| Mỹ đang duy trì 2.500 quân ở Iraq với vai trò cố vấn và hỗ trợ liên minh quốc tế. (nguồn: US Army) |
Hôm 5/1, Văn phòng Thủ tướng Iraq dẫn thông báo của Thủ tướng Mohammed Shia Al-Sudani cho biết, chính phủ nước này đang thành lập một ủy ban song phương để chuẩn bị kết thúc phái bộ của liên minh quốc tế do Mỹ đứng đầu ở quốc gia Trung Đông.
Trước thông tin này, Reuters dẫn lời Thiếu tướng Không quân Mỹ Patrick Ryder ngày 8/1 cho biết, ông không nhận được thông tin về bất kỳ kế hoạch rút quân nào và lực lượng Mỹ vẫn đang tập trung cao độ vào nhiệm vụ đánh bại tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Khẳng định không thấy bất kỳ thông báo nào của Baghdad gửi Bộ Quốc phòng Mỹ về việc rút quân, ông Ryder đồng thời nhấn mạnh, lực lượng Mỹ hiện diện ở Iraq theo đề nghị của chính quyền quốc gia Trung Đông.
Lực lượng Mỹ và các đối tác liên minh gồm Pháp, Anh và Tây Ban Nha triển khai ở Iraq từ năm 2014 trong cuộc chiến chống IS.
Tháng 3/2020, Mỹ bắt đầu thực hiện kế hoạch rút quân khỏi Iraq theo yêu cầu của chính quyền sở tại.
Ngày 9/12/2021, Washington tuyên bố chính thức kết thúc sứ mệnh chiến đấu của lực lượng Mỹ tại Iraq nhưng vẫn duy trì khoảng 2.500 quân nhân ở nước này với vai trò cố vấn và hỗ trợ liên minh.
Kể từ khi xung đột giữa phong trào Hồi giáo Hamas và Israel nổ ra tại Dải Gaza vào ngày 7/10/2023, số vụ tấn công do các lực lượng Hồi giáo tiến hành nhằm vào binh sĩ Mỹ đồn trú tại Iraq và Syria đã gia tăng.
Hôm 4/1, Mỹ đã sử dụng máy bay không người lái ám sát một chỉ huy quân sự của nhóm Harakat al-Nuiiaba thuộc phe của Hashed al-Shaabi, một tập hợp các đơn vị bán quân sự trước đây thân với Iran nhưng nay đã hợp nhất vào các lực lượng vũ trang của Iraq.
Washington giải thích vụ tấn công là hành động tự vệ, nhưng chính phủ Iraq lại coi đây là hành động “gây hấn trắng trợn” và Thủ tướng Mohamed Shia al-Sudani kiên quyết chấm dứt sự hiện diện của liên quân quốc tế tại quốc gia Trung Đông này.
Trong khi đó, cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani cho biết, Tehran ủng hộ Iraq trục xuất liên minh chống khủng bố do Mỹ đứng đầu.
Phát biểu họp báo, ông Kanaani nêu rõ: “Chính quyền Baghdad đã tuyên bố rõ lập trường của họ… Iraq có năng lực, có sức mạnh và thẩm quyền cần thiết để duy trì an ninh".
Bên cạnh đó, theo quan chức ngoại giao này, Iran "đã nhiều lần bày tỏ quan điểm với các quốc gia trong khu vực, trong đó có Iraq, rằng sự hiện diện của lực lượng Mỹ dưới bất kỳ hình thức nào… sẽ không giúp duy trì hòa bình và ổn định”.