Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Đối tác tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu (P4G) lần thứ tư (diễn ra từ ngày 14-17/4) đã thành công tốt đẹp, tô đậm thêm cam kết mạnh mẽ, vai trò tiên phong và trách nhiệm quốc tế của Việt Nam trong khuôn khổ P4G, cũng như trong nỗ lực toàn cầu nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển bền vững.

Việt Nam là một trong bảy quốc gia sáng lập và là đối tác chính thức của P4G. Việc đăng cai Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ tư đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ cộng đồng quốc tế, trở thành hội nghị trực tiếp có quy mô lớn nhất, cấp độ tham dự cao nhất từ trước đến nay, bao gồm lãnh đạo cấp cao, chuyên gia, học giả và doanh nghiệp trong khu vực và trên thế giới.

Trước sự hiện diện đông đảo và quan tâm sâu sắc của bạn bè quốc tế, Tổng Bí thư Tô Lâm – trong bài phát biểu thông điệp chính sách tại lễ khai mạc chiều 16/4 – đã chia sẻ lại cảm xúc sôi động, đầy niềm tin và quyết tâm khi cùng các nhà lãnh đạo toàn cầu chứng kiến sự ra đời của “Hiệp ước vì Tương lai” – văn kiện mang tính lịch sử được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai của Liên hợp quốc vào tháng 9/2024.

Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ tư diễn ra trong bối cảnh thế giới tiếp tục đối diện những thách thức chưa từng có về thiên tai, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường, cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số… Các đại biểu dự Hội nghị đều nhất trí quan điểm, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững là xu thế tất yếu, là ưu tiên hàng đầu và lựa chọn chiến lược của các quốc gia, dân tộc trên toàn cầu.

Chia sẻ tại Hội nghị, Tổng Bí thư Tô Lâm bày tỏ niềm vui lớn khi nhận thấy, trên cơ sở tầm nhìn và khát vọng về tương lai bền vững cho nhân loại, các quốc gia tiếp tục tinh thần đoàn kết, hợp tác, chia sẻ, chung tay hành động vì sự thịnh vượng chung. Với Việt Nam, con đường phát triển của đất nước không thể tách rời xu thế chung của thế giới và nền văn minh nhân loại.

Thực tế đó đã được chứng minh tại Hội nghị thượng đỉnh P4G 2025. Tổng Bí thư nhấn mạnh ba ý nghĩa về Hội nghị. Thứ nhất, phát huy vai trò là bạn tốt, là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm của P4G và cộng đồng quốc tế. Thứ hai, tái khẳng định cam kết phát triển bền vững, chuyển đổi năng lượng và mục tiêu trung hòa carbon năm 2050. Thứ ba, góp phần nâng cao nhận thức về hợp tác quốc tế và để phát huy vai trò, tiếng nói của các nước đang phát triển trong lĩnh vực tăng trưởng xanh, phát triển bền vững.

Hoan nghênh P4G bởi cách tiếp cận đúng đắn về thúc đẩy chuyển đổi xanh, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ rõ, diễn đàn đã bắt đầu từ những dự án cụ thể, hiệu quả, mang tính lan tỏa, tạo động lực, truyền cảm hứng. Hội nghị thượng đỉnh P4G năm nay đã tiếp nối thành công đó, tạo nên một “vườn ươm ý tưởng”, một “phòng thí nghiệm” quốc tế về phát triển bền vững và tăng trưởng xanh - nơi dự án thí điểm được nhân rộng, sáng kiến, công nghệ đột phá được chắp cánh, bay cao, vươn xa.

Theo người đứng đầu Chính phủ Việt Nam, tinh thần đoàn kết, đồng lòng, bản lĩnh vươn lên và trí tuệ sáng tạo của các quốc gia sẽ trở thành sức mạnh vô song, thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bao trùm, bền vững trên toàn cầu, tất cả vì con người, của con người và do con người, vì hạnh phúc, ấm no của mọi người dân.

Thông điệp về động lực mới cho hợp tác đa phương nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bền vững cũng được các đại biểu chia sẻ tại Hội nghị.

Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc Amina Mohammed đề cao vai trò của hợp tác toàn cầu trong tiến trình chuyển đổi xanh và phát triển bền vững; nhắc đến nhiều tín hiệu tích cực về vai trò lãnh đạo của các chính phủ, tổ chức xã hội, doanh nghiệp trong tiến trình chuyển đổi xanh.

Trong khi đó, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone khẳng định cộng đồng quốc tế phải thực sự là một cộng đồng chung, nỗ lực hợp tác, tương trợ lẫn nhau để thu hẹp khoảng cách phát triển và cùng tiến tới hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững.

Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahned Ali đề nghị các quốc gia phát triển một cách tiếp cận mới, gắn hành động khí hậu với các mục tiêu cụ thể, tính tới các đối tượng dễ bị tổn thương, trong đó, các đối tác quốc tế cần tuân thủ cam kết đã đề ra, tăng cường đầu tư, cung cấp tài chính, công nghệ, thúc đẩy các biện pháp về bảo tồn đa dạng sinh học và điều kiện tự nhiên của người dân địa phương tại các khu vực, đặc biệt là châu Phi....

Với Việt Nam, thời gian qua, đất nước đã nhanh chóng thúc đẩy các đột phá chiến lược, nỗ lực chuẩn bị tốt nhất cho quá trình phát triển vừa nhanh, vừa xanh, bao trùm và bền vững. Nhờ đó, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, dù là nước đang phát triển, có nền kinh tế đang chuyển đổi, nguồn lực còn hạn chế, đất nước đã bước đầu đạt một số kết quả nổi bật trong chuyển đổi xanh. Việt Nam là “điển hình tốt về thúc đẩy nông nghiệp xanh bền vững; là thành viên tích cực, trách nhiệm của toàn bộ các cơ chế đa phương, sáng kiến lớn về tăng trưởng xanh, chuyển đổi năng lượng”, Tổng Bí thư chỉ rõ.

Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc Amina J. Mohammed đặc biệt ấn tượng về hành trình chuyển đổi xanh của Việt Nam. Một kỷ nguyên kinh tế mới sắp bắt đầu và theo bà, Việt Nam đang đứng trước cơ hội thiết lập con đường xanh bền vững mới, ở đó, cần chú trọng bảo đảm quyền tiếp cận năng lượng bền vững, tài chính xanh và ưu tiên không phát thải carbon.

Dù vậy, phải thẳng thắn thừa nhận, chặng đường chuyển đổi xanh ấy không hề dễ dàng, có thành công, có thất bại. Nhìn nhận “trong nguy có cơ”, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng những khó khăn, thách thức chính là cơ hội để chúng ta cùng phát triển, vượt lên nghịch cảnh, vì sự phát triển trường tồn của các quốc gia, dân tộc, vì hạnh phúc người dân.

Từ kinh nghiệm thực tiễn với những kết quả tích cực bước đầu, với vai trò là nước chủ nhà của Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ tư, Việt Nam có ba đề xuất.

Thứ nhất, thúc đẩy hoàn thiện tư duy xanh, trong đó, chú trọng phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số gắn với tăng trưởng xanh; xác định nguồn lực xanh bắt nguồn từ tư duy xanh, động lực tăng trưởng xanh bắt nguồn từ chuyển đổi xanh và sức mạnh xanh bắt nguồn từ nhận thức xanh của người dân, doanh nghiệp ở các quốc gia, khu vực trên toàn cầu.

Thứ hai, xây dựng một cộng đồng xanh trách nhiệm. Trong đó, Chính phủ đóng vai trò định hướng, khuyến khích, bảo đảm thể chế ổn định, thuận lợi cho tăng trưởng xanh; khu vực tư nhân là nòng cốt trong đầu tư công nghệ, phổ cập các tiêu chuẩn xanh; cộng đồng khoa học tiên phong trong phát triển công nghệ xanh và đào tạo nguồn nhân lực xanh; người dân không ngừng nâng cao ý thức xanh và thật sự là chủ thể thụ hưởng những kết quả của chuyển đổi xanh.

Thứ ba, đẩy mạnh hợp tác quốc tế và phát triển mạnh các mô hình hợp tác xanh nhiều bên, nhất là hợp tác đối tác công - tư, hợp tác Nam - Nam, Bắc - Nam, các khuôn khổ hợp tác đa phương… nhằm xóa bỏ rào cản về thể chế, tăng cường khả năng tiếp cận và đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch dòng vốn xanh, công nghệ xanh và quản trị xanh.

Hay nói cách khác, như nhận định của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng trong một lần trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam, giá trị cốt lõi của P4G không chỉ nằm ở sự hỗ trợ về tài chính và kỹ thuật mà còn là chất xúc tác tạo ra kết nối, khai thác các ý tưởng, sáng kiến mới, thúc đẩy mối quan hệ đối tác và hợp tác thực chất, lâu dài.

Thực tế cho thấy, thông qua các đối thoại chính sách giữa lãnh đạo và doanh nghiệp, hoạt động kết nối doanh nghiệp với nhà đầu tư, nhiều kế hoạch hợp tác đã được ký kết, một số tổ chức tín dụng và nhà tài trợ quốc tế cam kết tài chính cho các dự án tăng trưởng xanh, phát triển bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu; qua đó, đóng góp thiết thực vào thành công chung của Hội nghị cũng như tiến trình chuyển đổi xanh bền vững.

Cụ thể, các khoản hỗ trợ tài chính trị giá nhiều triệu USD đã được Hàn Quốc, Ban thư ký quốc tế P4G công bố dành cho các hoạt động khởi nghiệp khí hậu mới. Riêng với Việt Nam, Ngân hàng thế giới (WB) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã ký thoả thuận hỗ trợ tài chính cho 4 dự án với tổng số tiền gần 400 triệu USD.

Với tâm thế vinh dự và tự hào khi lần đầu tiên đăng cai tổ chức Hội nghị thượng đỉnh P4G, ngay từ khi được lựa chọn là nước chủ nhà, Việt Nam đã có những sự chuẩn bị toàn diện với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Công tác tổ chức - vừa huy động sự tham gia, phối hợp chặt chẽ, tích cực, vừa phân định rõ phạm vi, nhiệm vụ của các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp - bảo đảm Hội nghị được tổ chức bài bản, chuyên nghiệp, an toàn, sáng tạo và mang đậm dấu ấn Việt Nam.

Trong quá trình chuẩn bị, Ban tổ chức Hội nghị - do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn làm Trưởng ban, với sự tham gia của các bộ, ngành liên quan, trong đó, Bộ Ngoại giao là Ban Thư ký thường trực - đã tham vấn chặt chẽ với các nước thành viên P4G, Ban thư ký quốc tế P4G và các đối tác quốc tế khác để học hỏi kinh nghiệm qua các lần Hội nghị thượng đỉnh được tổ chức trước đó, cũng như hiểu rõ quan điểm, kỳ vọng vào khả năng đóng góp của họ tại Hội nghị do Việt Nam tổ chức.

Trong bốn ngày diễn ra Hội nghị, các đại biểu từ khắp nơi trên thế giới đã tụ hợp tại Việt Nam, cùng làm việc hiệu quả, chia sẻ nhiều ý tưởng và thảo luận về các giải pháp tăng cường hợp tác chuyển đổi xanh bền vững, lấy con người làm trung tâm.

Tại điểm hẹn Thủ đô Hà Nội, qua các phiên họp đa phương và song phương, các đại biểu đã thống nhất nhận thức rằng, chuyển đổi xanh là một hành trình tất yếu, yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, là ưu tiên hàng đầu để thực hiện thành công các mục tiêu phát triển bền vững. Quá trình này đòi hỏi sự hợp tác toàn cầu, hợp tác nhiều bên giữa Chính phủ, doanh nghiệp, cộng đồng và mọi người dân để bảo đảm phát triển bao trùm, công bằng, không ai bị bỏ lại phía sau.

Đặc biệt, theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, các phiên thảo luận đã diễn ra sôi nổi với nhiều ý kiến sâu sắc, chia sẻ các bài học quý, những câu chuyện hay, thành công và đề xuất nhiều sáng kiến đột phá cho phát triển xanh. Đồng thời, trong khuôn khổ Hội nghị, đã có nhiều hoạt động được tổ chức thực chất như triển lãm các giải pháp sản xuất xanh, sản phẩm xanh và các sự kiện kết nối doanh nghiệp với nhau.

Cách làm việc minh bạch, cầu thị và đề cao sự tham gia của tất cả các bên đã nhận được sự đồng thuận và ủng hộ cao của các nước, các đối tác, thể hiện qua việc tham dự đông đảo và ở cấp cao của các đoàn cũng như việc Hội nghị đồng thuận thông qua các Tuyên bố với nhiều nội dung quan trọng, cụ thể như:

Một là, đây là Hội nghị thượng đỉnh P4G trực tiếp với sự tham dự đông đảo nhất, cấp tham dự cao nhất từ trước đến nay với khoảng 1.700 đại biểu từ hơn 40 nước và tổ chức quốc tế, là các nhà lãnh đạo, đại diện các quốc gia, các tổ chức quốc tế, học giả, chuyên gia và doanh nghiệp quốc tế và khu vực.

Sự tham dự đông đảo của các đại biểu cấp cao, với nhiều hoạt động đa dạng, thực chất, thể hiện rõ nỗ lực và quyết tâm của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy hợp tác toàn diện trong chuyển đổi xanh, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) và cam kết hành động khí hậu.

Hai là, Hội nghị đồng thuận thông qua Tuyên bố Hà Nội về chuyển đổi xanh bền vững, lấy con người làm trung tâm và Tuyên bố của P4G về tăng cường hợp tác với các tổ chức, cơ chế đa phương trong chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, với nhiều nội dung quan trọng, có tính thời sự, đề cập các lĩnh vực đang là ưu tiên trong chính sách phát triển của nhiều quốc gia, được các nước đồng thuận và đánh giá cao.

Ba là, việc tổ chức thành công Hội nghị một lần nữa khẳng định vị thế của Việt Nam là đối tác tin cậy, hình mẫu phát triển và chuyển đổi kinh tế theo hướng xanh, bền vững, không để ai bị bỏ lại phía sau, đồng thời góp phần làm sâu sắc hơn quan hệ song phương với nhiều đối tác quan trọng.

Đặc biệt, Tuyên bố của P4G về tăng cường hợp tác với các tổ chức, cơ chế đa phương là sáng kiến của nước chủ nhà Việt Nam nhằm thúc đẩy sự phối hợp giữa P4G và các cơ chế đa phương, qua đó tiếp tục đề cao chủ nghĩa đa phương, đoàn kết quốc tế trong việc thực hiện chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.

Bốn là, Hội nghị là điểm hẹn kết nối hiệu quả, thực chất giữa quốc tế với Việt Nam, giữa chính phủ với doanh nghiệp, giữa nhà đầu tư với các doanh nghiệp khởi nghiệp tiềm năng. Các hoạt động kết nối đầu tư diễn ra sôi nổi tại hơn 100 gian hàng triển lãm của các doanh nghiệp khởi nghiệp, trong đó hơn 60 giải pháp mang tính đột phá đã được giới thiệu và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư.

Những kết quả trên cũng được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Như bà Robyn McGuckin, Chủ tịch điều hành P4G bày tỏ ấn tượng với Chính phủ Việt Nam, việc tổ chức Hội nghị thượng đỉnh P4G thành công, truyền cảm hứng, đề cao cam kết của các nhà lãnh đạo với các hành động chống biến đổi khí hậu, thúc đẩy hợp tác đa phương và phối hợp chính sách hướng tới phát triển bền vững và bao trùm.

Với vai trò là thành viên sáng lập của P4G và cũng là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, thời gian tới, Việt Nam sẽ triển khai thực hiện các kết quả đạt được tại Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ tư ở cả hai cấp độ quốc gia và quốc tế.

Ở cấp độ quốc gia, Việt Nam tiếp tục hoàn thiện và triển khai các chủ trương, chính sách nhằm khuyến khích, thúc đẩy quan hệ đối tác công - tư trong thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững cũng như cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 được đưa ra tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26), trong đó dành ưu tiên thúc đẩy chuyển đổi xanh thông qua các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, nông nghiệp bền vững, đô thị thông minh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng và bảo vệ, phát triển tài nguyên rừng…

Bên cạnh việc hoàn thiện cơ chế chính sách cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, tận dụng tối đa khuôn khổ hợp tác P4G để khuyến khích các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực chuyển đổi xanh, để từ những “sáng kiến nhỏ” mang đến “hiệu quả lớn” đúng như tinh thần của Triển lãm về tăng trưởng xanh được tổ chức trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh P4G tại Việt Nam lần này.

Một số ý tưởng, sáng kiến khởi nghiệp đưa ra tại Hội nghị nhận được sự quan tâm cao của các nhà đầu tư như áp dụng kỹ thuật số để giám sát mùa vụ, tối ưu hoá lượng nước tưới, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hay mô hình chia sẻ điện mặt trời giữa các hộ gia đình ở vùng sâu, vùng xa thông qua ứng dụng kỹ thuật số nhằm tối ưu hoá việc sử dụng năng lượng…

Những giải pháp này được kỳ vọng sớm hiện thực hoá và đóng góp vào công cuộc chuyển đổi xanh tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, xuất phát từ các trao đổi tại Hội nghị, các bộ, ngành liên quan cũng khẩn trương nghiên cứu thúc đẩy các hoạt động hợp tác với các đối tác quốc tế thông qua các thoả thuận hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cụ thể.

Một số dự án đạt được thoả thuận và có thể triển khai ngay trong thời gian tới như Dự án Cải thiện môi trường nước tỉnh Bình Dương, Dự án Phát triển hành lang đường thủy và logistics khu vực phía Nam và Dự án Xây dựng cơ sở hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu cho đồng bào dân tộc thiểu số tại tỉnh Phú Yên và Quảng Trị do ADB và WB hỗ trợ tài chính.

Ở cấp độ quốc tế, Việt Nam tiếp tục tích cực tham gia các cơ chế, diễn đàn đa phương, chủ động chia sẻ thông tin, giới thiệu các quan hệ hợp tác công-tư thành công, thực tiễn tốt về thúc đẩy hợp tác giữa chính phủ, doanh nghiệp và các bên liên quan khác theo đúng tinh thần sáng kiến mà Việt Nam đề xuất tại Hội nghị về tăng cường phối hợp giữa P4G và các tổ chức, cơ chế đa phương nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.

Đặc biệt, Việt Nam cam kết sẽ chuẩn bị chu đáo và tích cực đóng góp vào thành công của Hội nghị Thượng đỉnh P4G lần thứ năm, dự kiến do Ethiopia đăng cai tổ chức vào năm 2027, qua đó góp phần thúc đẩy P4G trở thành diễn đàn ngày càng thiết thực, đóng vai trò quan trọng hơn trong việc kiến tạo một tương lai phát triển bền vững và thịnh vượng cho toàn cầu.

Cùng với nỗ lực của Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính kêu gọi các quốc gia, tổ chức và doanh nghiệp tăng cường phối hợp với các thành viên P4G; hãy cùng nhau chung tay, đóng góp trách nhiệm vì tương lai xanh của thế giới; biến cam kết thành hành động, biến ý tưởng thành các dự án cụ thể, biến đồng thuận thành quyết tâm triển khai mạnh mẽ, hướng tới một tương lai bền vững và thịnh vượng cho tất cả các quốc gia, dân tộc và cho mọi người dân.

Bốn ngày Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ tư đã khép lại nhưng những ý tưởng, hợp tác mới với các đối tác quốc tế được “đâm chồi”. Thông điệp và lời hiệu triệu xanh đầy tâm huyết của Thủ tướng Phạm Minh Chính một lần nữa khẳng định điều đó: “Tinh thần đoàn kết, đồng lòng, bản lĩnh vươn lên và trí tuệ sáng tạo của các quốc gia sẽ thực sự trở thành sức mạnh vô song, góp phần thúc đẩy chuyển đổi xanh, phát triển bao trùm, bền vững trên toàn cầu, tất cả vì con người, của con người và do con người, vì hạnh phúc, ấm no của mọi người dân trên hành tinh xanh”.

Bài viết: Gia Thành | Thiết kế: Lim Dim | Ảnh: Quang Hòa, Thành Long, Việt Hoàng