| Một người đàn ông được tiêm vaccine Covid-19 tại một trạm tiêm di động trên bãi biển ở Tel Aviv, ngày 20/2. (Nguồn: Times of Israel) |
Sau khi đạt mốc tiêm chủng gần 80% cho những công dân đủ điều kiện, Israel trở thành quốc gia đi đầu thế giới trong chiến dịch tiêm vaccine và nhanh chóng đưa công dân trở lại cuộc sống bình thường
Niềm vui ngắn chẳng tày gang
Trong những tuần gần đây, sự hồi sinh bất ngờ của Covid-19 do biến thể Delta khiến số ca nhiễm ở nước này tăng tốc trở lại, vượt mức mức 6.500/ngày.
Nhà dịch tễ học Catherine Bennett từ Đại học Deakin (Australia) cho rằng sự gia tăng các ca nhiễm mới ở Israel là "đáng buồn" vì nó đã dập tắt hy vọng của nhiều người về việc trở lại cuộc sống bình thường sau khi tiêm đủ các mũi vaccine.
"Họ (Israel) đã đạt đến kết quả mà chúng tôi đang hy vọng có được trong tương lai... nhưng đó là trước khi biến thể Delta xuất hiện".
Hai tháng trước, số ca nhiễm trung bình của Israel đã giảm từ mức cao nhất là hơn 8.500 vào tháng Giêng xuống chỉ còn một số ca vào tháng Sáu sau khi chiến dịch tiêm chủng thành công.
Tỷ lệ tử vong cũng giảm, từ mức trung bình hơn 65 một ngày trong tháng Giêng xuống gần bằng 0 vào cuối tháng Sáu, theo dữ liệu từ Đại học Johns Hopkins.
Tuy nhiên, thành công đó chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.
Khi các hạn chế được nới lỏng vào tháng 6, nhiều người đổ về bãi biển Tel Aviv ca hát, nhảy múa và vui mừng ôm nhau ngày gặp gỡ.
Nhiều người dân ăn mừng vì không còn phải đeo khẩu trang hay giãn cách xã hội. Một số thậm chí còn đi du lịch nước ngoài mặc dù được cảnh báo không nên mạo hiểm như vậy.
Nhưng chỉ trong vài tuần, biến thể Delta bắt đầu xuất hiện ở các trường học.
Bộ Y tế Israel cho biết phần lớn những người bị nhiễm bệnh là trẻ em chưa được tiêm phòng. Ngoài ra, còn có những người đã được tiêm chủng và nhiều người ở độ tuổi 60 tuổi trở lên cũng bị Covid-19 tấn công.
Tính đến hết ngày 22/8, trên toàn quốc ghi nhận tổng số 988.239 ca nhiễm Covid-19 từ đầu mùa dịch, trong đó có đến 6.791 ca tử vong, 66,830 ca đang điều trị và 680 bệnh nhân đang diễn tiến nặng.
Vào đầu tháng 8, Bộ Y tế Israel đã cảnh báo nếu số lượng bệnh nhân nặng tăng thì buộc phải tính đến biện pháp phong tỏa toàn quốc.
Chính phủ Israel cũng đã cấp thêm kinh phí xây dựng bệnh viện dã chiến ở Tel Aviv để điều trị cho các bệnh nhân nặng.
Theo nhà dịch tễ học người Israel Nadav Davidovitch, những người cao tuổi đã từng tiêm hai liều vaccine Pfizer bắt đầu báo cáo các triệu chứng nghiêm trọng sau khi nhiễm virus, làm dấy lên lo ngại rằng hiệu quả của vaccine đã giảm dần theo thời gian.
Giáo sư Davidovitch, làm việc tại Đại học Ben-Gurion của Israel và là thành viên của Ủy ban quốc gia về chống Covid-19, cho biết Israel đã quá tự tin: "Mọi người đã ăn mừng sự kết thúc của Covid-19 và điều này có lẽ còn quá sớm".
Những tín hiệu lạc quan
Kể từ khi các ca nhiễm bùng nổ, Israel bắt đầu áp dụng lại các biện pháp hạn chế.
Người dân buộc phải đeo khẩu trang trong môi trường kín.
“Thẻ Xanh" - chứng minh tình trạng đã tiêm chủng - được áp dụng trở lại khi đến một số địa điểm công cộng nhất định.
| Người dân Israel phải trình "Thẻ Xanh" khi đến một số địa điểm công cộng. (Nguồn: Guardian) |
Ba tuần trước, Israel bắt đầu tiêm mũi tiêm Pfizer thứ ba cho người già và nhân viên y tế.
Đến nay đã có 1.201.254 người được tiêm mũi thứ 3, bao gồm 55% người ở độ tuổi 60-69, 72% ở độ tuổi 70-79, 68% ở độ tuổi 80-89 và 62% người trên 90 tuổi.
Israel hiện cũng là quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai tiêm vaccine Covid-19 liều 3 cho những người từ 50 tuổi trở lên.
Bộ Y tế Israel ngày 22/8 khẳng định mũi tiêm vaccine ngừa Covid-19 Pfizer thứ 3 đã làm giảm đáng kể nguy cơ lây nhiễm và biến chứng nặng trong nhóm tuổi trên 60, so với những người chỉ được tiêm 2 mũi.
Phân tích các số liệu thống kê từ Viện Gertner và Viện KI, giới chức Bộ Y tế Israel cho hay mũi vaccine thứ 3 cho những người từ 60 tuổi trở lên đã nâng cao khả năng bảo vệ trước nguy cơ lây nhiễm virus SARS-CoV-2 lên 4 lần sau 10 ngày được tiêm, so với những người chỉ tiêm 2 mũi; trong khi khả năng phòng ngừa biến chứng nặng và nhập viện có hiệu quả gấp 5-6 lần.
Đến nay, có hơn 5,8 triệu người tại Israel tiêm vaccine Covid-19 trên tổng dân số khoảng 9,3 triệu người, trong đó gần 5,4 triệu người đã tiêm đủ 2 liều.
Thủ tướng Israel Naftali Bennett coi những kết quả này là “một thành công lớn, mặc dù vẫn còn nhiều công việc phía trước”, đồng thời kêu gọi người dân tiếp tục đi tiêm chủng.
Chính quyền Israel đã đưa ra nhiều sáng kiến để khuyến khích những người còn do dự trước vaccine nhanh chóng tiêm chủng.
Tuần trước, Cơ quan Cấp cứu Quốc gia Israel (MDA) đã phối hợp với chính quyền Tel Aviv triển khai 2 xe cứu thương với một loạt bàn tiêm vaccine Covid-19 tại quảng trường Dizengoff, nhằm tạo điều kiện cho thanh niên và những người tham gia tiệc tùng có thể dễ dàng tiêm phòng ngay tại trung tâm thành phố.
Ai cũng có thể tiêm miễn phí mà không cần có bảo hiểm hay giấy tờ chứng minh về nơi cư trú.
Israel cũng đã thử các biện pháp khuyến khích như phát bia miễn phí dành cho những còn do dự tiêm vaccine.
| Ngày 22/8, Israel bắt đầu chiến dịch xét nghiệm đại trà đối với toàn bộ trẻ em từ 3 đến 12 tuổi trên cả nước, nhằm phân luồng học sinh trước ngày khai giảng. Toàn bộ khoảng 1,4 triệu học sinh 3-12 tuổi tại Israel sẽ được xét nghiệm kháng thể với virus SARS-Cov-2, nhóm đối tượng vẫn chưa được tiêm phòng vaccine. Nhiều khả năng một phần trong số này đã từng bị nhiễm Covid-19 và đã khỏi bệnh. Nếu vậy, các em sẽ được cấp chứng nhận “Thẻ Xanh” để được miễn cách ly hoặc xét nghiệm trong các trường hợp có tiếp xúc với F0 hoặc khi tham gia các sự kiện đông người. |
Tuy nhiên, chính phủ Israel được cho là đang cố gắng hết sức để tránh phải áp dụng tình trạng phong tỏa như trước đây nhằm hy vọng nền kinh tế có thêm động lực phục hồi.
Giáo sư Davidovitch cho biết: "Đối với tôi, phong tỏa chỉ là biện pháp cuối cùng".
Theo giáo sư Davidovitch, do số ca nhập viện đã giảm một nửa sau chiến dịch tiêm chủng thành công nên sức ép lên các bệnh viện được giảm thiểu đáng kể.
Ngoài ra, tỷ lệ tử vong cũng thấp hơn nhiều dù số ca nhiễm tăng đột biến.
Tính đến ngày 17/8, tỷ lệ tử vong trung bình hằng ngày trong bảy ngày liên tiếp là 19 ca, so với tỷ lệ trung bình 65 ca tử vong mỗi ngày vào thời điểm cao điểm của đợt bùng phát dịch bệnh ở Israel vào tháng Giêng.
Nhiều quốc gia đang lao đao vì biến thể Delta đang nhìn Israel vừa như là một hình mẫu trong việc đẩy mạnh chiến lược tiêm chủng nhưng cũng tự rút cho mình những bài học quý báu.
Giống như lời Bộ trưởng Y tế Israel Nitzan Horowitz khẳng định, “vaccine là công cụ tốt nhất trong cuộc chiến chống lại biến thể Delta”, nhưng cũng không bao giờ chủ quan hay lơ là tất cả các biện pháp chống dịch khác.