Vị chuyên gia này chia sẻ với báo chí rằng, vượt khó khăn, nền kinh tế Việt Nam năm 2023 vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng mà nhiều nước trên thế giới chỉ có thể mơ ước.
| Ông Andrea Coppola, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng thế giới tại Việt Nam. (Ảnh: NVCC) |
Ông đánh giá thế nào về bức tranh kinh tế của Việt Nam trong năm 2023?
Suy thoái kinh tế toàn cầu đã tác động đến nhu cầu xuất khẩu của Việt Nam và khiến năm 2023 trở thành một trong những năm thách thức nhất của thế kỷ XXI. Đồng thời, sự phụ thuộc vào nhu cầu từ các đối tác thương mại cũng đưa Việt Nam vào thế phải đối mặt với tình trạng chung của nền kinh tế toàn cầu.
Kết quả là, sau những năm ảnh hưởng bởi Covid-19 năm 2020 và 2021 khó khăn, tình hình kinh tế Việt Nam năm nay ghi nhận kém mạnh mẽ nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính châu Á cuối những năm 1990.
Tuy nhiên, bất chấp những thách thức, tôi nhận thấy, quá trình phục hồi đang dần diễn ra. Việt Nam là một trong những nền kinh tế mở nhất trên thế giới. Quan hệ thương mại mạnh mẽ với phần còn lại của thế giới là nguồn sức mạnh và tạo nên sự thành công của đất nước trong thời gian qua.
Tôi đánh giá, kinh tế Việt Nam trong năm 2023 là tích cực. Cả năm, đầu tư công của Việt Nam đã tăng khoảng 35% so với năm trước, giúp duy trì tăng trưởng kinh tế.
Ông chọn từ khóa gì để miêu tả kinh tế Việt Nam năm 2023?
Kiên cường! Với đặc điểm của nền kinh tế Việt Nam, suy thoái kinh tế toàn cầu là một cú sốc tiêu cực lớn đối với đất nước. Nhưng vượt khó khăn, nền kinh tế vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng mà nhiều nước trên thế giới chỉ có thể mơ ước.
Không thể phủ nhận là cộng đồng doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với vô vàn thách thức?
Đúng vậy. Có hai nguyên nhân chính dẫn đến những khó khăn của cộng đồng doanh nghiệp. Thứ nhất là yếu tố bên ngoài. Suy thoái kinh tế toàn cầu đã tác động mạnh đến nhu cầu xuất khẩu của Việt Nam. Cú sốc này ảnh hưởng đến rất nhiều doanh nghiệp đang sản xuất kinh doanh hàng hóa xuất khẩu. Công nhân trong lĩnh vực này rất quan trọng đối với kinh tế.
Thứ hai do yếu tố trong nước. Tình hình khó khăn mà nhiều lao động Việt Nam gặp phải đã dẫn đến tiêu dùng nội địa giảm tốc. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất mà cả các lĩnh vực khác của nền kinh tế.
Vậy điều gì khiến cộng đồng quốc tế chú ý đến Việt Nam trong năm qua? Đâu là điểm mạnh nhất của nền kinh tế?
Việt Nam thu hút nhiều sự chú ý quốc tế trong năm 2023. Báo chí truyền thông toàn cầu đã đăng tải nhiều bài viết nhấn mạnh thành tích và tiềm năng của Việt Nam. Chuyến thăm của các nguyên thủ thế giới tới đất nước càng thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế.
Việt Nam được đánh giá là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư quốc tế nhờ sự ổn định về kinh tế, chính trị và khả năng hội nhập nền kinh tế toàn cầu.
Tôi nhớ lại một bài báo đăng trên tờ Financial Times vào tháng Bảy đã chỉ ra những cơ hội cho nền kinh tế Việt Nam, trong đó nhấn mạnh: “Sau nhiều thập kỷ hứa hẹn, thời khắc của nền kinh tế Việt Nam cuối cùng đã đến!”
Trước bối cảnh như vậy, điều quan trọng đối với đất nước hình chữ S là tiếp tục củng cố môi trường kinh doanh và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư tư nhân. Từ đó, tận dụng tối đa tác động của diễn biến địa chính trị toàn cầu đối với đầu tư và thương mại quốc tế.
Ông đánh giá thế nào về tình hình nền kinh tế năm 2024?
Bối cảnh quốc tế dự kiến còn nhiều thách thức trong năm 2024. Sau đợt suy thoái toàn cầu năm 2023, tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ giảm tốc hơn nữa. Hiệu suất yếu kém sắp tới có thể là kết quả của tác động có độ trễ của chính sách tiền tệ thắt chặt đang diễn ra hiện nay, điều kiện tín dụng hạn chế và thương mại toàn cầu suy yếu.
Những khó khăn chính cho năm tới bao gồm rủi ro địa chính trị, tác động của các cuộc xung đột lên giá năng lượng, căng thẳng tài chính liên quan đến sự gia tăng lãi suất dài hạn và hoạt động kinh tế yếu hơn dự kiến ở Trung Quốc.
Điều Việt Nam cần làm là giảm thiểu khả năng dễ bị tổn thương trước các cú sốc bên ngoài, tận dụng sức mạnh nội tại và năng suất trong nước để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Mục tiêu tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) 6-6,5% cho năm tới có phải là thách thức với Việt Nam?
Do tăng trưởng kinh tế toàn cầu được dự đoán tiếp tục chậm lại vào năm 2024, tôi cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 6-6,5% của Việt Nam là đầy tham vọng. Bất chấp suy thoái toàn cầu, nhu cầu xuất khẩu của đất nước có thể dần được cải thiện và WB dự đoán tăng trưởng kinh tế sẽ tăng 5,5% trong năm tới.
Mức tăng trưởng kể trên chỉ có thể đạt được khi nhu cầu, tiêu dùng và đầu tư trong nước tăng tốc mạnh hơn nữa. Các nhà chức trách có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ nền kinh tế thông qua chính sách tài khóa, đẩy nhanh việc thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng và dự án đầu tư công.
Bên cạnh đó, người dân Việt Nam là nguồn nội lực lớn nhất của đất nước. Lực lượng doanh nhân và công nhân đã giúp nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng gấp bảy lần trong 30 năm qua.
Để duy trì mức tăng trưởng nhanh chóng này, với môi trường bên ngoài đầy thách thức, theo tôi, cần tiếp tục thúc đẩy phát triển khu vực tư nhân và nâng cao năng suất. Tôi đề nghị tăng gấp đôi nỗ lực phát triển nguồn nhân lực bằng cách nâng cao trình độ của lực lượng lao động. Đồng thời, phát triển vốn vật chất thông qua đầu tư công vào cơ sở hạ tầng giao thông và năng lượng để tăng cường hơn nữa khả năng cạnh tranh của khu vực tư nhân Việt Nam.
Việt Nam cần làm gì để vượt qua những thách thức trong năm 2024?
Theo dự đoán của chúng tôi, nhu cầu xuất khẩu đối với hàng Việt Nam từ phần còn lại của thế giới sẽ phục hồi vào năm 2024, nhưng sẽ không mạnh như trước. Tình hình đầy thách thức này có thể kéo dài trong thời gian tới.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam cần tận dụng sức mạnh nội tại và thúc đẩy tăng năng suất của nền kinh tế trong nước để biến những thách thức do suy thoái kinh tế toàn cầu gây ra thành cơ hội củng cố hơn nữa mô hình tăng trưởng kinh tế.