Chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp bảo vệ chính mình, trụ vững hơn và tìm được cơ hội bứt phá

Hội thảo do Bộ Tài nguyên và Môi trường và Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VBCSD-VCCI) và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), thông qua Dự án hỗ trợ kỹ thuật "Hỗ trợ lên kế hoạch và thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định tại Việt Nam (Dự án SPI-NDC) tổ chức.

Trong bối cảnh tiếp nối những cam kết đổi mới của cộng đồng toàn cầu đối với Thỏa thuận Paris tại COP28 tổ chức tại Dubai năm 2023, cùng với những nỗ lực tiến bộ của Việt Nam trong việc thực hiện Thỏa thuận Paris thông qua việc ban hành và triển khai những khuôn khổ pháp lý quan trọng, Hội thảo lần này đã chia sẻ đến các đại biểu những thông tin cập nhật nhất về các chính sách giảm phát thải khí nhà kính hiện hành và kinh nghiệm thực tiễn của doanh nghiệp hướng tới mục tiêu Net-zero cũng như thảo luận về các cơ hội cụ thể để hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh ở Việt Nam.

Phát biểu tại Diễn đàn, đại diện VCCI, ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững, nhấn mạnh “chuyển đổi sang mô hình kinh doanh bền vững đã không còn là một “chiếc áo thời trang” để làm đẹp cho doanh nghiệp nữa, mà nó đã trở thành điều kiện cần và đủ để chính mỗi doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng chống chịu và có thể đáp ứng các yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế đang ngày một quan tâm hơn đến các vấn đề môi trường, xã hội, quản trị bền vững".

Cũng theo ông Huy, một trong những ưu tiên hành động của VBCSD-VCCI trong thời gian tới là xây dựng và vận hành các nhóm công tác về Chuyển đổi xanh, ESG và Tài chính xanh, từ đó nhân rộng mạnh mẽ hơn các mô hình kinh doanh bền vững và đóng góp thêm các kiến nghị chính sách, nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý hỗ trợ cho phát triển bền vững doanh nghiệp.

Ông Huy cho rằng, những diễn biến khó lường của biến đổi khí hậu và thời tiết trong thời gian gần đây kéo theo hiện tượng khô hạn, thiếu nước, hỏa hoạn, xâm nhập mặn... ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt của người dân, chúng ta không còn thời gian để “chậm trễ”, cần phải hành động mạnh mẽ và “sớm nhất có thể” để ngăn chặn sự biến đổi khí hậu này bằng việc cắt giảm nhanh chóng phát thải khí nhà kính trong các hoạt động kinh tế. Chuyển đổi xanh, xây dựng nền kinh tế carbon thấp, kinh tế tuần hoàn không còn chỉ là xu thế, mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc vì sự phát triển bền vững của nhân loại.

Nhìn từ góc độ kinh tế, theo Báo cáo Phát triển bền vững từ kết quả khảo sát dành cho hơn 2.000 nhà lãnh đạo toàn cầu ở 24 quốc gia và vùng lãnh thổ năm 2023 với chủ đề “Thúc đẩy chuyển đổi xanh” của Công ty kiểm toán Deloitte, biến đổi khí hậu đang là ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp trong bối cảnh nhiều biến động xảy ra liên tiếp trên toàn cầu. Đồng thời, có tới 61% các nhà lãnh đạo được khảo sát nhận định biến đổi khí hậu sẽ có tác động lớn/rất lớn đến chiến lược và các hoạt động của công ty trong vòng 3 năm tới.

“Khi phát triển bền vững nói chung và Net Zero nói riêng đã trở thành mục tiêu chung của nhiều nền kinh tế, nhiều quốc gia, mục tiêu này cũng đồng thời định hình lại các chính sách phát triển kinh tế - xã hội của chính phủ các nước gắn với tăng trưởng xanh chặt chẽ hơn; các nước nhập khẩu hàng hóa đưa ra thêm nhiều quy định mới, yêu cầu mới có tính 'xanh' hơn cho các nước xuất khẩu.

Để có thể hội nhập nền kinh tế toàn cầu, gia nhập các chuỗi cung ứng bền vững, thì cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam phải chuyển đổi sang mô hình kinh doanh trách nhiệm, bền vững. Đây chính là điều kiện cần và đủ để chính mỗi doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng chống chịu và có thể đáp ứng các yêu cầu, tiêu chuẩn quốc tế về môi trường, xã hội và quản trị”, ông Huy nhấn mạnh.

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho rằng, Việt Nam đã cam kết giảm phát thải ròng bằng không tại COP 26, tham gia tuyên bố chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), cam kết thu hút các dòng tài chính xanh để phát triển năng lượng tái tạo, phát triển carbon thấp…

Để thực hiện các cam kết này, Chính phủ đã nỗ lực thực hiện các giải pháp bằng các hành động thiết thực. Việt Nam đã xây dựng NDC với quyết tâm giảm phát thải khí nhà kính 43,5% so với kịch bản phát triển thông thường BAU với sự hỗ trợ của quốc tế vào năm 2030.

“Việc phát triển sản xuất kinh doanh theo hướng xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu sẽ giúp doanh nghiệp bảo vệ chính mình, trụ vững hơn và tìm được cơ hội bứt phá. Thậm chí, việc sản xuất xanh còn tạo cơ hội để doanh nghiệp tranh thủ được sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền các địa phương”, ông Quang cho hay.

Hiện Việt Nam đang triển khai Chiến lược Tăng trưởng xanh, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050; triển khai kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, thực hiện kế hoạch JETP. Trong lĩnh vực nông nghiệp, Việt Nam đang triển khai quyết liệt đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao giảm phát thải khí nhà kính với nhiều chính sách đang sửa đổi…

Thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính theo Ngân hàng thế giới (WB) ước tính Việt Nam phải huy động nguồn lực lên đến 386 tỷ USD từ nay đến năm 2040, tương đương với GDP của gần 1 năm của VIệt Nam. Với một thách thức và nguồn lực như vậy, cần thiết sự chung tay của cả hệ thống chính trị, của cộng đồng doanh nghiệp.

Trong đó, cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò vừa là đối tượng chịu tác động của biến đổi khí hậu, vừa là chủ thể quan trọng trực tiếp tham gia, chuyển các thách thức thành cơ hội để phát triển sản xuất kinh doanh bền vững, tạo ra nguồn lực góp phần giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy tăng trưởng xanh tại Việt Nam.

Tại phiên thảo luận, ông Fukuda Koji, Cố vấn trưởng, Dự án JICA SPI-NDC, cũng đã nhấn mạnh vai trò và nỗ lực của các tổ chức tài chính nhằm mở rộng danh mục đầu tư xanh và giảm phát thải khí nhà kính đối với các khoản đầu tư/tài trợ vốn, ở cả quy mô toàn cầu và trong nước, cũng như cách tiếp cận chiến lược của các tổ chức này nhằm đạt được sự bền vững và tài chính chuyển đổi tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, các diễn giả cũng đã thảo luận và đưa ra những thách thức thực tế và lộ trình hướng tới một môi trường chính sách tốt hơn nhằm tạo điều kiện cho các hoạt động và đầu tư tiếp theo của doanh nghiệp.

Bày tỏ sự ấn tượng với những nỗ lực thực tế của cộng đồng doanh nghiệp và tài chính đã được chia sẻ tại Hội thảo, ông Naoki Ikenoya, Đại diện Văn phòng JICA Việt Nam khẳng định, JICA sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Chính phủ cũng như khu vực tư nhân để tăng cường hiệu quả hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh tại Việt Nam.