Khi tuổi thọ con người ngày càng được kéo dài hơn, nhiều người Mỹ lớn tuổi lo lắng rằng họ không thể nghỉ hưu hoặc lo rằng họ sẽ nhanh chóng tiêu sạch khoản tiền tiết kiệm ít ỏi của họ để trang trải chi phí sinh hoạt. Ngày càng có nhiều người Mỹ trên 65 tuổi vẫn phải tiếp tục làm việc để kiếm sống và xu hướng này đang gia tăng.
Luật chống phân biệt tuổi lao động năm 1967 của nước Mỹ cấm phân biệt tuổi lao động đối với người lao động từ 40 tuổi trở lên. Tuy nhiên, điều này chưa thể ngăn cản sự lan tràn của việc phân biệt tuổi tác. Thậm chí, sự phân biệt tuổi tác còn có thể diễn ra đối với những người từ 35 tuổi.
| Ngày càng có nhiều người Mỹ cao tuổi vẫn phải tiếp tục đi làm để trang trải cho cuộc sống. (Nguồn: CityLab) |
Một nghiên cứu quy mô lớn đã cho thấy những người nộp đơn xin việc trẻ hơn có nhiều khả năng nhận được cuộc điện thoại gọi lại của nhà tuyển dụng hơn, so với những người từ 60 tuổi trở lên mặc dù những người lớn tuổi có nhiều kinh nghiệm hơn trong công việc. Điều này càng hay xảy ra đối với phụ nữ nhiều tuổi. Người tuyển dụng lao động thường đánh giá cao kiến thức của người lao động nhiều tuổi nhưng lại cho rằng họ kém linh hoạt và ít muốn học hỏi cái mới, và tuyển họ cũng có thể phải trả lương cao hơn so với các ứng viên trẻ hơn.
Cần cái nhìn mới
Sự phân biệt tuổi tác trong tuyển dụng không phải lúc nào cũng được biểu lộ công khai. Thói quen của người sử dụng lao động và một số người tìm việc lớn tuổi cũng góp phần gây ra vấn đề. Bà Jacquelyn B. James, giám đốc Trung tâm Người có tuổi và Việc làm tại trường Đại học Boston, cho rằng thực tế nhiều người lớn tuổi chưa bắt kịp nhu cầu của người sử dụng lao động. Theo bà, điều này rất dễ đổ lỗi cho sự phân biệt tuổi tác từ phía người sử dụng lao động, nhưng sự thực không đơn giản như vậy. Một nguyên nhân chính là cách mà những người lớn tuổi duy trì những thói quen của họ. Còn đối với những người sử dụng lao động, họ cần có cái nhìn khác về những người mà họ muốn tuyển dụng.
Nếu người nhiều tuổi có thể vấp phải sự phân biệt tuổi tác thì điều này có thể khiến họ cảm thấy thua thiệt, tạo ra một vòng luẩn quẩn thất nghiệp lâu dài. Người nhiều tuổi cần phải nỗ lực đi tìm việc, có quyết tâm và kết nối với những người ở công ty mà họ đang muốn vào.
| Nhiều người cao tuổi vẫn muốn có việc làm thêm để có thu nhập và có cơ hội giao tiếp xã hội. (Nguồn: Flipboard) |
Nhiều công ty nói rằng họ muốn tuyển người lao động lớn tuổi nhưng thực tế lại không hẳn như vậy. Bà Laurie McCann, một luật sư đại diện cho AARP, một tổ chức bảo vệ quyền lợi cho người lao động, phát biểu với các quan chức tại một phiên họp của Ủy ban Cơ hội việc làm bình đẳng được tổ chức gần đây rằng các đơn xin việc thường được xem xét, sàng lọc dựa trên định kiến tuổi tác. Tiêu chí tuyển dụng của nhiều công ty là “người mới tốt nghiệp”, hay thậm chí là “người của thời đại kỹ thuật số” – một khái niệm vốn loại trừ những người trên 50 tuổi, bà cho biết.
Đi tìm giải pháp
Luật sư McCann cho biết AARP đã triển khai hàng loạt sáng kiến nhằm đối phó với vấn đề phân biệt tuổi tác, bao gồm tổ chức các hội chợ việc làm qua mạng, xây dựng một trung tâm học tập nơi người nhiều tuổi có thể học để cải thiện các kỹ năng công nghệ, và phát hành các video trực tuyến dạy các chương trình phần mềm và các thuật ngữ công nghệ.
Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách các chương trình tại AARP, bà Jean Setzfan, đề xuất rằng các công ty cần chú ý hơn khi tuyển dụng người nhiều tuổi, bao gồm việc đăng tin tuyển dụng tại những địa điểm, những trang mạng mà những người nhiều tuổi hay truy cập; hết sức chú ý tránh những từ ngữ ám chỉ sự phân biệt tuổi tác trong các tin tuyển dụng; và bảo đảm rằng các thông báo tuyển dụng của họ thể hiện sự đa dạng độ tuổi.
Bà Setzfand nói: “Những gì chúng tôi muốn làm là giúp những người lao động lớn tuổi không có cảm giác bị kỳ thị, phân biệt, và hướng họ đi theo con đường khám phá để họ không bị hoảng trước bất cứ thiết bị hay phần mềm mới nào”.
| Kinh nghiệm và kỹ năng của những người lao động lớn tuổi cần được tận dụng. (Nguồn: CityLab) |
Người tuyển dụng không nên bỏ qua kiến thức của người lao động nhiều tuổi, nhưng cũng có thể sẽ nảy sinh vấn đề nếu người tuyển dụng quá tin rằng số người lao động này có thể nhanh chóng bắt kịp với công việc mới. Bà Laurie Orlov, chuyên gia phân tích chính của công ty nghiên cứu thị trường Aging in Place Technology Watch khuyên những người tìm việc nên tìm cách tiếp xúc với ai đó đang làm việc tại công ty mà họ muốn vào, hỏi họ về các kỹ năng công nghệ bắt buộc đối với công việc mà mình đang ứng tuyển, và hãy học các kỹ năng đó nếu chưa có.
Bà Orlov cho rằng một phần của vấn đề là sự xao nhãng của người nhiều tuổi trong một thời gian dài đối với ngành công nghệ. Các công ty công nghệ liên tục giới thiệu các thiết bị và công nghệ mới tới công chúng xã hội, do đó mọi người phải nỗ lực để bắt kịp - nếu không muốn bị tụt hậu.