Ở Olympic Pyongchang 2018, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence dường như đang chịu nhiều “bẽ bàng” bởi đã luôn giữ vẻ mặt lạnh lùng khi ngồi rất gần bà Kim Yo-jong, em gái nhà lãnh đạo Triều Tiên khiến truyền thông quốc tế "chộp" được ảnh và đưa ra nhiều bình phẩm.
| Bức ảnh thu hút nhiều bình phẩm từ dư luận quốc tế. (Nguồn: Nationalinterest) |
Thông điệp đến từ thái độ
Tại sao ông Pence cố tình phớt lờ sự hiện diện của bà Kim Yo-jong cũng như cơ hội để có được những tiến bộ nhất định trong cuộc khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên trong khi đó lại là sự kỳ vọng của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in - người coi Olympic Pyeongchang là cơ hội để nối lại đối thoại với miền Bắc. Đây cũng chính là lý do để ông Moon đưa ra lời đề nghị Bình Nhưỡng cử đoàn vận động viên cùng tham gia tranh tài với Seoul ở Olympic Pyeongchang trong vai trò một đội tuyển chung của hai miền Triều Tiên dù cho nỗ lực này sẽ khiến Hàn Quốc bị thiệt hại đáng kể khi phải chia sẻ số lượng huy chương. Đổi lại, ông Moon Jae-in nhận được thư tay và lời mời thăm Bình Nhưỡng của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un được bà Kim Yo-jong chuyển trực tiếp. Bản thân ông Kim Jong-un cũng kêu gọi hai miền "cùng hâm nóng bầu không khí hòa giải được nảy sinh từ Olympic".
Dựa vào những biểu hiện trên, người ta tự hỏi liệu chính quyền Donald Trump có đang phớt lờ bầu không khí đang ấm lên và tiếp tục giữ thái độ lạnh nhạt với Triều Tiên? Liệu nước Mỹ thực sự muốn có bước đột phá trong đối thoại với Bình Nhưỡng bất kể đã có những điều kiện tiên quyết mà Washington đưa ra trước đó? Liệu có thể tin tưởng vào câu "Nếu các bạn muốn đối thoại, chúng tôi sẽ đối thoại" mà ông Pence đã nói trước khi rời lễ đài? Hay là, thái độ này cho thấy chiều hướng ngược lại: Mỹ thực sự đã sẵn sàng cho một màn "đổ máu" tấn công phủ đầu nhằm vào Triều Tiên với cam kết phá hủy mọi kế hoạch của Bình Nhưỡng ngay "từ trong trứng nước"?
Có thể ông Pence đã truyền đạt chính xác phần tối trong kế hoạch của Mỹ và ông đã chỉ coi sự hiện diện của bà Kim Yo-jong như một sự nhượng bộ giành cho đồng minh Hàn Quốc. Nhưng điều này không phải là ý nghĩa đơn thuần mà “sàn diễn” Olympic Pyeongchang mang lại.
Ý nghĩa sâu xa trong đó vẫn là củng cố nỗ lực gây sức ép tối đa mà Mỹ và phe đồng minh cùng phối hợp theo cam kết cũng như thông điệp của Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono rằng những mơ ước về hòa bình là sự ảo tưởng ngớ ngẩn, đồng thời cho rằng nụ cười của ông Kim Jong-un cười trong lễ diễu binh tại Quảng trường Kim Nhật Thành vào đêm trước lễ khai mạc Olympic Pyeongchang và của người em gái Kim Yo-jong ở Seoul (Hàn Quốc) chỉ là chiến thuật “ngoại giao nụ cười”. Rõ ràng thái độ của ông Pence lại được coi là một cách để thúc giục Trung Quốc, châu Âu và phần còn lại của thế giới tiếp tục tăng cường các lệnh trừng phạt nhằm vào Triều Tiên.
Hiệu quả hay tác dụng ngược?
Các cuộc đối thoại cũng như đàm phán, cả chính thức và không chính thức đều đã diễn ra trong nhiều thập kỷ qua, đều được cha đẻ và ông nội quá cố của nhà lãnh đạo Kim Jong-un áp dụng.
Cơ chế đàm phán sáu bên với sự tham gia của hai miền Triều Tiên, Trung Quốc, Nga, Nhật Bản và Mỹ, tập trung thảo luận về vấn đề phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên đã được Chính quyền Kim Jong-il khởi động vào năm 2003. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đã không đạt được kết quả như mong đợi. Thay vào đó, Bình Nhưỡng đã tận dụng thời gian để phát triển tên lửa đạn đạo và đầu đạn hạt nhân. Đến nay, Triều Tiên có thể hoặc sẽ sớm có khả năng thực hiện cuộc tấn công hạt nhân vào bất cứ quốc gia nào (tham gia cơ chế đàm phán sáu bên), đặc biệt là Mỹ.
| Em gái nhà lãnh đạo Triều Tiên ghi điểm với chiến lược “ngoại giao nụ cười”. (Nguồn: AP) |
Một cái gật đầu thân thiện hay một cái bắt tay giữa ông Pence và bà Kim Yo-jong sẽ tạo ra một bức ảnh có thể được cả thế giới chia sẻ. Điều này củng cố thêm lý do Triều Tiên muốn làm nóng ngọn lửa Olympic, để truyền tải trên toàn cầu và đặc biệt hơn là để dư luận Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản ấn tượng (giả tạo) rằng Bình Nhưỡng thực sự muốn hòa bình và rằng chính Triều Tiên chứ không phải Mỹ hay Nhật Bản, góp phần thể hiện tinh thần hòa bình của Olympic. Đây cũng có thể là một thành quả trong chiến dịch tuyên truyền của miền Bắc- mục đích thực sự và duy nhất trong chuyến thăm Hàn Quốc và tham dự lễ khai mạc Olympic Pyeongchang của bà Kim Yo-jong cũng như sự tham gia của đoàn vận động viên hai miền Triều Tiên trong một đội hình thống nhất.
Tuy nhiên, chính thái độ và sắc mặt của ông Pence đã mang lại lợi thế tuyên truyền cho phía Triều Tiên. Bởi thế, theo trang Nationalinterest, sẽ tốt hơn nếu ông Pence ngồi cách xa bà Kim Yo-jong, hoặc vờ như không thấy sự hiện diện của bà, không cười và cũng không bắt tay. Ai đó ở Nhà Trắng cần phải nhận thấy được vị trí rất gần của Phó Tổng thống Mỹ với bà Kim Yo-jong nhưng phải giữ im lặng và chịu bẽ mặt.