| Phiên họp Đại hội đồng WTO. (Nguồn: WTO) |
Đây là Phiên họp đầu năm đặc biệt quan trọng đối với WTO trong bối cảnh các Thành viên WTO đang chuẩn bị gấp rút cho Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12 (MC12) sẽ được tổ chức vào tháng 6 tới tại Kazakhstan.
Tại Phiên họp này, các Thành viên chia sẻ lo ngại về tình hình thương mại thế giới tiếp tục đà giảm sút trong khi bệnh dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 đang bùng phát trên thế giới, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng toàn cầu.
Phát biểu khai mạc Phiên họp, Tổng Giám đốc WTO Roberto Azevédo nhấn mạnh, thời gian tới là cơ hội để các Thành viên WTO định hình luật lệ đa phương về thương mại trong tương lai, đồng thời kêu gọi các Thành viên hãy xác định một cách thực tế những gì có thể hoặc không thể đạt thỏa thuận trước MC12, và chuẩn bị để trình các Bộ trưởng một chương trình nghị sự mà MC12 có thể giải quyết được, vì các Bộ trưởng không thể có đủ thời gian và giải quyết nhiều khác biệt về quá nhiều vấn đề.
Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai, Trưởng Phái đoàn Việt Nam đã có bài phát biểu nêu bật sự cần thiết tăng cường hợp tác, trao đổi và đối thoại trong WTO, khẳng định Việt Nam đã, đang và sẽ tiếp tục đóng góp hết sức mình cho thành công của MC12 sắp tới, tập trung vào kết quả đàm phán trợ cấp thủy sản và một số nội dung quan trọng trong tiến trình Cải cách WTO như giải quyết sự tê liệt của Cơ quan phúc thẩm giải quyết tranh chấp trong WTO.
Đồng thời, thay mặt các nước thành viên ASEAN, Đại sứ Tuyết Mai cũng trình bày phát biểu chung của ASEAN, trong đó nhấn mạnh các nước ASEAN ủng hộ mạnh mẽ hệ thống thương mại đa phương. Nội dung phát biểu chung này của ASEAN đã được Việt Nam tích cực điều phối và đạt được đồng thuận trong ASEAN.
Cũng tại Phiên họp, Bộ trưởng Thương mại Vương quốc Anh Liz Truss lần đầu tiên có bài phát biểu với tư cách là Thành viên độc lập tại WTO, nhấn mạnh nước Anh, vốn là thành viên ban đầu của Hiệp định chung về thuế quan 1947 (GA - tiền thân của WTO) sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách thương mại tự do, công bằng, dựa trên luật lệ và kiên quyết chống lại chủ nghĩa bảo hộ.
Chủ đề Cải cách WTO tiếp tục chiếm phần lớn thời gian Phiên họp. Các Thành viên đã thảo luận căng thẳng về các đề xuất của Mỹ liên quan đến các vấn đề như Đối xử đặc biệt và khác biệt, Kinh tế Phi thị trường, Bế tắc của Cơ quan phúc thẩm giải quyết tranh chấp... Dù thảo luận vẫn còn diễn biến phức tạp, nhìn chung, các Thành viên đã đạt được mức độ hiểu biết sâu sắc hơn về nội dung và tác động của các đề xuất này đối với hệ thống thương mại đa phương.
Về chuẩn bị cho MC12, Kazakhstan, với tư cách nước chủ nhà Hội nghị, đã khẳng định quyết tâm sẽ tổ chức MC12 thành công và sẽ có các biện pháp phòng dịch hiệu quả để đảm bảo an toàn cho Hội nghị. Cũng tại Phiên họp, Kazakhstan đã giới thiệu biểu trưng của MC12. Đại hội đồng WTO cũng thống nhất việc bầu các Phó Chủ tịch MC12 để hỗ trợ Bộ trưởng Thương mại và Hội nhập Kazakhstan với tư cách Chủ tịch MC12 trong việc tham vấn và điều hành Hội nghị.
Bên cạnh đó, các Thành viên WTO cũng nhất trí thông qua việc chuyển giao vai trò Chủ tịch Đại hội đồng từ Thái Lan (nữ Đại sứ Sunanta Kangvalkulkij) sang New Zealand (Đại sứ David Walker) hiện là Chủ tịch Cơ quan giải quyết tranh chấp WTO theo thông lệ.
Các Thành viên ASEAN cùng các Thành viên khác của WTO bày tỏ đánh giá cao về đóng góp của Đại sứ Sunanta trong một năm vừa qua và cam kết sẽ hợp tác chặt chẽ với Chủ tịch mới để mang lại thành công cho WTO.