Kinh tế Việt Nam: 40 năm Đổi mới và kỷ nguyên vươn mình

TS. Nguyễn Minh Phong
Hiện nay, quy mô nền kinh tế Việt Nam đạt gần 500 tỷ USD, tăng gần 100 lần so với năm 1986, đứng thứ tư Đông Nam Á và thứ 34 thế giới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Kinh tế Việt Nam: 40 năm Đổi mới và kỷ nguyên vươn mình
Hiện nay, quy mô nền kinh tế Việt Nam đứng thứ 35 và thuộc nhóm 20 nước có quy mô thương mại hàng đầu thế giới.

Đại hội VI của Đảng (1986) khởi đầu cho công cuộc Đổi mới, phát triển và hội nhập quốc tế, tạo thế và lực, cùng vị thế quốc tế chưa từng có cho đất nước.

Nền tảng vững chắc

Sau gần 40 năm, về tổng thể, kinh tế Việt Nam vượt qua nhiều khó khăn và thử thách, không ngừng phát triển cả về lượng và chất, hiệu quả và bền vững hơn.

Các chỉ số và cân đối kinh tế - tài chính vĩ mô của Việt Nam ngày càng được cải thiện, môi trường kinh doanh đáp ứng ngày càng cao hơn các chuẩn mực chung của thế giới. Năm 2024, tăng trưởng GDP đạt 7,09% (vượt mục tiêu 6 - 6,5%), thuộc nhóm số ít các nước có tốc độ tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới; Quy mô nền kinh tế gần 500 tỷ USD, tăng gần 100 lần so với năm 1986, đứng thứ tư Đông Nam Á và thứ 34 thế giới; Giá trị thương hiệu quốc gia năm 2024 đạt 507 tỷ USD, xếp thứ 32/193 toàn cầu.

Việt Nam có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử trong top 10 của thế giới. Theo báo cáo “Kinh tế số Đông Nam Á năm 2024” do Google - Temasek công bố, năm 2024, quy mô nền kinh tế Internet Việt Nam đạt 36 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2023. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước cả năm 2024 khoảng 807,7 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay. Cán cân thương mại ghi nhận xuất siêu năm thứ 9 liên tiếp và ở mức cao gần 25 tỷ USD. Tỷ lệ nghèo tiếp cận đa chiều ước giảm còn dưới 3%, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng cải thiện.

Việt Nam ngày càng chủ động hoàn thiện khung khổ thể chế phát triển kinh tế thị trường và tự tin hội nhập toàn cầu sâu, rộng, đầy đủ và hiệu quả hơn.

Theo Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), năm 2022, Việt Nam thuộc nhóm quốc gia đạt được những tiến bộ lớn nhất trong thập niên qua (tăng 20 bậc), xếp thứ 48/132 quốc gia về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) và xếp thứ ba Đông Nam Á; thuộc nhóm các nền kinh tế thu nhập trung bình có tốc độ tăng trưởng hiệu suất đổi mới nhanh nhất. Theo khảo sát và đánh giá của Liên hợp quốc, Chỉ số phát triển bền vững (SDI) của Việt Nam đã liên tục gia tăng từ vị trí 88 vào năm 2016 lên 57 vào năm 2018 và 49 vào năm 2020.

Đặc biệt, từ năm 2021, Việt Nam chính thức được xếp vào nhóm các nền kinh tế có “tự do trung bình” (Moderately Free), với điểm tổng thể 61,7 điểm (cao hơn mức trung bình của khu vực và thế giới), là nền kinh tế tự do đứng thứ 17/40 quốc gia ở châu Á - Thái Bình Dương. Chỉ số hạnh phúc năm 2024, theo xếp hạng của Liên hợp quốc, tăng 11 bậc, đứng thứ 54/143. Quan hệ kinh tế đối ngoại và vị thế quốc tế không ngừng củng cố.

Tính đến hết năm 2024, Việt Nam có quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia trên thế giới (so với 11 nước năm 1954); có quan hệ thương mại với 230 quốc gia và vùng lãnh thổ, 72 quốc gia đã công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Việt Nam hiện thuộc Top 20 thế giới về thị trường mới nổi và quy mô thương mại, với 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết và triển khai với hơn 60 quốc gia và nền kinh tế lớn bao quát 50-60% GDP và thương mại toàn cầu; thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện, Đối tác chiến lược, Đối tác chiến lược toàn diện với 32 đối tác, trong đó có toàn bộ các nước là Ủy viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và các nền kinh tế G7.

Việt Nam lọt nhóm 15 nước dẫn đầu thế giới về thu hút FDI, với lũy kế đến nay có hơn 40,8 nghìn dự án đang hoạt động, tổng số vốn đăng ký khoảng 487 tỷ USD. Đặc biệt, Chính phủ và Tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới NVIDIA vừa ký thỏa thuận thành lập Trung tâm nghiên cứu và phát triển và Trung tâm Dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI). Đây là sự kiện mang tính bước ngoặt lịch sử đối với Việt Nam, kỳ vọng đưa nước ta trở thành trung tâm nghiên cứu và phát triển AI hàng đầu ở châu Á.

Theo Tổng cục Thống kê, hiện nay, quy mô nền kinh tế Việt Nam đứng thứ 35 và thuộc nhóm 20 nước có quy mô thương mại hàng đầu thế giới; bội chi ngân sách nhà nước, nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài của quốc gia được kiểm soát tốt và các tổ chức xếp hạng tín nhiệm uy tín thế giới tiếp tục duy trì tín nhiệm quốc gia của Việt Nam với triển vọng “Ổn định”.

Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Việt Nam là đại diện Đông Nam Á duy nhất lọt vào top 10 với dự báo tăng trưởng 6,4% từ năm 2024 đến 2029 và sẽ trải qua một giai đoạn tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, đặt đất nước vào hàng ngũ các nền kinh tế mới nổi có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, mở ra cơ hội lớn trong thu hút FDI và thúc đẩy phát triển kinh tế trong khu vực và trên thế giới. Theo Ngân hàng thế giới (WB), Việt Nam được đánh giá là ngôi sao kinh tế toàn cầu, với tốc độ tăng GDP bình quân đầu người hằng năm là 5,3% trong 30 năm qua (1990-2021), nhanh hơn bất cứ nền kinh tế nào trong khu vực, ngoại trừ Trung Quốc.

Kinh tế Việt Nam: 40 năm Đổi mới và kỷ nguyên vươn mình
Những kết quả quan trọng, toàn diện, nổi bật đạt được trên các lĩnh vực trong bối cảnh khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi của năm 2024 khẳng định nỗ lực vượt bậc, ý chí kiên cường, quyết tâm sắt đá tiếp tục đẩy mạnh toàn diện sự nghiệp đổi mới của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. (Nguồn: VGP)

Động lực trong kỷ nguyên vươn mình

Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 10 khóa XIII vừa qua thống nhất khẳng định Việt Nam bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, với nhiều động lực và cơ hội mới. Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, Đại hội XIV của Đảng sẽ đánh dấu sự mở đầu kỷ nguyên vươn mình của Việt Nam, kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh, thịnh vượng, khi mà mọi người dân Việt Nam, trăm triệu người như một, dưới sự lãnh đạo của Đảng, tranh thủ tối đa thời cơ, thuận lợi, đẩy lùi nguy cơ, thách thức, đưa đất nước phát triển toàn diện, mạnh mẽ, bứt phá và cất cánh, với mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao, mọi người dân đều có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, được hỗ trợ phát triển, làm giàu…

Trên nền tảng những thành tựu to lớn của 40 năm Đổi mới, động lực hàng đầu để Việt Nam vững vàng bước vào kỷ nguyên mới là thúc đẩy những đổi mới về thể chế, trọng tâm là đổi mới công tác tổ chức, thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu năng, hiệu lực và hiệu quả cả hệ thống chính trị. Ngoài ra, động lực còn đến từ củng cố lòng tin, cải thiện vị thế và sự hấp dẫn của môi trường đầu tư, khai thác hiệu quả cơ hội đầu tư do bộ máy tinh gọn mang lại, từ đó làm tăng kết quả mở rộng đầu tư của doanh nghiệp trong nước, thu hút FDI và các nguồn lực tiềm năng.

Đặc biệt, động lực và cơ hội mới sẽ được mở ra và phát huy tỷ lệ thuận với làm rõ và phân định rõ địa vị pháp lý, trách nhiệm, phân cấp, phân quyền; kiên quyết cắt bỏ sự cồng kềnh, các tầng nấc, đầu mối và các khâu trung gian; vừa phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo và vai trò tự quản của địa phương, đơn vị, vừa khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo; tăng cường hoàn thiện thể chế, Chính phủ giữ vai trò kiến tạo và tăng cường kiểm tra, giám sát và cải cách tối đa thủ tục hành chính; tạo môi trường đầu tư cởi mở, thân thiện và phục vụ thuận lợi, an toàn, bình đẳng, giảm thiểu mọi chi phí cơ hội cho doanh nhân, doanh nghiệp phát triển và cống hiến; bảo vệ lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân…

Đồng thời, cơ hội cho đất nước trong kỷ nguyên vươn mình còn tới từ việc tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, chuẩn hóa chức danh và xác định vị trí việc làm; tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, đánh giá cán bộ theo hướng thực chất; coi trọng sử dụng người có năng lực; nâng cao chất lượng, tinh thần trách nhiệm và kỷ cương công vụ, khắc phục tình trạng né tránh, sợ trách nhiệm…

Với thành quả lớn lao của 40 năm Đổi mới, việc tiến hành cuộc cách mạng tinh gọn về tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị, tạo hứng khởi và niềm tin cho doanh nghiệp vừa là mục tiêu, nhiệm vụ, vừa là giải pháp tạo động lực và cơ hội thể chế quan trọng để Việt Nam vững bước trong kỷ nguyên vươn mình.

Đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá, đưa đất nước vững bước tiến vào Kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc

Đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá, đưa đất nước vững bước tiến vào Kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc

LTS: Nhân dịp đón Năm mới 2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có bài viết "Đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá, ...

Có bước đệm quan trọng, kinh tế Việt Nam vững vàng tiến vào kỷ nguyên mới

Có bước đệm quan trọng, kinh tế Việt Nam vững vàng tiến vào kỷ nguyên mới

Kết quả tăng trưởng kinh tế vững vàng năm 2024 là bước đệm quan trọng, vững chắc để Việt Nam tự tin cho những mục ...

Đại sứ Mai Phan Dũng: Tham gia WEF Davos 2025, Việt Nam nắm bắt, đón đầu để vươn mình phát triển đột phá trong kỷ nguyên thông minh

Đại sứ Mai Phan Dũng: Tham gia WEF Davos 2025, Việt Nam nắm bắt, đón đầu để vươn mình phát triển đột phá trong kỷ nguyên thông minh

Đại sứ, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Geneva (Thụy Sỹ) Mai Phan Dũng nêu bật thông điệp của Việt Nam khi Thủ ...

Kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình (kỳ I): Viết tiếp hành trình ghi dấu ấn với thế giới bằng công cuộc 'đổi mới lần thứ hai'

Kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình (kỳ I): Viết tiếp hành trình ghi dấu ấn với thế giới bằng công cuộc 'đổi mới lần thứ hai'

Hành trình ghi dấu ấn với thế giới của Việt Nam - có vẻ như - vẫn chưa kết thúc! Việt Nam có thể tiến ...

Kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình (kỳ II): Gom góp đủ 'tài sản' lớn, tự tin vươn mình

Kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình (kỳ II): Gom góp đủ 'tài sản' lớn, tự tin vươn mình

GS.TS. Andreas Stoffers tại Đại học Khoa học Ứng dụng Kinh tế và Quản lý (FOM) khẳng định, Việt Nam có thể tự tin tiến ...

Đọc thêm

SEA Games 33: Bùng nổ hiệu ứng kinh tế

SEA Games 33: Bùng nổ hiệu ứng kinh tế

SEA Games 33 không chỉ khuấy động bầu không khí thể thao khu vực mà còn mang lại giá trị kinh tế rất lớn cho nước chủ nhà Thái Lan.
Nhận định, dự đoán tỷ số Man City vs West Ham, 22h00 ngày 20/12 - Vòng 17 Ngoại hạng Anh

Nhận định, dự đoán tỷ số Man City vs West Ham, 22h00 ngày 20/12 - Vòng 17 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu, dự đoán tỷ số Man City vs West Ham tại vòng 17 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 22h00 ngày 20/12.
Cùng đến Mỹ đàm phán hòa bình nhưng Nga và Ukraine sẽ không 'chạm mặt'?

Cùng đến Mỹ đàm phán hòa bình nhưng Nga và Ukraine sẽ không 'chạm mặt'?

Một nguồn tin thạo tin tiết lộ Đặc phái viên Tổng thống Nga Kirill Dmitriev đang trên đường tới thành phố Miami (bang Florida, Mỹ)
Hàn Quốc mở rộng trợ cấp năng lượng trong mùa Đông, giảm bớt gánh nặng chi phí sưởi ấm cho người dân

Hàn Quốc mở rộng trợ cấp năng lượng trong mùa Đông, giảm bớt gánh nặng chi phí sưởi ấm cho người dân

Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung ngày 20/12 tuyên bố sẽ tăng đáng kể trợ cấp phiếu năng lượng để giảm bớt gánh nặng chi phí sưởi ấm cho ...
Thông điệp cuối năm của Tổng thống Vladimir Putin

Thông điệp cuối năm của Tổng thống Vladimir Putin

Tổng thống Vladimir Putin đã đưa ra hàng loạt phát biểu đáng chú ý về tình hình quân sự, kinh tế, quan hệ với phương Tây cũng như triển vọng ...
Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 21/12/2025, Lịch vạn niên ngày 21 tháng 12 năm 2025

Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 21/12/2025, Lịch vạn niên ngày 21 tháng 12 năm 2025

Lịch âm 21/12. Lịch âm hôm nay 21/12/2025? Âm lịch 21/12. Lịch vạn niên 21/12/2025. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Kazakhstan nỗ lực đa dạng hóa mạng lưới xuất khẩu dầu mỏ

Kazakhstan nỗ lực đa dạng hóa mạng lưới xuất khẩu dầu mỏ

Kazakhstan đa dạng hóa các tuyến xuất khẩu dầu mỏ trong bối cảnh thị trường năng lượng biến động mạnh và nhu cầu giảm phụ thuộc vào các tuyến truyền thống.
Giá vàng hôm nay 20/12/2025 neo ở đỉnh lịch sử, chốt lời nhiều hơn trú ẩn, sức bền đáng chú ý của kim loại quý trong năm 2026

Giá vàng hôm nay 20/12/2025 neo ở đỉnh lịch sử, chốt lời nhiều hơn trú ẩn, sức bền đáng chú ý của kim loại quý trong năm 2026

Giá vàng hôm nay 20/12/2025 'quay xe' sau kỷ lục, dòng tiền trú ẩn tạm lắng, sức bền đáng chú ý của giá vàng...
Indonesia muốn thu hút thêm khách quốc tế trong năm 2025-2026 nhờ chiến lược này

Indonesia muốn thu hút thêm khách quốc tế trong năm 2025-2026 nhờ chiến lược này

Indonesia tập trung vào 15 thị trường du lịch năm 2025-2026 nhằm thúc đẩy tăng trưởng lượng khách quốc tế, nâng cao mức chi tiêu và kéo dài thời gian lưu trú.
Anh đưa 24 thực thể Nga vào danh sách trừng phạt, Moscow chỉ trích đây là 'hành động thù địch'

Anh đưa 24 thực thể Nga vào danh sách trừng phạt, Moscow chỉ trích đây là 'hành động thù địch'

Ngày 18/12, Anh vừa thông báo đưa 24 cá nhân và thực thể Nga vào danh sách trừng phạt nhằm gia tăng sức ép kinh tế lên Moscow.
TikTok ký thỏa thuận bán tới 80% cổ phần cho các công ty Mỹ

TikTok ký thỏa thuận bán tới 80% cổ phần cho các công ty Mỹ

Ngày 18/12, TikTok đã ký thỏa thuận bán đơn vị hoạt động tại Mỹ cho một liên doanh do các nhà đầu tư nước này kiểm soát.
Thỏa thuận thương mại EU-Mercosur: Hài hoà sự khác biệt

Thỏa thuận thương mại EU-Mercosur: Hài hoà sự khác biệt

Liên minh châu Âu (EU) cần tìm ra một hướng đi hài hoà cho tất cả trong việc ký kết thoả thuận thương mại với khối Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur).
Việt Nam tỏa sáng tại Giải thưởng Bất động sản châu Á PropertyGuru 2025

Việt Nam tỏa sáng tại Giải thưởng Bất động sản châu Á PropertyGuru 2025

Tại đêm Chung kết Giải thưởng Bất động sản châu Á PropertyGuru lần thứ 20, các chủ đầu tư đến từ Việt Nam đã xuất sắc giành 14 danh hiệu 'Best in Asia'.
Giá nhà cao tạo áp lực, người trẻ chuyển hướng chiến lược

Giá nhà cao tạo áp lực, người trẻ chuyển hướng chiến lược

Giá bất động sản duy trì ở mức cao đang tạo ra sức ép lớn lên khả năng sở hữu nhà của người trẻ.
Thị trường bất động sản năm 2025 mang gam màu sáng

Thị trường bất động sản năm 2025 mang gam màu sáng

Tại VRES 2025 ngày 9/12, chuyên gia nhận định nếu năm 2022 thị trường chao đảo vì lãi suất tăng thì 2025 lại cho thấy gam màu tươi sáng hơn.
Vietnam Land chính thức trở thành đối tác phân phối chiến lược của Charmora City

Vietnam Land chính thức trở thành đối tác phân phối chiến lược của Charmora City

Ngày 10/11, Công ty CP DV Môi Giới Vietnam Land và Naman Realty đã chính thức ký kết trở thành đối tác phân phối dự án Charmora City.
Động lực tăng trưởng của vùng đô thị vệ tinh phía Đông TP. Hồ Chí Minh

Động lực tăng trưởng của vùng đô thị vệ tinh phía Đông TP. Hồ Chí Minh

Thị trường bất động sản giáp ranh phía Đông TP. Hồ Chí Minh đang bước vào giai đoạn chuyển động rõ nét.
Tại sao Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ là đòn bẩy đưa Vinhomes Green Paradise trở thành 'đảo tỷ phú'?

Tại sao Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ là đòn bẩy đưa Vinhomes Green Paradise trở thành 'đảo tỷ phú'?

Thị trường bất động sản biển tại TP.HCM đã có sự chuyển dịch mạnh mẽ. Mọi bàn luận đều xoay quanh Cần Giờ - địa phương đang được định hướng trở thành đô thị biển ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/12: Đồng USD tiếp tục tăng sau báo cáo lạm phát của Mỹ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/12: Đồng USD tiếp tục tăng sau báo cáo lạm phát của Mỹ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/12 ghi nhận đà tăng mạnh so với ngày hôm qua.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/12: Đồng USD tăng trở lại sau chuỗi ngày suy giảm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/12: Đồng USD tăng trở lại sau chuỗi ngày suy giảm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/12 ghi nhận đà tăng trở lại sau chuỗi ngày suy giảm.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 17/12: USD tiếp tục giảm sau khi Mỹ công bố số liệu việc làm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 17/12: USD tiếp tục giảm sau khi Mỹ công bố số liệu việc làm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 17/12 ghi nhận đà giảm so với ngày hôm qua.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 16/12: USD giảm nhẹ khi số liệu kinh tế Mỹ sắp được công bố

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 16/12: USD giảm nhẹ khi số liệu kinh tế Mỹ sắp được công bố

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 16/12 ghi nhận đà giảm nhẹ trong bối cảnh các số liệu kinh tế Mỹ sắp được công bố.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/12: Đồng USD tiếp đà giảm, giới đầu tư thận trọng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/12: Đồng USD tiếp đà giảm, giới đầu tư thận trọng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/12 tiếp tục chịu sức ép giảm giá do tâm lý thận trọng của giới đầu tư trước các chính sách của Fed.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 12/12: Đồng USD tiếp nối đà giảm sâu

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 12/12: Đồng USD tiếp nối đà giảm sâu

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 12/12 tiếp tục đà giảm sâu so với ngày hôm qua 11/12.
Phiên bản di động