| Châu Phi đối mặt tình trạng thiếu hụt vaccine Covid-19 trầm trọng, dẫn tới nguy cơ trở thành 'lò ấp virus' với các biến thể mới và nguy hiểm chết người. (Nguồn: WHO) |
Tình hình dịch Covid-19
Trong 24 giờ qua, thế giới ghi nhận thêm 570.730 ca mắc Covid-19, cao hơn so với mức 561.501 của một ngày trước đó. Trong khi đó, số ca tử vong tăng thêm 9.163 ca, giảm so với mức 10.144 ca của một ngày trước đó.
Châu Á hiện là khu vực ghi nhận nhiều ca nhiễm nhất với gần 73,6 triệu trường hợp, tiếp đến là châu Âu xấp xỉ 58 triệu ca. Khu vực Bắc Mỹ có gần 51,2 triệu ca mắc bệnh, trong đó con số này ở Nam Mỹ là 37.35 triệu trường hợp.
Châu Phi tuy ít bị ảnh hưởng hơn nhưng đã ghi nhận hơn 8,1 triệu ca nhiễm, trong đó có 205.523 ca tử vong.
Mỹ tiếp tục là nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với số ca mắc và tử vong mới ghi nhận hàng ngày vẫn cao nhất trên thế giới.
Trong 24 giờ qua, Mỹ ghi nhận lần lượt 151.142 ca nhiễm mới và 1.871 ca, nâng tổng số ca nhiễm và tử vong ở nước này lên lần lượt hơn 42,6 triệu người và 688.486 trường hợp.
* Tại châu Á
Ấn Độ vẫn là tâm dịch, với số ca mắc mới cao nhất khu vực (34.649 ca), trong khi số ca tử vong tại Iran cao nhất khu vực (453 ca). Biến thể Delta được cho là dễ lây lan đang đảo ngược thành quả chống dịch tại nhiều nước.
Trong 24 giờ qua, Trung Quốc đại lục ghi nhận thêm 62 ca lây nhiễm trong cộng đồng, trong đó riêng tại tỉnh Phúc Kiến có tới 61 ca. Ca còn lại ở tỉnh Vân Nam. Số ca nhiễm mới tại Trung Quốc tăng thêm 13 trường hợp so với 1 ngày trước đó.
Cùng ngày, Singapore thông báo ghi nhận thêm 910 ca mắc Covid-19, mức cao nhất kể từ tháng 5/2020. Trong những ngày qua, số ca mắc mới ở Singapore liên tục tăng ở mức cao nhất trong hơn một năm.
Giới chuyên gia cho rằng, nguyên nhân là do nước này nới lỏng một số biện pháp hạn chế dịch bệnh sau khi có tới hơn 80% dân số được tiêm vaccine Covid-19. Do số ca mắc mới liên tục tăng cao, Singapore đã phải ngừng việc tái mở cửa thêm đất nước.
Tại Israel, một trong những nước có tỷ lệ tiêm chủng cao trên thế giới, biến thể Delta cũng đang khiến số ca bệnh tăng cao.
Tính đến nay, tổng số ca mắc tại nước này vượt mốc 1,2 triệu ca sau khi ghi nhận 8.586 trường hợp mắc mới. Số ca bệnh nặng cũng tăng từ 650 lên 654 ca và có thêm 21 ca tử vong. Hiện tổng số ca tử vong của Israel là 7.465 ca.
Ngày 17/9, bang Victoria của Australia thông báo ghi nhận số ca mới trong 1 ngày cao nhất kể từ đầu năm 2021. Cụ thể, thành phố Melbourne của bang Victoria ghi nhận 514 ca mới, vượt số ca mới trong 1 ngày cao nhất trong năm là 473 ca ghi nhận ngày 13/9.
Trong khi đó, chính phủ Lào tiếp tục gia hạn lệnh phong tỏa kéo dài thêm 15 ngày kể từ ngày 16/9. Đây là lần thứ 10 Lào gia hạn lệnh phong tỏa vốn được áp dụng từ ngày 22/4 đến nay.
Mặc dù tình hình dịch phức tạp, một loạt nước châu Á thông báo các kế hoạch nới lỏng các biện pháp phòng dịch.
Từ ngày 17/9, sẽ có thêm nhiều lĩnh vực kinh tế tại Malaysia được phép hoạt động trở lại, kể cả ở những bang đang trong giai đoạn I của Kế hoạch phục hồi quốc gia.
Đảo Langkawi của nước này đã trở thành địa điểm du lịch đầu tiên được thử nghiệm mở cửa trở lại đối với các du khách đã tiêm đủ vaccine ngừa Covid-19, trong chương trình “du lịch bong bóng” nội địa, với các quy định nghiêm ngặt nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan.
Thái Lan có kế hoạch mở bổ sung Bangkok, Hua Hin, Pattaya và Chiang Mai vào danh sách triển khai chương trình kích cầu du lịch, vốn đang áp dụng tại Samui và Phuket, trong đó khách du lịch đã tiêm đủ vaccine và tiến hành một loạt xét nghiệm có thể được đến thăm các địa điểm này.
Trong khi đó, Indonesia đã cho phép tổ chức các giải đấu thể thao với điều kiện áp dụng các quy định y tế nghiêm ngặt.
* Tại châu Âu
Để có thể sống chung an toàn với Covid-19 trong bối cảnh biến thể Delta hoành hành, chính phủ Italy đã phê chuẩn sắc lệnh mới, bắt buộc tất cả các nhân viên công vụ và những người lao động trong khu vực tư nhân phải có thẻ xanh Covid-19.
Theo đó, các quy định mới, sẽ có hiệu lực từ ngày 15/10, yêu cầu tất cả những người lao động phải xuất trình thẻ xanh, bằng chứng về việc người đó đã tiêm ít nhất 1 mũi vaccine, có kết quả xét nghiệm âm tính trong vòng 48 giờ hoặc phục hồi sau khi mắc Covid-19, tại nơi làm việc.
Bất kỳ người lao động nào không xuất trình được thẻ xanh sẽ bị đình chỉ làm việc không lương, nhưng không thể bị sa thải. Những người phớt lờ sắc lệnh trên và đi làm sẽ phải đối mặt với khoản tiền phạt từ 600-1.500 Euro (705-1.175 USD).
Trong khi đó, Đan Mạch đã trở thành quốc gia đầu tiên trong Liên minh châu Âu (EU) dỡ bỏ các biện pháp hạn chế.
Giới chức Đan Mạch nhấn mạnh rằng, Covid-19 không còn là “mối đe dọa nghiêm trọng đối với xã hội”. Người dân Đan Mạch hiện có thể đến các hộp đêm và địa điểm ăn uống mà không cần xuất trình “hộ chiếu Covid-19”, sử dụng phương tiện giao thông công cộng mà không cần đeo khẩu trang và có thể tụ tập đông người mà không bị hạn chế về số người có mặt.
Dù vậy, Bộ trưởng Y tế Đan Mạch Magnus Heunicke cảnh báo, “chúng ta chưa thoát khỏi đại dịch” và “chính phủ sẽ không ngần ngại hành động nếu đại dịch một lần nữa đe dọa các chức năng quan trọng của xã hội”.
Vaccine và tiêm chủng
Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khu vực châu Phi Matshidiso Moeti, cho biết mục tiêu hoàn thành tiêm vaccine ngừa Covid-19 cho 40% dân số châu Phi vào tháng 12 này sẽ khó thành hiện thực trong bối cảnh châu lục đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt gần 500 triệu liều vaccine.
Theo bà, sự thiếu hụt này là do cơ chế phân bổ vaccine COVAX đã cắt giảm 150 triệu liều dự kiến sẽ được giao trong năm nay. Như vậy, cơ chế COVAX sẽ chỉ cung cấp 470 triệu liều vaccine cho châu Phi trong năm 2021, đủ để tiêm chủng cho 17% dân số.
Bà Moeti lưu ý rằng các việc một số quốc gia sản xuất đưa ra lệnh cấm xuất khẩu và thực hiện tích trữ vaccine đang làm chậm việc cung cấp vaccine sang châu Phi, châu lục hiện mới có khoảng 50 triệu người, tương đương với 3,6% dân số, được tiêm chủng đầy đủ.
WHO cảnh báo, với việc thiếu hụt vaccine nghiêm trọng, châu Phi đang đối mặt nguy cơ trở thành "lò ấp virus" với rủi ro gia tăng việc xuất hiện biến chủng SARS-CoV-2 "mới và nguy hiểm chết người".
Trước diễn biến phức tạp của dịch, châu Á đang tăng tốc trên đường đua tiêm chủng. Một số quốc gia châu Á đang đẩy nhanh chiến dịch tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 khi các lô vaccine được bàn giao và người dân vượt qua tâm lý do dự với hy vọng các biện pháp hạn chế sẽ dần được nới lỏng.
Nhật Bản và Hàn Quốc đã vượt Mỹ về số người được tiêm ít nhất 1 mũi vaccine và được dự báo sẽ sớm bắt kịp Mỹ về số người được tiêm mũi thứ hai. Một quan chức Hàn Quốc cho biết nước này nhiều khả năng đạt được mục tiêu hơn 70% dân số được tiêm ít nhất 1 mũi vaccine trước tuần này.
Trong khi đó, Nhật Bản đã tiến hành tiêm khoảng 1 triệu mũi vaccine/ngày cho người dân kể từ giữa tháng 6, do mức độ khẩn cấp tăng lên sau khi biến thể Delta gây ra một làn sóng ca mắc và ca bệnh nghiêm trọng chưa từng có vào tháng 8.
Tính đến hết ngày 15/9, hơn 1 tỷ người tại Trung Quốc, tương đương 71% dân số, đã hoàn tất tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19.
Ấn Độ cho biết, 42% trong tổng số gần 1,4 tỷ dân đã được tiêm ít nhất 1 mũi vaccine. Australia hiện đã tiêm ít nhất 1 mũi vaccine cho 56% người dân.
Ngược lại, một số nước như Mỹ và Anh đang chứng kiến tốc độ tiêm chủng chững lại do một lượng lớn người dân từ chối tiêm. Theo một cuộc thăm dò của Axios-Ipsos, mới chỉ có khoảng 62% dân số Mỹ được tiêm ít nhất 1 mũi vaccine.
Bao giờ đại dịch kết thúc?
Trong khi đó, cùng ngày, hãng tin Bloomberg dẫn ý kiến của các nhà khoa học cho rằng, khác với những đại dịch trước đây, Covid-19 sẽ không thể kết thúc trong vòng 6 tháng tới, mà cần nhiều thời gian hơn, dù rằng nhiều quốc gia đã nhanh chóng triển khai và thu được hiệu quả đối với chương trình tiêm vaccine ngừa Covid-19.
Giới khoa học đều cho rằng, đợt bùng phát hiện nay sẽ được kiểm soát khi hầu hết dân số toàn cầu, khoảng 90-95%, có khả năng miễn dịch nhờ tiêm chủng hoặc miễn dịch tự nhiên sau khi đã khỏi bệnh. Giới chuyên gia đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm vaccine ngừa Covid-19.
Giáo sư Lone Simonsen, một nhà dịch tễ học thuộc Đại học Roskilde ở Đan Mạch khẳng định: "Nếu không tiêm phòng, bạn sẽ giống như một mục tiêu dễ bị tấn công, vì virus sẽ lan rộng và tấn công hầu như tất cả mọi người vào mùa Thu và mùa Đông này".
Đây là lý do các nhà khoa học cho rằng thế giới cần đẩy nhanh tốc độ bao phủ vaccine và có thể sẽ giống như bệnh cúm, người dân cần phải tiêm vaccine nhắc lại thường xuyên để duy trì khả năng bảo vệ khi virus tiến hóa.