Tham dự Lễ ký kết có đại diện lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Việt Nam, Bộ Ngoại giao, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng UNESCO tại Hà Nội, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam và các đơn vị có liên quan.
| Lế kí kết thành lập hai trung tâm toán học và vật lý. (Ảnh: HT) |
Việc ký kết thỏa thuận không những giúp Việt Nam tăng cường hợp tác với các nước trong khu vực ASEAN và châu Á mà còn với các nước phát triển, đang phát triển khác thông qua mạng lưới của UNESCO. Đồng thời, nâng cao vị thế của khoa học Việt Nam đối với khu vực và quốc tế, góp phần đóng góp cho sự phát triển khoa học cơ bản của khu vực và trên thế giới.
Đặc biệt, việc thành lập hai Trung tâm dạng 2 này cũng phù hợp với Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2011-2020 của Chính phủ về mục tiêu hình thành các tổ chức nghiên cứu cơ bản và ứng dụng đạt trình độ khu vực và thế giới.
Cần nền khoa học kết nối và hội nhập
Phát biểu tại buổi lễ, bà Irina Bokova đánh giá cao sự phát triển của Việt Nam trong suốt hơn ba thập kỷ qua. Trong đó, bao gồm cả phương diện xóa đói giảm nghèo, giáo dục, y tế, tăng trưởng cũng như sự bao trùm trong phát triển xã hội. “Chúng tôi cũng cảm nhận được sự cam kết đó trong phát triển kinh tế - xã hội 2011- 2020 cũng như chiến lược quốc gia ứng phó với biển đổi khí hậu” – bà Irina Bokova chia sẻ.
Đồng thời, bà Irina Bokova cho rằng, Việt Nam cũng đã có những tiến bộ tuyệt vời về giáo dục. Tại Việt Nam hiện nay đã và đang đặt ra những quan tâm mới về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, coi đây là những động lực thúc đẩy sự thay đổi lớn lao này.
Đề cao tầm quan trọng của khoa học và công nghệ, bà Bà Irina Bokova nhận định, thế giới cần phải có một nền khoa học lành mạnh hơn, một nền khoa học mang tính chất kết nối hơn và hội nhập thiết thực, sâu sắc hơn.
“Cái gọi là tiến bộ sẽ không có ý nghĩa gì nếu chỉ đem lại lợi ích cho một nhóm nhỏ người, nếu như nó không góp phần xóa đói giảm nghèo, giảm thiểu bất bình đẳng và bảo vệ thế giới chúng ta đang sống. Đó là lý do mà giáo dục cùng với khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là trọng tâm, là trái tim của một một chương trình nghị sự toàn cầu mới”, bà Irina Bokova nói.
Bà Irina Bokova cho rằng, việc thành lập hai trung tâm này còn có ý nghĩa lớn lao hơn cả về vấn đề khoa học. Đó là vấn đề liên quan đến tiến bộ và phát triển bền vững của thời đại ngày nay. Đó còn là về quyền của con người, nhân phẩm của con người.
| Bà Irina Bokova đánh giá cao những tiến bộ vượt bậc của nền khoa học và công nghệ Việt Nam. (Ảnh: Nguyễn Hùng) |
“Tôi tin tưởng rằng những trung tâm quốc tế mới này sẽ đóng một vai trò cột trụ trong việc thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các năng lực về nghiên cứu và đổi mới sáng tạo của ASEAN cũng như các khu vực châu Á, châu Phi. Đồng thời, nâng cao năng lực con người và thể chế cũng như thúc đẩy những hoạt động chính sách công sắc bén hơn”, bà Irina Bokova nhấn mạnh.
Dự kiến, đến năm 2030, thế giới sẽ cần thêm một triệu nhà nghiên cứu nữa để có đủ nguồn nhân lực thực hiện chương trình nghị sự về phát triển bền vững mà Liên hợp quốc đã thông qua.
Nâng cao vị thế khoa học của Việt Nam
Cũng tại buổi lễ, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh khẳng định, đây là lần đầu tiên Việt Nam có trung tâm khoa học dạng 2 được UNESCO công nhận và bảo trợ. Đặc biệt, Việt Nam trở thành một trong 4 quốc gia trong khu vực của ASEAN có trung tâm dạng 2 trong lĩnh vực khoa học tự nhiên được UNESCO công nhận và bảo trợ.
“Chúng tôi tin tưởng rằng hai trung tâm khoa học này sẽ phát huy tốt nhất nội lực và phát triển hiệu quả với các tổ chức khoa học và công nghệ trong và ngoài nước, để đóng góp hiệu quả cho sự phát triển khoa học cơ bản của khu vực và trên thế giới”, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh chia sẻ.
Việt Nam cũng có nhà khoa học trong lĩnh vực khoa học cơ bản nổi tiếng được thế giới công nhận như GS Hoàng Tụy- người được tặng giải thưởng về toán học năm 2011. GS Ngô Bảo Châu là người Việt Nam đầu tiên dành được giải thưởng Fields về toán học năm 2010. Điều đó minh chứng rằng đội ngũ cán bộ toán học và vật lý Việt Nam đã và đang ngày một lớn mạnh và trưởng thành. Vị thế của toán học và vật lý học của Việt Nam được khu vực và thế giới ghi nhận.
| Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh phát biểu tại buổi lễ. (Nguồn: Dân trí) |
Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cũng cho biết, với việc thành lập hai trung tâm quốc tế về toán học và vật lý, Việt Nam mong muốn thể hiện trách nhiệm của mình về việc phát triển khoa học cơ bản theo những mục tiêu UNESCO đề ra. Đồng thời chia sẻ, hợp tác, hỗ trợ các quốc gia trong khu vực và các quốc gia đang phát triển khác trong hai lĩnh vực này. Các nhà khoa học Việt Nam sẽ hợp tác chặt chẽ với các nhà khoa học trên thế giới để cống hiến cho khoa học cơ bản.
Hai trung tâm khoa học được thành lập với mục tiêu phát triển, hỗ trợ khoa học cơ bản cho các nước trong khu vực, hướng tới các nước châu Á/Thái Bình Dương/ châu Phi, đóng góp vào các chương trình của UNESCO thông qua các hoạt động: nghiên cứu khoa học, giáo dục và đào tạo, và hoạt động khác ở cấp quốc gia cũng như khu vực.
Trung tâm sẽ tham gia vào các dự án nghiên cứu quốc tế với sự hợp tác của IBSP (Chương trình khoa học cơ bản quốc tế), ICTP (Trung tâm vật lý lý thuyết quốc tế) thuộc UNESCO và các tổ chức khoa học khác; tổ chức các sự kiện khoa học và chuyển giao tri thức thông qua các hoạt động ngắn hạn, bao gồm các lớp học, hội thảo, hội nghị, seminar phù hợp với các chương trình của UNESCO.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay, việc Việt Nam tham gia mạng lưới Trung tâm khoa học dạng 2 được UNESCO công nhận và bảo trợ là sự công nhận của quốc tế đối với trí tuệ của Việt Nam. Đồng thời khẳng định và nâng cao vị thế khoa học của Việt Nam, giúp khoa học Việt Nam hội nhập sâu rộng với khu vực và thế giới.