Cung đường olive ở Tây Ban Nha: Giao lộ thiên nhiên và văn hóa

Nằm ở cực Nam Tây Ban Nha, vùng Andalusia từ lâu đã được biết đến là một trong những trung tâm sản xuất dầu olive lớn nhất thế giới.

Với người dân nơi đây, việc trồng olive và làm ra thứ dầu được mệnh danh là “vàng lỏng” không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mà còn là niềm tự hào gắn liền với bản sắc văn hóa và nghệ thuật ẩm thực xứ sở của vũ điệu Flamenco.

Tuy nhiên, khi cây olive trở thành kế sinh nhai chính, cuộc sống của người dân nơi đây dễ bị ảnh hưởng trước biến động thời tiết, mất mùa, nạn trộm cắp hay phá hoại. Những rủi ro ấy buộc họ phải tìm hướng đi mới - đa dạng hóa hoạt động kinh doanh, giảm bớt sự lệ thuộc vào mùa vụ và mở ra cơ hội thu nhập quanh năm.

Cung đường không thể bỏ lỡ

Trong nỗ lực phát triển du lịch nông thôn bền vững, nhiều sáng kiến đã ra đời, trong đó nổi bật là “cung đường olive” (olive oil route) - hành trình dài 128 km men theo tuyến đường sắt cũ Via Verde del Aceit. Tuyến đường bắt đầu từ thành phố Jaen, thủ phủ của tỉnh cùng tên, rồi kết thúc tại Puente Genil, tỉnh Cordoba, đưa du khách băng qua vùng trồng olive trứ danh, khám phá nhịp sống yên bình, thưởng thức ẩm thực đặc sắc và tránh xa nhịp hối hả nơi đô thị hay các bãi biển đông đúc.

Theo SCMP, vùng Andalusia nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên quyến rũ, nơi những cánh đồng olive trải dài bất tận. Hướng dẫn viên địa phương Antonio Bermudez chia sẻ, khu vực này có tới 66 triệu cây olive với đủ hình dáng, trong đó nhiều cây đã tồn tại hơn 600 năm - lâu đời hơn cả chuyến hải trình của Christopher Columbus sang châu Mỹ. Những gốc cây cổ thụ ấy không chỉ là nhân chứng của thời gian mà còn là biểu tượng sống động cho lịch sử và văn hóa nông nghiệp của vùng đất này.

Một trải nghiệm không thể bỏ lỡ khi đến đây là đạp xe kết hợp với đi bộ đường dài dọc theo Via Verde del Aceite, tuyến đường sắt chuyên vận chuyển dầu olive hồi thế kỷ XIX. Đây là cung đường khá bằng phẳng, lý tưởng cho mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người cao tuổi.

Ông Antonio Bermudez chia sẻ, cung đường này “còn cung cấp nhiều thứ thú vị hơn cả cây olive”. Khi đạp xe hoặc đi bộ dọc theo con đường này, du khách sẽ cảm nhận được sự hòa quyện giữa thiên nhiên và các di sản văn hóa. Chuyến đi bắt đầu từ thành phố Jaen, nơi có lâu đài Parador de Santa Catalina được xây dựng trên tàn tích của pháo đài Arab thế kỷ thứ VIII, nhà thờ Jaen khởi công năm 1570 theo phong cách Phục Hưng và nhà tắm Arab (Baños Arabes) - một trong số những nhà tắm Hồi giáo được bảo tồn tốt nhất trên toàn bán đảo Iberia.

Dọc theo con đường là thị trấn Alcaudete với những pháo đài thời Trung cổ được bảo tồn tốt nhất ở Tây Ban Nha, nơi lý tưởng để tìm hiểu về lịch sử quân sự của khu vực. Hay ngôi làng miền núi Zuheros luôn nằm trong danh sách những ngôi làng đẹp nhất vùng đất của ánh mặt trời, với những ngôi nhà quét vôi trắng bên vách đá cao vút. Không xa đó là công viên thiên nhiên Sierras Subbeticas nổi tiếng với những đỉnh núi hiểm trở, thác nước và Cueva de los Murcielagos - một hang động thời tiền sử, nơi sinh sống của nhiều loài dơi khác nhau.

Hành trình này không đơn thuần là một chuyến đi mà còn là trải nghiệm gần gũi với thiên nhiên. Du khách có dịp ngắm những đàn cừu thẩn thơ ăn cỏ, hòa mình vào âm thanh của tiếng chim hót, hít thở không khí trong lành, ngập tràn hương thơm của cây hương thảo và hoa dại.

Mở cánh cửa du lịch

Cung đường olive là một phần của mạng lưới Via Verdes del Aceite, được hình thành từ các đường ray cũ trên khắp Tây Ban Nha, từng sử dụng để vận chuyển dầu olive từ vùng sản xuất ở Jaen và Cordoba đến các cảng biển Địa Trung Hải.

Khoảng 30 năm trước, những đường ray không còn hoạt động đã được chuyển đổi thành các đường đi bộ và xe đạp, hoàn toàn không có phương tiện cơ giới, tạo ra không gian an toàn và thân thiện cho mọi người. Với tổng chiều dài hơn 3.400 km, mạng lưới này được chia thành khoảng 135 đoạn đường, mỗi đoạn mang đến những trải nghiệm khác nhau cho du khách.

Sự chuyển đổi không chỉ giúp bảo tồn di sản văn hóa mà còn khuyến khích du lịch bền vững. Dọc theo cung đường, du khách có thể tìm thấy những ga tàu cũ được cải tạo thành bảo tàng, trung tâm thông tin du lịch, quán bar, nhà trọ và cửa hàng cho thuê xe đạp.

Điều này không chỉ mang lại tiện ích cho khách hàng mà còn chứa một phần lịch sử của ngành đường sắt. Du khách có thể khám phá những dấu tích của quá khứ, từ những chiếc đầu máy và toa tàu được bảo tồn tại ga Cabra, đến những cây cầu và hầm đường ray từ thế kỷ XIX, mang lại cái nhìn sâu sắc về lịch sử giao thông của khu vực thời bấy giờ. Đây thực sự là trải nghiệm khó quên với những ai yêu thích khám phá và tìm hiểu về văn hóa địa phương.

Hơn cả mục tiêu du lịch, cung đường olive là hành trình hòa mình vào nhịp sống chậm rãi, nơi mỗi vòng bánh xe lăn qua đều kể một câu chuyện - về đất, về người, về di sản hàng trăm năm tuổi vẫn đang thầm lặng tỏa hương giữa lòng Andalusia.

Với cách làm du lịch gắn liền với bảo tồn văn hóa và phát triển cộng đồng, người dân nơi đây đã biến “vàng lỏng” không chỉ là sản phẩm nông nghiệp mà còn trở thành “chìa khóa vàng” mở ra cánh cửa tăng trưởng bền vững.

Nếu một ngày bạn muốn tạm rời xa phố thị ồn ào, hãy đến miền Nam Tây Ban Nha, để thấy thiên nhiên, lịch sử và con người nơi đây đẹp một cách dung dị mà sâu sắc đến nao lòng.