Nhiều cha mẹ “đánh cắp” tính tự chủ của con?

Một số cha mẹ đang lạm dụng việc làm thay con, quyết định tương lai của con mà không hề hay biết?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
nhieu cha me danh cap tinh tu chu cua con Học sinh Singapore đứng đầu bài kiểm tra toàn cầu về Toán và Khoa học
nhieu cha me danh cap tinh tu chu cua con Làm đẹp hồ sơ tuyển sinh - vấn đề trong giáo dục Đại học Mỹ

Một số cha mẹ đang lạm dụng việc làm thay con, quyết định tương lai của con mà không hề hay biết?

Bao con từ A đến Z

Nói về thực trạng phụ huynh lấy đi tính tự chủ của con, PGS. Nguyễn Văn Nhã (nguyên Trưởng Ban Đào tạo – Đại học Quốc gia Hà Nội) chia sẻ: Anh bạn tôi năm nay ngoài 60 tuổi rồi mà vẫn được các cụ xấp xỉ 100 tuổi quan tâm, lo lắng, nhắc nhở như trẻ nhỏ: nhớ mặc ấm, đi đường cẩn thận kẻo tai nạn... Đó là sự quan tâm, lo lắng của bậc cha mẹ từ thời còn đầy gian khổ, thiếu cái ăn cái mặc, nên con cái luôn được ưu tiên.

Nhưng ngày nay, lo cho con cái nhiều quá lại có tác dụng ngược, làm đứa trẻ không lớn lên được, không tự chủ và ỷ lại thành thói quen xấu, nếu không đáp ứng đòi hỏi, chúng có thể làm thương tổn tình cảm gia đình.

nhieu cha me danh cap tinh tu chu cua con
Bao bọc quá đà, thương hay kìm hãm sự phát triển của con? (nguồn ảnh: Tuổi Trẻ).

Cách giáo dục của các bậc cha mẹ lâu nay khiến con cái trở nên thụ động, khó có thể khẳng định mình. Lúc bé, trẻ được bế ẵm. Lớn lên, các em được nuông chiều như hoàng tử, công chúa, chuyện xin tiền cha mẹ với các em hiển nhiên “như ngày thường ở huyện”. Đi học, các em được cha mẹ chọn trường, tìm lớp, chọn ngành nghề cho. Ra trường, các em lại được cha mẹ lo luôn cho “tấm vé” việc làm.

Từ đó, PGS Nguyễn Văn Nhã khẳng định, đây không còn là tình thương mà là kìm hãm sự trưởng thành, phát triển của cả một con người. Trẻ cần phải có những trải nghiệm không vui vẻ, gặp khó khăn, thất bại mới có thể trưởng thành. Nếu kèm cặp con quá mức sẽ tạo áp lực và trẻ sẽ mất đi khả năng tư duy, tự chủ của bản thân.

Cùng quan điểm, TS. Nguyễn Khánh Trung (Viện Nghiên cứu Phát triển Giáo dục - IRED) nhận định, trong xã hội ta hiện nay, có nhiều “cậu ấm cô chiêu” chỉ biết ăn học. Ông dẫn chứng câu nói của một bà mẹ về đứa con trai đang là sinh viên của mình: “Làm sao nó biết làm việc nhà, bởi vì thức dậy thì đã có người giúp việc của gia đình sắp xếp chăn màn, dọn phòng. Nó chỉ biết ăn rồi đi học?”.

TS. Nguyễn Khánh Trung cho rằng nhiều cha mẹ đang  “đánh cắp” sự trưởng thành của con mà không hề hay biết. Thực tế, trong nhiều gia đình, cha mẹ Việt “bao” con từ A đến Z: đi học trường nào có cha mẹ lo, học xong làm việc gì có cha mẹ chạy, thậm chí cưới vợ gả chồng, xây nhà, sinh con cũng được cha mẹ lo hết. “Cha mẹ nuôi con, thương con kiểu đó chẳng khác nào biến con thành gánh nặng cho những người thân và xã hội”,  TS. Nguyễn Khánh Trung phân tích.

Đừng mãi bồng bế con

Nói về tầm quan trọng của việc giáo dục tính tự chủ cho trẻ, PGS. Nguyễn Văn Nhã cho rằng đến tuổi trẻ đi học, người lớn nên chú trọng vào việc hướng dẫn và giải thích chứ không làm bài tập hộ trẻ, hãy để trẻ tự làm mọi việc như thay quần áo, tắm rửa, xới cơm... Không thể cha mẹ cứ mãi làm thay, bao cấp con kẻo lại luẩn quẩn rơi vào kiểu “chăm lo cho thế hệ trẻ” là cực kỳ nguy hiểm. Mãi “bồng bế” con sẽ khiến đứa trẻ không chủ động thay đổi tư duy, không tự làm mọi việc, và khó có thể tự quyết định được tương lai của chính mình.

Bằng kinh nghiệm và qua nghiên cứu, TS. Nguyễn Khánh Trung khẳng định việc xây dựng tính tự chủ cho con cái cực kỳ quan trọng. Đó là khả năng trẻ tự biết lo cho bản thân, tự chủ về đời sống tinh thần, tư duy độc lập, có khả năng hội nhập vào xã hội. Ông dẫn chứng trẻ em Pháp, ngoài thời gian học ở trường và làm bài tập ở nhà, thường được phân việc gia đình. Sau 14 tuổi, trẻ được khuyến khích đi làm thêm vào dịp hè để tự thực hiện các “dự án” của riêng mình như mua sắm các vật dụng mong muốn, thực hiện các chuyến đi…

Từ đó, TS. Nguyễn Khánh Trung nhấn mạnh, thay vì chạy theo thành tích, chúng ta cần giáo dục tính tự chủ cho trẻ, để trẻ có thể sinh tồn, có thể đứng trên đôi chân của chính mình và bước đi. Và khi tự mình bước đi được rồi thì mới có thể chạy nhảy vui chơi với đời, mới có thể trèo lên cao và có khả năng để góp sức mình với xã hội. “Cũng như mọi loài khác, con người trước tiên muốn tồn tại phải có khả năng tự lo. Nếu không thể đi trên đôi chân của mình thì sẽ phải làm sao?”,  TS. Trung băn khoăn.

Có lẽ vì thế, vợ chồng Tổng thống Barack Obama đã cho con đi làm thêm, tỉ phú Bill Gates hiến hầu hết tài sản của mình làm từ thiện. Không phải họ không thương con, mà đang tạo cho con bối cảnh cần thiết để con không dựa dẫm, cho phép con sống cuộc sống của chính mình, bằng đôi bàn tay và khối óc của mình.

Giáo dục gia đình hay giáo dục nhà trường nếu không góp phần tạo nên những cá nhân trưởng thành, được khai minh khai trí, làm chủ những gì được học và có thể thúc đẩy sự phát triển của xã hội thì đó là sự giáo dục thất bại. “Một quốc gia tự chủ phát triển khi có những công dân tự chủ. Chính vì vậy, lúc này chúng ta đừng chỉ dạy con biết nghe lời, đừng chú trọng đến điểm số nữa mà phải đặt lại câu hỏi: Liệu các bậc cha mẹ đã giáo dục và xây dựng tính tự chủ cho con đúng và đủ chưa?”, TS. Nguyễn Khánh Trung nhấn mạnh.

nhieu cha me danh cap tinh tu chu cua con GS. Trần Văn Nhung: “Nên tham khảo mô hình giáo dục quốc tế tốt”

"Mục đích của giáo dục hiện đại là tạo ra thế hệ mới phát triển toàn diện, hài hòa, có đạo đức, đậm nét nhân ...

nhieu cha me danh cap tinh tu chu cua con Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Các trường ĐH phải chủ động vươn lên với tinh thần quyết tâm, đột phá

Sáng nay 12/11, trường ĐH Kinh tế quốc dân đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm thành lập trường và đón nhận ...

nhieu cha me danh cap tinh tu chu cua con Biểu tình bạo lực ở Indonesia: Giáo dục thất bại là nguyên nhân?

Trong một xã hội đa dạng về văn hóa, tôn giáo… hệ thống giáo dục không đi đúng hướng sẽ tạo ra những vấn đề ...

 

 

Yến Nguyệt

Đọc thêm

Chiến lược an ninh quốc gia Mỹ 2025 (Kỳ 2): Thay đổi hay tiếp nối?

Chiến lược an ninh quốc gia Mỹ 2025 (Kỳ 2): Thay đổi hay tiếp nối?

Liệu những thay đổi trong chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ hiện nay là nhất thời hay là sự trở lại của những luận điểm nền tảng trong ...
Myanmar hủy giới nghiêm tại thành phố lớn nhất nước

Myanmar hủy giới nghiêm tại thành phố lớn nhất nước

Tình hình ở Yangon đã ổn định lại nên việc dỡ bỏ lệnh giới nghiêm sẽ giúp cải thiện các vấn đề về kinh tế, xã hội và tôn giáo, ...
Ngành du lịch Pháp chứng kiến nghịch lý tăng trưởng bất chấp bão giá và biến đổi khí hậu

Ngành du lịch Pháp chứng kiến nghịch lý tăng trưởng bất chấp bão giá và biến đổi khí hậu

Ngành du lịch núi tại Pháp vẫn ghi nhận những tín hiệu lạc quan mạnh mẽ với doanh thu dự kiến đạt kỷ lục 12 tỷ euro trong mùa Đông ...
Indonesia tạm ngừng tuyến du lịch biển nổi tiếng nhất sau tai nạn tàu du lịch

Indonesia tạm ngừng tuyến du lịch biển nổi tiếng nhất sau tai nạn tàu du lịch

Indonesia đã tạm thời đóng cửa các đảo Padar và Komodo thuộc Vườn quốc gia Komodo ở Đông Nusa Tenggara đối với du khách do những nguy cơ về thời ...
Phái đoàn Campuchia đi Vân Nam dự họp ba bên với Thái Lan và Trung Quốc

Phái đoàn Campuchia đi Vân Nam dự họp ba bên với Thái Lan và Trung Quốc

Cuộc gặp ba bên giữa Campuchia, Thái Lan và Trung Quốc dự kiến diễn ra trong các ngày 28-29/12 tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.
Indonesia đẩy mạnh chuyển đổi rác thải thành điện năng nhằm bảo vệ môi trường

Indonesia đẩy mạnh chuyển đổi rác thải thành điện năng nhằm bảo vệ môi trường

Indonesia đang đẩy mạnh sáng kiến chuyển đổi chất thải thành năng lượng (WtE) như một trụ cột của chiến lược kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn.
Sôi động Lễ hội Bún, Phở 2025: Không gian ẩm thực hấp dẫn tại Ninh Bình

Sôi động Lễ hội Bún, Phở 2025: Không gian ẩm thực hấp dẫn tại Ninh Bình

Ngày 26/12, tại phường Nam Định, tỉnh Ninh Bình, Lễ hội Bún, Phở 2025 được tổ chức thu hút rất đông người dân, du khách đã đến tham dự và thưởng thức.
Diễn đàn trao đổi chuyên sâu về xu hướng du lịch MICE toàn cầu

Diễn đàn trao đổi chuyên sâu về xu hướng du lịch MICE toàn cầu

Hội nghị thượng đỉnh du lịch kết hợp sự kiện và kinh doanh (MICE) toàn cầu lần thứ ba quy tụ 37 quốc gia thuộc khối BRICS và các nước Nam Bán cầu.
Khách nước ngoài đến Jeju tăng mạnh nhờ một bộ phim Hàn Quốc ăn khách trên Netflix

Khách nước ngoài đến Jeju tăng mạnh nhờ một bộ phim Hàn Quốc ăn khách trên Netflix

Theo Korea Herald, khách du lịch nước ngoài đến đảo Jeju của Hàn Quốc đã tăng mạnh trong năm 2025 nhờ một bộ phim ăn khách trên Netflix.
Tôn vinh quần thể di sản theo chuỗi đầu tiên tại Việt Nam

Tôn vinh quần thể di sản theo chuỗi đầu tiên tại Việt Nam

Tối 20/12, Lễ đón nhận Bằng của UNESCO ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản thế giới diễn ra trang ...
Bangkok (Thái Lan) dẫn đầu thế giới về lượng khách du lịch quốc tế năm 2025

Bangkok (Thái Lan) dẫn đầu thế giới về lượng khách du lịch quốc tế năm 2025

Thủ đô Bangkok của Thái Lan là thành phố được khách du lịch quốc tế ghé thăm nhiều nhất thế giới năm 2025.
Nghe ẩm thực Himalaya 'kể chuyện'

Nghe ẩm thực Himalaya 'kể chuyện'

Sử dụng nguyên liệu bản địa, kỹ thuật truyền thống, các đầu bếp tại Ấn Độ, Nepal, Bhutan đang giới thiệu ẩm thực Himalaya theo những cách làm mới.
Rực rỡ những sắc màu văn hoá Việt Nam tại Trung Quốc

Rực rỡ những sắc màu văn hoá Việt Nam tại Trung Quốc

Ngày 21/12 tại thủ đô Bắc Kinh đã diễn ra Ngày Văn hóa Việt Nam tại Trung Quốc.
Hòa nhạc nguyện cầu hòa bình, hữu nghị và những lời chúc an lành

Hòa nhạc nguyện cầu hòa bình, hữu nghị và những lời chúc an lành

Ban nhạc Hy Vọng đã tổ chức chương trình “Hòa nhạc nguyện cầu hòa bình, hữu nghị” tại Phòng hòa nhạc nhỏ của Nhạc viện Hà Nội.
Cuộc triển lãm kể câu chuyện tình bạn vượt biên giới

Cuộc triển lãm kể câu chuyện tình bạn vượt biên giới

Triển lãm nghệ thuật “Tình bạn – Friendship” tại Bảo tàng Mỹ thuật Văn Dương Thành (Hà Nội) quy tụ 5 nghệ sĩ đến từ Việt Nam, Tây Ban Nha, Đức và Mỹ.
Trải nghiệm mới mẻ qua bộ sách 'Một tình bạn'

Trải nghiệm mới mẻ qua bộ sách 'Một tình bạn'

Bộ sách theo chủ đề 'Một tình bạn' mang đến cho độc giả nhỏ tuổi Việt Nam những tác phẩm sách tranh giản dị nhưng sâu sắc.
Vinh danh các thành tựu nghiên cứu văn học Nhật Bản tại Việt Nam

Vinh danh các thành tựu nghiên cứu văn học Nhật Bản tại Việt Nam

Lễ trao giải Cuộc thi Luận văn Nghiên cứu văn học Nhật Bản – Giải thưởng Inoue Yasushi lần thứ 7 sẽ được tổ chức vào ngày 21/12 tại Hà Nội.
Kính vạn hoa – Giai điệu học trò ngân vang ba thập niên

Kính vạn hoa – Giai điệu học trò ngân vang ba thập niên

Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức chương trình tôn vinh bộ sách kinh điển Kính vạn hoa và tri ân các thế hệ bạn đọc đã lớn lên cùng tác phẩm.
Đưa Không gian tranh Đông Hồ ra thế giới

Đưa Không gian tranh Đông Hồ ra thế giới

Tranh dân gian Đông Hồ bền bỉ như chính tinh thần của văn hóa làng Việt, nơi cái đẹp gắn với đạo lý, nghệ thuật gắn với đời sống.
Họa tiết 'truyền kỳ' của người H'Mông

Họa tiết 'truyền kỳ' của người H'Mông

Từ hoa văn trang phục đến họa tiết kiến trúc, người H’Mông đã hình thành một hệ ngôn ngữ tạo hình độc đáo, trong đó cái đẹp không chỉ để chiêm ngưỡng.
Nón làng Chuông: Dáng quê trong từng nếp lá

Nón làng Chuông: Dáng quê trong từng nếp lá

Ở làng Chuông (xã Thanh Oai, Thành phố Hà Nội) những vòng tre, tầng lá và mũi kim vẫn ngày ngày được nâng niu bởi những con người chọn 'ở lại' với nghề.
Di sản văn hóa Việt Nam: Dòng chảy bền bỉ từ truyền thống đến hiện đại

Di sản văn hóa Việt Nam: Dòng chảy bền bỉ từ truyền thống đến hiện đại

Trưng bày “Di sản văn hóa Việt Nam – Sức sống từ truyền thống đến hiện đại” được tổ chức tại Khu di sản Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội phục vụ công chúng.
'Nghêu Sò Ốc Hến': Câu chuyện dân gian bước vào hiện tại qua ngôn ngữ múa rối cạn

'Nghêu Sò Ốc Hến': Câu chuyện dân gian bước vào hiện tại qua ngôn ngữ múa rối cạn

Khi được tiếp cận bằng tư duy sáng tạo nghiêm túc, nghệ thuật múa rối không chỉ giữ được bản sắc mà còn tìm được tiếng nói chung với công chúng hôm nay.
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính kiểm tra công tác quy hoạch di sản tại Ninh Bình

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính kiểm tra công tác quy hoạch di sản tại Ninh Bình

Ngày 21/12, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính cùng Đoàn công tác đã làm việc và kiểm tra thực địa tại tỉnh Ninh Bình.
Phiên bản di động