Covid-19: Điều thế giới vẫn đang đau đáu về vaccine công nghệ mRNA

Trọng Huy
TGVN. Công nghệ vaccine mRNA được đánh giá mang lại nhiều lợi ích, giúp quá trình sản xuất và phân bổ khắp thế giới một cách nhanh chóng. Đặc biệt, có thể dựa trên nền tảng cũ để tiếp tục điều chế chủng vaccine mới nhằm khống chế virus hoặc các biến thể khác. Việc sản xuất vaccine theo công nghệ này là hoàn toàn tổng hợp, không dựa vào các tế bào sống hoặc các dòng tế bào nuôi cấy.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Những vaccine phát triển dựa trên công nghệ mRNA tạo ra phân tử protein đột biến được phủ bởi một lớp nano lipid (chất béo) của tế bào. Khi tiêm vào cơ thể sẽ xảy ra những phản ứng theo những điều kiện của mRNA để tạo ra các protein đột biến SARS-CoV-2. Phản ứng miễn dịch đó sẽ tạo ra các kháng nguyên để bảo vệ cơ thể khi các virus thực sự xâm nhập.

Vaccine mRNA đầu tiên được chấp thuận sử dụng cho người là vaccine Pfizer/ BioNTech và Moderna Covid-19 đang được triển khai trên khắp thế giới.

Hình ảnh dưới kính hiển vi cho thấy virus Corona giữa các tế hồng cầu. (Nguồn: AFP)
Hình ảnh dưới kính hiển vi cho thấy virus Corona giữa các tế hồng cầu. (Nguồn: AFP)

Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề mà các nhà khoa học cần cải thiện để vaccine mRNA trở nên thực tế hơn và có giá cả phải chăng hơn cho nhân loại. Dưới đây là những vấn đề mà các nhà nghiên cứu vaccine mRNA vẫn đang nỗ lực từng ngày để cải tiến một cách tốt nhất.

Tìm cách kéo dài thời gian bảo quản

Chúng ta đã biết, mRNA và lớp vỏ lipid của nó tương đối không ổn định khi bảo quản trong tủ lạnh hoặc ở nhiệt độ phòng. Bởi vì RNA nhạy cảm hơn DNA, các enzym trong môi trường có nhiệt độ cao có thể khiến nó bị phân hủy.

Để khắc phục vấn đề này, các nhà nghiên cứu đang cố gắng tìm cách giảm bớt sự ảnh hưởng của nhiệt độ lên vaccine mRNA để tăng thời hạn sử dụng. Một phương pháp khác cũng đang được cân nhắc là sản xuất vaccine mRNA dưới dạng bột để tiện cho công việc bảo quản. Khi cần sử dụng, người ta chỉ dùng nước để pha loãng bột vaccine trước khi tiêm. Công ty Arcturus có trụ sở tại California (Mỹ) đang theo đuổi ý tưởng này và sản phẩm vaccine dạng bột đang được thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III.

CureVac, công ty phát triển vaccine mRNA Covid-19 cũng đang tham gia kế hoạch sản xuất vaccine khô và đã đạt thời gian bảo quản kéo dài tới ba tháng ở nhiệt độ tủ lạnh.

Giảm lượng vaccine mỗi lần tiêm

Liều lượng vaccine mRNA hiện tại nằm trong khoảng từ 30 microgam (của hãng Pfizer/BioNTech) đến 100 microgam (của Moderna). Trong các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn I, liều lượng thấp hơn của vaccine Pfizer/ BioNTech được ghi nhận cũng có tác dụng nhất định.

Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn khao khát duy trì liều lượng ở mức thấp hơn hiện tại. Công ty CureVac đã phát triển vaccine Covid-19 mRNA với liều lượng 12 microgam bằng cách kết hợp những đổi mới trong trình tự mRNA và công thức nano lipid. Tuy nhiên, các chi tiết của công nghệ này hiện được CureVac bảo mật.

Ứng dụng công nghệ mRNA tự khuếch đại là một cách tiếp cận khác để giảm liều vaccine. Kĩ thuật mRNA tự khuếch đại nhằm tạo ra nhiều bản sao của chính nó sau khi được tiêm. Điều này có nghĩa là, về lý thuyết, chỉ cần tiêm một liều thấp hơn liều lượng hiện tại thì mRNA tự khuếch đại và tạo ra cùng mức kháng nguyên tương đương với hai mũi tiêm.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Imperial College London và công ty Dược phẩm Arcturus đang sử dụng phương pháp này để phát triển vaccine Covid-19. Mặc dù các thử nghiệm mới chỉ vừa hoàn thành giai đoạn I, tuy nhiên đây được coi là phương pháp lý tưởng, bởi khả năng giảm chi phí và tốn ít vật liệu hơn.

Tiêm một mũi duy nhất

Các loại vaccine mRNA Covid-19 hiện tại tiêm theo cơ chế tăng cường. Tức là buộc phải tiêm mũi đầu tiên để khởi động hệ thống miễn dịch, sau đó tiêm tiếp mũi thứ hai để tăng cường phản ứng miễn dịch, cách mũi đầu từ 3-4 tuần.

Sẽ tuyệt vời hơn nhiều nếu một lần tiêm duy nhất có thể mang lại hiệu quả tương tự như hai mũi tiêm. Và nếu Covid-19 tồn tại trong cuộc sống khi đại dịch qua đi, chúng ta sẽ vẫn cần phải tăng cường phản ứng miễn dịch thường xuyên, có thể tiêm chủng phòng ngừa như với vaccine cúm mùa khác trong tương lai. Trong trường hợp này, một mũi tiêm duy nhất hàng năm sẽ trở thành lựa chọn khả thi và đầy đủ nhất, thay vì hai mũi như hiện tại.

Một lần nữa, vaccine mRNA tự khuếch đại sẽ trở nên hữu ích trong trường hợp này. Arcturus đã công bố trực tuyến kết quả đáng khích lệ khi thử nghiệm trên chuột bạch, cho thấy một mũi tiêm vaccine mRNA tự khuếch đại duy nhất đã ghi nhận những phản ứng miễn dịch mạnh mẽ.

Một cách tiếp cận khác được phát triển bởi các nhà nghiên cứu thuộc Viện Công nghệ Massachusetts tiêm các vi cầu polymer có thể giải phóng vaccine vào cơ thể sau khi tiêm ngày đầu tiên và 21 ngày sau đó. Trình tự này có thể coi là hình thức “tăng cường liều lượng” nhưng chỉ gói gọn trong một lần tiêm.

"Đón đầu” các biến thể của virus

Theo các chuyên gia y tế, công nghệ vaccine mRNA rất thích hợp để phản ứng nhanh chóng với các biến thể virus mới. Đó là vì các đặc tính hóa học và vật lý của mRNA vẫn giữ nguyên, ngay cả với những thay đổi trình tự nhỏ cần thiết để phù hợp với các đột biến của virus. Cơ sở này khiến việc phát triển các vaccine mRNA mới, đối phó tốt với các virus đột biến trở nên nhanh chóng và đơn giản hơn nhiều.

Vaccine mRNA được sản xuất để đối phó với các biến thể khác nhau những vẫn có quy trình sản xuất và đóng gói tương tự nhau. Điều này giúp giảm thiểu phản ứng đối với các biến chủng virus mới xuất hiện, chẳng hạn như các biến thể ở Anh và Nam Phi.

Rào cản chính trong vấn đề này chính là những quy định nghiêm ngặt của ngành y tế trong lĩnh vực sản xuất vaccine. Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ gợi ý, nếu vaccine mRNA có khả năng chống lại các biến thể virus thì nó có thể được "đặc cách" bỏ qua các thử nghiệm lâm sàng nhỏ, hoặc không cần thử nghiệm cho các virus đột biến trong tương lai.

TIN LIÊN QUAN
Ấn Độ đang phát triển thêm 7 loại vaccine Covid-19
IFRC cảnh báo về 'hậu quả nghiêm trọng' do phân phối bất bình đẳng vaccine ngừa Covid-19
Covid-19: Toàn cầu có 4.000 biến thể virus SARS-CoV-2, thêm 3 biến thể mới ở châu Mỹ
Vaccine Covid-19 Việt Nam sẽ thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 ngay sau Tết Nguyên đán
Ngày tàn của Covid-19 đã chớm cận kề?
(theo The Conversation)

Bài viết cùng chủ đề

Dịch virus corona

Đọc thêm

Nga tung 'át chủ bài' tên lửa đạn đạo siêu vượt âm tầm trung

Nga tung 'át chủ bài' tên lửa đạn đạo siêu vượt âm tầm trung

Ngày 22/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố bắt đầu thử nghiệm chiến đấu hệ thống tên lửa Oreshnik mới nhất.
Điểm mặt những mẫu ô tô dưới 500 triệu đồng ra mắt tại Việt Nam năm 2024

Điểm mặt những mẫu ô tô dưới 500 triệu đồng ra mắt tại Việt Nam năm 2024

Năm 2024, thị trường ô tô Việt Nam chào đón nhiều mẫu xe mới đến từ các thương hiệu nổi tiếng. Trong đó, một số cái tên có giá bán ...
Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố giành lại quyền kiểm soát kênh đào Panama

Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố giành lại quyền kiểm soát kênh đào Panama

Tổng thống đắc cử Donald Trump ngày 22/12 đã tái khẳng định về quyền kiểm soát của Mỹ đối với kênh đào Panama, cáo buộc nơi đây thu phí quá ...
Top 5 ô tô ráp trong nước bán chạy nhất sau 3 tháng giảm lệ phí trước bạ

Top 5 ô tô ráp trong nước bán chạy nhất sau 3 tháng giảm lệ phí trước bạ

Với chính sách ưu đãi giảm 50% lệ phí trước bạ, kết hợp các chương trình khuyến mãi… giúp giá bán của nhiều mẫu ô tô lắp ráp trong nước ...
Gần 700.000 xe điện Tesla bị triệu hồi do lỗi hệ thống giám sát áp suất lốp

Gần 700.000 xe điện Tesla bị triệu hồi do lỗi hệ thống giám sát áp suất lốp

Tesla triệu hồi gần 700.000 xe điện vì không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn liên bang do gặp lỗi liên quan đến hệ thống giám sát áp suất lốp.
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 24/12/2024, Lịch vạn niên ngày 24 tháng 12 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 24/12/2024, Lịch vạn niên ngày 24 tháng 12 năm 2024

Lịch âm 24/12. Lịch âm 24/12/2024? Âm lịch hôm nay 24/12. Lịch vạn niên 24/12/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Những con bài nặng ký của Thổ Nhĩ Kỳ

Những con bài nặng ký của Thổ Nhĩ Kỳ

Chuyến thăm của Chủ tịch EC Ursula von der Leyen tới Ankara là cơ hội để Thổ Nhĩ Kỳ nâng tầm ảnh hưởng và mở thêm cơ hội gia nhập EU.
Nga-Ấn Độ: Chiều sâu của quan hệ đối tác

Nga-Ấn Độ: Chiều sâu của quan hệ đối tác

Chuyến thăm Nga của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ một lần nữa cho thấy chiều sâu của mối quan hệ đối tác quân sự truyền thống giữa New Dehli và Moscow.
Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah: Con đường dài hòa giải

Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah: Con đường dài hòa giải

Việc Israel và Hezbollah chấp thuận thỏa thuận ngừng bắn làm dấy lên hy vọng có thể tạo hiệu ứng hòa giải cho các 'điểm nóng' xung đột dai dẳng khác.
Xung đột Nga-Ukraine: Tình thế 'bên miệng hố chiến tranh', nguy cơ Thế chiến III và kịch bản đàm phán

Xung đột Nga-Ukraine: Tình thế 'bên miệng hố chiến tranh', nguy cơ Thế chiến III và kịch bản đàm phán

Những ngày gần đây, xung đột Nga-Ukraine có bước leo thang mới khó lường, cuộc chiến tên lửa căng thẳng, rộ lên cảnh báo nguy cơ Thế chiến III.
Bắc Âu-Baltic: Nỗ lực hợp tác hay chia rẽ?

Bắc Âu-Baltic: Nỗ lực hợp tác hay chia rẽ?

Tăng cường hợp tác an ninh giữa các nước láng giềng trong khu vực là chủ đề chính của Hội nghị thượng đỉnh các nước Bắc Âu và Baltic...
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong lĩnh vực an ninh.
Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 đã thu hút sự chú ý lớn từ truyền thông quốc tế, khẳng định vị thế của Việt Nam trong hợp tác quốc phòng toàn cầu.
Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Để giảm phụ thuộc viện trợ quân sự phương Tây và tăng khả năng phản công, Ukraine đang mở rộng kho vũ khí tầm xa có thể tấn công lãnh thổ Nga.
Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Khi Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nổi lên như tâm chấn địa chính trị của thế kỷ XXI, Ấn Độ và Indonesia thúc đẩy quan hệ đối tác hàng hải chiến lược.
Nga và 'biến cố' Syria: Chấp nhận tổn thất lớn, bước lùi tạm thời vì đại cục

Nga và 'biến cố' Syria: Chấp nhận tổn thất lớn, bước lùi tạm thời vì đại cục

Mặc dù sự sụp đổ của chính quyền đồng minh ở Syria là tổn thất khó bù đắp đối với Nga nhưng Moscow có thể không còn lựa chọn nào khác.
Bất định đối thoại hạt nhân Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump 2.0

Bất định đối thoại hạt nhân Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump 2.0

Với màn “tái xuất” của ông Donald Trump trong nhiệm kỳ mới, quan hệ Mỹ-Iran sẽ chứng kiến nhiều biến động trong đối thoại hạt nhân, góp phần định hình nên tác động lâu dài ...
Tình hình Syria: Một bàn tay không vỗ lên thành tiếng, vén màn người đứng sau

Tình hình Syria: Một bàn tay không vỗ lên thành tiếng, vén màn người đứng sau

Những toan tính về Syria chưa khi nào nguôi trong nội bộ Thổ Nhĩ Kỳ. Cân đối tình hình, Ankara có những hành động táo bạo hơn.
Phiên bản di động