Cự tuyệt "tối hậu thư" của Mỹ, Iran đàm phán hạt nhân cùng Nga, Trung Quốc

Từ trái sang phải: Thứ trưởng Ngoại giao Iran Kazem Gharibabadi cùng hai người đồng cấp Mã Triều Húc (Trung Quốc) và Sergei Ryabkov (Nga) tại cuộc gặp ở Bắc Kinh ngày 14/3. (Nguồn: CCTV)

Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cuộc họp có sự tham dự của Thứ trưởng Ngoại giao nước này Mã Triều Húc cùng hai người đồng cấp Sergei Ryabkov (Nga) và Kazem Gharibabadi (Iran).

Tin liên quan
Vấn đề hạt nhân Iran: Tổng thống Mỹ gửi thư nêu 2 lựa chọn, Iran nhắc 'nếu Tehran muốn thì Washington cũng chẳng cản được'

Sau cuộc gặp, hãng tin AFP đưa tin, ông Mã Triều Húc nói với báo giới rằng: "Chúng tôi đã trao đổi sâu rộng về vấn đề hạt nhân và việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết phải chấm dứt mọi lệnh trừng phạt đơn phương bất hợp pháp".

Các đại diện Trung Quốc và Nga cũng bày tỏ hoan nghênh việc Iran xác nhận nước này đang phát triển chương trình hạt nhân vì mục đích hòa bình, không phải để chế tạo vũ khí hạt nhân.

Về phần mình, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Kazem Gharibabadi đánh giá, ông đã có cuộc hội đàm “mang tính xây dựng” tại Bắc Kinh và tái khẳng định chương trình hạt nhân của Tehran mang tính “hòa bình”. Nhà ngoại giao đồng thời cáo buộc “một số quốc gia” đã tạo ra “một cuộc khủng hoảng không cần thiết”.

Trong một bình luận liên quan, cùng ngày, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố, vấn đề hạt nhân Iran cần được giải quyết thông qua lựa chọn duy nhất là “đối thoại” bởi các biện pháp trừng phạt đơn phương "chỉ làm trầm trọng thêm căng thẳng".

Trước cuộc họp 3 bên với Nga và Iran, ông Mã Triều Húc đã gặp song phương với Thứ trưởng Ngoại giao Iran Gharibabadi. Hai bên đã thảo luận sâu rộng vấn đề hạt nhân Iran.

Ông Mã Triều Húc cho biết, Trung Quốc sẽ duy trì lập trường khách quan và công bằng, tích cực thúc đẩy đối thoại và đàm phán, cũng như tiếp tục đóng vai trò xây dựng trong giải quyết chính trị vấn đề hạt nhân Iran.

Nhà ngoại giao Iran đánh giá cao những nỗ lực của Trung Quốc trong việc thúc đẩy đối thoại về vấn đề này, đồng thời bày tỏ mong muốn của Iran trong việc tăng cường liên lạc và phối hợp với Bắc Kinh để thúc đẩy quá trình giải quyết chính trị.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gửi một bức thư cho giới lãnh đạo Iran, đề xuất đàm phán về hạt nhân, tuy nhiên cảnh báo, Tehran có hai lựa chọn "hoặc ký thỏa thuận hoặc hành động quân sự".

Tuy nhiên, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian khẳng định sẽ không đàm phán với Mỹ trong khi bị "đe dọa" và Tehran sẽ không khuất phục trước "lệnh" đàm phán của Washington. Trong khi đó, lãnh tụ tinh thần tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei cho rằng, lời hối thúc đàm phán của Mỹ “không thực sự thiện chí”.

Năm 2015, Iran đã đạt được thỏa thuận Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) với nhóm P5+1 (gồm 5 nước Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức), trong đó đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt quốc tế.

Tuy nhiên, sau khi đắc cử Tổng thống nhiệm kỳ đầu tiên, vào năm 2018, ông Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt trừng phạt chống Iran.

Trong một diễn biến khác, cùng ngày, Bộ Tài chính Mỹ đã ban hành lệnh trừng phạt đối với Bộ trưởng Dầu mỏ Iran Mohsen Paknejad và 3 thực thể bị cáo buộc tham gia hoạt động buôn bán dầu mỏ. Đây được coi là một phần trong chính sách “gây sức ép tối đa”.