Hồi giáo ở Nepal: Bước ra khỏi bóng tối

Sau nhiều thế kỷ dường như bị lãng quên, những người Hồi giáo ở Nepal đang hy vọng một tương lai tươi sáng hơn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Nằm ở góc nhà thờ Hồi giáo Jame Masjid ở Thủ đô Kathmandu là ngôi mộ của Begum Hazrat Mahal. Sự lẻ loi của ngôi mộ trái ngược hẳn với quá khứ huy hoàng cách đây gần hai thế kỷ.

Mahal (1820-1879), Nữ hoàng của Awadh - một bang tráng lệ ở vùng biên giới Ấn Độ (nay là một phần của bang Uttar Pradesh), là gương mặt nổi bật trong phong trào nổi dậy chống thực dân Anh năm 1857. Cuộc khởi nghĩa bị đàn áp, bà rời khỏi thành phố Lucknow và được nhà lãnh đạo sau này của Nepal Jung Bahadur Rana trao quy chế tị nạn.

hoi giao o nepal buoc ra khoi bong toi
Nhà thờ Hồi giáo ở Jame Masjid ở Thủ đô Kathmandu. (Nguồn: Prabhat R Jha/Al Jazeera)

Làm việc ở Jame Masjid trong nhiều năm qua, ông M Hussain cho biết, nhiều người ủng hộ Mahal đã theo bà đến Nepal. Tuy nhiên, trên thực tế, Hồi giáo đã được truyền bá đến Nepal từ trước đó rất lâu.

Không còn… lặng lẽ

Những nhà buôn Kashmir lần đầu tiên dừng chân ở Kathmandu vào thế kỷ XV trên đường đến Lhasa, thủ đô của Tây Tạng lúc bấy giờ. Nhiều người trong số đó đã định cư ở Kantipur (chính là Kathmandu, Bhaktapur và Lalitpur dưới thời vua Ratna Malla). Nhà thờ Kashmir Takiya 500 năm tuổi, nằm cách cung điện ở Kathmandu vài trăm mét là một minh chứng của lịch sử này.

“Những người Hồi giáo đã sống như một cộng đồng thiểu số lặng lẽ trong hàng thế kỷ với sự thiện chí của chính quyền Nepal”, ông Hussain giải thích. Trong những năm gần đây, được truyền cảm hứng từ cuộc nổi dậy kéo dài một thập niên (1996-2006) của những người theo chủ nghĩa Mao (Maoism), những người Hồi giáo đã tăng cường sự hiện diện của mình và ngày càng có tiếng nói hơn trong xã hội.

hoi giao o nepal buoc ra khoi bong toi
Những người Hồi giáo cầu nguyện ở nhà thờ Kashmiri Takiya ở Kathmandu. (Nguồn: Reuters)

Theo ông Hussain, họ đã quan tâm đến việc đòi hỏi các quyền lợi chính trị và văn hóa cho mình. Lần đầu tiên, các lễ hội Hồi giáo được công bố là ngày nghỉ lễ của công chúng vào năm 2008 - năm chính thức chấm dứt chế độ quân chủ lập hiến kéo dài 239 năm và chính phủ do những người theo chủ nghĩa Mao lên nắm quyền…

Lễ hội của người Hồi giáo mừng sinh nhật nhà tiên tri Muhammad đã được tổ chức rầm rộ ở huyện Banka, giáp biên giới Ấn Độ. Những lá cờ màu xanh lá cây với câu thơ Quranic tô điểm cho các ngôi nhà Hồi giáo là sự phản chiếu các quyền tôn giáo và văn hóa mới được công nhận của các nhóm bản địa và dân tộc thiểu số của Nepal.

Quan tâm về giáo dục

Cách Kathmandu 500km, Banke nằm ở vùng đồng bằng phía Nam (khu vực Madhes), quê hương của 95% người Hồi giáo ở Nepal. Không giống như người Hồi giáo ở thung lũng Kathmandu, cộng đồng ở đây phần lớn là người nghèo và chịu thiệt thòi hơn cả là những phụ nữ Hồi giáo.

Chỉ có 26% phụ nữ Hồi giáo ở quốc gia Himalaya biết chữ (con số trung bình cả nước là 55%) trong khi chỉ khoảng 12% phụ nữ hoàn thành bậc trung học.

Ông Abdul Rahman, cựu Chủ tịch của Jame Masjid ở Nepalgunj (Banke), giải thích nguyên nhân một phần là sự không tương thích về nhận thức giữa một số giá trị Hồi giáo và hệ thống trường công lập. "Phụ nữ Hồi giáo theo truyền thống purdah (đeo khăn trùm đầu hay che mặt) bị xem như thể là người ngoài hành tinh. Đó là một sự tra tấn tinh thần", ông nói.

Theo ông Abdul, Chính phủ nên đưa ra một "gói đặc biệt (học bổng hoặc hỗ trợ tài chính) cho người Hồi giáo học tập hoặc cho chúng tôi tự do giáo dục con em mình theo những giá trị Hồi giáo".

hoi giao o nepal buoc ra khoi bong toi
Học sinh tại Aisha Banaat Madrasa ở Nepalgunj, nơi có dân số Hồi giáo đông nhất trong các thành phố Nepal. (Nguồn: Prabhat R Jha/Al Jazeera)

Theo thống kê dân số Nepal năm 2011, có chưa đầy 5.000 sinh viên Hồi giáo tốt nghiệp Đại học và sau Đại học. Các chính phủ dân chủ sau cách mạng đã thừa nhận các mối quan tâm của cộng đồng Hồi giáo và xác định madrasa (trường học Hồi giáo) như một công cụ hữu ích cho việc cải thiện khả năng tiếp cận giáo dục của người Hồi giáo.

Ủy ban Madrasa được thành lập vào năm 2007 và lần đầu tiên, các khóa học cũng đã được triển khai bằng tiếng Urdu – ngôn ngữ của nhiều người Hồi giáo Nepal. Chính quyền hứa hẹn hỗ trợ tài chính để các madrasa được đăng ký với điều kiện là dạy các môn khoa học, toán học, tiếng Anh và tiếng Nepal.

Ngôn ngữ của các nhóm dân tộc khác như Magars và Tamangs cũng đã được công nhận. Điều này hoàn toàn trái ngược với chế độ quân chủ - vốn chỉ thúc đẩy tiếng Nepal.

Tuy nhiên, gần một thập kỷ sau khi chính sách này được công bố, hơn một nửa trong số 2.000 madrasa ở Nepal vẫn chưa được đăng ký và những trường này thường xuyên phàn nàn về sự hỗ trợ không thỏa đáng từ phía chính quyền.

Tương lai tươi sáng hơn

Các nhà lãnh đạo cộng đồng tin rằng, những người Hồi giáo chiếm 5% trong tổng dân số gần 30 triệu của Nepal là một nhóm riêng biệt.

"Những người Hồi giáo sống ở Madhes vẫn có văn hóa khác biệt với các nhóm khác", ông Athar Hussain Faruqi, một nhà lãnh đạo địa phương của Đảng Cộng sản thống nhất Nepal (Maoist) nói. Theo ông, bản sắc khác biệt dựa trên cơ sở văn hóa, ngôn ngữ và hoạt động kinh tế.

Theo Hiến pháp mới có hiệu lực vào năm 2015, lần đầu tiên người Hồi giáo được vào danh sách các nhóm bị thiệt thòi. Hiến pháp cũng bảo đảm một hạn ngạch công việc cho những người Hồi giáo, hiện chiếm chưa đến 1% công việc dân sự.

hoi giao o nepal buoc ra khoi bong toi
Một cặp vợ chồng Hồi giáo trên đường phố Nepalgunj. (Nguồn: Prabhat R Jha/Al Jazeera)

Nhiều người Hồi giáo đang cảm thấy lạc quan về tương lai của mình và cộng đồng. Nepalgunj, nơi có dân số Hồi giáo đông nhất trong các thành phố Nepal, tự hào có một đài phát thanh cộng đồng Hồi giáo, trường học và các tổ chức từ thiện đều do cộng đồng quản lý.

Bản thân ông Faruqi cũng lạc quan về triển vọng của người Hồi giáo ở Nepal. "Eid (lễ hiến sinh của người Hồi giáo) đã được tuyên bố là ngày nghỉ lễ, Ủy ban Hồi giáo và ủy ban madrasa đã được thành lập”, ông nói. Đảng của ông, một phần trong chính phủ liên minh cầm quyền, sẽ tiếp tục đấu tranh vì các quyền lợi tốt đẹp hơn cho những người Hồi giáo Nepal.

Hạnh Diễm (theo Al Jazeera)

Bài viết cùng chủ đề

Châu Á

Đọc thêm

Nguyễn Thùy Linh thắng nhanh vòng đầu tiên giải Spainish Masters 2024

Nguyễn Thùy Linh thắng nhanh vòng đầu tiên giải Spainish Masters 2024

Tay vợt nữ số 1 Việt Nam Nguyễn Thùy Linh giành chiến thắng trước Tiffany Ho chỉ sau 25 phút tại vòng đầu tiên giải Spainish Masters 2024.
Israel phát hiện đèn dầu cổ quý hiếm 1.600 năm tuổi được các binh lính La Mã sử ​​dụng

Israel phát hiện đèn dầu cổ quý hiếm 1.600 năm tuổi được các binh lính La Mã sử ​​dụng

Israel tìm thấy một chiếc đèn dầu cổ quý hiếm được các binh lính La Mã sử dụng cách đây khoảng 1.600 năm tại sa mạc Negev, miền Nam nước ...
Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp khẳng định thành ý với Brazil về tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân

Pháp mong muốn chia sẻ kiến thức kỹ thuật với Brazil trong khi vẫn tôn trọng mọi cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Ukraine hạ 26 UAV một đêm, Nga tuyên bố đanh thép về F-16, thế mạnh của Ấn Độ giữa xung đột Moscow-Kiev

Nga cho rằng, nếu phương Tây cung cấp cho Ukraine máy bay tiêm kích F-16, điều đó cũng sẽ không làm thay đổi tình hình trên chiến trường.
Hướng dẫn ASEAN về tăng cường quyền năng cho phụ nữ và trẻ em: Vì một Cộng đồng không còn bạo lực

Hướng dẫn ASEAN về tăng cường quyền năng cho phụ nữ và trẻ em: Vì một Cộng đồng không còn bạo lực

Các nước ASEAN đã có những kế hoạch, lộ trình cụ thể để hiện thực hóa Tuyên bố Hà Nội về Thúc đẩy công tác xã hội hướng tới Cộng ...
Châu Âu đang có rất nhiều tiền mặt, vì đâu khoảng cách với Mỹ vẫn xa?

Châu Âu đang có rất nhiều tiền mặt, vì đâu khoảng cách với Mỹ vẫn xa?

Tiền tư nhân, đầu tư vào chứng khoán địa phương tại châu Âu liệu có thể giúp thu hẹp khoảng cách tăng trưởng, năng suất với Mỹ và Trung Quốc?
Phú Thọ: Nhiều trải nghiệm cho du khách dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng năm 2024

Phú Thọ: Nhiều trải nghiệm cho du khách dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng năm 2024

Trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương-Lễ hội đền Hùng, tỉnh Phú Thọ sẽ tổ chức nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, mang lại cho du khách những trải nghiệm mới.
Choáng ngợp với sắc màu sặc sỡ và không khí sôi động tại lễ hội Holi

Choáng ngợp với sắc màu sặc sỡ và không khí sôi động tại lễ hội Holi

Hơn 1,2 tỷ tín đồ Hindu trên thế giới đã đón lễ hội Holi, một lễ hội mùa Xuân nổi tiếng với những sắc màu rực rỡ.
Du lịch thể thao: Mở ra cơ hội phát triển cho du lịch Hà Nội

Du lịch thể thao: Mở ra cơ hội phát triển cho du lịch Hà Nội

Việc khai thác lợi thế sẵn có về vị trí, dịch vụ sẽ mở ra những cơ hội lớn để thúc đẩy phát triển du lịch thể thao, thu hút du khách đến Hà Nội.
Đảo Cô Tô - Điểm hẹn hòn ngọc xanh

Đảo Cô Tô - Điểm hẹn hòn ngọc xanh

Đảo Cô Tô được mệnh danh là hòn ngọc xanh của vùng Đông Bắc, đồng thời là nơi có vị trí chiến lược về an ninh quốc phòng của Tổ quốc.
Chính thức khai hội Tây Thiên 2024

Chính thức khai hội Tây Thiên 2024

Được tổ chức từ ngày 15-17/2 Âm lịch hằng năm, Lễ hội Tây Thiên diễn ra nhiều hoạt động phong phú, thu hút số lượng du khách tới hành hương, chiêm bái.
Quảng bá và bảo tồn văn hoá truyền thống qua Liên hoan văn nghệ dân gian - Phiên chợ vùng cao năm 2024

Quảng bá và bảo tồn văn hoá truyền thống qua Liên hoan văn nghệ dân gian - Phiên chợ vùng cao năm 2024

Tối 23/3, Sở VH,TT&DL Thanh Hoá phối hợp với UBND huyện Quan Hóa tổ chức Lễ khai mạc Liên hoan văn nghệ dân gian - Phiên chợ vùng cao năm 2024.
Lễ hội Ẩm thực Pháp 2024 có quy mô lớn nhất từ trước đến nay

Lễ hội Ẩm thực Pháp 2024 có quy mô lớn nhất từ trước đến nay

Lễ hội Ẩm thực Pháp - Balade en France 2024 sẽ trở lại Việt Nam từ ngày 5-7/4 tại Công viên Thống Nhất, Hà Nội với số lượng gian hàng tăng gấp rưỡi năm ngoái.
Trâm hoa nhung - Dấu ấn của nghệ thuật và văn hóa Trung Quốc

Trâm hoa nhung - Dấu ấn của nghệ thuật và văn hóa Trung Quốc

Xuất hiện thường xuyên trong các bộ phim cổ trang, trâm hoa nhung dần trở thành một xu hướng thời trang mới. Tuy vậy, ít ai biết đây là một di sản văn hoá.
Ra mắt nhiều tác phẩm văn học mới viết cho thiếu nhi

Ra mắt nhiều tác phẩm văn học mới viết cho thiếu nhi

Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất là giải thưởng do Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức với mong muốn phát hiện thêm những cây bút viết cho thiếu nhi.
Nét độc đáo và giá trị văn hóa Mỹ [Kỳ 2]

Nét độc đáo và giá trị văn hóa Mỹ [Kỳ 2]

Cú 'sốc' tương lai: Tên cuốn sách nổi tiếng của Alvin Toffler có thể dùng để miêu tả người Mỹ sống trong tâm trạng 'sốc' do nhịp độ sống gấp, cập rập...
Tháng lễ Ramadan rơi vào mùa Đông: Sự thú vị của lịch Hồi giáo

Tháng lễ Ramadan rơi vào mùa Đông: Sự thú vị của lịch Hồi giáo

Lịch Hồi giáo không có tháng nhuận giống như một số lịch khác khiến tháng lễ Ramadan năm 2024 chính thức bắt đầu trong tiết trời mùa Đông.
Nồng ấm hương vị Tết truyền thống của người Azerbaijan tại Việt Nam

Nồng ấm hương vị Tết truyền thống của người Azerbaijan tại Việt Nam

Đại sứ quán Azerbaijan và Đại sứ quán Kazakhstan tại Việt Nam phối hợp cùng Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội tổ chức Lễ hội 'Tết Novruz'.
Mexico tìm được bộ sách quý hiếm về lịch sử của người Aztec

Mexico tìm được bộ sách quý hiếm về lịch sử của người Aztec

Chính phủ Mexico vừa mua được ba cuốn sách cổ chép tay có tranh minh họa từ một gia đình đã lưu trữ các tài liệu của người Aztec qua nhiều thế hệ.
Kỷ niệm 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly: Tái hiện nghi lễ tế Đàn Nam Giao

Kỷ niệm 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly: Tái hiện nghi lễ tế Đàn Nam Giao

Đại diện dòng họ Hồ Thanh Hóa đã trình tấu chúc văn 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly và ôn lại truyền thống lịch sử, đóng góp to lớn của Hồ Quý ...
Hang động chứa hơn 2000 tượng Phật tại Trung Quốc

Hang động chứa hơn 2000 tượng Phật tại Trung Quốc

Hang đá Mạc Cao nằm tại trung tâm của Con đường Tơ lụa huyền thoại và trở thành giao điểm văn hóa, tôn giáo Đông Tây.
Khám phá một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ

Khám phá một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ

Là một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ, đền thờ Mặt trời Konark trở thành Di sản văn hóa thế giới do UNESCO công nhận năm 1984.
Pháo đài quân sự 2.000 năm tuổi của Hàn Quốc

Pháo đài quân sự 2.000 năm tuổi của Hàn Quốc

Được xây dựng từ thời Joseon, Thành Namhansanseong được vinh danh là di tích lịch sử quốc gia Hàn Quốc và di sản văn hóa thế giới.
Họa sĩ Phan Ngọc Khuê trao tặng bộ tranh truyện Hàng Trống hàng trăm năm tuổi cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

Họa sĩ Phan Ngọc Khuê trao tặng bộ tranh truyện Hàng Trống hàng trăm năm tuổi cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

Chiều 18/3, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam và họa sĩ Phan Ngọc Khuê phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm 'Tranh truyện Hàng Trống'.
Phiên bản di động