Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030: Nên xem lại việc 'ưu tiên vùng, ngành nào' để không dàn trải

Các ĐBQH thống nhất với sự cần thiết, phạm vi và định hướng điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia, như được thể hiện chi tiết trong dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét và quyết định.

Việc xác lập mô hình tăng trưởng mới, tái tổ chức lại không gian phát triển quốc gia, xác định rõ các vùng động lực, các hành lang kinh tế then chốt và các cực tăng trưởng là những bước đi khoa học, có tính kế thừa cao và định hướng phát triển rõ nét, thể hiện tư duy phát triển mới, mang tính đột phá và tầm nhìn dài hạn, đặt trọng tâm vào các trụ cột phát triển hiện đại là chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

Nhiều điểm tích cực hướng tới phát triển bền vững

Việc điều chỉnh này là bước đi chiến lược, cấp thiết, hoàn toàn phù hợp với bối cảnh phát triển mới của đất nước, đồng thời cụ thể hóa tinh thần của Nghị quyết 69-NQ/TW của Trung ương và bảo đảm tính đồng bộ với Luật Quy hoạch (sửa đổi) cũng được Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp này.

Đại biểu Trần Thị Hiền, đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình đánh giá, việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 có nhiều điểm tích cực hướng tới phát triển bền vững.

Tuy nhiên, đại biểu đã chỉ ra một số bất cập, hạn chế cần lưu ý. Đó là khi sáp nhập, mở rộng đơn vị hành chính, hoặc điều chỉnh ranh giới, mức độ khó khăn sẽ tăng hoặc phức tạp hơn. Hệ thống đô thị và tổ chức không gian phát triển chưa hợp lý.

Tư duy phát triển dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm. Không rõ ràng, còn lỏng lẻo trong cơ chế thực hiện, liên kết vùng-ngành-địa phương. Chỉ tiêu và khả năng thực hiện có thể “khó đạt” hoặc “áp lực cao”…

Từ những tồn tại nêu trên, đại biểu Trần Thị Hiền đề nghị khi điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030 nên xem lại việc “ưu tiên vùng, ngành nào” để không dàn trải.

Cần đảm bảo các chỉ tiêu đưa ra (về tăng trưởng, hạ tầng, đô thị hóa…) đi kèm với nguồn lực thực hiện, cơ chế rõ ràng, phân cấp phù hợp. Đẩy mạnh liên kết vùng-liên ngành-địa phương, tránh việc mỗi nơi làm “đơn lẻ”, thiếu đồng bộ; cần đảm bảo tính khả thi và khả năng thực hiện xét theo điều kiện từng địa phương.

Đồng thời, tăng cường đánh giá hiệu quả, sửa đổi linh hoạt các nội dung quy hoạch cho phù hợp với tình hình thực tế, biến động quốc tế và nội tại.

Trong khi đó, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh, đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình đề nghị bổ sung vào dự thảo Nghị quyết định hướng phát triển một số ngành dịch vụ mũi nhọn như: “Đẩy mạnh phát triển du lịch và công nghiệp văn hóa dựa trên các giá trị đặc sắc về văn hóa, lịch sử, tự nhiên sinh thái”; nghiên cứu bổ sung định hướng về phát triển đô thị biển kết hợp cùng phát triển các khu kinh tế ven biển.

Chỉnh sửa, bổ sung định hướng phát triển mạng lưới cơ sở văn hóa theo hướng phát triển nhanh, bền vững, hiệu quả các ngành công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí, kinh tế di sản; Bổ sung định hướng đầu tư xây dựng các tuyến đường sắt đầu mối và đường sắt kết nối nội tỉnh, liên tỉnh ở một số địa phương, đẩy nhanh xây dựng đường sắt đô thị.

Đồng thời, nghiên cứu bổ sung xây dựng cảng biển tại Khu kinh tế biển Ninh Cơ; hình thành cảng hàng không quốc tế tại Ninh Bình.

Về định hướng phát triển tổng thể hệ thống đô thị, nông thôn, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung nội dung về xác định các định hướng về chức năng cho các thành phố trực thuộc Trung ương.

Làm rõ hơn định hướng xây dựng các đô thị có bản sắc, thương hiệu quốc gia

Làm rõ hơn định hướng xây dựng các đô thị có bản sắc, thương hiệu quốc gia, trong đó Huế, Ninh Bình, Quảng Ninh là các đô thị thương hiệu quốc tế về du lịch văn hóa và căn cứ định hướng phấn đấu đến năm 2030, Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, có công nghiệp hiện đại, dịch vụ du lịch chất lượng cao, đô thị xanh gắn với di sản, nằm trong nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước về tốc độ tăng trưởng, thu nhập bình quân đầu người tại Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Để phù hợp với định hướng tập trung phát triển các tổ hợp các cơ sở giáo dục đại học đa ngành, đa lĩnh vực, cơ sở giáo dục, nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, tập trung đầu tư hạ tầng giao thông, đô thị, hạ tầng xã hội, kêu gọi, thu hút các trường đại học, các viện nghiên cứu xây dựng các cơ sở nghiên cứu, cơ sở đào tạo và giảng dạy đạt trình độ tiên tiến và từng bước hội nhập quốc tế, tại khoản 7 Điều 1 Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội đề nghị bổ sung: định hướng ưu tiên quy hoạch địa điểm xây dựng, di dời các trường có diện tích không đủ chuẩn và không có khả năng mở rộng trong nội đô về các Khu đại học đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thành lập, đồng thời tạo chính sách, cơ chế đặc thù về nguồn vốn để triển khai thực hiện.

Về huy động nguồn lực đầu tư, nhiều đại biểu đánh giá, thực tế cho thấy nguồn vốn đầu tư công đóng vai trò "vốn mồi" trong phát triển hạ tầng do nguồn lực ngân sách còn hạn hẹp trong khi nhu cầu đầu tư rất lớn, đặc biệt với các dự án chiến lược như đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, năng lượng tái tạo, hạ tầng số….

Việc huy động đa dạng nguồn lực xã hội (nguồn vốn đầu tư tư nhân, xã hội hóa) là rất cần thiết. Do vậy, Chính phủ cần xác định một cách minh bạch và rõ ràng tỷ trọng đầu tư công-đầu tư tư nhân-xã hội hóa cho từng lĩnh vực trọng yếu. Ưu tiên nguồn lực phải tập trung dứt điểm vào các dự án hạ tầng chiến lược quốc gia mang tính liên kết vùng và tạo động lực, hạn chế tình trạng đầu tư dàn trải, làm giảm hiệu quả đầu tư.

Tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh cho biết, trong dự thảo Báo cáo tổng hợp đã xác định mục tiêu đến năm 2030 tập trung hình thành 6 khu vực động lực phát triển du lịch quốc gia.

Trong đó, tỉnh Ninh Bình được xác định nằm trong khu vực động lực phát triển du lịch Hà Nội-Hải Phòng-Quảng Ninh-Ninh Bình để thúc đẩy phát triển du lịch vùng đồng bằng sông Hồng và cả khu vực miền Bắc, gắn kết đa dạng, bổ trợ lẫn nhau về sản phẩm du lịch văn hóa lịch sử với du lịch biển, di sản thế giới.

Đại biểu nhấn mạnh, đây là định hướng rất quan trọng góp phần phát triển mạnh mẽ du lịch cho các tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng, trong đó có tỉnh Ninh Bình.

Đây cũng là động lực quan trọng tạo bước đột phá cho tỉnh Ninh Bình triển khai thực hiện mục tiêu “Phấn đấu đến năm 2030, Ninh Bình trở thành thành phố trực thuộc Trung ương”. Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu cụ thể hóa quan điểm trên vào dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.