| Hội đồng Bảo an thảo luận trực tuyến về đề mục Không phổ biến vũ khí giết người hàng loạt. (Nguồn: UN) |
Tham gia cuộc họp có Tổng Thư ký LHQ António Guterres, Phó Tổng Thư ký LHQ Rosemary Dicarlo, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, Ngoại trưởng Iran M. Javad Zarif.
HĐBA đã nghe Phó Tổng Thư ký LHQ Rosemary DiCarlo, phụ trách về các vấn đề chính trị, Đại diện EU tại LHQ và Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Bỉ, điều phối viên thực hiện Nghị quyết 2231, báo cáo cập nhật tình hình.
Phó Tổng Thư ký LHQ khẳng định, JCPOA và Nghị quyết 2231 là thành quả quan trọng đạt được của ngoại giao đa phương và việc đối thoại. JCPOA giữ vai trò thiết yếu trong kiến trúc toàn cầu về không phổ biến vũ khí hạt nhân và đối với an ninh khu vực và quốc tế. Tuy nhiên, LHQ lấy làm tiếc rằng tương lai của Thoả thuận trở nên không còn chắc chắn.
Tháng 5/2018, Hoa Kỳ đã rút khỏi JCPOA. Trước thời điểm đó, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) đã có 11 báo cáo khẳng định Iran đang tuân thủ các cam kết trong JCPOA. LHQ lấy làm tiếc về việc Hoa Kỳ rút khỏi JCPOA, áp dụng trở lại các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Iran, chấm dứt miễn trừ giao dịch dầu thô với Iran và tất cả các dự án xuất phát từ JCPOA mà có. Các quyết định này đã gây khó khăn cho Iran và các nước HĐBA trong việc thực hiện JCPOA và Nghị quyết 2231.
Đồng thời, LHQ cũng lấy làm tiếc trước việc Iran tiến hành các bước đi giảm cam kết đối với JCPOA kể từ tháng 7/2019, đáp lại việc Hoa Kỳ rút khỏi Thỏa thuận này; kết quả là đến nay, qua sự theo dõi đánh giá của IAEA, Iran đã vượt mức trần quy định trong JCPOA về mức độ làm giàu uranium, dự trữ nước nặng và dự trữ uranium làm giàu ở mức độ thấp.
Bên cạnh đó, báo cáo của Tổng Thư ký LHQ cũng đã đưa ra kết luận của LHQ đối với một số vụ việc tấn công bằng tên lửa, tàu bay không người lái, thu giữ vũ khí... xảy ra ở khu vực trong thời gian qua.
LHQ nhấn mạnh, việc tuân thủ và thực hiện đầy đủ Nghị quyết 2231 và JCPOA là cách tốt nhất giải quyết các khác biệt giữa các bên về vấn đề hạt nhân Iran và đảm bảo sự ổn định cho khu vực.
Đại diện EU khẳng định, các bên tham gia còn lại của JCPOA sẽ tiếp tục các nỗ lực duy trì JCPOA; nhấn mạnh việc các bên thực hiện Thoả thuận đầy đủ và hiệu quả là yếu tố tiên quyết. Đại sứ Bỉ kêu gọi các tổ chức khu vực và quốc tế cần có các biện pháp phù hợp đóng góp vào việc thực hiện JCPOA và các bên cần tránh các hành động leo thang căng thẳng.
Tại cuộc họp, các nước HĐBA đã nêu rõ quan điểm quốc gia về việc thực hiện JCPOA, Nghị quyết 2231, đưa ra các đánh giá, quan điểm của quốc gia đối với một số nội dung thông tin và đánh giá nêu trong báo cáo của LHQ.
Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Đặng Đình Quý ghi nhận báo cáo 6 tháng của Tổng Thư ký LHQ về tình hình thực hiện Nghị quyết 2231; chia sẻ quan điểm với các nước, đồng thời khẳng định lập trường xuyên suốt của Việt Nam là ủng hộ giải trừ và không phổ biến vũ khí hàng loạt, trong đó có vũ khí hạt nhân, Hiệp ước chống phổ biến NPT;
Đại sứ khẳng định Việt Nam ủng hộ Nghị quyết 2231 và JCPOA; kêu gọi các bên liên quan thúc đẩy đàm phán để giải quyết các khác biệt và tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả Nghị quyết 2231 và JCPOA, đồng thời kiềm chế, tránh các hoạt động gây xói mòn niềm tin và leo thang căng thẳng.