Luật Sở hữu trí tuệ: Tránh để sáng chế sau khi hoàn thành nghiên cứu lại 'cất kho'

Sáng 5/11, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) thuộc tổ 9 (gồm đoàn ĐBQH các tỉnh Hưng Yên, Hải Phòng) cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.

Hôm nay (5/11), Quốc hội thảo luận về Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) Dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng: Đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp phát triển, có thu nhập cao Đồng chí Đỗ Văn Chiến giữ chức Phó Bí thư thường trực Đảng ủy Quốc hội

Luật Sở hữu trí tuệ: Nhiều sáng chế sau khi hoàn thành nghiên cứu lại cất kho

Các ĐBQH thuộc tổ 9 cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ. (Ảnh: Quang Khánh)

Thảo luận tại tổ, các ĐBQH cơ bản tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một điều của Luật Sở hữu trí tuệ.

Khoản 4 Điều 1 dự thảo Luật (bổ sung điều 8a vào sau Điều 8 của Luật Sở hữu trí tuệ) quy định cho phép chủ sở hữu tự xác định giá trị và lập danh mục quản trị riêng đối với các quyền sở hữu trí tuệ chưa đáp ứng được điều kiện ghi nhận giá trị tài sản trong sổ kế toán.

Rà soát, thống nhất chỉ quy định về giá trị quyền sở hữu trí tuệ

Theo các ĐBQH, cần giao cho một bộ chuyên ngành xây dựng chuẩn định giá tài sản trí tuệ theo các thông lệ quốc tế và thành lập Trung tâm định giá tài sản trí tuệ quốc gia.

ĐBQH Nguyễn Văn An (đoàn Hưng Yên) nhận thấy, dự thảo Luật chưa làm rõ, chưa dẫn chứng các quy định pháp luật nào liên quan điều kiện để ghi nhận giá trị tài sản trong sổ kế toán. Theo đại biểu, nếu không có một cách hiểu thống nhất thì sẽ dẫn đến tình trạng áp dụng pháp luật khác nhau trong thực tiễn thế, làm ảnh hưởng đến các giao dịch thương mại, góp vốn, huy động vốn.

More from WVR
Hôm nay (5/11), Quốc hội thảo luận về Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi)

Do đó, đại biểu Nguyễn Văn An đề nghị, cần làm rõ về quy định, hướng dẫn đối với điều kiện để ghi nhận giá trị tài sản trong sổ kế toán. Bên cạnh đó, làm rõ việc cho phép tự xác định giá trị góp vốn, huy động vốn có chứa đựng rủi ro về tính minh bạch, khách quan hay không; có thể dẫn tới tình trạng lệch luật hay thổi phồng giá trị tài sản, gây thiệt hại cho cổ đông, nhà đầu tư hay không?

Cũng quan tâm đến thương mại hóa tài sản trí tuệ, ĐBQH Nguyễn Ngọc Sơn (đoàn Hải Phòng) đề nghị rà soát, thống nhất chỉ quy định về giá trị quyền sở hữu trí tuệ tại dự thảo Luật; còn quy trình định giá và thương mại hóa nên xác định ở các luật khác, đặc biệt là Luật Chuyển giao công nghệ được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp này.

Ngoài ra, nếu cho phép chủ sở hữu tự đánh giá mà không có hướng dẫn hoặc giám sát hoặc không có quy định cụ thể ở dự án Luật này thì rất khó để Chính phủ hướng dẫn nguyên tắc định giá một cách khách quan. Bởi, thực trạng hiện nay cho thấy, tài sản trí tuệ rất khó định giá để góp vốn.

Do đó, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo cần quy định rõ chủ thể được quyền định giá có bắt buộc phải thông qua các tổ chức định giá hay không; tiêu chí xác định định giá trị là gì và phân loại theo loại hình sở hữu trí tuệ ra sao?

Nội dung này cần giao cho một bộ chuyên ngành xây dựng chuẩn định giá theo các thông lệ quốc tế và thành lập Trung tâm định giá tài sản trí tuệ quốc gia. Nếu thành lập được trung tâm này và có những chức năng định giá độc lập, phát triển hệ thống sàn giao dịch tài sản trí tuệ một cách minh bạch thì sẽ là cơ sở quan trọng cho việc thương mại hóa tài sản trí tuệ.

Các trường, viện nghiên cứu đang thiếu tổ chức trung gian để chuyển giao công nghệ.

Về quy định liên quan thiết chế và nhân lực hỗ trợ thương mại hóa sở hữu trí tuệ tại các trường, viện nghiên cứu, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn cho rằng, hiện nay các trường, viện nghiên cứu đang thiếu tổ chức trung gian để chuyển giao công nghệ.

Nhiều sáng chế sau khi hoàn thành nghiên cứu lại “cất kho” và gần như không được mang ra để chuyển giao kết quả nghiên cứu. Đó chính là một điểm nghẽn trong phát triển hiện nay.

Do vậy, ĐBQH Nguyễn Ngọc Sơn đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ vai trò pháp lý và trách nhiệm của trung tâm chuyển giao công nghệ tại các viện, trường; cơ chế chia sẻ lợi ích hợp lý giữa nhà khoa học, giữa tổ chức, giữa các nhà đầu tư như thế nào.

"Bên cạnh đó, xem xét bổ sung quy định giao tổ chức khoa học công nghệ công lập có trách nhiệm thành lập và duy trì một bộ phận chuyển giao công nghệ hoặc quy định về mức phân chia lợi ích tối thiểu cho các nhà khoa học khi chuyển giao tài sản trí tuệ để bảo đảm tính khả thi", ĐBQH Nguyễn Ngọc Sơn nói.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung điểm d khoản 1 Điều 205 của Luật Sở hữu trí tuệ theo hướng quy định mức bồi thường thiệt hại vật chất do Tòa án ấn định là không vượt quá 1 tỷ đồng.

Tán thành ý kiến thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp là không nên quy định mức trần cụ thể trong luật, ĐBQH Nguyễn Văn An cho rằng, việc quy định mức trần là 1 tỷ đồng có thể quá thấp đối với một số trường hợp trong thực tiễn, ví dụ như xâm phạm về sở hữu trí tuệ ở quy mô lớn.

Ông nêu rõ: “Cơ quan soạn thảo cân nhắc, xem xét kỹ lưỡng về mức trần bồi thường thiệt hại vật chất để bảo đảm tính ổn định của luật cũng như tính khả thi trong thực tiễn”.