| Cuốn sách mới được Wings Books, thương hiệu sách trẻ của Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành. (Nguồn: NXB) |
Lịch sử và thủy chiến
Từ những buổi đầu dựng nước, người Việt đã sớm hiểu rằng kiểm soát được sông ngòi, biển cả chính là nắm giữ mạch sống của đất nước. Với đường bờ biển và hệ thống sông ngòi dày đặc, mọi cuộc chiến tranh giữ nước đều in dấu chiến công của thủy binh. Từ trận Bạch Đằng năm 938, nơi Ngô Quyền mở đầu thời đại tự chủ của dân tộc bằng một chiến thắng vang dội trên mặt nước đến đại thắng Bạch Đằng năm 1288 của Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn, lịch sử thủy chiến Việt Nam là chuỗi những kỳ tích gắn liền với ý chí và sáng tạo của cha ông. Thời Tây Sơn và nhà Nguyễn, các chiến dịch lớn từ đánh chiếm Phú Xuân, tiến ra Bắc Hà cho đến hành quân vào Gia Định đều dựa vào sức mạnh của thủy quân…
Với niềm say mê nghiên cứu lịch sử quân sự và kỹ thuật cổ truyền, hai tác giả Đông Nguyễn và Kaovjets Ngujens dành nhiều năm sưu tầm, đối chiếu và phục dựng để hoàn thành công trình độc đáo tái hiện toàn diện diện mạo, kỹ thuật và tinh thần chiến đấu trên sông nước của dân tộc Việt qua hàng nghìn năm lịch sử.
Tinh xảo, đặc sắc
Cuốn sách gồm năm chương, theo dấu sự phát triển của thuyền chiến Việt qua các triều đại Tiền Lê, Lý, Trần-Hồ, Hậu Lê, Tây Sơn và Nguyễn. Không chỉ tập trung vào lịch sử, nhóm tác giả còn đi sâu phân tích cấu trúc, hình dáng thân thuyền, bộ khung, bộ phận thủy động học, kỹ thuật chế tạo và chiến thuật thủy chiến.
Độc giả được giới thiệu những loại thuyền đặc trưng như mông đồng, chu kiều, lâu thuyền hay ngự bạc – những “chiến mã” trên sông nước góp phần tạo nên bản anh hùng ca dân tộc. Mỗi chương được chú giải cẩn thận, trích dẫn từ tư liệu gốc và các công trình nghiên cứu uy tín.
Để tạo nên công trình này, các tác giả còn tham khảo nhiều nguồn tư liệu quốc tế, như Phác thảo dân tộc học hàng hải Việt Nam của Pierre Paris hay Thuyền buồm Đông Dương của J. B. Pietri với những bộ sưu tập hình ảnh và ghi chép sinh động về thuyền bè Việt đầu thế kỷ XX.
Bổ sung cho mạch tư liệu là Thuyền buồm Trung Hoa: Đông Dương của Louis Audemard, với các bản vẽ thực hiện khoảng năm 1884-1885 giúp đối chiếu giữa ghi chép triều Nguyễn và quan sát của người phương Tây.
Nhờ cách tiếp cận liên ngành, kết hợp lịch sử, kỹ thuật, văn hóa và quân sự, Thần long kích thủy mở ra góc nhìn mới về tư duy chiến lược và trình độ chế tác của người Việt xưa. Mỗi chiến thuyền thể hiện sự tinh xảo kỹ thuật, am hiểu địa hình sông nước và khát vọng giữ nước của những con người lấy sông làm chiến tuyến, thuyền làm vũ khí
Đặc sắc còn ở hệ thống minh họa phong phú: Từ tranh chi tiết đến toàn cảnh của họa sĩ Kaovjets Ngujens, kết hợp ảnh mô hình thuyền do Đông Nguyễn thực hiện tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, giúp người đọc hình dung rõ dáng dấp, kỹ thuật và cấu trúc chiến thuyền qua các thời kỳ.
Hai tác giả là Đông Nguyễn và Kaovjets Ngujens từng hợp tác trong dự án Kỳ công diệu nghệ – Một số kỹ thuật và công nghệ trên dải đất hình chữ S trước thế kỷ XX. Với cuốn Thần long kích thủy – Lịch sử thuyền chiến Việt Nam, hai tác giả tiếp tục thể hiện tâm huyết, khơi dậy niềm tự hào về trí tuệ, bản lĩnh và sáng tạo của người Việt qua những thành tựu kỹ thuật ít được biết đến.
Cuốn sách được nhiều chuyên gia uy tín cố vấn và hỗ trợ tư liệu, gồm Đỗ Thái Bình, Trần Trọng Dương, Nguyễn Việt, Lê Thị Liên, Phạm Lê Huy, Phan Thành Nam và Nguyễn Văn Hiệu.
Với nền tảng nghiên cứu vững chắc và sự đầu tư công phu, cuốn sách góp phần phục dựng lại lịch sử thủy chiến Việt Nam, khơi dậy niềm hứng thú với lĩnh vực nghiên cứu kỹ thuật và quân sự cổ truyền trong bức tranh văn hóa dân tộc.