Luồng gió mới thổi qua nền chính trị Nhật Bản

Cuộc đua vào chức Chủ tịch Đảng Dân chủ tự do (LDP) cầm quyền đã kết thúc với thắng lợi của ông Ishiba Shigeru, nguyên Tổng thư ký đảng. Như vậy, chính trị gia 67 tuổi đã giành chiến thắng với lần thử sức thứ 5 và gần như chắc chắn sẽ trở thành Thủ tướng mới của Nhật Bản vào đầu tuần sau.

Ông Ishiba Shigeru phát biểu tại họp báo tại thủ đô Tokyo, Nhật Bản ngày 17/9. (Nguồn: Getty Images)

Ông Ishiba Shigeru phát biểu tại họp báo tại thủ đô Tokyo, Nhật Bản ngày 27/9. (Nguồn: Getty Images)

Cuộc đua diễn ra trong bối cảnh bê bối về sử dụng quỹ chính trị đã làm rúng động chính đảng đã cầm quyền Nhật Bản hầu như liên tục từ năm 1955, khiến hầu hết các phe phái lớn trong đảng buộc phải giải tán, một số nghị sĩ bị khai trừ khỏi đảng và Thủ tướng Kishida Fumio tuyên bố không tiếp tục ra tranh cử Chủ tịch đảng.

Cuộc tranh cử lần này có tới 9 ứng cử viên, nhiều nhất từ trước tới nay. Khác với cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay, khi Phó Tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump nhiều khả năng chỉ có một cuộc tranh luận công khai, nhiều cuộc tranh luận giữa các ứng viên Chủ tịch LDP được tổ chức trong thời gian ngắn, ở cả Tokyo và địa phương.

Điều này được coi là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự “thất thế” của ông Koizumi Shinjiro, ứng viên dẫn đầu trong một thời gian dài. Nhiều người ủng hộ LDP đánh giá, sự thể hiện trong các cuộc tranh luận cho thấy ông Koizumi, con trai cựu Thủ tướng Koizumi Junichiro, trứng cử nghị sĩ Quốc hội năm 28 tuổi và đang tham vọng trở thành Thủ tướng Nhật Bản trẻ nhất trong lịch sử ở độ tuổi 43, còn chưa đủ độ “chín” cho cương vị khó khăn này.

"Tôi sẽ tin tưởng vào người dân, nói lên sự thật bằng sự can đảm và thành thật. Tôi sẽ làm hết sức mình để biến đất nước thành một nơi an toàn, nơi mọi người có thể sống với nụ cười trên gương mặt một lần nữa". (Ông Ishiba Shigeru phát biểu ăn mừng sau cuộc bỏ phiếu, ngày 27/9)

Việc không còn tồn tại các phe phái đã tạo ra một bầu không khí đặc biệt, mới mẻ, thậm chí lạ lẫm. Điều này có thể phần nào dẫn đến việc xuất hiện rất nhiều ứng viên, khi không còn sự “điều phối” chính thức của lãnh đạo các phái. Điều đó cũng góp phần biến đây thành cuộc đua được coi là khó dự đoán nhất trong nhiều năm khi đến tận 1 ngày trước bầu cử, các hãng thông tấn của Nhật Bản không ai dám đưa ra dự đoán ứng cử viên nào là người chiến thắng cuối cùng, mà chỉ thể có thể khẳng định sẽ phải tổ chức vòng bỏ phiếu thứ 2.

Tuy nhiên, còn quá sớm để nói rằng ảnh hưởng của các phe phái và các “trưởng lão” không còn. Người ta cho rằng 10 phút để 2 ứng viên phát biểu trước khi bước vào vòng 2 đã tác động lớn đến kết quả chung cuộc, không chỉ vì sức lay động của những bài diễn thuyết, mà vì trong thời gian đó, đã có các tin nhắn “gửi gắm” của các “trưởng lão” tới các nghị sĩ Quốc hội. Một số ý kiến cho rằng, sự ủng hộ của Thủ tướng Kishida và các nghị sĩ chịu ảnh hưởng của ông có ý nghĩa quyết định để ông Ishiba giành được 189 phiếu nghị sĩ ở vòng 2, qua đó lật ngược thế cờ trước bà Takaichi Sanae, người có số phiếu cao nhất ở vòng 1.

Chiếc ghế Chủ tịch LDP đã có chủ nhân mới. Dự kiến Quốc hội Nhật Bản sẽ họp bất thường vào ngày 1/10 để bầu ông Ishiba Shigeru làm Thủ tướng mới, với kỳ vọng về những luồng sinh khí mới, năng lượng mới cho nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới.