Đại sứ Xuân Hiền là người con gái vùng cao Lạng Sơn. Chính cái mạnh mẽ của núi rừng, cái vẻ đẹp mộc mạc của thiên nhiên đã phần nào tạo nên tâm hồn và tính cách của nữ Đại sứ trẻ để rồi bước vào con đường đối ngoại chị cũng giản dị và rắn rỏi như vậy.
Duyên muộn Ngoại giao
17 năm làm cô giáo tiếng Anh tại quê hương, năm 2005 Đại sứ bắt đầu chuyển sang làm đối ngoại tại Sở Ngoại vụ Lạng Sơn. 7 năm sau, chị chuyển về Thủ đô làm việc tại Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và được cử làm Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Kazakhstan năm 2016 khi chưa từng trải qua bất kỳ vị trí công tác nào từ dưới lên tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.
Đại sứ coi đó là may mắn lớn trong đời nhưng chúng tôi không nghĩ như vậy, mà đó chính là thành quả của một quá trình dài chị nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi. “Mặc dù không được đào tạo bài bản về đối ngoại nhưng mình có tâm huyết lớn với lĩnh vực này. 17 năm trên giảng đường cho mình một nền tảng tốt về ngoại ngữ, một đức tính kiên trì, cầu thị và luôn trăn trở, vì vậy, khi chuyển sang làm đối ngoại mình thích ứng rất nhanh. Khi còn ở Tỉnh, các lớp học bồi dưỡng ngắn hạn, dài hạn mình đều xin tham gia, bản thân mình hướng ngoại nên rất thích cái mới, thích nghiên cứu và học hỏi”, Đại sứ Xuân Hiền chia sẻ.
| Thứ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung (giữa), Đại sứ Đoàn Thị Xuân Hiền (thứ tư từ phải) và các Đại biểu tại Hội nghị Ngoại vụ 19, ngày 12/8. (Ảnh: Tuấn Anh) |
“Đại sứ mang gì tới vùng đất của thảo nguyên và sa mạc ấy?”- tôi hỏi chị. Đại sứ trả lời rằng đó chính là niềm đam mê và mong ước có thể kết nối được nhiều hơn nữa doanh nghiệp từ hai phía, thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa hai nước và kết nối con người lại gần nhau hơn. Với nền tảng là Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU), trước khi sang nhận nhiệm vụ, nhà ngoại giao tràn đầy năng lượng ấy đã gặp Đại sứ nước bạn tại Hà Nội với những đề xuất cùng phối hợp hỗ trợ doanh nghiệp hai nước tìm đến thị trường của nhau. Chính vị Đại sứ Kazakhstan tại Hà Nội cũng ngạc nhiên bởi lẽ, chỉ trong một tháng, Đại sứ mới được bổ nhiệm Đoàn Thị Xuân Hiền đã có tới 3 cuộc gặp và làm việc với ông để bàn về một loạt kế hoạch và dự định thúc đẩy quan hệ hai nước trong tương lai.
Không một mình trên mỗi chuyến bay
Sang Kazakhstan, như một cơ duyên tạo tiền đề cho những bước thành công tiếp theo, một doanh nhân yêu và tâm huyết với Việt Nam đã chủ động liên hệ và cam kết hỗ trợ Đại sứ tối đa trong việc kết nối doanh nghiệp hai phía. Để rồi từ đó, trên mỗi chuyến bay nữ Đại sứ đi lại, có thêm nhiều doanh nghiệp Việt Nam hay doanh nghiệp Kazakhstan, mang đến hai vùng đất những thỏa thuận làm ăn chân thành, tin cậy và hiệu quả. Trong dịp Hội nghị Ngoại giao 29 năm 2016, cũng đã có một số doanh nghiệp “tháp tùng” Đại sứ về Việt Nam tìm hiểu thị trường, thế mạnh của doanh nghiệp ta. Đoàn doanh nghiệp Kazakhstan lần đó đã có nhiều buổi làm việc với tổng công ty Thương mại Hà Nội (Hapro), công ty trà hữu cơ Việt Nam, Tổng công ty thủy hải sản Thành phố Hồ Chí Minh, công ty khai khoáng luyện kim Hà Nội…
Mỗi khi có thời gian, Đại sứ Hiền lại xách balo lên và đi thị sát thị trường sở tại, tới các tỉnh phát triển phía Nam Kazakhstan để tìm ra những thị trường và mặt hàng hợp tác tiềm năng mà doanh nghiệp ta có thể tiếp cận được. Lắng nghe những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp là điều Đại sứ Xuân Hiền chú trọng hơn hết, để từ đó có thể cùng doanh nghiệp tháo gỡ và tìm ra hướng đi có lợi nhất.
Đại sứ kể, trước đây, Công Ty Cổ Phần Đầu Tư Thương Mại Và Dịch Vụ Quốc Tế (Interserco) đã đưa được 2 dây chuyền may giày và quần áo sang nước bạn, nhưng khi sang lại gặp trục trặc từ phía công ty đối tác. Dự án này vẫn “đắp chiếu” cho tới khi Đại sứ Hiền quyết tâm khởi động lại nó bằng cách tìm cho Interserco một đối tác mới. Đại sứ cho biết, mọi việc đang được triển khai khá thuận lợi và hy vọng hai bên sẽ có được những thỏa thuận hợp tác trong thời gian sớm nhất.
Hiện tại, nhà ngoại giao ham làm kinh tế này cũng đang giúp đỡ một doanh nghiệp phía bạn tiếp cận trực tiếp với công ty thủy sản Hải Vương (Nha Trang). Thời gian qua, doanh nghiệp này đều phải nhập khẩu hàng của công ty Hải Vương gián tiếp qua đối tác Nga. Trong những ngày bận rộn ở Hà Nội tham dự Hội nghị Ngoại giao 30, Đại sứ Hiền vẫn dành thời gian liên hệ trực tiếp với lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa và tìm ra được liên lạc với lãnh đạo công ty Hải Vương. Bận rộn nhưng với chị đó là niềm vui khôn tả khi những sợi dây kết nối ngày càng rộng hơn, dày hơn. Trong năm 2017, lượng hàng hóa trao đổi giữa hai bên đã tăng hơn gấp đôi, kim ngạch hai chiều trên 500 triệu USD, do vậy, con số tịnh tiến tới 1 tỷ USD là khả quan, Đại sứ Xuân Hiền vui vẻ chia sẻ.
Bức tranh Việt đậm đà
Không chỉ về kinh tế, lĩnh vực văn hóa cũng được Đại sứ Hiền hết sức chú trọng và đẩy mạnh quảng bá. Ở đất nước được mệnh danh là “trái tim Âu-Á”, có một “bức tranh” Việt rất đậm đà giá trị truyền thống. Chị chia sẻ, tham gia EXPO 2017, Đại sứ quán Kazakhstan đã tổ chức Ngôi nhà Việt Nam kéo dài suốt 3 tháng tại Thủ đô Astana. Tại đây, văn hóa lúa nước, vùng miền, nghệ thuật, ẩm thực của Việt Nam được trưng bày sinh động, bên cạnh đó hướng tới thông điệp là từ ngàn đời nay, nhân dân Việt Nam đã biết tận dụng vào sức của thiên nhiên để tạo ra năng lượng phục vụ cho đời sống sinh hoạt.
Năm 2017, nhân kỷ niệm 25 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam – Kazakhstan, Đại sứ đã có sáng kiến mời nghệ sỹ hai bên cùng tập luyện, chơi chung một số tiết mục nghệ thuật, tạo ấn tượng tốt trong mắt bạn bè quốc tế. Quảng bá văn hóa ở diện rộng, bao trùm ở nước bạn là điều Đại sứ luôn đau đáu. Nắm bắt được thời cơ khi trong nước triển khai đề án tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài và ở nước bạn có chủ trương tìm và quảng bá những vĩ nhân của thế giới tới đông đảo người dân, Đại sứ đã quyết định cho dịch song ngữ cuốn Thân thế và sự nghiệp Hồ Chí Minh ra tiếng Anh và tiếng bản địa Kazakhstan. Với 3.000 bản, chị gửi tặng tất cả các thư viện, trường đại học, trường phổ thông của 16 tỉnh thành trên cả nước bạn, cuốn sách cũng trở thành một món quà đối ngoại chị luôn mang theo khi gặp các bạn bè quốc tế.
Sau cuộc trò chuyện của chúng tôi, Đại sứ lại chuẩn bị cho những cuộc gặp gỡ các doanh nghiệp, những lịch làm việc dày đặc. Tôi tin, với ngọn lửa đam mê với nghề, một ngày không xa, tôi lại sẽ được nghe những câu chuyện thành công của nhà ngoại giao có duyên ngoại giao muộn nhưng rất yêu và gắn bó với công tác đối ngoại.