Hy vọng 'tan băng' trong quan hệ Mỹ-Trung thêm mong manh

Vũ An
Nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden mới bắt đầu được hơn 100 ngày, nhưng tại thời điểm này, hy vọng “tan băng” trong quan hệ Mỹ-Trung dường như đã biến mất ở Washington và Bắc Kinh.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Trung Quốc là kẻ thù lớn nhất của chính mình
Niềm tin về sự "ấm lên" trong quan hệ Mỹ-Trung nhiều khả năng không thành hiện thực. (Nguồn: Reuters)

Trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Trung vẫn đang nóng lên khi chính quyền mới của Mỹ coi Trung Quốc là đối thủ địa chính trị nguy hiểm nhất. Đương nhiên, Bắc Kinh cũng có cảm nhận về mối đe dọa tương tự từ Washington.

Cuộc chiến chưa có hồi kết

Rất ít lãnh đạo Trung Quốc phủ nhận việc Mỹ là mối đe dọa hiện hữu đối với tham vọng trở thành một cường quốc toàn cầu của quốc gia đông dân này.

Câu hỏi duy nhất là làm thế nào để thiết lập "giới hạn đỏ" cho mối quan hệ song phương ngày càng xấu đi, cũng như tránh sự va chạm trực tiếp về quân sự.

Trong cuộc đối đầu chiến lược chưa có hồi kết với Mỹ, giới chức Trung Quốc cũng như các đối thủ của Bắc Kinh ở Washington chắc chắn sẽ rút ra những bài học từ thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Sẽ không mất nhiều thời gian để cả 2 bên đưa ra những đánh giá tương đồng về đối thủ. Theo đó, Trung Quốc được khích lệ khi thấy rằng, Bắc Kinh có một loạt các thế mạnh mà Liên Xô trước đây không có.

Về mặt kinh tế, Trung Quốc có hệ thống kinh tế hỗn hợp hiệu quả hơn nhiều so với nền kinh tế chỉ huy của Liên Xô.

Bên cạnh đó, Trung Quốc còn giữ vị trí trung tâm trong nền kinh tế toàn cầu khi vừa là nhà cung cấp hàng hóa sản xuất lớn nhất, vừa là thị trường nhập khẩu lớn thứ 2 với trị giá 2.000 tỷ USD vào năm 2020.

Điều này khiến Mỹ gặp khó khăn trong việc kềm chế hoàn toàn nền kinh tế Trung Quốc.

Tàu cá Trung Quốc tập kết tại Đá Ba Đầu ở Biển Đông: Thấy gì từ phản ứng của Mỹ?

Tàu cá Trung Quốc tập kết tại Đá Ba Đầu ở Biển Đông: Thấy gì từ phản ứng của Mỹ?

Về tương quan sức mạnh, bất chấp sự yếu kém đáng kể về công nghệ trong một số lĩnh vực quan trọng, sức mạnh về định lượng của Trung Quốc là điều không thể phủ nhận.

Tính theo sức mua tương đương, nền kinh tế Trung Quốc lớn hơn Mỹ. Tính theo đồng USD, kinh tế Trung Quốc hiện gần bằng 75% Mỹ. Trong khi đó, nền kinh tế Liên Xô, vào thời kỳ đỉnh cao, cũng chỉ bằng 50% Mỹ.

Quan trọng hơn, vì Bắc Kinh vẫn có động lực tăng trưởng mạnh hơn Washington, nên nhiều khả năng nền kinh tế của Trung Quốc sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ và vượt qua vị trí số 1 của Mỹ tính theo đồng USD trong 10 năm tới.

Nếu Liên Xô trước đây bị phá sản bởi một cuộc chạy đua vũ trang với Mỹ, thì một chiến lược tương tự nhằm làm Trung Quốc yếu đi có thể mất nhiều thời gian hơn.

Nguyên nhân được cho là vì Trung Quốc có nhiều nguồn lực hơn để tiếp tục cuộc chơi.

Giới chức Trung Quốc có lẽ sẽ cảm thấy vui mừng hơn nữa bởi tình hình chính trị thay đổi lớn từ cuối những năm 1940 đến nay.

Vào cuối Thế chiến II, việc xây dựng liên minh lớn chống Liên Xô dễ dàng hơn hiện nay, vì Moscow là một mối đe dọa có thật đối với các nước láng giềng.

Tin liên quan
Foreign Policy cung cấp hành tung của tàu cá Trung Quốc tại Đá Ba Đầu, chỉ ra chiến thuật Foreign Policy cung cấp hành tung của tàu cá Trung Quốc tại Đá Ba Đầu, chỉ ra chiến thuật 'cải bắp' trên Biển Đông

Ngày nay, mối đe dọa do Trung Quốc gây ra có vẻ mơ hồ hơn.

Một số nước coi chiến dịch địa chính trị mới của Washington chống lại Bắc Kinh chẳng qua là nỗ lực nhằm duy trì vị thế bá chủ của Mỹ, do đó các nước này sẽ miễn cưỡng trong việc chọn phe.

Những yếu tố trên sẽ khiến Mỹ khó sử dụng lối chơi Chiến tranh Lạnh cũ để kiềm chế Trung Quốc.

Bất lợi của Trung Quốc

Nhưng trớ trêu thay, hoàn cảnh thuận lợi như vậy có thể khiến Bắc Kinh cường điệu hóa sức mạnh thật sự, với những hậu quả tai hại có thể xảy ra.

Đặc biệt, việc Bắc Kinh tin rằng, rất ít quốc gia có thể tách khỏi nền kinh tế Trung Quốc sẽ dẫn đến các hành động gây hấn khiến các bên trung lập rơi vào vòng tay của Mỹ.

Ví dụ, hành động gây hấn gần đây nhất của Trung Quốc ở Biển Đông khiến một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á và một số quốc gia khác có phản ứng. Việc Trung Quốc tiếp tục gây hấn sẽ tạo ra một sơ hở chiến lược cho sự trở lại của Hải quân Mỹ ở Vịnh Subic (ngoài khơi Philippines). Đây sẽ là nhân tố thay đổi cuộc chơi và là thất bại của chính Trung Quốc.

Tương tự, lập trường cứng rắn của Trung Quốc về nhân quyền khiến Liên minh châu Âu (EU) khó có thể duy trì tính trung lập chiến lược.

Tháng trước, Brussels đã trừng phạt một số ít quan chức Trung Quốc do có liên quan đến vấn đề Tân Cương.

Thay vì phản ứng im lặng, Bắc Kinh áp đặt các biện pháp đáp trả khiến hiệp định đầu tư được đánh giá cao giữa Trung Quốc với EU gặp nguy hiểm.

Sự tự tin thái quá của Trung Quốc thậm chí có thể hủy hoại những cải cách rất cần thiết ở ngay trong nước.

Về mặt lý thuyết, Bắc Kinh đã xây dựng bản quy hoạch 5 năm rất chi tiết để định hướng lại nền kinh tế quốc gia và đạt được khả năng tự cung cấp về công nghệ. Tuy nhiên, không có gì bảo đảm Trung Quốc sẽ thành công.

Philippines liên tiếp tuyên bố cứng rắn, 'làm căng' với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông

Philippines liên tiếp tuyên bố cứng rắn, 'làm căng' với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông

Khác với những năm vừa qua, giới chức Philippines gần đây liên tục đưa ra các động thái, tuyên bố cứng rắn nhằm vào Trung ...

Những cải cách mạnh mẽ, đặc biệt là những biện pháp nhằm giảm bớt vai trò của doanh nghiệp nhà nước và huy động khu vực tư nhân được cho là sẽ thách thức niềm tin cốt lõi của Chủ tịch Tập Cận Bình vào chủ nghĩa tư bản nhà nước và quyền tối cao của đảng.

Nếu Trung Quốc đủ mạnh để không tiến hành những cải cách như vậy, nhiều khả năng nước này có thể rơi vào tình trạng trì trệ, giống như Liên Xô đã trải qua từ giữa những năm 1970.

Sự ngạo mạn sẽ khiến Bắc Kinh phạm phải những sai lầm chiến lược.

Môi trường hoạch định chính sách với sự tập trung quyền lực cao độ và thiếu thông tin phản biện là mảnh đất màu mỡ cho những suy nghĩ viển vông và giả định sai lầm.

TIN LIÊN QUAN
Trung Quốc đình chỉ đối thoại kinh tế cấp cao, Australia lên tiếng chỉ trích
Thế tiến thoái lưỡng nan trong quan hệ Trung Quốc - Mỹ - EU
Mỹ-Nhật sẽ ‘chơi’ như thế nào trên ‘bàn cờ RCEP’, nơi Trung Quốc đang có lợi thế?
Ấn Độ thu hẹp khoảng cách công nghệ với Trung Quốc bất chấp dịch Covid-19
Trung Quốc đình chỉ vô thời hạn đối thoại kinh tế cấp cao với Australia
(theo Nikkei Asia)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Đọc thêm

Thúc đẩy hợp tác thực chất giữa các trường đại học của Việt Nam và Hoa Kỳ

Thúc đẩy hợp tác thực chất giữa các trường đại học của Việt Nam và Hoa Kỳ

Phó Thủ tướng bày tỏ kỳ vọng VELP 2024 sẽ gợi mở những ý tưởng mới cho các cơ quan của Việt Nam trong xây dựng và thực thi các ...
Cristiano Ronaldo không có tên trong danh sách đội tuyển Bồ Đào Nha giao hữu tuyển Thụy Điển

Cristiano Ronaldo không có tên trong danh sách đội tuyển Bồ Đào Nha giao hữu tuyển Thụy Điển

HLV Roberto Martinez gạch tên siêu sao Cristiano Ronaldo khỏi danh sách rút gọn 24 cầu thủ Bồ Đào Nha chuẩn bị cho trận giao hữu với Thụy Điển.
Tiết lộ nguyên nhân chính khiến giá khí đốt châu Âu tăng liên tiếp, có liên quan đến Nga và Ukraine?

Tiết lộ nguyên nhân chính khiến giá khí đốt châu Âu tăng liên tiếp, có liên quan đến Nga và Ukraine?

Giá khí đốt ở châu Âu ngày 18/3 (giờ địa phương) tiếp đà tăng và ghi nhận chuỗi đi lên 4 ngày liên tiếp.
Lỡ hẹn với ngày xanh tập 2: Duyên phát hiện đưa nhầm chiếc USB cho Chủ tịch Thắng

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 2: Duyên phát hiện đưa nhầm chiếc USB cho Chủ tịch Thắng

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 2, Duyên mới phát hiện đã đưa nhầm cho Chủ tịch Thắng (NSƯT Mai Nguyên) chiếc USB có chứa bài thuyết trình.
Nhật Bản đăng cai đối thoại quốc phòng với các quốc đảo Thái Bình Dương lần thứ 2

Nhật Bản đăng cai đối thoại quốc phòng với các quốc đảo Thái Bình Dương lần thứ 2

Cuộc họp diễn ra trước thềm Hội nghị lãnh đạo Quần đảo Thái Bình Dương lần thứ 10, dự kiến diễn ra vào tháng 7 tới tại Tokyo, Nhật Bản.
TP. Hồ Chí Minh công bố kế hoạch tuyển sinh vào lớp 1, lớp 6, lớp 10

TP. Hồ Chí Minh công bố kế hoạch tuyển sinh vào lớp 1, lớp 6, lớp 10

UBND TP. Hồ Chí Minh vừa công bố kế hoạch tuyển sinh vào lớp 1, lớp 6, lớp 10. Năm nay đối với lớp 6 sẽ khảo sát vào các ...
Nhật Bản đăng cai đối thoại quốc phòng với các quốc đảo Thái Bình Dương lần thứ 2

Nhật Bản đăng cai đối thoại quốc phòng với các quốc đảo Thái Bình Dương lần thứ 2

Cuộc họp diễn ra trước thềm Hội nghị lãnh đạo Quần đảo Thái Bình Dương lần thứ 10, dự kiến diễn ra vào tháng 7 tới tại Tokyo, Nhật Bản.
Bị phạt 464 triệu USD, tỷ phú Donald Trump... không đủ tiền mặt để kháng cáo dù sắp đến hạn, điều gì sẽ xảy ra?

Bị phạt 464 triệu USD, tỷ phú Donald Trump... không đủ tiền mặt để kháng cáo dù sắp đến hạn, điều gì sẽ xảy ra?

Ông Donald Trump phải nộp phạt tổng cộng 464 triệu USD liên quan vụ kiện vì tội gian lận tài chính ở New York.
Xung đột Nga-Ukraine: Ông Zelensky thúc giục Quốc hội Mỹ mở 'hầu bao', Thổ Nhĩ Kỳ không vui vì EU

Xung đột Nga-Ukraine: Ông Zelensky thúc giục Quốc hội Mỹ mở 'hầu bao', Thổ Nhĩ Kỳ không vui vì EU

Tổng thống Ukraine hối thúc Quốc hội Mỹ về việc viện trợ quân sự cho Kiev, cho rằng điều này rất quan trong trong xung đột của nước này với Nga.
Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ đến Philippines

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tới thủ đô Manila của Philippines và sẽ có cuộc gặp ba bên với những người đồng cấp nước chủ nhà và Nhật Bản.
Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khủng hoảng Haiti: Washington nói tình huống nhân đạo 'thảm khốc nhất', cả nghìn người Mỹ tìm cách tháo chạy

Khoảng 1.000 công dân Mỹ yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này hỗ trợ để rời Haiti, trong bối cảnh khủng hoảng nghiêm trọng tại quốc gia Mỹ Latinh.
Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Vừa phóng tên lửa đạn đạo, Triều Tiên lại tung vũ khí 'siêu mạnh duy nhất trên thế giới'

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đã chỉ đạo cuộc huấn luyện sử dụng pháo phản lực phóng loạt cỡ nòng 600 mm.
Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Phía sau kỳ vọng của Thái Lan ở EU

Thông điệp mà Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin muốn chuyển tới châu Âu, đặc biệt là Pháp và Đức là 'Thái Lan đã mở cửa kinh doanh trở lại'.
Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Tăng gắn kết, tìm đồng thuận

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cùng Thủ tướng Donald Tusk có thể coi là nỗ lực nâng tầm gắn kết mối quan hệ đồng minh với Mỹ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Định hình cuộc đua ‘song mã’

Sau ngày Siêu thứ Ba, việc lựa chọn ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ và Cộng hòa gần như đã an bài.
Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp thăm CH Czech: Nỗ lực tìm kiếm đồng minh

Tổng thống Pháp đến CH Czech không chỉ đáp lễ mà còn là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của nước Pháp và tìm kiếm sự ủng hộ của đồng minh.
Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Điều gì ẩn sau tuyên bố gửi quân đến Ukraine của ông Macron?

Thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu về Ukraine mới đây tại Paris với những lời kêu gọi tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng đã không đưa ra được biện pháp cụ thể nào.
Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Hoàn thiện cấu trúc an ninh của NATO: ‘Hành trình Odyssey’ đã kết thúc!

Khác với Phần Lan, hành trình trở thành thành viên NATO của Thụy Điển gập ghềnh, khó lường và kéo dài hơn rất nhiều.
Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Chạy đua vũ khí hạt nhân, Mỹ đánh cược vào tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel?

Những rắc rối trong chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel đang khiến cho Mỹ khó tiếp cận mục tiêu răn đe hạt nhân của mình.
Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn ở Haiti: Nguồn cơn và nguy cơ

Bất ổn chính trị, tranh giành quyền lực giữa các băng đảng cùng các vụ đảo chính và nghèo đói là những gì mà người dân Haiti tiếp tục phải đối mặt...
70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

70 năm ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử

Baoquocte.vn. Ngày 13/3/1954 là ngày mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử - nguồn cổ vũ lớn lao cho toàn thể nhân dân ta trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan linh thiêng

Tháng Ramadan là tháng thứ Chín trong lịch Hồi giáo, được xem là tháng linh thiêng nhất trong năm đối với người Hồi giáo trên toàn thế giới.
Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Vụ vượt ngục gây 'sốc' và mối quan hệ với các băng đảng khét tiếng ở Haiti

Bất ổn chính trị, băng đảng tội phạm mọc lên như nấm khiến cuộc sống của người dân Haiti bị đe dọa nghiêm trọng, khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.
‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

‘Guồng máy’ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia

Mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia có vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Phiên bản di động