Đối phó Covid-19 và triển vọng từ nghiên cứu hệ gen tại Việt Nam

Hà Anh
Theo GS.TS. Lê Thị Quỳnh Mai, Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, việc nghiên cứu hệ gen (giải và phân tích trình tự hệ gen) là cơ sở khoa học quan trọng để sớm phát hiện các biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 và nghiên cứu những ảnh hưởng đến hiệu quả đặc dụng của vaccine.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Nghiên cứu hệ gen là việc nghiên cứu toàn bộ hoặc một phần trình tự, cấu trúc và chức năng hệ gen của sinh vật cũng như cơ chế di truyền biểu sinh của chúng. Nhờ có hiểu biết về trình tự gen của virus SARS-CoV-2, các nhà khoa học mới có thể phát hiện được bộ xét nghiệm và vaccine đáp ứng đặc hiệu.

Bởi vậy, tại Việt Nam, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương và Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh là hai cơ quan nghiên cứu đầu ngành, có nhiệm vụ phân tích hệ gen từ các mẫu bệnh phẩm SARS-CoV-2 để truy vết nguồn gốc lây bệnh (trên cơ sở kết hợp điều tra dịch tễ) và chia sẻ dữ liệu với quốc tế.

Đối phó Covid-19 và triển vọng từ nghiên cứu hệ gen tại Việt Nam
Nghiên cứu virus tại phòng thí nghiệm của Viện Vệ sinh Dịch tế Trung ương. (Nguồn: Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương)

Công cụ hiệu quả

GS.TS Lê Thị Quỳnh Mai, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho biết, nước ta hiện có 152 phòng thí nghiệm chẩn đoán virus SARS-CoV-2 được Bộ Y tế cho phép, trong đó có 98 phòng thí nghiệm được quyền khẳng định kết luận dương tính để báo cho Ban chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 .

Đối với nghiên cứu hệ gen, hơn một năm qua, Viện đã sử dụng phương pháp thường xuyên để phân tích, xác định các chủng virus mới một cách nhanh chóng, đồng thời phát hiện những đột biến liên quan đến sự tiến triển của virus và phục vụ nghiên cứu dịch tễ học.

Từ đầu năm 2020 đến nay, Viện đã giải và phân tích trình tự hệ gen hơn 200 mẫu bệnh phẩm từ người nhập cảnh, người ở khu cách ly và người lây nhiễm cộng đồng. Kết quả nổi bật của công tác nghiên cứu này là đã phát hiện những thay đổi, biến thể của chủng virus mới tại Đà Nẵng, Hải Dương và Quảng Ninh.

Tương tự, là cơ quan nghiên cứu đầu ngành trong việc giám sát dịch bệnh Covid-19 ở phía Nam, Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh cũng đang duy trì một hệ thống giám sát chặt chẽ ở năm điểm cơ sở y tế phía Nam, giúp đánh giá được tình hình dịch và phát hiện các ca lây nhiễm Covid-19.

TS. Nguyễn Vũ Thượng, Phó Viện trưởng chia sẻ: “Từ đầu năm 2020 đến nay, chúng tôi luôn nghiên cứu hệ gen nhằm phát hiện những biến thể mới của virus SARS-CoV-2 một cách nhanh, sớm nhất. Vừa rồi dịch ở sân bay Tân Sân Nhất, chúng tôi dùng công nghệ nhanh để sàng lọc, phát hiện chủng này không liên quan đến Hải Dương và có chiến lược đối phó kịp thời. Chúng tôi cũng phối hợp chặt chẽ với địa phương để điều tra, khoanh vùng và dập dịch gọn”.

Không riêng gì Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, hay Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh, hiện tại có nhiều đơn vị như Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cũng đang có những nghiên cứu hệ gen hiệu quả, phục vụ tốt cho quá trình phát triển vaccine sau này.

Theo GS.TS Lê Thị Quỳnh Mai, “hiện tại, khi có dịch bùng phát, chúng tôi luôn ưu tiên để giải trình những mẫu mới, bên cạnh đó mục đích chúng tôi đang nghiên cứu những đột biến trong virus ảnh hưởng thế nào đến hiệu quả của vaccine”.

Hướng nghiên cứu

Có thể thấy, các loại virus tiến hóa liên tục qua thời gian và đột biến gen có thể xảy ra ngẫu nhiên ở bất kỳ không gian nào. Một số đột biến gen có thể khiến virus lây lan nhanh hơn hoặc trở nên nguy hiểm hơn.

Nhằm tăng cường hợp tác với Việt Nam về vấn đề này, mới đây, Đại sứ quán Anh tại Việt Nam đã tổ chức hội thảo về tầm quan trọng của nghiên cứu hệ gen trong ứng phó với đại dịch Covid-19. Hội thảo có ý nghĩa rất đặc biệt trong bối cảnh việc theo dõi các biến chủng mới của virus trở nên cấp thiết để đảm bảo hiệu quả của vaccine cũng như quá trình xét nghiệm và điều trị.

Theo Đại sứ Anh tại Việt Nam Gareth Ward, “vaccine mới chỉ là một nửa công việc. Việc phát hiện và giám sát các biến chủng virus cũng quan trọng không kém để chúng ta có thể kịp thời ứng phó với đại dịch. Một ưu tiên của cộng đồng quốc tế là chia sẻ và minh bạch dữ liệu với nhau. Vương quốc Anh có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này và sẵn sàng chia sẻ với các đối tác”.

Giáo sư Guy Thwaites, Giám đốc Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford cũng cho rằng nhiều quốc gia còn có hạn chế về chuyên môn khoa học để giải trình tự toàn bộ hệ gen của virus và sau đó, chia sẻ dữ liệu này với cộng đồng quốc tế.

Theo ông Guy Thwates, các thiết bị phục vụ cho hoạt động này tuy không quá đắt, nhưng việc vận hành chúng lại đòi hỏi nhiều kỹ năng đặc biệt cần tích lũy trong thời gian dài. Do vậy, cần có những chương trình tập huấn với sự hỗ trợ kỹ thuật từ những quốc gia đã sẵn có kinh nghiệm chuyên môn.

Thời gian qua, đơn vị nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) có văn phòng tại Việt Nam từ năm 1991, là đơn vị có năng lực chuyên môn cao về y học, đã nhiều năm hợp tác với các đối tác Việt Nam để nghiên cứu hệ gen ở nhiều bệnh khác nhau. OUCRU đã hợp tác với Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh trong thử nghiệm điều trị Covid-19 và hỗ trợ giải trình tự nhiều mẫu SARS-CoV-2 và phát hiện các biến chủng mới đã lan truyền vào Việt Nam.

Nói về thách thức trong việc nghiên cứu hệ gen ở Việt Nam, GS.TS Lê Thị Quỳnh Mai và TS. Nguyễn Vũ Thượng đều có chung trăn trở về bài toán đổi mới và cải thiện trang thiết bị và sinh phẩm nghiên cứu.

Ngoài ra, họ đều cho rằng công tác đào tạo, chia sẻ thông tin trên toàn cầu và phát triển mạng lưới hợp tác quốc tế sẽ giúp Việt Nam giải quyết được những khó khăn vừa qua và có được bước phát triển đột phá về nghiên cứu hệ gen trong thời gian tới.

TIN LIÊN QUAN
EU rối bời chuyện vaccine Covid-19
Covid-19: Nghị viện châu Âu đã sẵn sàng, chuẩn bị phê chuẩn hộ chiếu vaccine
Công bằng trong tiếp cận vaccine covid-19: Ứng xử của Việt Nam
'Cuộc chiến' vaccine Covid-19 - một cuộc chiến tranh thế giới kiểu mới gây nóng thượng đỉnh EU
Những nhà khoa học nữ tuyên chiến với cúm

Đọc thêm

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10: Chủ tịch Thắng tiết lộ quá khứ với con gái

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10: Chủ tịch Thắng tiết lộ quá khứ với con gái

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 10, người lạ mặt bà Thật nhắc tới có phải là ông Thắng? Duyên và Giang có liên hệ gì không?
Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Olympic Paris 2024: Lo nguy cơ bị tấn công khủng bố, Pháp điều hàng chục nghìn quân, vẫn phải nhờ cậy thêm đồng minh

Pháp đã đề nghị các đồng minh quốc tế cử hàng nghìn nhân viên an ninh đến hỗ trợ bảo vệ Olympic Paris 2024 trước nguy cơ khủng bố.
Ý nghĩa Sao Thái Âm tại Cung mệnh và Cung mệnh phu thê

Ý nghĩa Sao Thái Âm tại Cung mệnh và Cung mệnh phu thê

Trong Tử vi Đẩu số, sao Thái Âm được coi là chòm sao cát tinh, mang đến nhiều ý nghĩa tốt đẹp cho người sở hữu. Vậy sao Thái Âm ...
Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu được xem là cách cục đặc biệt trong lá số tử vi. Bởi cung Mệnh không có chính tinh tọa thủ, muốn luận giải phải nhờ ...
Nhận định, soi kèo Newcastle vs West Ham, 19h30 ngày 30/3 - Vòng 30 Ngoại hạng Anh

Nhận định, soi kèo Newcastle vs West Ham, 19h30 ngày 30/3 - Vòng 30 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu, soi kèo Newcastle vs West Ham tại vòng 30 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 19h30 ngày 30/3.
Lịch cúp điện An Giang hôm nay ngày 30/3/2024

Lịch cúp điện An Giang hôm nay ngày 30/3/2024

Thông tin lịch cúp điện tại An Giang theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 30/3/2024.
Bộ GD&ĐT đề nghị rà soát toàn bộ các trường liên kết giáo dục, đào tạo với nước ngoài

Bộ GD&ĐT đề nghị rà soát toàn bộ các trường liên kết giáo dục, đào tạo với nước ngoài

Bộ GD&ĐT đề nghị rà soát toàn bộ các cơ sở giáo dục đang triển khai chương trình giáo dục tích hợp; liên kết giáo dục, đào tạo với nước ngoài.
Hà Nội công bố 3 môn thi vào lớp 10 công lập

Hà Nội công bố 3 môn thi vào lớp 10 công lập

Chiều nay (28/3), UBND TP Hà Nội tổ chức họp báo thông tin về tình hình kinh tế - xã hội Quý I năm 2024, công bố 3 môn thi vào lớp 10 công lập.
Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 của Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên

Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 của Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên

Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội vừa thông báo tuyển sinh lớp 10 Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên năm 2024.
Khai trương trường mầm non quốc tế La Petite Ecole Hà Nội

Khai trương trường mầm non quốc tế La Petite Ecole Hà Nội

La Petite Ecole Hà Nội là trường mầm non quốc tế Pháp với phương châm giảng dạy tập trung vào chất lượng. Có lớp 9 học sinh nhưng có tới 8 quốc tịch.
Lễ xuất quân Tuyên truyền lưu động ‘Về với Điện Biên’: Khơi dậy, phát huy truyền thống yêu nước

Lễ xuất quân Tuyên truyền lưu động ‘Về với Điện Biên’: Khơi dậy, phát huy truyền thống yêu nước

Baoquocte.vn. Hoạt động nhằm khơi dậy và phát huy truyền thống yêu nước, ý chí quyết thắng của Chiến dịch Điện Biên Phủ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Điểm danh các trường y, dược tuyển sinh bằng học bạ

Điểm danh các trường y, dược tuyển sinh bằng học bạ

Trong năm 2024, nhiều trường đại học có đào tạo khối ngành sức khỏe tiếp tục tuyển sinh bằng học bạ, áp dụng ở một số ngành.
Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu là gì? Đặc điểm người có mệnh vô chính diệu

Mệnh vô chính diệu được xem là cách cục đặc biệt trong lá số tử vi. Bởi cung Mệnh không có chính tinh tọa thủ, muốn luận giải phải nhờ vào phụ tinh và cung ...
Người lao động trong thời gian thử việc cần nắm rõ những quy định gì?

Người lao động trong thời gian thử việc cần nắm rõ những quy định gì?

Sắp tới tôi sẽ đi làm ở công ty với vai trò thử việc, cho tôi hỏi tôi cần phải lưu ý những điều Luật nào trước khi đi làm? – Độc giả Hùng Cường
Lễ Tết Thanh minh 2024 là ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ Tết Thanh minh

Lễ Tết Thanh minh 2024 là ngày nào? Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ Tết Thanh minh

Tết Thanh minh là một sự kiện tâm linh quan trọng của người Việt, thể hiện đạo lý 'uống nước nhớ nguồn', bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên.
Những điều cần biết về lỗi xe không chính chủ năm 2024

Những điều cần biết về lỗi xe không chính chủ năm 2024

Mượn xe người thân, bạn bè,… chạy trên đường thì có bị CSGT xử phạt lỗi xe không chính chủ không? Mức phạt của lỗi này là bao nhiêu?
Điện Biên 'thay áo mới'

Điện Biên 'thay áo mới'

Baoquocte.vn. Từ vùng đất từng chịu bao 'bom cày đạn xới', đến nay, Điện Biên đã vươn mình đổi mới, đạt được nhiều thành tựu trong phát triển và hội nhập.
Không bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe

Không bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe

Tôi nghe nói có thông tin đã bãi bỏ thủ tục cấp giấy khám sức khỏe cho người lái xe. Vậy thông tin này có chính xác không? – Độc giả Phương Thanh
XSMN 29/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xổ số ngày 29 tháng 3

XSMN 29/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. xổ số ngày 29 tháng 3

XSMN 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 29/3/2024. xo so mien nam. SXMN 29/3. kết quả xổ số ngày 29 tháng 3
Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3, kết quả xổ số Vietlott Mega thứ 6 ngày 29/3/2024. xổ số Mega 645

Vietlott 29/3 - xổ số Vietlott Mega 29/3. Trực tiếp xổ số Vietlott hôm nay 29/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott Mega 645 hôm nay.
XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Sáu ngày 29/3/2024. SXMT 29/3/2024

XSMT 29/3 - xổ số hôm nay 29/3. trực tiếp xổ số miền Trung 29/3/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung thứ 6. SXMT 29/3. dự đoán XSMT
XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 6 ngày 29/3/2024. dự đoán XSMB 29/3/2024

XSMB 29/3 - Trực tiếp xổ số miền Bắc 29/3/2024. xổ số hôm nay 29/3. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 6. SXMB 29/3
XSMN 28/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. xổ số hôm nay 28/3. xổ số ngày 28 tháng 5

XSMN 28/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. xổ số hôm nay 28/3. xổ số ngày 28 tháng 5

XSMN 28/3 - SXMN 28/3. Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 28/3/2024. XSMN thứ 5. xổ số hôm nay 28/3. Kết quả xổ số ngày 28 tháng 3.
XSMB 28/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. dự đoán XSMB 28/3/2024

XSMB 28/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 5 ngày 28/3/2024. dự đoán XSMB 28/3/2024

XSMB 28/3 - SXMB 28/3. Trực tiếp xổ số miền Bắc 28/3/2024. kết quả xổ số miền Bắc hôm nay. dự đoán xổ số miền Bắc thứ 5. xổ số hôm nay 28/3.
Phiên bản di động