 |
| Cửa khẩu Lao Bảo |
Với vị trí địa lý liền kề, và hơn thế, nhờ mối quan hệ truyền thống đặc biệt, đường hướng phát triển tương đồng lại hợp xu thế hội nhập, đầu tư trực tiếp của VN tại Lào đang hứa hẹn một tương lai rạng rỡ.
Bước khởi đầu đáng khích lệ
Những ai có dịp sang Lào cách đây vài năm, nay quay trở lại chắc có ấn tượng sâu sắc về đất nước này. Hệ thống đường sá được mở rộng thêm, hoạt động kinh doanh của người Lào đã nhộn nhịp hơn nhiều. Dọc các đường cao tốc đã xuất hiện những dự án đầu tư từ sản xuất ôtô, đồ gỗ đến hàng tiêu dùng. Còn nhớ cách đây 10 năm người VN sang Lào chủ yếu để buôn xe máy, khai thác gỗ…, còn bây giờ các doanh nghiệp lớn bắt đầu tính chuyện làm ăn lớn trị giá hàng tỷ USD vào những ngành triển vọng như thủy điện, trồng cao su, khai thác mỏ. Trong số các dự án đầu tư vào cây công nghiệp, phải kể đến dự án trồng 10.000 héc-ta cao su tại tỉnh Champasak với tổng vốn 30 triệu USD, khởi động năm 2005 và mới đây Tập đoàn Cao su VN lại quyết định đầu tư trên 18 triệu USD trồng cây cao su và cây keo tai tượng tại tỉnh Savanakhet thuộc miền Trung Lào… Nhiều người dân của các bộ tộc Lào đã đổi đời từ khi có các dự án trồng cao su tại quê hương họ. Tổng Giám đốc Tập đoàn Cao su VN Lê Quang Thung nhận xét: “Đầu tư tại Lào có thể sử dụng những lợi thế như đất đai màu mỡ và cắt giảm được chi phí sản xuất do tận dụng được nguồn lao động tại chỗ”. Lào cũng đưa ra những chính sách ưu đãi cho một số nhà đầu tư như xóa bỏ biểu thuế 1% đối với vật tư thiết bị công trình đầu tư nước ngoài ở Lào. Đối với các dự án trồng cây công nghiệp, Lào cũng miễn một số loại thuế cho các doanh nghiệp tham gia dự án trong suốt thời gian trước khi dự án có sản phẩm. Luật Đầu tư của Lào năm 2004 quy định nhiều lĩnh vực ưu tiên cho các nhà đầu tư nước ngoài như sản xuất hàng xuất khẩu, nông lâm nghiệp, phát triển du lịch, công nghiệp chế biến... Với VN, bên cạnh chính sách miễn, giảm thuế nhập khẩu từ 0-5% cho doanh nghiệp VN đầu tư sang Lào đang được áp dụng, hai nước cũng đang bàn cách cho phép vận tải hàng hóa qua biên giới. Trước mắt là công trình xây dựng trung tâm thương mại tại thành phố Vientiane. Hai nước đã lập khu thương mại tự do ở cửa khẩu quốc tế Dansavan - Lao Bảo (Quảng Trị) và cho phép các tỉnh biên giới mở các cửa khẩu phụ và tổ chức 11 điểm chợ biên giới. Từ khi Hành lang Đông-Tây thông suốt, cơ hội đầu tư của VN tại Lào càng rộng mở.
Để hỗ trợ cho việc thanh toán của doanh nghiệp, năm 1999, Ngân hàng liên doanh Lào - Việt đã được thành lập với mức vốn điều lệ 10 triệu USD (nay là 15 triệu USD). Ngân hàng hiện đang đóng vai trò cầu nối trong việc trực tiếp tiếp thị và làm đầu mối thu xếp tài trợ cho các dự án đầu tư của các doanh nghiệp VN tại Lào; tư vấn, thông tin về thị trường Lào, hỗ trợ các doanh nghiệp VN trong việc triển khai công tác khảo sát, thu thập thông tin và quyết định đầu tư tại thị trường Lào.
Lần đầu tiên một đoàn doanh nghiệp hùng hậu với sự hiện diện của những công ty hàng đầu như: PetroVietnam, Vinashin, BIDV, Vinatex, Vietracimex, Công ty Phát triển Bất động sản Vina, Công ty Khoáng sản và Luyện kim Mirex, Công ty Đầu tư Thương mại Chí Thành đến Lào, mang theo 13 dự án với tổng vốn đầu tư trên 3,5 tỷ USD.
Chớ để con sâu làm rầu nồi canh
Những năm gần đây, các công ty nhỏ của VN cũng đã tích cực đầu tư sang Lào. Tuy vậy, cách làm của họ còn khá manh mún, chủ yếu xin cấp phép các dự án, sau đó chậm triển khai, hoặc không triển khai mà sang tên cho các đối tác khác. Họ đã tạo ra một hình ảnh không mấy tốt đẹp về các nhà đầu tư VN ở Lào, làm nản lòng không ít các cơ quan quản lý đầu tư của nước bạn. Một cán bộ ngoại vụ của tỉnh Savanakhet tâm sự: “Dọc đường 9, có một số doanh nghiệp VN sang đăng ký kinh doanh, nhưng sau khi nhận đất, khai thác gỗ thì họ bỏ cuộc và nói vì hết vốn”. Để tránh tình trạng chuyển nhượng dự án mà không triển khai đã từng xảy ra, phía Lào chủ trương: “Cần có công văn thể hiện sự ủng hộ của Chính phủ VN, Chính phủ VN tin cậy, tài trợ cho doanh nghiệp nào, thì Lào tin cậy, cấp phép cho doanh nghiệp đó”.
Gần đây nhất, Đoàn đại biểu của Hiệp hội Doanh nghiệp Trẻ VN gồm 115 doanh nghiệp, mang theo các dự án với tổng vốn đầu tư lên đến nhiều tỷ USD, đã đến Thủ đô Vientiane trong chuyến thăm tìm hiểu cơ hội hợp tác đầu tư tại Lào. Hy vọng rằng doanh nghiệp VN sang Lào không chỉ thành đạt về kinh doanh, mà còn giúp nâng cao hình ảnh, vị thế của VN tại Lào. Việc mở rộng quan hệ giữa các địa phương gần biên giới hai nước cũng cần theo hướng đó.
Nguyễn Xuân
