Hy vọng 'tan băng' trong quan hệ Mỹ-Trung thêm mong manh

Vũ An
Nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden mới bắt đầu được hơn 100 ngày, nhưng tại thời điểm này, hy vọng “tan băng” trong quan hệ Mỹ-Trung dường như đã biến mất ở Washington và Bắc Kinh.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Trung Quốc là kẻ thù lớn nhất của chính mình
Niềm tin về sự "ấm lên" trong quan hệ Mỹ-Trung nhiều khả năng không thành hiện thực. (Nguồn: Reuters)

Trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Trung vẫn đang nóng lên khi chính quyền mới của Mỹ coi Trung Quốc là đối thủ địa chính trị nguy hiểm nhất. Đương nhiên, Bắc Kinh cũng có cảm nhận về mối đe dọa tương tự từ Washington.

Cuộc chiến chưa có hồi kết

Rất ít lãnh đạo Trung Quốc phủ nhận việc Mỹ là mối đe dọa hiện hữu đối với tham vọng trở thành một cường quốc toàn cầu của quốc gia đông dân này.

Câu hỏi duy nhất là làm thế nào để thiết lập "giới hạn đỏ" cho mối quan hệ song phương ngày càng xấu đi, cũng như tránh sự va chạm trực tiếp về quân sự.

Trong cuộc đối đầu chiến lược chưa có hồi kết với Mỹ, giới chức Trung Quốc cũng như các đối thủ của Bắc Kinh ở Washington chắc chắn sẽ rút ra những bài học từ thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Sẽ không mất nhiều thời gian để cả 2 bên đưa ra những đánh giá tương đồng về đối thủ. Theo đó, Trung Quốc được khích lệ khi thấy rằng, Bắc Kinh có một loạt các thế mạnh mà Liên Xô trước đây không có.

Về mặt kinh tế, Trung Quốc có hệ thống kinh tế hỗn hợp hiệu quả hơn nhiều so với nền kinh tế chỉ huy của Liên Xô.

Bên cạnh đó, Trung Quốc còn giữ vị trí trung tâm trong nền kinh tế toàn cầu khi vừa là nhà cung cấp hàng hóa sản xuất lớn nhất, vừa là thị trường nhập khẩu lớn thứ 2 với trị giá 2.000 tỷ USD vào năm 2020.

Điều này khiến Mỹ gặp khó khăn trong việc kềm chế hoàn toàn nền kinh tế Trung Quốc.

Tàu cá Trung Quốc tập kết tại Đá Ba Đầu ở Biển Đông: Thấy gì từ phản ứng của Mỹ?

Tàu cá Trung Quốc tập kết tại Đá Ba Đầu ở Biển Đông: Thấy gì từ phản ứng của Mỹ?

Về tương quan sức mạnh, bất chấp sự yếu kém đáng kể về công nghệ trong một số lĩnh vực quan trọng, sức mạnh về định lượng của Trung Quốc là điều không thể phủ nhận.

Tính theo sức mua tương đương, nền kinh tế Trung Quốc lớn hơn Mỹ. Tính theo đồng USD, kinh tế Trung Quốc hiện gần bằng 75% Mỹ. Trong khi đó, nền kinh tế Liên Xô, vào thời kỳ đỉnh cao, cũng chỉ bằng 50% Mỹ.

Quan trọng hơn, vì Bắc Kinh vẫn có động lực tăng trưởng mạnh hơn Washington, nên nhiều khả năng nền kinh tế của Trung Quốc sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ và vượt qua vị trí số 1 của Mỹ tính theo đồng USD trong 10 năm tới.

Nếu Liên Xô trước đây bị phá sản bởi một cuộc chạy đua vũ trang với Mỹ, thì một chiến lược tương tự nhằm làm Trung Quốc yếu đi có thể mất nhiều thời gian hơn.

Nguyên nhân được cho là vì Trung Quốc có nhiều nguồn lực hơn để tiếp tục cuộc chơi.

Giới chức Trung Quốc có lẽ sẽ cảm thấy vui mừng hơn nữa bởi tình hình chính trị thay đổi lớn từ cuối những năm 1940 đến nay.

Vào cuối Thế chiến II, việc xây dựng liên minh lớn chống Liên Xô dễ dàng hơn hiện nay, vì Moscow là một mối đe dọa có thật đối với các nước láng giềng.

Tin liên quan
Foreign Policy cung cấp hành tung của tàu cá Trung Quốc tại Đá Ba Đầu, chỉ ra chiến thuật Foreign Policy cung cấp hành tung của tàu cá Trung Quốc tại Đá Ba Đầu, chỉ ra chiến thuật 'cải bắp' trên Biển Đông

Ngày nay, mối đe dọa do Trung Quốc gây ra có vẻ mơ hồ hơn.

Một số nước coi chiến dịch địa chính trị mới của Washington chống lại Bắc Kinh chẳng qua là nỗ lực nhằm duy trì vị thế bá chủ của Mỹ, do đó các nước này sẽ miễn cưỡng trong việc chọn phe.

Những yếu tố trên sẽ khiến Mỹ khó sử dụng lối chơi Chiến tranh Lạnh cũ để kiềm chế Trung Quốc.

Bất lợi của Trung Quốc

Nhưng trớ trêu thay, hoàn cảnh thuận lợi như vậy có thể khiến Bắc Kinh cường điệu hóa sức mạnh thật sự, với những hậu quả tai hại có thể xảy ra.

Đặc biệt, việc Bắc Kinh tin rằng, rất ít quốc gia có thể tách khỏi nền kinh tế Trung Quốc sẽ dẫn đến các hành động gây hấn khiến các bên trung lập rơi vào vòng tay của Mỹ.

Ví dụ, hành động gây hấn gần đây nhất của Trung Quốc ở Biển Đông khiến một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á và một số quốc gia khác có phản ứng. Việc Trung Quốc tiếp tục gây hấn sẽ tạo ra một sơ hở chiến lược cho sự trở lại của Hải quân Mỹ ở Vịnh Subic (ngoài khơi Philippines). Đây sẽ là nhân tố thay đổi cuộc chơi và là thất bại của chính Trung Quốc.

Tương tự, lập trường cứng rắn của Trung Quốc về nhân quyền khiến Liên minh châu Âu (EU) khó có thể duy trì tính trung lập chiến lược.

Tháng trước, Brussels đã trừng phạt một số ít quan chức Trung Quốc do có liên quan đến vấn đề Tân Cương.

Thay vì phản ứng im lặng, Bắc Kinh áp đặt các biện pháp đáp trả khiến hiệp định đầu tư được đánh giá cao giữa Trung Quốc với EU gặp nguy hiểm.

Sự tự tin thái quá của Trung Quốc thậm chí có thể hủy hoại những cải cách rất cần thiết ở ngay trong nước.

Về mặt lý thuyết, Bắc Kinh đã xây dựng bản quy hoạch 5 năm rất chi tiết để định hướng lại nền kinh tế quốc gia và đạt được khả năng tự cung cấp về công nghệ. Tuy nhiên, không có gì bảo đảm Trung Quốc sẽ thành công.

Philippines liên tiếp tuyên bố cứng rắn, 'làm căng' với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông

Philippines liên tiếp tuyên bố cứng rắn, 'làm căng' với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông

Khác với những năm vừa qua, giới chức Philippines gần đây liên tục đưa ra các động thái, tuyên bố cứng rắn nhằm vào Trung ...

Những cải cách mạnh mẽ, đặc biệt là những biện pháp nhằm giảm bớt vai trò của doanh nghiệp nhà nước và huy động khu vực tư nhân được cho là sẽ thách thức niềm tin cốt lõi của Chủ tịch Tập Cận Bình vào chủ nghĩa tư bản nhà nước và quyền tối cao của đảng.

Nếu Trung Quốc đủ mạnh để không tiến hành những cải cách như vậy, nhiều khả năng nước này có thể rơi vào tình trạng trì trệ, giống như Liên Xô đã trải qua từ giữa những năm 1970.

Sự ngạo mạn sẽ khiến Bắc Kinh phạm phải những sai lầm chiến lược.

Môi trường hoạch định chính sách với sự tập trung quyền lực cao độ và thiếu thông tin phản biện là mảnh đất màu mỡ cho những suy nghĩ viển vông và giả định sai lầm.

TIN LIÊN QUAN
Trung Quốc đình chỉ đối thoại kinh tế cấp cao, Australia lên tiếng chỉ trích
Thế tiến thoái lưỡng nan trong quan hệ Trung Quốc - Mỹ - EU
Mỹ-Nhật sẽ ‘chơi’ như thế nào trên ‘bàn cờ RCEP’, nơi Trung Quốc đang có lợi thế?
Ấn Độ thu hẹp khoảng cách công nghệ với Trung Quốc bất chấp dịch Covid-19
Trung Quốc đình chỉ vô thời hạn đối thoại kinh tế cấp cao với Australia
(theo Nikkei Asia)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi hôm nay 3/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 3/11. Lịch âm hôm nay 3/11/2024? Âm lịch hôm nay 3/11. Lịch vạn niên 3/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Xem tử vi 3/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 3/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu thức.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện tụng.
Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Liên hợp quốc cảnh báo về sự lớn mạnh của Houthi

Các chuyên gia Liên hợp quốc cho rằng, kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu vào năm ngoái, người Houthi đang “lợi dụng tình hình” để “chuyển mình”
Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bầu cử tổng thống Mỹ: Bang Washington huy động Lực lượng vệ binh quốc gia trực chiến, bà Harris và ông Trump bám đuổi sát nút, lâm thế giằng co

Bang Washington huy động trực chiến sau khi có thông tin cũng như lo ngại khả năng xảy ra bạo lực liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.
Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Sau vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Hwasong-19, Triều Tiên nêu mục đích thử nghiệm vũ khí

Triều Tiên khẳng định cần tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình và hoàn thiện khả năng sẵn sàng tấn công hạt nhân trả đũa nếu cần thiết.
Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Chảo lửa Trung Đông: Israel nói tiêu diệt quan chức cấp cao Hamas, Mỹ điều thêm máy bay B-52 và tàu khu trục phòng thủ tên lửa đạn đạo

Quân đội Israel đã tiêu diệt quan chức cấp cao của Hamas là Izz al-Din Kassab trong một cuộc không kích vào Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza.
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Thảm họa vũ khí hạt nhân: Cảnh báo, suy đoán và kịch bản

Thảm họa vũ khí hạt nhân: Cảnh báo, suy đoán và kịch bản

Nga nhiều lần cảnh báo ‘lằn ranh đỏ’. Có người lo sợ về một thảm họa hạt nhân, nhưng cũng có ý kiến cho đó là ‘đe dọa bằng lời nói’!
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Chuyến thăm Trung Quốc ngày 28 - 31/10 của Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb phản ánh nỗ lực nâng tầm khuôn khổ hợp tác giữa một thế giới đầy biến động.
Tổng tuyển cử tại Nhật Bản: Cần hơn một chiến thắng

Tổng tuyển cử tại Nhật Bản: Cần hơn một chiến thắng

Cuộc tổng tuyển cử sắp tới tại Nhật Bản sẽ là bài kiểm tra khó dành cho liên minh cầm quyền của đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Công minh (Komeito).
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Giải Nobel – Di sản của một thiên tài

Nobel, giải thưởng danh giá bậc nhất thế giới được trao cho các cá nhân và tổ chức đạt những thành tựu lớn lao cho nhân loại theo ý nguyện của Alfred Nobel.
Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

Cộng đồng Pháp ngữ: Từ chung ngôn ngữ đến cùng sứ mệnh

La Francophonie là tên gọi của cộng đồng các quốc gia và vùng lãnh thổ có sử dụng tiếng Pháp, ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ năm trên thế giới...
Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu

Những biểu hiện của biến đổi khí hậu, sự tác động của El Nino và La Nina khiến 2024 là năm ghi nhận nhiều kỷ lục thiên tai đáng buồn...
Phiên bản di động