ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga: Vẫn còn nhiều rào cản đối với sự thành công của phụ nữ hiện đại

Theo ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội), muốn khẳng định được vai trò quan trọng của mình, người phụ nữ không chỉ “ngồi chờ”, mà điều quan trọng nhất là phải nỗ lực trau dồi cả về lối sống, vốn văn hóa, sự hiểu biết và tầm học vấn.

Đề xuất danh hiệu nghệ sĩ nhân dân được tính tương đương học vị tiến sĩ, liệu có hợp lý? Điểm danh thành tích 10 Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2022 GS. Trần Đại Nghĩa - người mang trong mình tình yêu vô bờ với khoa học

ĐBQH. Nguyễn Thị Việt Nga: Phụ nữ hiện đại không ngồi chờ cơ hội

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, người phụ nữ phải nỗ lực trau dồi cả về lối sống, vốn văn hóa, sự hiểu biết và tầm học vấn.

Góc nhìn của bà như thế nào về vẻ đẹp, hình ảnh của người phụ nữ hiện đại nói chung?

Trước khi nói về vẻ đẹp, hình ảnh người phụ nữ hiện đại, chúng ta hãy tìm hiểu về vẻ đẹp, hình ảnh người phụ nữ truyền thống của Việt Nam.

Vẻ đẹp ấy trước tiên là hình thể. Đã có rất nhiều câu ca dao, dân ca ghi lại, ca ngợi vẻ đẹp ngoại hình của người phụ nữ. Vẻ đẹp ngoại hình hiện lên đầy kín đáo nhưng không kém phần quyến rũ, mặn mà, chủ yếu là khoe những nét nữ tính rất đặc trưng như hàm răng, mái tóc, ảnh mắt, lưng ong, eo thon, yếm thắm…

Tuy nhiên, vẻ đẹp hình thể ấy luôn đi cùng vẻ đẹp nội tâm. Và vẻ đẹp nội tâm thường được đề cao, đó là đức hạnh, lối sống, cách ứng xử hằng ngày.

Vẻ đẹp của người phụ nữ truyền thống luôn có sự hòa quyện giữa ngoại hình và đạo đức, lối sống, nhân phẩm, mà vẻ đẹp nhân phẩm bao giờ cũng là gốc, là nền tảng, là trung tâm. Người phụ nữ đẹp theo chuẩn mực truyền thống phải dịu dàng, mềm mỏng, chịu thương chịu khó, giàu đức hy sinh và nhẫn nhịn.

Còn người phụ nữ hiện đại, ít nhiều đã có sự thay đổi trong quan niệm về vẻ đẹp, từ hình thể cho tới nội tâm và các phẩm chất. Bên cạnh những nét đẹp đặc trưng truyền thống, người phụ nữ hiện đại còn mang trong mình vẻ đẹp của sự độc lập, mạnh mẽ, tự chủ và bản lĩnh.

Trong xã hội phong kiến, thật khó để hình dung một người phụ nữ không phải là “cái bóng” của một người đàn ông cụ thể của đời mình, một người phụ nữ dám tự mình quyết định mọi vấn đề lớn lao trong cuộc sống của mình mà không phải phục tùng, vâng lời một cách cam chịu đối với tất cả mọi ngang trái và trở ngại, thậm chí mọi bất công và bội bạc.

Để có thể nắm bắt cơ hội, khẳng định được vị thế trong xã hội, phụ nữ hiện đại cần làm gì?

Nói đến vấn đề nhận thức giới của người phụ nữ, tôi thấy cũng có sự khác nhau đáng kể giữa phụ nữ xưa và nay. Phụ nữ xưa luôn ý thức đã sinh ra là phận gái thì phải là “hậu phương”, luôn đứng phía sau người đàn ông, chịu thân phận thấp kém hơn. Hạnh phúc hay bất hạnh trong cuộc sống của họ đều do may rủi, do người chồng mang lại.

"Phụ nữ đảm nhiệm những công việc nhẹ nhàng hơn và yêu cầu sự tỉ mỉ, khéo léo, cần mẫn. Điều này hình thành sự tỉ mỉ, cần cù, sáng tạo và khả năng thích ứng đáng ngạc nhiên của phụ nữ. Với những phẩm chất ấy, đặt trong thời hiện tại, cộng với vốn tri thức, sự nỗ lực học hỏi, nhiều phụ nữ Việt Nam thực sự đã tỏa sáng không chỉ ở phạm vi trong nước mà còn vươn tầm quốc tế".

Nhưng người phụ nữ hiện đại lại khác. Ý thức về giới của họ luôn có sự tự hào về việc mình là phụ nữ; luôn tin rằng mình xứng đáng được tạo điều kiện cả trong gia đình lẫn ngoài xã hội để phát triển tốt nhất. Họ không chấp nhận sự phân biệt đối xử dựa trên định kiến giới mà luôn tự tin về vai trò của mình.

Tuy nhiên, muốn khẳng định được vai trò quan trọng của mình, người phụ nữ không chỉ “ngồi chờ”, mà điều quan trọng nhất là phải nỗ lực trau dồi cả về lối sống, vốn văn hóa, sự hiểu biết và tầm học vấn.

Xã hội hiện đại đã trao cho phụ nữ quyền được học tập và làm việc, quyền được khẳng định mình, cho nên người phụ nữ hiện đại cần phát huy một cách tốt nhất điều đó để hoàn thiện bản thân, thành công và hạnh phúc.

Hiện nay, người phụ nữ “ra thế giới” rất nhiều, vị thế của họ cũng hoàn toàn khác xưa. Bà nghĩ gì về sức mạnh mềm, những chỉ số về sự tỉ mỉ, cảm xúc, nhạy cảm cùng với khả năng thích ứng của phụ nữ thời nay?

Đúng là phụ nữ có lợi thế riêng so với nam giới. Họ có sức mạnh mềm, có những đặc điểm rất riêng về giới tính do tạo hóa ban tặng. Bản năng làm mẹ, làm vợ khiến cho phụ nữ luôn nhạy cảm, tinh tế và giàu cảm xúc, luôn giàu đức hy sinh.

Phụ nữ không có được sức mạnh thể chất như nam giới. Bởi vậy, từ xa xưa, với sự phân công tự nhiên, phụ nữ không đảm nhiệm những công việc cần cơ bắp và sức mạnh như săn bắn thú lớn và chinh chiến.

Họ đảm nhiệm những công việc nhẹ nhàng hơn, yêu cầu sự khéo léo và cần mẫn: nuôi và chăm sóc con cái, giữ gìn của cải, dọn dẹp, cấy trồng, thu vén… Điều này hình thành sự tỉ mỉ, cần cù, sáng tạo và khả năng thích ứng đáng ngạc nhiên của người phụ nữ.

Với những phẩm chất ấy, đặt trong thời hiện tại, cộng với vốn tri thức, sự nỗ lực học hỏi và khát vọng lớn lao, nhiều phụ nữ Việt Nam thực sự đã tỏa sáng không chỉ ở phạm vi trong nước mà còn vươn tầm quốc tế.

Tiếp xúc với nhiều người, dưới góc nhìn của một Đại biểu Quốc hội, theo bà, cái khó, những rào cản, thách thức của người phụ nữ hiện đại là gì? Họ cần làm gì để mình cảm thấy luôn đẹp, luôn hạnh phúc?

Tôi thấy, hiện nay vẫn còn có những rào cản nhất định đối với sự phát triển và thành công của phụ nữ hiện đại. Rào cản lớn nhất vẫn là sự tồn tại còn dai dẳng của định kiến giới.

Việt Nam là quốc gia tham gia từ rất sớm vào việc đấu tranh cho bình đẳng giới (là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới ký tham gia CEDAW - Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ được Đại hội đồng Liên hợp quốc phê chuẩn ngày 18/12/1979). Nhưng bên cạnh những thành tựu đã đạt được, vấn đề định kiến giới ở Việt Nam vẫn còn tương đối nặng nề, nhất là ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa…

Tuy Luật Bình đẳng giới đã được ban hành năm 2006 và lồng ghép giới đã trở thành một quy trình, thủ tục pháp lý bắt buộc khi xây dựng các văn bản Quy phạm pháp luật, chúng ta vẫn còn quá nhiều việc để làm, để đạt được bình đẳng giới thực sự trên mọi lĩnh vực, nhất là trong quan niệm và tư tưởng của mỗi cá nhân.

Chừng nào còn những gia đình nuôi khát vọng phải sinh được con trai bằng mọi giá, chừng nào chúng ta còn phải đề ra chỉ tiêu tối thiểu cho sự tham gia của nữ giới vào các chức danh lãnh đạo, quản lý, vào Quốc hội và HĐND các cấp thì chừng đó chúng ta còn phải nỗ lực nhiều hơn nữa cho bình đẳng giới.

Rào cản thứ hai chính là nhận thức của mỗi người phụ nữ về vai trò của mình. Không ít phụ nữ vẫn nghĩ mình là cái bóng của chồng, thậm chí có những người mặc nhiên coi phụ nữ chỉ làm “việc nhỏ”, còn “việc lớn” dành cho chồng.

Họ từ chối nhiều cơ hội phấn đấu, ngại phấn đấu, ngại mọi sự thay đổi, ngại thử thách, sống an phận, khép mình và dễ dàng bằng lòng với mọi sự thua thiệt, coi đấy là đức hy sinh và còn tự hào về điều đó. Có những phụ nữ lại tự biến mình thành một thứ “tầm gửi” của đàn ông… Tất cả những nhận thức sai lầm đó đều là rào cản nặng nề cho sự phát triển của phụ nữ hiện đại.

Hơn nữa, xã hội càng hiện đại thì càng nhiều áp lực đối với mỗi cá nhân nói chung và người phụ nữ nói riêng. Người phụ nữ cần rất nhiều phẩm chất, nỗ lực để làm tròn những “vai” khác nhau của mình trong cuộc sống: Làm vợ, làm mẹ, làm công chức, viên chức, làm người lãnh đạo…

Tuy nhiên, tôi tin rằng, bên cạnh sự quan tâm của các cấp các ngành, của toàn xã hội, cộng thêm nhận thức đúng đắn và sự nỗ lực phấn đấu thì những người phụ nữ hiện đại sẽ luôn thành công và hạnh phúc.

Xin cảm ơn bà!