Tổ chức Thương mại Thế giới WTO: Nghịch lý tuổi 25

Dịch Dung
Phân tích và Bình luận chính trị
TGVN. Thế giới kỷ niệm 25 năm ngày ra đời của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO trong tâm trạng vừa hài lòng vừa lo ngại. Báo Thế giới & Việt Nam phân tích. 
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 Năm 2019: Nhìn lại 3 yếu tố then chốt phủ bóng lên thương mại toàn cầu
to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 Khi thương mại thành 'con tin' trong một thế giới hết 'tươi sáng'
to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25
Không thể phủ nhận được một thực tế là WTO bị thách thức rất quyết liệt. (Nguồn: DPA)

Ngày 1/1 vừa qua, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) tròn 25 tuổi. Một phần tư thế kỷ không phải là khoảng thời gian ngắn, nhưng lại không phải dài đối với WTO nếu so sánh với 48 năm tồn tại và hoạt động của tổ chức tiền thân của nó là GATT.

Hài lòng và lo ngại

Tách biệt ra cho rạch ròi thế thôi chứ GATT và WTO là hai giai đoạn của một quá trình, là sự tiếp nối và phát triển. Kỷ niệm ngày sinh của WTO, con người ngày nay ít nhắc đến GATT chủ yếu vì WTO có nhiều khác biệt so với GATT.

Khác biệt lớn nhất và cơ bản nhất giữa WTO và GATT là cơ chế và quy trình xử lý xung khắc và tranh chấp thương mại giữa các nước thành viên với nhau. Trong GATT áp dụng các toà án phán xử độc lập và, vì thế, kẻ mạnh thường lấn át kẻ yếu. Trong WTO có toà án trọng tài trung gian hoà giải và phán xử chung trên cơ sở những nguyên tắc và luật lệ áp dụng chung cho tất cả các thành viên, vì thế mọi thành viên đều bình đẳng với nhau trước toà án.

Thế giới kỷ niệm 25 năm ngày ra đời của WTO trong tâm trạng vừa hài lòng vừa lo ngại. Hài lòng vì WTO trong 25 năm qua là một câu chuyện rất thành công. Lo âu vì WTO hiện tại phải trực diện với những thách thức về "tồn tại hay không tồn tại". Đấy chính là cái nghịch lý tuổi 25 đối với WTO mà cụ thể là nghịch lý trên hai phương diện.

Hai nghịch lý của WTO

Thứ nhất, Mỹ khi xưa vốn đóng vai trò đi đầu trong việc thực hiện ý tưởng chuyển GATT thành WTO mà bây giờ lại là thành viên chống phá WTO quyết liệt nhất. Tổng thống Mỹ Donald Trump không tiếc ngôn từ to tát phê phán WTO, hạ thấp vai trò của WTO, coi WTO chỉ gây nên tổn hại chứ không đem lại lợi ích gì cho nước Mỹ và nhiều lần tuyên cáo ý định rút nước Mỹ ra khỏi WTO.

Thứ hai, WTO thành công đến vậy trong 25 năm qua và có lợi cho các thành viên đến thế mà bây giờ chính các thành viên lại làm cho nó suy giảm vai trò và ảnh hưởng, gây khó khăn và phức tạp cho nó.

Hướng tới thời điểm 25 năm WTO, Quỹ Bertelsmann (Đức) đã làm một công trình khảo sát và đánh giá tác động của WTO tới các thành viên. Theo đó, tất cả các thành viên của WTO đều nhờ WTO mà thịnh vượng thêm lên, nhìn vào giá trị truyệt đối thì thành viên nào càng xuất khẩu nhiều càng tận lợi nhiều từ WTO, còn tính theo đầu người thì các thành viên nhỏ của WTO được lợi nhiều hơn các thành viên lớn.

Theo kết quả khảo sát của Quỹ Bertelsmann, WTO đem lại lợi nhiều nhất cho các thành viên theo thứ tự sau: Mỹ, Trung Quốc, Đức, Mexico, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hà Lan, Ấn Độ, Bỉ, Singapore, Pháp, Việt Nam, Anh, Canada, Thuỵ Sỹ và Thái Lan.

Bạn có thế quan tâm:

to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 WTO cho Trung Quốc trừng phạt Mỹ: Quyền có mà khó dụng
to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 Mỹ - WTO: Buồn ngủ bất ngờ được chiếu manh

Xem ra, trên thế giới có không ít người nhìn nhận quá khắt khe và thiếu khách quan, đánh giá không công bằng và đúng đắn về giá trị thật sự của WTO.

Dù vậy, hiện không thể phủ nhận được một thực tế là WTO bị thách thức rất quyết liệt. Những cuộc khủng hoảng kinh tế, tài chính và tiền tệ trên thế giới đã làm cho tăng trưởng của thương mại thế giới không được cao và ổn định. Xu thế bảo hộ mậu dịch công khai và trá hình gia tăng mạnh mẽ. Xung khắc thương mại xuất hiện thêm nhiều. Các thành viên tăng cường tìm kiếm và ký kết thoả thuận thương mại song phương theo nguyên tắc và tiêu chí thể hiện cách hiểu riêng về thương mại tự do và với cách tiếp cận riêng về khu vực mậu dịch tự do.

Nguyên tắc đồng thuận trong WTO nhiều khi cản trở hoạt động của chính nó. Chỉ vì Mỹ cản trở việc bố trí nhân sự cho toà án trọng tài của WTO mà toà án này hiện không thể hoạt động bình thường được nữa. Những quy trình trong WTO, đặc biệt trong xử lý các tranh chấp giữa các thành viên, thường rườm rà và mất rất nhiều thời gian.

Cải tổ là cấp thiết

Cho nên sau 25 năm, WTO ở trước nhu cầu rất cấp thiết về cải tổ. Cũng phải thôi thì thế giới đã thay đổi rất nhiều trong khoảng thời gian ấy và WTO phải thích ứng với bối cảnh tình hình và điều kiện mới. WTO có lợi như thế cho Mỹ nên Mỹ sẽ không vội ra khỏi WTO. Trung Quốc lại càng cần bám giữ vào WTO.

Điều WTO phải quan tâm đến trước hết và nhiều nhất trong thời gian tới là phải đi đầu trong cuộc đấu với chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch và xung khắc thương mại song phương trên thế giới, phải là chỗ dựa tin cậy và động lực cho tự do hoá thương mại trong tình cảnh bị thách thức và đe doạ bởi chủ nghĩa bảo hộ và xung khắc thương mại song phương.

WTO phải nhanh chóng khắc phục được những nghịch lý trên thì mới đảm bảo được trong tương lai sẽ lại thành công như thời quá khứ.

to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 WTO “chết lâm sàng”: Đã đến lúc cải cách để “hồi sinh”

TGVN. Một bài viết trên tờ WSJ đã đặt ra câu hỏi liệu trật tự thương mại thế giới có đang chuẩn bị sụp đổ với ...

to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 Cơ quan Phúc thẩm tê liệt, WTO đi về đâu

TGVN. Các tranh chấp thương mại quốc tế trong thời gian tới sẽ không thể được giải quyết, hệ thống thực thi các quy định ...

to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 WTO lần đầu tiên cho phép Trung Quốc áp thuế, Mỹ thất vọng

TGVN. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ngày 1/11 cho phép Trung Quốc áp thuế đối với 3,58 tỷ USD hàng Mỹ mỗi năm ...

to chuc thuong mai the gioi wto nghich ly tuoi 25 Sau hơn 2 thập kỷ, Hàn Quốc quyết định từ bỏ vị thế 'quốc gia đang phát triển' tại WTO

TGVN. Chính phủ Hàn Quốc đã quyết định không duy trì vị thế quốc gia đang phát triển tại Tổ chức Thương mại Thế giới ...

Dịch Dung

Xem nhiều

Đọc thêm

Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận chính thức khánh thành dự án “Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án tại thành phố Phan Rang - Tháp Chàm".
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Viettel Marathon 2024: Khởi đầu hào hứng tại Luang Prabang, Lào

Viettel Marathon 2024: Khởi đầu hào hứng tại Luang Prabang, Lào

Sự kiện chính của Viettel Marathon 2024 được tổ chức tại Luang Prabang, Lào. Hàng ngàn vận động viên từ khắp nơi đã đến nhận racekit.
Chủ tịch nước Lương Cường: Việt Nam 'mong muốn làm sâu sắc hơn nữa' quan hệ hợp tác với Cuba

Chủ tịch nước Lương Cường: Việt Nam 'mong muốn làm sâu sắc hơn nữa' quan hệ hợp tác với Cuba

Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh Việt Nam mong muốn làm sâu sắc và nâng cao hơn nữa hiệu quả quan hệ hợp tác với Cuba trên tất cả ...
Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi mở rộng của đồng bào Khmer khai mạc tại sông Trà Quýt, thị trấn Châu Thành, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng thu hút 1.000 vận ...
Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo chủ trì Phiên họp ...
Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững

Ninh Thuận chính thức khánh thành dự án “Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án tại thành phố Phan Rang - Tháp Chàm".
Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer

Giải đua Vỏ Lãi mở rộng của đồng bào Khmer khai mạc tại sông Trà Quýt, thị trấn Châu Thành, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng thu hút 1.000 vận động viên.
Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt.
Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11, giá dầu tăng nhẹ do có thông tin Iran đang chuẩn bị tấn công trả đũa Israel từ phía Iraq trong những ngày tới.
Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay điều chỉnh tăng, giảm trái chiều tại thị trường miền Bắc và miền Nam, giao dịch trong khoảng 58.000 - 64.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024 tại thị trường trong nước lao dốc ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 141.000 - 142.500 đồng/kg.
Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Giá chung cư tăng mạnh, cục bộ lên tới 40% theo quý, thủ tục chuyển đất trồng hoa màu sang đất thổ cư… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Đất nền Vành đai 4 hút nhà đầu tư, nguyên tắc đóng góp khi xây lại nhà chung cư… là những tin bất động sản mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Dư thừa căn hộ cao cấp, thiếu nhà ở vừa túi tiền đa số người dân, thủ tục mua bán căn hộ chung cư năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Giá chung cư Hà Nội chỉ tăng không giảm, hoàn tất thoái vốn khỏi pháp nhân chủ đầu tư 'siêu' dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Đề xuất biện pháp hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại để kiếm lời, kịch bản thị trường quý IV/2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES đã khẳng định vị thế là đơn vị dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà ở, thiết lập các tiêu chuẩn ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11 ghi nhận USD giảm so với Yen Nhật.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10 ghi nhận USD đã giảm giá so với các loại tiền tệ chính khác.
Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Từ ngày 21-24/10/2024 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, đoàn công tác của Agribank do Phó Tổng giám đốc Đoàn Ngọc Lưu làm trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị Sibos (SWIFT International Banking Operations Seminar) ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10 ghi nhận đồng USD đạt mức cao nhất trong 3 tháng so với đồng Yen.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10 ghi nhận đồng USD đã ổn định, đồng Yen Nhật chạm mức thấp nhất trong 3 tháng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10 ghi nhận thị trường kỳ vọng đà tăng của đồng USD sẽ tiếp tục trong vài tuần tới.
Phiên bản di động