Dân chủ Mỹ qua sự kiện ngày 6.1: Xảy chuyện nên lộ diện

Dịch Dung
Phân tích và Bình luận chính trị
TGVN. Cuộc khủng hoảng ngày 6/1 đã làm lộ diện những khiếm khuyết, rệu rã của nền dân chủ nước Mỹ. Rồi đây, nhân tố nào chi phối và quyết định chiều hướng tình hình Mỹ trong năm 2021? Mỹ sẽ để tâm đến đối ngoại ra sao? Phân tích của báo Thế giới & Việt Nam.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Những ngôn từ to tát thường tạo được ấn tượng mạnh mẽ nhưng cũng dễ gây hiểu không thật sự chuẩn xác về nước Mỹ hiện tại sau những gì đã xảy ra trong nhiệm kỳ cầm quyền sắp kết thúc của Tổng thống Donald Trump, đặc biệt kể từ sau cuộc bầu cử tổng thống ngày 3/11 vừa qua mà kết quả cuối cùng là ông Trump bị thất cử.

PHÂN TÍCH CỦA TG&VN

Trung Quốc-EU đạt thỏa thuận đầu tư: Phe cần gặp phía vội

Trung Quốc-EU đạt thỏa thuận đầu tư: Phe cần gặp phía vội

TGVN. Đúng một ngày trước khi bước sang năm 2021, EU và Trung Quốc ký kết thoả thuận về đầu tư sau 7 năm đàm ...

Nền dân chủ Mỹ qua sự kiện ngày 6.1: Xảy chuyện nên lộ diện
Nước Mỹ bị xô đẩy vào tình trạng bất cứ khi nào cũng có thể bùng nổ xung khắc, bạo lực và hỗn loạn trong nội bộ. Nước Mỹ như thế không thể tránh khỏi bị tổn hại thể diện và uy danh, vai trò và ảnh hưởng ở thế giới bên ngoài.

Thực chất bên trong lộ diện

Những gì đã xảy ra ở toà nhà trụ sở quốc hội Mỹ tại thủ đô Washington ngày 6/1 vừa qua không chỉ đơn thuần là hậu quả của việc ông Trump và phe cánh không chịu công nhận và chấp nhận thất cử trước cựu Phó Tổng thống Joe Biden thuộc đảng Dân chủ mà còn là một đỉnh điểm của sự phân cực trầm trọng trên chính trường và trong nội bộ xã hội Mỹ vốn được ông Trump tận dụng để đắc cử tổng thống Mỹ năm 2016 và tiếp tục nuôi dưỡng, thúc đẩy cũng như cực đoan hoá trong thời gian trị vì nước Mỹ đến nay. Thực trạng này được miêu tả và định tính hoá bằng khái niệm "khủng hoảng" mà cụ thể là khủng hoảng về kinh tế và xã hội, về chính trị và hiến pháp cũng như về mức độ bền vững của nền dân chủ ở Mỹ.

Nước Mỹ bị xô đẩy vào tình trạng bất cứ khi nào cũng có thể bùng nổ xung khắc, bạo lực và hỗn loạn trong nội bộ. Nước Mỹ như thế không thể tránh khỏi bị tổn hại thể diện và uy danh, vai trò và ảnh hưởng ở thế giới bên ngoài.

Kể từ sau cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất trong thế kỷ trước đến nay, những người tiền nhiệm của ông Trump ở Nhà Trắng luôn coi nền dân chủ và cấu trúc quyền lực nhà nước "Check and Balance" ở Mỹ làm mô hình khuôn mẫu cho thế giới bên ngoài nước Mỹ. Mô hình khuôn mẫu này đã tự bộc lộ nhiều khiếm khuyết theo thời gian nhưng chưa khi nào tự thể hiện rệu rã và bất cập như trong những ngày này ở nước Mỹ. Đúng là phải khi xảy ra chuyện rồi thì thực chất bên trong mới lộ diện.

Điều nguy hại cho chính nền dân chủ ở Mỹ và tương lai của nước Mỹ là sự phân cực ấy không những chỉ gia tăng mức độ mà còn càng ngày càng thêm khó khắc phục khi nó phân chia nước Mỹ thành hai phe đối địch nhau chứ không chỉ có đối lập nhau, thành phái ủng hộ và không ủng hộ, thành bạn và thù. Đúng hay sai bây giờ không còn là tiêu chí quyết định bằng theo phe mình hay thuộc phái bên kia. Nền dân chủ vì thế mới bị tấn công và mọi truyền thống về văn hoá và đạo đức chính trị mới bị bất chấp. Nước Mỹ bị xô đẩy vào tình trạng bất cứ khi nào cũng có thể bùng nổ xung khắc, bạo lực và hỗn loạn trong nội bộ. Nước Mỹ như thế không thể tránh khỏi bị tổn hại thể diện và uy danh, vai trò và ảnh hưởng ở thế giới bên ngoài.

Hai nhân tố quyết định

Sẽ sai lầm tai hại khi vội cho rằng với sự đắc cử của ông Biden và sự thay đổi chính quyền vào trưa ngày 20/1 sắp tới, bốn năm cầm quyền của ông Trump chỉ là một giai thoại trong lịch sử nước Mỹ. Đúng là sau những gì ông Trump đã làm và sau những gì đã xảy ra ở nước Mỹ trong những ngày vừa qua cũng như tới đây có thể xảy ra liên quan đến khả năng ông Trump bị quốc hội luận tội phế truất lần thứ hai, người này gần như không còn cơ hội thực tế để tái ứng cử tổng thống vào năm 2024. Nhưng điều ấy không có nghĩa là ông Trump sẽ nhanh chóng không còn ảnh hưởng và vai trò chính trị gì nữa ở nước Mỹ. Bởi thế, nước Mỹ tới đây sẽ ra sao phụ thuộc ở mức độ quyết định vào hai nhân tố.

Phía trước là thời gian nước Mỹ bận rộn với chính mình và sẽ bận rộn tới mức không thể để tâm nhiều như trước tới chuyện của thế giới bên ngoài.

Nhân tố thứ nhất là ông Biden thành công hay thất bại trong việc xử lý cuộc khủng hoảng hiện tại của nước Mỹ và thời gian xử lý chỉ có nhiều nhất là hai năm - cho tới cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ ở Mỹ vào năm 2022. Tại cuộc bầu cử ấy, chỉ cần phe Đảng Dân chủ bị mất đa số ở một trong lưỡng viện lập pháp thì ông Biden chẳng khác gì bị mất cả thiên thời lẫn nhân hoà. Nhân tố thứ hai là Đảng Cộng hoà tiếp tục ở trong hay tự giải thoát được ra khỏi sự cương toả của ông Trump. Mọi dấu hiệu đều cho thấy vụ việc ngày 6/1 vừa qua tác động như “giọt nước làm tràn cốc nước” đối với đảng này, buộc đảng này phải tìm cách thoát ra khỏi cái bóng của ông Trump để tiếp tục có được tương lai quyền lực chính trị ở Mỹ.

Bận rộn với chính mình

Phía trước là thời gian nước Mỹ bận rộn với chính mình và sẽ bận rộn tới mức không thể để tâm nhiều như trước tới chuyện của thế giới bên ngoài.

Thực tế này buộc ông Biden dù có muốn hay không thì cũng phải tập trung ưu tiên hàng đầu cho xử lý chuyện đối nội, cụ thể là nhanh chóng thành lập chính quyền mới để hoạt động, bình ổn tình hình chính trị xã hội, kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona gây ra, khôi phục tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy một số cuộc cải cách xã hội. Cho dù có lợi thế hiếm thấy ở lưỡng viện lập pháp, ông Biden vẫn không thể không tìm cách gây dựng sự hợp tác giữa phe đảng Dân chủ và phái đảng Cộng hoà trong quốc hội. Người này trước mắt sẽ không có những quyết sách mới bất ngờ về đối ngoại mà sẽ tránh hay hạn chế mọi rủi ro và khó xử mới về đối ngoại và an ninh mà chỉ có quyết sách mới khi buộc phải hành động.

Cho nên cả trên phương diện lật ngược hay tiếp tục những chính sách của người tiền nhiệm, ông Biden đều sẽ không vội vàng mà sẽ có lựa chọn, sẽ dễ trước khó sau, danh nghĩa trước và thực chất sau. Nước Mỹ trong thời gian qua đã tự vạch áo cho người xem lưng. Ông Biden giờ ý thức được rằng bây giờ trước hết phải tu chỉnh lại xiêm y cho nước Mỹ rồi mới thật sự vận hành sự trở lại thế giới của nước Mỹ như đã tuyên cáo.

Bạo loạn Điện Capitol và ba câu hỏi lớn của nước Mỹ

Bạo loạn Điện Capitol và ba câu hỏi lớn của nước Mỹ

TGVN. Máu đã đổ, khói đã tan trên Điện Capitol, Quốc hội Mỹ xác nhận ông Joe Biden sẽ làm Tổng thống, nhưng rối ren ...

4 di sản nổi bật của Tổng thống Mỹ Donald Trump

4 di sản nổi bật của Tổng thống Mỹ Donald Trump

TGVN. Mặc dù Tổng thống Mỹ Donald Trump không thể giành chiến thắng trước đối thủ Joe Biden nhưng điều đó không có nghĩa là ...

Truyền thông Mỹ: Năm 2020 dường như là năm tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ

Truyền thông Mỹ: Năm 2020 dường như là năm tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ

TGVN. Truyền thông Mỹ nhận định, 2020 dường như là năm tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ với những biến động mạnh trong ...

Hậu bầu cử Tổng thống Mỹ: Trang mới của kinh tế nước Mỹ sẽ thế nào?

Hậu bầu cử Tổng thống Mỹ: Trang mới của kinh tế nước Mỹ sẽ thế nào?

TGVN. Phát biểu trước toàn dân Mỹ sau khi được Đại cử tri đoàn bỏ phiếu xác nhận là Tổng thống Mỹ tiếp theo, ông ...

Đọc thêm

Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam - XSMN 19/3 - SXMN 19/3/2024 - kết quả xổ số hôm nay 19/3

Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam - XSMN 19/3 - SXMN 19/3/2024 - kết quả xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 19/3/2023. kết quả xổ số ngày 19 tháng 3. xổ số hôm nay 19/3. SXMN 19/3. XSMN ...
Thủ tướng Phạm Minh Chính: 'Chúng tôi có niềm tin vào các doanh nghiệp FDI'

Thủ tướng Phạm Minh Chính: 'Chúng tôi có niềm tin vào các doanh nghiệp FDI'

Thủ tướng Phạm Minh Chính cảm ơn sự đồng hành, ủng hộ của các bạn bè quốc tế, các đối tác phát triển, các nhà đầu tư nước ngoài với ...
Xung đột Nga-Ukraine: Ông Zelensky thúc giục Quốc hội Mỹ mở 'hầu bao', Thổ Nhĩ Kỳ không vui vì EU

Xung đột Nga-Ukraine: Ông Zelensky thúc giục Quốc hội Mỹ mở 'hầu bao', Thổ Nhĩ Kỳ không vui vì EU

Tổng thống Ukraine hối thúc Quốc hội Mỹ về việc viện trợ quân sự cho Kiev, cho rằng điều này rất quan trong trong xung đột của nước này với ...
Cơ hội trao đổi sâu, tìm giải pháp mới cho an ninh lương thực ở tiểu vùng sông Mekong

Cơ hội trao đổi sâu, tìm giải pháp mới cho an ninh lương thực ở tiểu vùng sông Mekong

Đối thoại lần này là cơ hội để trao đổi về lĩnh vực rất quan trọng và cấp bách hiện nay, đó là an ninh lương thực ở khu vực ...
Chuyển nhượng cầu thủ: Arsenal muốn có Joshua Kimmich; MU nỗ lực đàm phán Donyell Malen; Barca đặt vấn đề mua Mason Greenwood

Chuyển nhượng cầu thủ: Arsenal muốn có Joshua Kimmich; MU nỗ lực đàm phán Donyell Malen; Barca đặt vấn đề mua Mason Greenwood

Báo Thế giới và Việt Nam cập nhật thông tin chuyển nhượng cầu thủ diễn ra trong những giờ qua.
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 20/3 và sáng 21/3: Lịch thi đấu giao hữu - U23 Tajikistan vs U23 Việt Nam; US Open Cup vòng 1

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 20/3 và sáng 21/3: Lịch thi đấu giao hữu - U23 Tajikistan vs U23 Việt Nam; US Open Cup vòng 1

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 20/3 và sáng 21/3: Lịch thi đấu giao hữu - U23 Tajikistan vs U23 Việt Nam; Cup quốc gia Argentina vòng 1/32...
Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Xung đột Israel - Hamas: Mỹ 'than ngắn thở dài' vì một điều, thứ mang đến bàn đàm phán vẫn chỉ là lòng thù hận

Trước khủng hoảng nhân đạo đáng báo động, quốc tế vẫn đang trông chờ vào các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas về một lệnh ngừng bắn.
'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' trong quan hệ Iran - Saudi Arabia: Đốm lửa nhỏ có thể thắp sáng cả Trung Đông?

'Trái ngọt' của quan hệ Iran với Saudi Arabia sau một năm nối lại quan hệ ngoại giao khơi dậy niềm lạc quan giữa một Trung Đông đầy bất ổn.
Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Ngoại giao tình báo trỗi dậy trong thời đại an ninh toàn cầu bị thách thức

Chính sách ngoại giao tình báo của Ấn Độ phù hợp với chiến lược xây dựng liên minh khu vực và toàn cầu hiện nay của nước này.
Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Bầu cử Mỹ: Siêu thứ Ba gay cấn, cuộc đua vào Nhà Trắng đang định hình rõ nét

Chiến dịch tranh cử tại Mỹ đang trở nên gay cấn vào Siêu thứ Ba với hy vọng là ngày 'bội thu' của các ứng cử viên.
Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Đằng sau việc Thủ tướng Palestine từ chức: Động thái mang tính 'trình diễn'?

Thủ tướng chính quyền Palestine đệ đơn từ chức hôm 26/2 nhằm tạo điều kiện đạt đồng thuận về các thỏa thuận liên quan đến việc quản lý Gaza thời hậu xung đột.
50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

50 năm quan hệ ASEAN-Australia: Từ những 'trái ngọt' nhớ về câu nói nổi tiếng của Thủ tướng Gough Whitlam

Mối quan hệ đối tác vững chắc giữa Australia và ASEAN sẽ góp phần thúc đẩy ổn định, hòa bình tại khu vực cũng như trên thế giới.
Phiên bản di động