Con người tự chủ là ai?

Nói đến con người tự chủ là nói đến 3 khía cạnh: cái đầu (trí tuệ), trái tim (đạo đức và cảm xúc) và thể chất (hành động).
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
con nguoi tu chu la ai “Nếu ba không quay lại, con sẽ gọi cảnh sát”!
con nguoi tu chu la ai Gieo mầm tử tế cho trẻ

Triết gia Rousseau từng mô tả về hình ảnh lý tưởng của một người trẻ vào độ tuổi 15 qua nhân vật Emile về giáo dục, rằng: “Trí óc đúng đắn và không thành kiến, tâm hồn tự do... Không phá rối sự an tĩnh của ai hết, nó đã sống hài lòng, hạnh phúc và tự do, hết mức mà thiên nhiên cho phép”.

Tự chủ về trí tuệ

Trí tuệ liên quan đến học hành, tri thức, tư duy, tư tưởng, sáng tạo… Mục tiêu của mọi sự học và sự dạy chân chính trong gia đình, nhà trường và ngoài xã hội liên quan đến mặt tri thức đều phải dẫn đến giúp người học đạt được sự tự chủ về mặt trí tuệ.

Trẻ cần được trang bị một số kiến thức và kỹ năng cơ bản để làm nền. Nhưng điều quan trọng là làm sao để chúng có tư duy độc lập, có chính kiến? Làm sao để giúp trẻ có khả năng vượt qua những điều đã có và hướng đến sáng tạo, phát minh ra được những điều mới, cải tiến được hoàn cảnh hiện tại thì mới thúc đẩy xã hội phát triển?

con nguoi tu chu la ai
TS. Nguyễn Khánh Trung. (Ảnh: NVCC)

Còn nếu trẻ học kiểu "tầm chương trích cú", học giỏi kiểu thi đua thuộc lòng thì đó cách nhanh nhất "đóng khung" tư duy, "đồng phục" tư tưởng trẻ - điều mà giáo dục tử tế không muốn.

Trẻ cần được giáo dục tính duy biệt, tính chủ thể. Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang thực hiện đổi mới, nhưng chỉ đổi mới hình thức cành nhánh bên ngoài. Thực tế, đổi mới các kỹ thuật mà không thay đổi nền móng và “hệ điều hành”, không thấy nhắm đến một nền giáo dục khai phóng, nghĩa là không đặt ra mục tiêu giáo dục tự chủ trí tuệ cho học sinh.

Mục tiêu hàng đầu của giáo dục gia đình cũng như nhà trường tại các nước phát triển là giáo dục tự chủ cho con trẻ, mà tự chủ về mặt trí tuệ là một nội dung quan trọng. Nhưng ở Việt Nam, các bậc phụ huynh vẫn còn nhấn mạnh trên các giá trị mang tính tuân thủ, sử dụng sự áp đặt trong cách giáo dục, quá đề cao điểm số, bằng cấp... Nhiều gia đình không chú ý đến tinh thần thực học thực làm, không ý thức sứ mệnh cuối cùng của giáo dục là phải giúp con cái mình tự khai phóng bản thân và đạt đến sự tự chủ.

Mọi sự áp đặt một chiều trong giáo dục đều xa rời bản tính tự nhiên của con người, đều chống lại sự phát triển của từng cá thể và của cả xã hội. Xã hội nào càng tôn trọng trẻ, xem trẻ là chủ thể, là tác nhân, là một bên trong quá trình giáo dục thì xã hội đó càng phát triển. Một trong những đất nước đó chính là Phần Lan. Họ luôn đề cao phương pháp khác biệt hóa, luôn đặt trẻ làm trung tâm trong mọi khâu của giáo dục và lấy việc giáo dục tự chủ, khai phóng con người làm mục tiêu chính.

con nguoi tu chu la ai
Trẻ cần được giáo dục tính tự chủ. (Ảnh: Nhài Trần)

Tự chủ về mặt đạo đức và cảm xúc

Theo quan điểm của E.Kant, giáo dục đạo đức là giáo dục khả năng “tự trị chứ không phải ngoại trị”. Bên cạnh đó, giáo dục đạo đức còn nhằm hỗ trợ con trẻ đạt đến sự tự chủ, có khả năng tự sử dụng chiếc la bàn đạo đức bên trong của mình để sống và hành xử.

Giáo dục đạo đức bên trong là hướng các em đến đời sống luân lý. Để các em có được niềm tin, những giá trị nội tâm làm nền tảng vững chắc để trước một vấn đề, các em có thể tự phán đoán, phân định đúng sai, tốt xấu và hành xử theo sự mách bảo của lương tâm.

Chẳng hạn, chúng ta không thể dạy các em giữ gìn vệ sinh chung hiệu quả bằng cách dán khắp nơi bảng “cấm xả rác”, mà phải làm sao để tự các em ý thức hành vi xả rác là không tốt. Làm sao để trẻ ý thức bảo vệ môi trường trở thành một giá trị bên trong và chính lương tâm sẽ ra lệnh cho bản thân các em không xả rác mới là quan trọng.

Nếu vì sợ bị theo dõi mà học sinh không xả rác, thì khi không còn những điều đó, các em sẽ lại xả rác. Còn nếu chuyện này trở thành một phần những giá trị gắn với lương tâm, hằn sâu vào nếp nghĩ, thói quen thì các em sẽ tự hành động đúng trong mọi tình huống.

 

con nguoi tu chu la ai “Nếu ba không quay lại, con sẽ gọi cảnh sát”!

Đó là lời của con trai đầu nói với tôi khi cháu mới tầm hơn 4 tuổi đang học mầm non, mà tôi không bao ...

con nguoi tu chu la ai Nhiều cha mẹ “đánh cắp” tính tự chủ của con?

Một số cha mẹ đang lạm dụng việc làm thay con, quyết định tương lai của con mà không hề hay biết?

con nguoi tu chu la ai 11 học sinh Việt Nam đoạt giải toán học Australia

“Chúc mừng các em học sinh xuất sắc đã đạt thành tích cao trong một cuộc thi mang tầm quốc tế. Các em đã đạt ...

TS. Nguyễn Khánh Trung

Xem nhiều

Đọc thêm

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Tháng 11, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ tổ chức các hoạt động với chủ đề “Về miền ...
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández

Chiều 2/11, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp đồng chí Esteban Lazo Hernández, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ ...
Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận chính thức khánh thành dự án “Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án tại thành phố Phan Rang - Tháp Chàm".
Khám phá bí mật đằng sau Hello Kitty: Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Khám phá bí mật đằng sau Hello Kitty: Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Nhân vật Hello Kitty, do công ty Nhật Bản Sanrio sở hữu, đã trở thành một biểu tượng văn hóa toàn cầu. Kể từ khi ra đời đã tạo ra tổng doanh thu ước tính ...
Quy định quan trọng từ năm 2025: Người dùng CMND, CCCD cần biết

Quy định quan trọng từ năm 2025: Người dùng CMND, CCCD cần biết

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp nội dung quy định quan trọng từ năm 2025 mà người dùng CMND, CCCD cần biết.
Một hòn đảo ở Bắc Cực hoàn toàn biến mất do băng tan chảy

Một hòn đảo ở Bắc Cực hoàn toàn biến mất do băng tan chảy

Ngày 31/10, Hiệp hội địa lý LB Nga thông báo hòn đảo Mesyatsev biến mất khỏi quần đảo Franz Josef của Nga ở Bắc Cực.
Đầu tháng 11, núi Phú Sĩ không có tuyết sau 130 năm

Đầu tháng 11, núi Phú Sĩ không có tuyết sau 130 năm

Lần đầu tiên sau 130 năm, núi Phú Sĩ - biểu tượng của Nhật Bản - không có tuyết tới đầu tháng 11 do biến đổi khí hậu.
Khung cảnh ngổn ngang sau trận lũ quét kinh hoàng ở Tây Ban Nha

Khung cảnh ngổn ngang sau trận lũ quét kinh hoàng ở Tây Ban Nha

Trận lũ quét mới đây ở vùng Valencia (Tây Ban Nha) đã khiến 158 người thiệt mạng, ô tô dồn thành đống ngổn ngang trên đường phố ngập ngụa bùn đất.
Bác sĩ trẻ Đỗ Trung Kiên trở thành Tiktoker, viết sách dạy tiếng Anh cho sinh viên Y khoa

Bác sĩ trẻ Đỗ Trung Kiên trở thành Tiktoker, viết sách dạy tiếng Anh cho sinh viên Y khoa

Đam mê dịch thuật, bác sĩ Đỗ Trung Kiên (27 tuổi, sinh sống tại Hà Nội) đã quyết định lập kênh TikTok nhằm phổ cập tiếng Anh cho các sinh viên Y khoa.
8 lợi ích sức khỏe khi uống trà matcha hằng ngày

8 lợi ích sức khỏe khi uống trà matcha hằng ngày

Tiêu thụ trà matcha mỗi ngày giúp não bộ tỉnh táo, giảm căng thẳng, kiểm soát cân nặng và đường huyết, hỗ trợ sức khỏe đường ruột và giảm cân.
Chuyên gia tư vấn về nguyên nhân và biện pháp giảm nguy cơ thiếu máu lên não

Chuyên gia tư vấn về nguyên nhân và biện pháp giảm nguy cơ thiếu máu lên não

Thiếu máu lên não là tình trạng máu lên não không đủ, khiến tế bào não không được nuôi dưỡng, là một dấu hiệu cảnh báo nhồi máu não.
Những loại vitamin là 'cứu tinh' của da khô, lão hóa nhanh

Những loại vitamin là 'cứu tinh' của da khô, lão hóa nhanh

Thiếu hụt vitamin C hay E ảnh hưởng đến khả năng giữ ẩm, bảo vệ tế bào da khỏi tổn thương do môi trường, khiến da khô, lão hóa nhanh.
Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Để đáp ứng nhu cầu cấp thiết và phù hợp với sự thay đổi của bối cảnh kinh tế - xã hội thì việc xây dựng Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số ...
Hơn 2.000 người tham gia đi bộ vì bệnh nhân ung thư Việt Nam

Hơn 2.000 người tham gia đi bộ vì bệnh nhân ung thư Việt Nam

Ngày 20/10, hơn 2.000 người đã tham dự sự kiện '5.000 bước chân hạnh phúc - Ngày hội đi bộ vì bệnh nhân ung thư Việt Nam 2024'.
Đau cổ vai gáy ngày càng trẻ hoá

Đau cổ vai gáy ngày càng trẻ hoá

Đau cổ vai gáy là tình trạng cơ vùng vai gáy co cứng gây đau, kèm theo các hạn chế vận động khi quay cổ hoặc quay đầu.
Phiên bản di động