Ngày 16/1, Thứ trưởng Mỹ phụ trách vấn đề kiểm soát vũ khí và an ninh quốc tế Andrea Thompson đã ra thông báo như vậy với báo giới sau cuộc họp với các đồng minh thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại Brussels, Bỉ.
Phát biểu với báo giới, bà Thompson cho biết, trong cuộc đàm phán với các quan chức Bộ Ngoại giao Nga tại Geneva, hai bên đã không thể đạt được bất kỳ đột phá nào. Dựa vào các cuộc thảo luận trong cuộc đàm phán này và những trao đổi trong ngày 16/1, Mỹ không thấy có dấu hiệu chứng tỏ Nga sẽ lựa chọn tuân thủ (INF). Do vậy, Mỹ đã lên kế hoạch khởi động tiến trình rút khỏi INF trong thời gian 6 tháng kể từ ngày 2/2 tới.
| Mỹ sẽ khởi động tiến trình rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung - INF. (Nguồn: Bloomberg) |
Trước đó cùng ngày, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khẳng định Nga sẵn sàng cứu vãn INF, song Mỹ đã không cân nhắc nghiêm túc những đề xuất của Moskva và ngăn chặn một cuộc chạy đua vũ trang mới với châu Âu. Ông cho rằng các cuộc tham vấn tại Geneva về INF đã cho thấy Mỹ có xu hướng phá hoại các công cụ ổn định chiến lược. Tất cả điều này làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu lòng tin lẫn nhau, dẫn đến quân sự hóa tư duy chính sách đối ngoại.
Cuộc đàm phán ngày 15/1 giữa Mỹ và Nga về INF đã thất bại khi hai bên tiếp tục chỉ trích lẫn nhau. Nga đổ lỗi cho Mỹ về nguy cơ sụp đổ INF trong khi Mỹ tuyên bố Nga vẫn tiếp tục "vi phạm đáng kể" INF, làm gia tăng khả năng Washington sẽ rút khỏi thỏa thuận này.
INF được lãnh đạo Mỹ và Liên Xô trước đây ký ngày 8/12/1987 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/6/1988. Theo INF, hai bên cam kết không sản xuất, thử nghiệm, triển khai các tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình trên mặt đất tầm trung và tầm ngắn (từ 500 - 5.500 km).
Ngày 21/10/2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Nga vi phạm hiệp ước khi chế tạo tên lửa “Novator 9M729” và bóng gió về khả năng Mỹ rút khỏi INF. Đến ngày 4/12 sau đó, Mỹ tuyên bố sẽ rút khỏi hiệp ước định này, nếu Nga không tuân thủ trở lại thỏa thuận này trong vòng 60 ngày. Tuy nhiên, Moscow khẳng định Nga tuân thủ INF trong khi Mỹ luôn vi phạm. Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng Mỹ rút khỏi INF sẽ đe dọa số phận của Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược (START-3), văn kiện cuối cùng trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí. Nhiều nước đồng minh của Mỹ ở châu Âu cũng phản đối việc Mỹ rút khỏi INF do lo ngại về một cuộc chạy đua vũ trang mới.