Nhà văn hóa Hữu Ngọc

Một vở kịch Nô (Nhật Bản) hiện đại

Hữu Ngọc
TGVN. Mishima là nhà văn Nhật hiện đại nổi tiếng nhất ở phương Tây. Ông đã gửi gắm nhiều tâm sự về ý nghĩa cuộc đời, cái sống cái chết, mộng và thực vào những kịch Nô ông viết khoảng năm 30 tuổi. Với ý nghĩa tượng trưng cao độ, kịch “Nô” dần trở thành thể loại sân khấu cho một giới thưởng thức hẹp.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
mot vo kich no nhat ban hien dai Phụ nữ mới là “phái mạnh”
mot vo kich no nhat ban hien dai Xe điện - Tiếng leng keng thân thương
mot vo kich no nhat ban hien dai
Mishima, nhà văn Nhật hiện đại nổi tiếng nhất ở phương Tây.

Trước đây, tôi có thành kiến với Mishima, nhà văn Nhật hiện đại nổi tiếng nhất ở phương Tây. Có lẽ do ông tự sát một cách hơi “huênh hoang”, dĩ chí “thiếu thẩm mỹ”. Ông cầm đầu một nhóm thanh niên võ trang chiếm đóng Tổng hành dinh của lực lượng tự vệ, kêu gọi xét lại hiến pháp để trả lại cho Nhật hoàng hào quang nguồn gốc thần minh của nghìn xưa và thức tỉnh tinh thần thượng võ chìm đắm trong chủ nghĩa hòa bình từ sau thế chiến II. Khi thất bại, ông mổ bụng tự tử theo đúng nghi lễ “võ sĩ”.

Về sau, tìm hiểu thêm Mishima, tôi thấy vấn đề phức tạp hơn.

Sự kết liễu cuộc sống của ông không logic với bản chất sống của một nghệ sĩ duy mỹ, suốt đời say mê tìm cái đẹp. Tuy có những lúc ông có thái độ “dấn thân” chính trị, từng tham gia chút ít Đảng Cộng sản, trở thành khuynh hữu với ý thức quý tộc, cơ bản ông vẫn là “phi chính trị”. Ông đề cao những người yêu nước cực đoan, trên quan điểm ứng xử đạo đức học hơn là quan điểm chính trị.

Ông tôn sùng Nhật hoàng vì đó là biểu tượng của văn hóa cổ truyền.

Tâm hồn Mishima (1925-1970) rất phức tạp và đầy nghịch lý. Bà nội ông thuộc dòng dõi võ sĩ, đã giáo dục ông một cách độc đoán. Bà gửi cậu bé vào học trường trung học quý tộc. Cậu ốm yếu, lúc đầu không đủ sức khỏe nhập ngũ. Nhưng đến khi được chấp nhận thì chiến tranh đã hết. Cậu rất nhạy cảm và có năng khiếu văn học. Năm 16 tuổi đã có tác phẩm đầu tay được in. Tuy học luật và có thời gian làm công chức, Mishima về sau sống bằng ngòi bút. Ông hiểu biết về văn hóa phương Đông và phương Tây, đặc biệt là cổ Hy Lạp. Sáng tác của ông phản ánh cuộc xung đột giữa ảnh hưởng phương Tây và các giá trị truyền thống phương Đông. Với Kawabata, dĩ vãng là truyền thống nghệ thuật cổ, là sắc thái nữ tính của văn hóa dân tộc (thời Hêian). Còn Mishima lại tìm hứng trong truyền thống chiến chinh, tinh thần thượng võ. Kiệt tác của ông gồm: Tâm sự một cái mặt nạ, 1949, câu chuyện cảm động và mang tính thẩm mỹ về sự thức tỉnh tình dục ở một thanh niên; Đèn lầu vàng, 1956, tiểu thuyết viết về một đạo sĩ trẻ hoang mang không giải quyết được mâu thuẫn giữa cuộc đời và nghệ thuật, bèn đốt ngôi đền tượng trưng cho cái tuyệt mỹ và bộ tiểu thuyết 4 tập Bể phồn thực (1971-1974). Có nhà nghiên cứu cho là toàn bộ sáng tác của Mishima thể hiện sự phân đôi, không thống nhất giữa tâm hồn và thân xác, gốc của mọi tai họa trong nền văn minh hiện đại. Phản ứng với bản chất mình, Mishima đề cao thân thể, chống lại khuynh hướng bảo tồn.

Mishima đã gửi gắm nhiều tâm sự về ý nghĩa cuộc đời, cái sống cái chết, mộng và thực vào những kịch “Nô” ông viết khoảng năm 30 tuổi. Với ý nghĩa tượng trưng cao độ, kịch “Nô” dần trở thành thể loại sân khấu cho một giới thưởng thức hẹp. Mishima có tài canh tân “Nô”, làm cho nội dung dễ hiểu, mượn chủ đề và đề tài cũ áp dụng vào hiện đại, vẫn giữ được tính tượng trưng và không khí thần bí. Thí dụ ông đã thể hiện đề tài “Giấc Nam Kha” trong vở Kantan: một thanh niên nhà giàu được nuông chiều, mới 18 tuổi đã chán ngấy danh lợi, tình duyên. Cậu ta về quê u già chơi, nằm nghỉ gối đầu lên chiếc gối thần gia bảo của gia đình ấy. Cậu mơ một giấc mơ, thấy tất cả cái phù du, vô nghĩa của đời sống hiện đại.

Còn đây là vở Sôtôba Komachi, đã được diễn ở nhiều nơi trên thế giới... gắn cái cũ thời Minh trị với nước Nhật đương đại của gần 100 năm sau. Mishima miêu tả một mỹ nhân nhẫn tâm và con người tìm cái đẹp chỉ là ảo ảnh. Vở kịch này khiến ta nhớ tới vở Chờ đợi Goodot của nhà viết kịch Ailen Beckett: có hai tên cầu bơ, cầu bất nói con cà con kê với nhau khi cùng chờ đợi một người họ không quen biết là Godot ở một nơi vắng vẻ... Rồi hôm sau, cũng lại như vậy, Godot là ai, họ chờ đợi làm gì họ đều không biết! Cứ thế mãi. Nội dung kịch của Beckett nói lên cái vô lý của cuộc đời với một ngôn ngữ tàn nhẫn, khô khan. Vở của Mishima cũng vậy, nhưng dù sao cũng được che phủ bởi chút thơ mộng và bi thương. Phải chăng đó là do quan niệm kiếp người phù du của phương Đông, nhất là đạo Phật, có khác?

mot vo kich no nhat ban hien dai Nâng cao dân trí để hội nhập

Từ những năm 90 thế kỉ trước, toàn cầu hóa đã trở thành một hiện tượng phổ biến, khắp thế giới: toàn cầu hóa chủ ...

mot vo kich no nhat ban hien dai Chuyện Huyền Trân công chúa

Tôi sinh ra và lớn lên ở phố Hàng Gai - Hà Nội. Thời Pháp thuộc, đi xa chỉ có xe kéo và tàu điện. ...

mot vo kich no nhat ban hien dai Năm mới chúc bạn bớt “Thân làm tội đời”

Ngày Tết, chúc nhau tăng: tăng phúc, tăng thọ, tăng lực, tăng danh... Tôi thì xin chúc bạn “giảm bớt thân làm tội đời”.

Xem nhiều

Đọc thêm

Đột phá để hiện thực hóa cuộc cách mạng số, đưa đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới

Đột phá để hiện thực hóa cuộc cách mạng số, đưa đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta nhất định sẽ thực hiện thành công cuộc cách mạng số, đưa đất nước vươn mình vượt bậc trong kỷ nguyên mới...
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; AFC Champions League 2 - Nam Định vs Tampines Rovers

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; AFC Champions League 2 - Nam Định vs Tampines Rovers

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 6/11 và sáng 7/11: Lịch thi đấu Champions League - Inter vs Arsenal; Europa League - Besiktas vs Malmo FF...
Kết quả bầu cử Mỹ 2024: Doanh nghiệp ‘ăn mừng chiến thắng’, tận hưởng phút giây kịch tính từ đêm qua

Kết quả bầu cử Mỹ 2024: Doanh nghiệp ‘ăn mừng chiến thắng’, tận hưởng phút giây kịch tính từ đêm qua

Trong những giờ cuối cùng đợi kết quả bầu cử Mỹ 2024: Doanh nghiệp ‘ăn mừng chiến thắng’, tận hưởng phút giây kịch tính...
Cập nhật kết quả bầu cử Mỹ 2024: Chênh lệch không ngờ ở chiến địa, ông Trump mong sẽ có chiến thắng lớn, phe Dân chủ có kế hoạch quyết liệt

Cập nhật kết quả bầu cử Mỹ 2024: Chênh lệch không ngờ ở chiến địa, ông Trump mong sẽ có chiến thắng lớn, phe Dân chủ có kế hoạch quyết liệt

Báo Thế giới và Việt Nam cập nhật liên tục kết quả bầu cử tổng thống, Hạ viện và Thượng viện Mỹ năm 2024.
Siêu mẫu Thanh Hằng lên đồ cực chất

Siêu mẫu Thanh Hằng lên đồ cực chất

Siêu mẫu Thanh Hằng vẫn giữ được nhan sắc ấn tượng. Theo nhiều nhận định, nữ siêu mẫu ngày càng xinh đẹp, rạng rỡ hơn.
Hôm nay 6/11, Quốc hội thảo luận về các dự án sửa đổi Luật Đầu tư công; Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu

Hôm nay 6/11, Quốc hội thảo luận về các dự án sửa đổi Luật Đầu tư công; Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu

Hôm nay, Quốc hội dành cả ngày để thảo luận thảo luận tại hội trường về các dự án sửa đổi Luật Đầu tư công; Luật Quy hoạch, Luật Đầu ...
Thung Nham: Bức tranh thiên nhiên sống động trong lòng Tràng An

Thung Nham: Bức tranh thiên nhiên sống động trong lòng Tràng An

Với vị trí giữa vùng lõi của Di sản thế giới Tràng An (Ninh Bình), Thung Nham mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị và khác biệt.
Hàng loạt sự kiện hấp dẫn hứa hẹn khuấy động Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Hòa Bình 2024

Hàng loạt sự kiện hấp dẫn hứa hẹn khuấy động Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Hòa Bình 2024

Từ ngày 15-23/11, Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Hòa Bình năm 2024 sẽ diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa, trải nghiệm hấp dẫn.
Festival Hoa Đà Lạt năm 2024: Bản giao hưởng sắc màu

Festival Hoa Đà Lạt năm 2024: Bản giao hưởng sắc màu

Lần thứ 10 tổ chức, sự kiện tiếp tục khẳng định Đà Lạt là thành phố Festival Hoa của Việt Nam, thành phố sáng tạo trong lĩnh vực âm nhạc của UNESCO.
Đặc sản Quảng Ngãi - thưởng thức món ăn chế biến từ don

Đặc sản Quảng Ngãi - thưởng thức món ăn chế biến từ don

Con don Quảng Ngãi giống với con dắt của miền Bắc, thuộc loài nhuyễn thể, họ nhà hến, là nguyên liệu biến tấu ra nhiều món ăn ‘siêu cuốn’.
Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam tạm dừng đón khách

Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam tạm dừng đón khách

Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam thông báo tạm dừng đón khách tham quan trong ba ngày 3-5/11.
Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Với bề dày lịch sử khoảng 5.000 năm, Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Sở Du lịch Ninh Bình vừa tổ chức Hội nghị công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An.
Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Các cuộc khảo sát bằng tia laser đã phát hiện một thành phố cổ rộng lớn thuộc nền văn minh Maya, có tuổi đời hàng thế kỷ ở Bán đảo Yucatán, Mexico.
Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Sóc Trăng hiện có trên 30 thương hiệu bánh pía được sản xuất từ nhiều cơ sở, doanh nghiệp, trong đó có những thương hiệu được xây dựng gần 100 năm.
Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Nhân rộng mô hình du lịch xanh là vô cùng cần thiết để phát triển du lịch bền vững cho Việt Nam.
Bật mí lý do người Viking không xâm chiếm Bắc Mỹ

Bật mí lý do người Viking không xâm chiếm Bắc Mỹ

Người Viking (có nguồn gốc Bắc Âu) đã từng đổ bộ lên nơi ngày nay là Newfoundland, Canada vào khoảng năm 1000 sau Công nguyên.
Phiên bản di động