‘Mở’ dạy thêm vì người học

Dũng Quỳnh
Học thêm, nếu được thực hiện đúng cách, có thể khuyến khích tư duy phản biện, sáng tạo và hợp tác của học sinh.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn
Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại Quốc hội sáng 20/11. (Nguồn: Quốc hội)

Sáng 20/11, Quốc hội thảo luận về Luật Nhà giáo, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu quan tâm. Đối với vấn đề dạy thêm được một số đại biểu nêu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, chủ trương Bộ không cấm dạy thêm nhưng cấm những hành vi vi phạm đạo đức của nhà giáo, vi phạm những quy tắc chuyên môn, trong đó có việc “giáo viên ép buộc học sinh học thêm”.

Trước đó, đại diện Bộ GD&ĐT từng khẳng định dạy thêm, học thêm là nhu cầu thực tế của cả giáo viên, học sinh. Việc này không cần phải cấm hay đáng chê trách. Báo Thế giới và Việt Nam trích góc nhìn của hai chuyên gia giáo dục về câu chuyện dạy thêm, học thêm vì nhu cầu chính đáng của người học.

PGS. TS. Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (ĐHQGHN)

Áp dụng công nghệ quản lý

PGS. TS. Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (ĐHQGHN).
PGS. TS. Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (ĐHQGHN).

Theo Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO), dạy thêm, học thêm giống như “cái bóng” của dạy chính khóa. Tức là, dạy thêm, học thêm không bao giờ tự mất đi, mà tồn tại song hành cũng như luôn bị chi phối bởi chương trình giáo dục chính khóa. Do đó, việc sửa đổi Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT, ngày 16/5/2012 về dạy thêm, học thêm cần bám sát hoạt động này hiện nay và dựa vào những quy định mới trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Những năm trước, khi quy định dạy thêm được cho là không chính thống, thậm chí bị cấm, thì ở dự thảo lần này, việc tổ chức dạy thêm, học thêm thông thoáng hơn, không “bó” như Thông tư 17, thậm chí còn bỏ hẳn một điều cấm dạy thêm, học thêm. Như vậy, giáo viên và học sinh yên tâm được dạy thêm, học thêm ở ngay trường.

Tôi ủng hộ việc học sinh cần học thêm và giáo viên có quyền dạy thêm trong bối cảnh giáo dục hiện đại. Với nền kinh tế tri thức và yêu cầu về học tập suốt đời, chương trình giáo dục phổ thông hiện tại không thể đáp ứng hoàn toàn nhu cầu cá nhân hóa học tập của từng học sinh.

Học sinh có năng lực hoặc những định hướng nghề nghiệp đặc biệt cần được học thêm để phát triển tối đa tiềm năng của mình.

Bên cạnh đó, việc giáo viên dạy thêm là một cách chính đáng để họ tăng thu nhập và sử dụng kỹ năng chuyên môn, thay vì phải tham gia các ngành nghề khác để mưu sinh. Vì thế, Dự thảo luật “mở” việc dạy thêm của giáo viên là hợp lý, vì xuất phát từ nhu cầu chính đáng của người học. Dạy thêm ở đây được hiểu là giáo viên sử dụng những năng lực, kỹ năng chuyên môn sâu đã qua đào tạo để tạo ra giá trị mới và tăng thêm thu nhập một cách chính đáng. Bởi thực tế, có một phần không nhỏ giáo viên hiện nay vì mưu sinh nên sáng lên lớp, tối lên sóng livestream bán hàng online... Những điều này khiến họ thiếu đầu tư cho nghề, không tận tâm tận lực với nghề.

Tuy nhiên, học thêm cần được tổ chức một cách hợp lý, tránh áp lực để không làm suy giảm sự sáng tạo của học sinh. Việc học thêm nếu được thực hiện đúng cách có thể khuyến khích tư duy phản biện, sáng tạo và hợp tác thông qua các phương pháp dạy học thực tế và trải nghiệm. Theo tôi, muốn việc dạy thêm, học thêm chất lượng phải đảm bảo rằng người dạy không lơ là chương trình chính khóa. Cần bảo vệ học sinh khỏi sự quá tải và phân biệt đối xử trong lớp học chính khóa. Các biện pháp quản lý cần đảm bảo sự minh bạch, công khai, tự nguyện trong việc dạy thêm, học thêm.

Chúng ta cần nghĩ đến một cơ chế quản lý việc học thêm và dạy thêm trên nền tảng trực tuyến thống nhất toàn quốc và theo từng địa phương. Bất cứ một chương trình dạy thêm nào đều phải được đăng ký trên hệ thống này, trong đó nêu rõ đề cương chi tiết học phần, các chuẩn đầu ra để đảm bảo không trùng với chương trình chính khóa.

Những hệ thống như vậy có thể phân tích dữ liệu học tập của học sinh, đưa ra đề xuất phù hợp về thời gian, nội dung học thêm để không quá tải và theo thiên hướng nghề nghiệp cũng như tiềm năng của từng cá nhân. Hệ thống có thể giúp đánh giá chất lượng dạy của giáo viên trong từng lĩnh vực cụ thể, cung cấp phản hồi để họ cải tiến chất lượng giảng dạy. Qua đó, có thể chia sẻ dữ liệu với cơ quan quản lý để đảm bảo tính minh bạch về nội dung, thời gian dạy thêm.

PGS.TS Chu Cẩm Thơ, Trưởng Ban Nghiên cứu đánh giá giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam

Tránh tràn lan

PGS.TS Chu Cẩm Thơ, Trưởng Ban Nghiên cứu đánh giá giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam.
PGS.TS Chu Cẩm Thơ, Trưởng Ban Nghiên cứu đánh giá giáo dục, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam.

Từ trước đến nay, việc dạy thêm, học thêm là nhu cầu chính đáng của giáo viên và học sinh. Ở phổ thông, bất cứ chương trình giáo dục nào cũng không thể đáp ứng hết các nhu cầu của học sinh, đặc biệt trong bối cảnh ngày nay.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc dạy thêm, học thêm tràn lan như hiện nay. Tuy nhiên, ở góc độ nghiên cứu, một phần đến từ điều kiện dạy học trong các nhà trường hiện chưa được đáp ứng đầy đủ. Ngoài ra, sự kỳ vọng quá mức dẫn đến việc “đua học” cũng là tâm lý của rất nhiều phụ huynh.

Dự thảo thông tư đang được Bộ GD&ĐT xây dựng chưa thể hiện rõ làm sao bảo đảm chương trình của việc học thêm không bị chồng chéo, hay nội dung kiến thức không xuất hiện ở cả học trong và ngoài trường. Những ranh giới như thế rất khó xác định, đặc biệt nếu nội dung học thêm, dạy thêm chỉ tập trung vào những kiến thức để rèn luyện thêm nhận thức và kỹ năng cho các em trong phạm vi của các môn học. Với các chương trình dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường, bên nào sẽ đứng ra để phê duyệt, thẩm định năng lực giáo viên, tổ chức bảo đảm được việc bổ trợ đúng mục đích khi tham gia học thêm. Bên cạnh đó, cũng khó quản lý được sự chính trực và đạo đức của giáo viên dạy thêm trong khi đây là những yếu tố để đảm bảo tách biệt kiến thức nào đưa vào dạy thêm và không dạy thêm.

Tôi mong các chủ thể tham gia chính vào vấn đề này là giáo viên và học sinh cần giữ được sự cân bằng cho chính mình, đó là cân bằng học tập cho học sinh và cân bằng lao động cho giáo viên. Như vậy, mới tránh được sự tràn lan trong dạy học thêm, giữ được sức khỏe, ý chí và đạt được mục tiêu của cả hai bên. Nếu để việc dạy thêm, học thêm tràn lan, chính giáo viên có thể mắc sai lầm, còn học sinh không thu được lợi ích.

Bộ GD&ĐT kiểm tra về tình trạng dạy thêm, học thêm ở 24 tỉnh, thành

Bộ GD&ĐT kiểm tra về tình trạng dạy thêm, học thêm ở 24 tỉnh, thành

Bộ GD&ĐT đã kiểm tra 24 sở GD&ĐT các tỉnh, thành về các nội dung liên quan lựa chọn sách giáo khoa, dạy thêm, học ...

Bộ trưởng GD&ĐT: Không cấm dạy thêm nhưng cấm những hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo

Bộ trưởng GD&ĐT: Không cấm dạy thêm nhưng cấm những hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo

Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, chủ trương là không cấm dạy thêm nhưng cấm những hành vi vi phạm đạo đức của ...

Người thầy dạy học sinh bằng nhân cách của chính mình

Người thầy dạy học sinh bằng nhân cách của chính mình

Người thầy phải trở nên tự tin, tự chủ và tự cập nhật bản thân, để trí tuệ nhân tạo (AI) chỉ là một trợ ...

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Thêm nhiều điều kiện đối với việc xét tuyển đại học bằng học bạ

Bộ GD&ĐT vừa giới thiệu dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, ...

Trường Đại học Cần Thơ mở thêm nhiều ngành mới, trong đó có Trí tuệ nhân tạo

Trường Đại học Cần Thơ mở thêm nhiều ngành mới, trong đó có Trí tuệ nhân tạo

Trường Đại học Cần Thơ dự kiến mở thêm nhiều ngành mới như: Trí tuệ nhân tạo; Luật dân sự và tố tụng dân sự... ...

Giáo dục hiện đại và câu chuyện dạy thêm, học thêm

Giáo dục hiện đại và câu chuyện dạy thêm, học thêm

Nhiều người cho rằng dạy thêm, học thêm là nhu cầu tất yếu xuất phát từ chính bản thân học sinh nhằm đáp ứng việc ...

Dũng Quỳnh (ghi)

Đọc thêm

Lãnh đạo quốc phòng các nước ASEAN-Nhật Bản đề xuất biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác

Lãnh đạo quốc phòng các nước ASEAN-Nhật Bản đề xuất biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác

Sáng 11/2, Hội nghị Thứ trưởng Quốc phòng ASEAN-Nhật Bản lần thứ 14 diễn ra dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nhật Bản.
Tổng thống Trump ưu ái Nhật Bản hay 'nước cờ bậc thầy' của Tokyo?

Tổng thống Trump ưu ái Nhật Bản hay 'nước cờ bậc thầy' của Tokyo?

Chắc chắn sẽ không có nhiều ngoại lệ trong những chính sách phục vụ mục tiêu 'nước Mỹ trên hết' của Tổng thống Trump.
Tottenham nhận cú hích trước 'đại chiến' MU

Tottenham nhận cú hích trước 'đại chiến' MU

Hậu vệ Destiny Udogie của Tottenham nhiều khả năng sẽ tái xuất ở màn so tài với MU vào cuối tuần này.
Mỹ-Canada: Khung cảnh mùa Đông ở đường biên giới quốc tế dài nhất thế giới

Mỹ-Canada: Khung cảnh mùa Đông ở đường biên giới quốc tế dài nhất thế giới

Biên giới Mỹ-Canada dài 8.891 km, đi qua nhiều địa danh như dãy núi Rocky, Great Lakes, thác Niagara… thu hút hàng triệu du khách hằng năm.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm châu Âu: Giải bài toán khó ở Ukraine

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm châu Âu: Giải bài toán khó ở Ukraine

Hôm nay 11/2, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth bắt đầu chuyến công du kéo dài 1 tuần tới Đức, Bỉ và Ba Lan.
Dự báo thời tiết: Không khí lạnh tác động, gây nhiều ngày mưa nhỏ, mưa phùn, sương mù ở Đông Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ

Dự báo thời tiết: Không khí lạnh tác động, gây nhiều ngày mưa nhỏ, mưa phùn, sương mù ở Đông Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ

Thơi gian từ nay đến ngày 10/3, trung tâm áp cao lạnh lục địa có xu hướng lệch ra phía Đông nên ở Bắc Bộ có thể xuất hiện nhiều ...
Nghị quyết số 57 như lời hiệu triệu đối với toàn thể đội ngũ trí thức, nhà khoa học

Nghị quyết số 57 như lời hiệu triệu đối với toàn thể đội ngũ trí thức, nhà khoa học

Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt, Nghị quyết số 57 như lời hiệu triệu, là mệnh lệnh đối với toàn thể đội ngũ trí thức, nhà khoa học.
Ngày Valentine năm 2025 là ngày, thứ mấy?

Ngày Valentine năm 2025 là ngày, thứ mấy?

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp nội dung về việc ngày Valentine năm 2025 là ngày, thứ mấy?
Cháy chùa vẽ, công trình 300 năm tuổi ở Bắc Giang

Cháy chùa vẽ, công trình 300 năm tuổi ở Bắc Giang

Chùa Vẽ (Bắc Giang) lưu giữ hệ thống tượng phật và nhiều đồ thờ quý giá. Bên trong chùa có một quả chuông lớn được đúc từ thời Lê Cảnh Hưng.
Lễ giao nhận quân năm 2025 sẽ diễn ra từ 13-15/2

Lễ giao nhận quân năm 2025 sẽ diễn ra từ 13-15/2

Năm 2025, việc tiến hành tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ được thực hiện trong một đợt và lễ giao nhận quân năm 2025 diễn ra trong 3 ngày.
Điểm danh 6 loại thực phẩm bổ dưỡng cho da mà chị em phụ nữ cần biết

Điểm danh 6 loại thực phẩm bổ dưỡng cho da mà chị em phụ nữ cần biết

Dưới đây là 6 loại thực phẩm bổ dưỡng mà chị em phụ nữ nào cũng cần biết nếu muốn có một làn da khỏe mạnh và sáng mịn.
Bèo tấm - Nguồn dinh dưỡng tiềm năng đang chờ trải nghiệm

Bèo tấm - Nguồn dinh dưỡng tiềm năng đang chờ trải nghiệm

Từng là món ăn dân dã ở Đông Nam Á, nay bèo tấm được châu Âu công nhận là 'siêu thực phẩm', hứa hẹn góp phần bảo đảm an ninh lương thực và dinh dưỡng.
Bệnh cúm, sởi, sốt xuất huyết đang gia tăng tại Hà Nội

Bệnh cúm, sởi, sốt xuất huyết đang gia tăng tại Hà Nội

Ngày 11/2, Hà Nội thông tin, trong tuần qua, thành phố ghi nhận gia tăng trường hợp mắc bệnh sởi, cúm, sốt xuất huyết.
7 mẹo đơn giản để đạt mục tiêu 10.000 bước mỗi ngày mà không cần ra khỏi nhà

7 mẹo đơn giản để đạt mục tiêu 10.000 bước mỗi ngày mà không cần ra khỏi nhà

Đi đường vòng, đặt báo thức di chuyển, leo cầu thang... là những cách giúp bạn dễ đạt mục tiêu đi đủ 10.000 bước mỗi ngày mà không cần ra ngoài.
Ngăn ngừa các ca tử vong sớm, Indonesia triển khai chương trình khám sức khỏe miễn phí

Ngăn ngừa các ca tử vong sớm, Indonesia triển khai chương trình khám sức khỏe miễn phí

Chính phủ Indonesia khởi động chương trình khám sàng lọc sức khỏe miễn phí hằng năm, với tổng ngân sách 3 nghìn tỷ Rupiah (183,54 triệu USD).
Phát hiện mới về vi nhựa trong não người

Phát hiện mới về vi nhựa trong não người

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Medicine cho thấy sự gia tăng đáng kinh ngạc vi nhựa và nano nhựa trong não người.
Bí quyết uống cà phê giúp trường thọ

Bí quyết uống cà phê giúp trường thọ

Chuyên gia người Mỹ Dan Buettner, 64 tuổi tuyên bố rằng cà phê là thức uống trường thọ - đặc biệt nếu bạn uống trước buổi trưa.
Người đàn ông đối mặt với cái chết được cứu nhờ trí tuệ nhân tạo

Người đàn ông đối mặt với cái chết được cứu nhờ trí tuệ nhân tạo

Một bệnh nhân mắc nhiều bệnh nghiêm trọng, nhờ trí tuệ nhân tạo (AI) tìm cho ông một loại thuốc phù hợp giúp cải thiện tình hình sức khỏe..
Phiên bản di động