, trong đó tiểu học 61,5%. Nhưng sau 4 năm, tỷ lệ kiên cố hóa đã đạt 85%, tiểu học là 72,2%. 

Trả lời câu hỏi đội ngũ giáo viên hiện nay có đáp ứng được yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới hay không, Cục trưởng Cục Nhà giáo Hoàng Đức Minh cho biết, Bộ đã tổ chức các khóa bồi dưỡng từ cách đây 5 năm. Đội ngũ cán bộ cốt cán được bồi dưỡng ở Trung ương, sau đó giáo viên sẽ được bồi dưỡng đại trà ở địa phương thông qua Internet. Việc bồi dưỡng theo hướng giáo viên tự học, có trao đổi để tháo gỡ khúc mắc.

“Với vùng núi, điều kiện khó khăn, nhóm cán bộ cốt cán sẽ hỗ trợ nhiều hơn, nhưng công nghệ thông tin vẫn được coi là phương tiện chính để giáo viên học tập. Chúng tôi đã chọn lọc những giáo viên tốt nhất, có khả năng nhất để triển khai chương trình với lớp 1 từ năm học 2020-2021", Cục trưởng Hoàng Đức Minh nhấn mạnh.