Tổ chức Thương mại Thế giới WTO: Nghịch lý tuổi 25

Dịch Dung
Phân tích và Bình luận chính trị
TGVN. Thế giới kỷ niệm 25 năm ngày ra đời của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO trong tâm trạng vừa hài lòng vừa lo ngại. Báo Thế giới & Việt Nam phân tích. 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 Năm 2019: Nhìn lại 3 yếu tố then chốt phủ bóng lên thương mại toàn cầu
to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 Khi thương mại thành 'con tin' trong một thế giới hết 'tươi sáng'
to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25
Không thể phủ nhận được một thực tế là WTO bị thách thức rất quyết liệt. (Nguồn: DPA)

Ngày 1/1 vừa qua, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) tròn 25 tuổi. Một phần tư thế kỷ không phải là khoảng thời gian ngắn, nhưng lại không phải dài đối với WTO nếu so sánh với 48 năm tồn tại và hoạt động của tổ chức tiền thân của nó là GATT.

Hài lòng và lo ngại

Tách biệt ra cho rạch ròi thế thôi chứ GATT và WTO là hai giai đoạn của một quá trình, là sự tiếp nối và phát triển. Kỷ niệm ngày sinh của WTO, con người ngày nay ít nhắc đến GATT chủ yếu vì WTO có nhiều khác biệt so với GATT.

Khác biệt lớn nhất và cơ bản nhất giữa WTO và GATT là cơ chế và quy trình xử lý xung khắc và tranh chấp thương mại giữa các nước thành viên với nhau. Trong GATT áp dụng các toà án phán xử độc lập và, vì thế, kẻ mạnh thường lấn át kẻ yếu. Trong WTO có toà án trọng tài trung gian hoà giải và phán xử chung trên cơ sở những nguyên tắc và luật lệ áp dụng chung cho tất cả các thành viên, vì thế mọi thành viên đều bình đẳng với nhau trước toà án.

Thế giới kỷ niệm 25 năm ngày ra đời của WTO trong tâm trạng vừa hài lòng vừa lo ngại. Hài lòng vì WTO trong 25 năm qua là một câu chuyện rất thành công. Lo âu vì WTO hiện tại phải trực diện với những thách thức về "tồn tại hay không tồn tại". Đấy chính là cái nghịch lý tuổi 25 đối với WTO mà cụ thể là nghịch lý trên hai phương diện.

Hai nghịch lý của WTO

Thứ nhất, Mỹ khi xưa vốn đóng vai trò đi đầu trong việc thực hiện ý tưởng chuyển GATT thành WTO mà bây giờ lại là thành viên chống phá WTO quyết liệt nhất. Tổng thống Mỹ Donald Trump không tiếc ngôn từ to tát phê phán WTO, hạ thấp vai trò của WTO, coi WTO chỉ gây nên tổn hại chứ không đem lại lợi ích gì cho nước Mỹ và nhiều lần tuyên cáo ý định rút nước Mỹ ra khỏi WTO.

Thứ hai, WTO thành công đến vậy trong 25 năm qua và có lợi cho các thành viên đến thế mà bây giờ chính các thành viên lại làm cho nó suy giảm vai trò và ảnh hưởng, gây khó khăn và phức tạp cho nó.

Hướng tới thời điểm 25 năm WTO, Quỹ Bertelsmann (Đức) đã làm một công trình khảo sát và đánh giá tác động của WTO tới các thành viên. Theo đó, tất cả các thành viên của WTO đều nhờ WTO mà thịnh vượng thêm lên, nhìn vào giá trị truyệt đối thì thành viên nào càng xuất khẩu nhiều càng tận lợi nhiều từ WTO, còn tính theo đầu người thì các thành viên nhỏ của WTO được lợi nhiều hơn các thành viên lớn.

Theo kết quả khảo sát của Quỹ Bertelsmann, WTO đem lại lợi nhiều nhất cho các thành viên theo thứ tự sau: Mỹ, Trung Quốc, Đức, Mexico, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hà Lan, Ấn Độ, Bỉ, Singapore, Pháp, Việt Nam, Anh, Canada, Thuỵ Sỹ và Thái Lan.

Bạn có thế quan tâm:

to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 WTO cho Trung Quốc trừng phạt Mỹ: Quyền có mà khó dụng
to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 Mỹ - WTO: Buồn ngủ bất ngờ được chiếu manh

Xem ra, trên thế giới có không ít người nhìn nhận quá khắt khe và thiếu khách quan, đánh giá không công bằng và đúng đắn về giá trị thật sự của WTO.

Dù vậy, hiện không thể phủ nhận được một thực tế là WTO bị thách thức rất quyết liệt. Những cuộc khủng hoảng kinh tế, tài chính và tiền tệ trên thế giới đã làm cho tăng trưởng của thương mại thế giới không được cao và ổn định. Xu thế bảo hộ mậu dịch công khai và trá hình gia tăng mạnh mẽ. Xung khắc thương mại xuất hiện thêm nhiều. Các thành viên tăng cường tìm kiếm và ký kết thoả thuận thương mại song phương theo nguyên tắc và tiêu chí thể hiện cách hiểu riêng về thương mại tự do và với cách tiếp cận riêng về khu vực mậu dịch tự do.

Nguyên tắc đồng thuận trong WTO nhiều khi cản trở hoạt động của chính nó. Chỉ vì Mỹ cản trở việc bố trí nhân sự cho toà án trọng tài của WTO mà toà án này hiện không thể hoạt động bình thường được nữa. Những quy trình trong WTO, đặc biệt trong xử lý các tranh chấp giữa các thành viên, thường rườm rà và mất rất nhiều thời gian.

Cải tổ là cấp thiết

Cho nên sau 25 năm, WTO ở trước nhu cầu rất cấp thiết về cải tổ. Cũng phải thôi thì thế giới đã thay đổi rất nhiều trong khoảng thời gian ấy và WTO phải thích ứng với bối cảnh tình hình và điều kiện mới. WTO có lợi như thế cho Mỹ nên Mỹ sẽ không vội ra khỏi WTO. Trung Quốc lại càng cần bám giữ vào WTO.

Điều WTO phải quan tâm đến trước hết và nhiều nhất trong thời gian tới là phải đi đầu trong cuộc đấu với chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch và xung khắc thương mại song phương trên thế giới, phải là chỗ dựa tin cậy và động lực cho tự do hoá thương mại trong tình cảnh bị thách thức và đe doạ bởi chủ nghĩa bảo hộ và xung khắc thương mại song phương.

WTO phải nhanh chóng khắc phục được những nghịch lý trên thì mới đảm bảo được trong tương lai sẽ lại thành công như thời quá khứ.

to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 WTO “chết lâm sàng”: Đã đến lúc cải cách để “hồi sinh”

TGVN. Một bài viết trên tờ WSJ đã đặt ra câu hỏi liệu trật tự thương mại thế giới có đang chuẩn bị sụp đổ với ...

to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 Cơ quan Phúc thẩm tê liệt, WTO đi về đâu

TGVN. Các tranh chấp thương mại quốc tế trong thời gian tới sẽ không thể được giải quyết, hệ thống thực thi các quy định ...

to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 WTO lần đầu tiên cho phép Trung Quốc áp thuế, Mỹ thất vọng

TGVN. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ngày 1/11 cho phép Trung Quốc áp thuế đối với 3,58 tỷ USD hàng Mỹ mỗi năm ...

to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 Sau hơn 2 thập kỷ, Hàn Quốc quyết định từ bỏ vị thế 'quốc gia đang phát triển' tại WTO

TGVN. Chính phủ Hàn Quốc đã quyết định không duy trì vị thế quốc gia đang phát triển tại Tổ chức Thương mại Thế giới ...

Dịch Dung

Xem nhiều

Đọc thêm

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, tuyển sinh trình độ cao đẳng ngành Giáo dục Mầm ...
Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Tập đoàn dầu khí quốc gia Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị Petronas sớm xây dựng chiến lược, thúc đẩy đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, tăng cường hợp tác trên lĩnh vực năng ...
Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Đợt trục xuất lớn nhất lịch sử nước Mỹ cận kề, lao động nhập cư phấp phỏng trước giờ G

Các ngành công nghiệp như nông nghiệp, giải trí và khách sạn...có thể là những ngành chịu tác động lớn nhất bởi lệnh trục xuất lao động nhập cư của ...
Giá vàng hôm nay 23/11/2024: Giá vàng lại tăng dựng đứng, sẽ lên trên 2.800 USD trước Giáng sinh, do mối đe dọa gia tăng của Thế chiến thứ III?

Giá vàng hôm nay 23/11/2024: Giá vàng lại tăng dựng đứng, sẽ lên trên 2.800 USD trước Giáng sinh, do mối đe dọa gia tăng của Thế chiến thứ III?

Giá vàng hôm nay 23/11/2024: Giá vàng lại tăng dựng đứng, mối đe dọa gia tăng của Thế chiến thứ III, vàng sẽ lên trên 2.800 trước Giáng sinh?
Giá tiêu hôm nay 23/11/2024: Thị trường bật tăng, nông dân phấn khởi, kỳ vọng về một vụ bội thu, được mùa, được giá

Giá tiêu hôm nay 23/11/2024: Thị trường bật tăng, nông dân phấn khởi, kỳ vọng về một vụ bội thu, được mùa, được giá

Giá tiêu hôm nay 23/11/2024 tại thị trường trong nước bất ngờ tăng ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.500 – 140.200 đồng/kg.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội kiến Thủ tướng Campuchia Hun Manet

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội kiến Thủ tướng Campuchia Hun Manet

Quốc hội Việt Nam sẵn sàng phối hợp với Campuchia thúc đẩy triển khai hiệu quả các hiệp ước, hiệp định, thỏa thuận đã ký kết.
Giá tiêu hôm nay 23/11/2024: Thị trường bật tăng, nông dân phấn khởi, kỳ vọng về một vụ bội thu, được mùa, được giá

Giá tiêu hôm nay 23/11/2024: Thị trường bật tăng, nông dân phấn khởi, kỳ vọng về một vụ bội thu, được mùa, được giá

Giá tiêu hôm nay 23/11/2024 tại thị trường trong nước bất ngờ tăng ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.500 – 140.200 đồng/kg.
8 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y Dược 2024

8 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y Dược 2024

Triển lãm quốc tế chuyên ngành Y Dược thường niên lần thứ 30 (Vietnam Medipharm) 2024 tại Hà Nội sẽ diễn ra từ 5-7/12.
Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới  44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR.
Triển lãm quốc tế Sản phẩm Ngũ kim & Dụng cụ cầm tay: Cơ hội giao thương cho doanh nghiệp ngành cơ khí và công nghiệp hỗ trợ

Triển lãm quốc tế Sản phẩm Ngũ kim & Dụng cụ cầm tay: Cơ hội giao thương cho doanh nghiệp ngành cơ khí và công nghiệp hỗ trợ

Triển lãm quốc tế Sản phẩm Ngũ kim & Dụng cụ cầm tay lần thứ 9 - Vietnam Hardware & Hand Tools Expo 2024 (VHHE) sẽ diễn ra từ 5-7/12 tại TP. Hồ Chí Minh.
Giá xăng dầu hôm nay 22/11: Xung đột Nga-Ukraine leo thang căng thẳng, giá dầu tăng vọt

Giá xăng dầu hôm nay 22/11: Xung đột Nga-Ukraine leo thang căng thẳng, giá dầu tăng vọt

Giá xăng dầu hôm nay 22/11, tăng gần 2% khi xung đột Nga -Ukraine gia tăng nhanh chóng khiến thị trường lo ngại về nguồn cung dầu thô.
Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Giá heo hơi hôm nay 22/11: Giữ giá trên cả 3 miền, nguồn cung thị trường toàn cầu giảm sút

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay giữ ổn định trên cả nước. Theo khảo sát, thị trường heo hơi toàn quốc hiện dao động trong khoảng 60.000 - 63.000 đồng/kg.
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Phiên bản di động