 |
| Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Lê Hữu Phúc tặng bức ảnh Khu di tích đôi bờ Hiền Lương-Bến Hải cho ông Rodrigo Manmerca Diaz. (Ảnh: TTXVN) |
Tham dự Lễ kỷ niệm về phía Việt Nam có các đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính tri, Phó Thủ tướng Chính phủ; Trịnh Đình Dũng, Bộ trưởng Bộ xây dựng, đồng Chủ tịch Ủy ban liên chính phủ Việt Nam-Cuba. Về phía Cuba có đồng chí Rodrigo Manmerca Diaz, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Bộ trưởng Ngoại thương và Đầu tư nước ngoài, đồng Chủ tịch Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Cuba...
Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh: Cách đây 40 năm, vào tháng 9/1973, đoàn đại biểu Đảng, Nhà nước và Chính phủ Cuba do đồng chí Fidel Castro, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hòa Cuba dẫn đầu đã có chuyến thăm lịch sử đến Việt Nam. Đây là chuyến thăm đầu tiên của đồng chí Fidel đến Việt Nam đồng thời là một trong những chuyến thăm đầu tiên của Lãnh đạo cấp cao nước ngoài đến Việt Nam sau khi ký kết Hiệp định Paris tháng 1/1973. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh nhân dân miền Bắc ra sức khắc phục hậu quả chiến tranh, phát triển sản xuất đồng thời nhân dân miền Nam đang đấu tranh quyết liệt đòi thi hành Hiệp định Paris, đẩy lùi các cuộc tấn công lấn chiếm của Mỹ-Ngụy, củng cố thế đứng của cách mạng tại các vùng giải phóng cũng như các vùng tạm chiếm, đang ở thế “cài răng lược”.
Với mong muốn cháy bỏng được trực tiếp chứng kiến chiến trường, thăm hỏi và động viên đồng bào, chiến sỹ miền Nam, đồng chí Fidel đã kiên quyết đề nghị được tới thăm Vùng Giải phóng của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Việc tổ chức chuyến thăm này là rất khó khăn trong bối cảnh chiến sự vẫn diễn ra quyết liệt, công tác bảo đảm an ninh cho Đoàn là thách thức to lớn. Sau rất nhiều công việc chuẩn bị kỹ lưỡng, bí mật, khẩn trương của Trung ương và các địa phương, sáng 14/9, đồng chí Fidel đã đáp chuyến bay quân sự từ Hà Nội tới Đồng Hới, Quảng Bình. Từ Đồng Hới, đồng chí đã đến thăm mảnh đất Vĩnh Linh, nghe Tỉnh ủy và Quân khu Quảng Trị báo cáo tình hình chiến sự. Ngày 15/6, đồng chí đến thăm Đồi 241, Đồi Ái Tử, Dốc Miếu, Cam Lộ, nơi chiến trường ác liệt như còn vương khói súng. Đồng chí đã có cuộc hội đàm và ra Thông cáo chung với Lãnh đạo Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, dự mít tinh với đồng bào và chiến sỹ Quảng Trị.
Chuyến thăm của đồng chí Fidel Castro đã đem đến cho nhân dân Việt Nam tình đoàn kết, sự ủng hộ quý báu của đất nước và nhân dân Cuba, những người bạn tuy cách xa nửa vòng trái đất nhưng gần gũi như anh em trong nhà. Sự có mặt bất chấp hiểm nguy, gian khổ của Tổng Tư lệnh Fidel trên đất lửa Quảng Bình, Quảng Trị, là sự cổ vũ, động viên to lớn đối với cuộc đấu tranh của đồng bào, chiến sỹ miền Nam cũng như cả nước. Chuyến thăm cũng tiếp nối những hành động hỗ trợ đầy ý nghĩa của Cuba dành cho Việt Nam trong thời kỳ này: Viện trợ đường cho nhân dân Việt Nam, cung cấp thiết bị và cử chuyên gia giúp Việt Nam xây dựng đường mòn Hồ Chí Minh, xây dựng nhiều công trình kinh tế-xã hội giúp Việt Nam khắc phục hậu quả của chiến tranh mà cho đến nay vẫn còn đang được sử dụng như : Khách sạn Thắng Lợi-Hà Nội, Bệnh viện Đồng Hới-Quảng Bình…
Câu nói bất hủ của đồng chí Fidel: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình” và hình ảnh Fidel hai tay phất cao lá cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng trên nóc chiếc xe tăng trên đồi 241 đã đi vào lịch sử như một biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, một biểu tượng của tình đoàn kết Việt Nam-Cuba trong sáng, một biểu tượng của phong trào quốc tế đoàn kết và ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam.
Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng: Kỷ niệm chuyến thăm lịch sử này trước hết để tôn vinh mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị truyền thống và hợp tác toàn diện Việt Nam-Cuba. Trong thời kỳ khó khăn nhất của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam, Cuba đã luôn đi đầu trong phong trào quốc tế ủng hộ nhân dân Việt Nam. Cho đến nay, quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác đó vẫn không hề thay đổi. Đồng chí Fidel từng nói: “Quan hệ Việt Nam-Cuba là một mối quan hệ đặc biệt, không có tiền lệ, là hình mẫu của quan hệ quốc tế”. Đây là mối quan hệ bắt nguồn từ sự tương đồng, gần gũi về hoàn cảnh lịch sử và mục tiêu cách mạng của hai dân tộc, được các vị lãnh tụ Hồ Chí Minh và Fidel Castro đặt nền móng, được nhiều thế hệ lãnh đạo, cán bộ và nhân dân hai nước không ngừng vun đắp. Mối quan hệ đó được thử thách qua những giai đoạn khó khăn nhất của cách mạng mỗi nước, cũng như qua những bước thăng trầm của lịch sử mỗi nước và lịch sử thế giới. Mối quan hệ đó ngày nay tiếp tục được củng cố và phát triển trong bối cảnh Việt Nam và Cuba đều đang trên con đường xây dựng Chủ nghĩa xã hội, trên cơ sở điều kiện đặc thù của mỗi nước. Mối quan hệ đó đang được thể hiện sinh động hàng ngày thông qua việc trao đổi đoàn cấp cao, sự chia sẻ quan điểm và kinh nghiệm xây dựng, phát triển đất nước, hoạt động của Ủy ban hợp tác liên Chính phủ, các chương trình hợp tác quan trọng về kinh tế, thương mại, nông nghiệp, sinh học-dược phẩm, an ninh, quốc phòng...
Phó Thủ tướng nêu rõ: Việc ôn lại chuyến thăm này cũng để bày tỏ sự tri ân đối với Lãnh tụ Fidel Castro, người bạn và người đồng chí thân thiết đã luôn dành cho Việt Nam sự quan tâm và sự ủng hộ chí tình. Việt Nam bày tỏ sự tri ân đối với nhân dân Cuba và rộng hơn là bạn bè quốc tế, các lực lượng tiến bộ, yêu chuộng hòa bình, tự do và công lý trên thế giới, đã ủng hộ Việt Nam trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây, cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Sự chia sẻ, ủng hộ và giúp đỡ của bạn bè quốc tế luôn là yếu tố quan trọng đóng góp vào mỗi thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong chiến tranh cũng như trong thời bình. Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn ghi nhớ những nghĩa cử cao đẹp đó. Điều có ý nghĩa nhất mà chúng ta có thể làm để không phụ lòng bạn bè quốc tế đã ủng hộ chúng ta, đó là luôn nỗ lực hết sức mình trong chiến đấu, lao động và học tập để xây dựng “một đất nước Việt Nam ngàn lần tươi đẹp hơn” như ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Ôn lại chuyến thăm lịch sử này cũng để khẳng định chính sách nhất quán của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam coi trọng quan hệ với Cuba cũng như các nước bạn bè truyền thống, coi đó là một bộ phận quan trọng trong đường lối đối ngoại rộng mở, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế hiện nay. Trong quan hệ với Cuba cũng như các nước bạn bè truyền thống, Việt Nam không ngừng củng cố quan hệ chính trị tốt đẹp, đồng thời thúc đẩy phát triển thực chất và đi vào chiều sâu các mối quan hệ kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học - công nghệ… đem lại hiệu quả thiết thực cho công cuộc phát triển của mỗi nước. Trong bối cảnh tình hình quốc tế đang biến đổi phức tạp và hết sức nhanh chóng hiện nay, Việt Nam hơn lúc nào hết luôn kề vai sát cánh với các nước bạn bè, các lực lượng tiến bộ, yêu chuộng hòa bình và công lý trên thế giới trong cuộc đấu tranh của nhân loại bảo vệ nền độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các dân tộc dù lớn hay nhỏ, phấn đấu cho một trật tự chính trị và kinh tế quốc tế ngày càng công bằng hơn.
Phát biểu tại lễ míttinh, đồng chí Rodrigo Manmerca Diaz, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Bộ trưởng Ngoại giao Cuba nhấn mạnh: "Trong suốt 50 năm qua, dân tộc Cuba đã có vinh dự được thể hiện tình đoàn kết vô điều kiện của mình đối với sự nghiệp cách mạng và giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam. Niềm tin đó được kết tinh trong bức ảnh huyền thoại của Tổng Tư lệnh Fidel Castro giương cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam khi tới thăm vùng giải phóng Quảng Trị tháng 9 năm 1973.
40 năm sau chuyến thăm lịch sử của mình, Tổng Tư lệnh Fidel Castro đã hồi tưởng lại những cảm xúc của mình về cuộc gặp gỡ không thể nào quên với nhân dân Việt Nam anh hùng qua bài suy ngẫm viết ngày 10/9 vừa qua. Bài viết cùng với một số bức ảnh cá nhân của đồng chí hồi đó chúng tôi đã rất vinh dự được trao cho Lãnh đạo Việt Nam khi tới Hà Nội. Tôi hy vọng rằng mọi người đều có cơ hội được đọc những suy ngẫm thấm đượm dòng lịch sử kết nối hai dân tộc Việt Nam và Cuba đó của Fidel".
Tổng Tư lệnh Fidel Castro và các lãnh đạo khác của Cách mạng Cuba luôn nhận thức được tầm quan trọng của cuộc đấu tranh bảo vệ độc lập và thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam đối với các dân tộc trên thế giới. Trong bài diễn văn ngày 26 tháng 7 năm 1965 đồng chí Fidel đã nói: “Chính dân tộc đã hứng chịu bom đạn của vô vàn máy bay, dân tộc anh dũng đó đang chiến đấu và hy sinh không chỉ vì họ mà vì chính chúng ta nữa...”.
Đồng chí Rodrigo Manmerca Diaz cũng nhắc đến những kỷ niệm không thể nào quên: "Rất đáng nhớ rằng trong chuyến thăm năm 1973 của mình và với mục đích đóng góp một cách khiêm tốn vào cuộc đấu tranh của nhân dân miền Nam Việt Nam, đồng chí Fidel và các lãnh đạo Việt Nam đã nhất trí để Cuba tặng một số máy móc thiết bị để xây dựng một đoạn của con đường Hồ Chí Minh. Kết thúc chuyến thăm lịch sử năm 1973 đó, Tổng Tư lệnh Fidel Castro khẳng định rằng đã trở về Cuba với lòng khâm phục dân tộc Việt Nam lớn hơn trước khi đặt chân đến mảnh đất anh hùng này. Chúng tôi cũng không sợ mình nhầm lẫn khẳng định như vậy vì tất cả những người Cuba đã sang Việt Nam khi về nước đều mang theo mình một tình cảm ngưỡng mộ lớn hơn về chủ nghĩa anh hùng trong đấu tranh giải phóng chống đế quốc xâm lược trước đây và nhịp độ phát triển năng động ngày nay đang ngày càng đáp ứng được nhu cầu của nhân dân Việt Nam, một quá trình khắc đậm bởi sự sáng suốt và lạc quan".
Đồng chí Rodrigo Manmerca Diaz cũng khẳng định: "Trong suốt 53 năm qua có vô số những trải nghiệm và tấm gương về mối quan hệ anh em gắn bó giữa Cuba và Việt Nam. Các mối quan hệ của chúng ta vững vàng trước thử thách của thời gian và những biến động của tình hình quốc tế. Cuba và Việt Nam đã luôn giúp đỡ và ủng hộ nhau, cùng nhau chúng ta đã đối mặt khó khăn và vượt qua thử thách, cùng chia sẻ và tận hưởng những thành công và niềm vui".
Kết thúc bài phát biểu, đồng chí Rodrigo Manmerca Diaz một lần nữa tin tưởng mối quan hệ đoàn kết và hợp tác giữa Đảng, Chính phủ và nhân dân hai nước sẽ được củng cố và phát triển trên cơ sở thông hiểu tốt đẹp, trong đó có việc trao đổi đoàn thường xuyên và hiệu quả ở các cấp. "Tình cảm anh em vốn có giữa hai quốc gia nằm ở hai châu lục khác nhau, có ngôn ngữ khác nhau, phong tục tập quán và truyền thống đa dạng không phải là một sự ngẫu nhiên, mà là kết quả của sự trùng hợp về chất mang đậm tính nhân văn của sự nghiệp cách mạng mỗi nước, trong sự thể hiện trung thành đối với cam kết chung xây dựng chủ nghĩa xã hội, nỗ lực vì công bằng xã hội và sự thịnh vượng cho các dân tộc, trong bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ và trong cuộc đấu tranh vì hòa bình và sự phát triển bền vững," đồng chí nói.
Ngay sau nghi lễ, các đại biểu đã xem lại thông điệp của lãnh tụ Fidel Castro qua bộ phim tư liệu ghi lại những ngày lãnh tụ Fidel tới thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam năm 1973. Đồng thời, nhân dân Quảng Trị đã trao tặng lãnh tụ Fidel bức ảnh Quảng Trị 40 năm về trước và Quảng Trị ngày nay.
Trước đó, đoàn lãnh đạo cấp cao Việt Nam và Cuba đã đến thăm Vĩ tuyến 17 - cầu Hiền Lương và sông Bến Hải./.
