Mỹ-Trung khởi động cuộc đọ sức 10 năm trên lĩnh vực khí hậu

Ngọc Hà
Trong 10 năm tới sẽ là thời kỳ then chốt của phát triển nền kinh tế năng lượng mới. Việc đặt ra các chỉ tiêu giảm phát thải để ứng phó biến đổi khí hậu sẽ trực tiếp liên quan đến tranh chấp quyền lãnh đạo và quyền phát ngôn giữa Mỹ và Trung Quốc.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Mỹ-Trung khởi động cuộc đọ sức 10 năm trên lĩnh vực khí hậu
Cuộc đọ sức địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc diễn ra trên lĩnh vực kinh tế thương mại truyền thống, cũng sẽ được thể hiện rõ nét ở vấn đề khí hậu. (Nguồn: SCMP)

Tháng 4/2021, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố mục tiêu giảm phát thải mới của Mỹ: lượng phát thải carbon năm 2030 thấp hơn lượng phát thải của năm 2005 từ 50%-52%.

Về cơ bản, mục tiêu này gấp đôi mục tiêu giảm phát thải khi cựu Tổng thống Barack Obama ký “Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu” vào năm 2016. Thời điểm đó, Mỹ cam kết cắt giảm phát thải từ 25%-28% vào năm 2025.

Chiến trường mới

Dưới góc độ tái cấu trúc chính sách đối nội và đối ngoại của Tổng thống Joe Biden, bắt đầu từ hội nghị thượng đỉnh khí hậu ở Nhà Trắng vào cuối tháng 4, lấy về Biến đổi Khí hậu của Liên Hiệp Quốc lần thứ 26 (COP 26) ở Glasgow, Scotland vào tháng 11/2021 làm mốc thời gian, Mỹ và Trung Quốc sẽ khởi động một cuộc đọ sức 10 năm trên lĩnh vực khí hậu.

Theo phương án của Tổng thống Joe Biden, Mỹ muốn thực hiện không phát thải khí nhà kính vào năm 2050.

Với sự đi đầu của Mỹ, các nước như Nhật Bản, Canada… đều nâng mức cắt giảm phát thải, đồng thời đưa ra cam kết mức độ cắt giảm phát thải từ 40%-50%. Tuy nhiên, Trung Quốc, Ấn Độ và Nga không đưa ra mục tiêu cắt giảm phát thải mới.

Tin liên quan
Hy vọng Hy vọng 'tan băng' trong quan hệ Mỹ-Trung thêm mong manh

Nếu như nói Hội nghị Khí hậu Copenhagen năm 2009 là sự kiện thể hiện rõ yếu tố tranh giành giữa các nền kinh tế phát triển do Mỹ và châu Âu đại diện và các nền kinh tế mới nổi do Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil đại diện, thì hợp tác và đọ sức về khí hậu trong giai đoạn tới sẽ thể hiện rõ hơn sự cạnh tranh quyết liệt giữa Mỹ và Trung Quốc trên lĩnh vực cách mạng năng lượng mới, cả ở trong và ngoài nước.

Trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị, ý thức hệ và xung đột lợi ích quốc gia ngày càng gay gắt, mặc dù biến đổi khí hậu có thể khơi thông quan hệ Mỹ-Trung, song việc bị ràng buộc bởi giai đoạn phát triển và tính toán lợi ích khác nhau rõ ràng đã trở thành chiến trường mới của cuộc đọ sức Mỹ-Trung.

Mỹ muốn tìm lại vị thế lãnh đạo

Từ thập niên 20 thế kỷ XXI đến nay, lập trường của Mỹ về vấn đề khí hậu không ổn định, chính sách thay đổi liên tục, đặc biệt các tổng thống thuộc phái bảo thủ hoài nghi tính khoa học và tính cấp thiết về vấn đề ứng phó biến đổi khí hậu của Mỹ.

Ở mức độ nhất định, việc cựu Tổng thống George W. Bush và Donald Trump lần lượt rút khỏi “Nghị định thư Kyoto” và “Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu” do chính quyền phái tự do ký trước đó đã khiến Mỹ mất đi vai trò lãnh đạo về vấn đề khí hậu.

Hội nghị biến đổi khí hậu vào tháng Tư vừa qua do Tổng thống Joe Bien chủ trì vẫn là sự kéo dài chính sách ngoại giao đồng minh và quan điểm giá trị trong giai đoạn gần đây nhằm lấy lại tín nhiệm của cộng đồng quốc tế, định hình lại vai trò lãnh đạo của Mỹ, kiểm soát quyền phát ngôn về vấn đề khí hậu, đồng thời gắn chặt kinh tế năng lượng mới với đầu tư trong nước, nâng cao sức cạnh của Mỹ với Trung Quốc.

Từ “Công ước khung của Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu” năm 1994, đến “Nghị định thư Kyoto” năm 1997, rồi đến “Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu” năm 2015, tâm thế ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu của Trung Quốc đã chuyển từ tham gia bị động sang tích cực tham gia.

Việc Trung Quốc thúc đẩy “Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu” năm 2015 thông qua ngoại giao đa phương đã cho thấy sự khác biệt so với việc Trung Quốc tranh luận gay gắt và từ chối nhượng bộ Mỹ tại Hội nghị Khí hậu Copenhagen của Liên hợp quốc năm 2009.

Mỹ-Trung khởi động cuộc đọ sức 10 năm trên lĩnh vực khí hậu
Nhu cầu của người dân Trung Quốc đối với chất lượng môi trường và không khí, mưu cầu hạnh phúc cuộc sống, đều tăng lên. (Nguồn: EPA)

Những thay đổi lớn của Trung Quốc trong 10 năm này không phải do áp lực bên ngoài, sức ép giảm phát thải của Mỹ, mà là sự điều chỉnh chiến lược dựa vào nhu cầu bên trong và bên ngoài, cũng như sự thay đổi của môi trường Trung Quốc.

Một mặt, nhu cầu của người dân Trung Quốc đối với chất lượng môi trường và không khí, mưu cầu hạnh phúc cuộc sống, đều tăng lên.

Mặt khác, theo quan điểm của chính phủ Trung Quốc, phát triển xã hội, quản trị môi trường, tăng trưởng kinh tế và biến đổi khí hậu liên quan mật thiết với nhau, ứng phó biến đổi khí hậu cũng là quá trình quản trị quốc gia. Do đó, thực hiện các cam kết liên quan cũng phù hợp với nhu cầu phát triển bên trong của Trung Quốc.

Từ kinh tế thương mại đến biến đổi khí hậu

Trên thực tế, biến đổi khí hậu về cơ bản cũng là vấn đề kinh tế. Kinh tế carbon, việc làm xanh, kinh tế xanh đã trở thành chủ đề mới trong cạnh tranh quốc tế. Đặc biệt, sau khi trải qua giai đoạn khó khăn về phát triển kinh tế, Mỹ và châu Âu đều đang tìm kiếm mô hình tăng trưởng kinh tế mới trong thời đại hậu dầu mỏ và hậu dịch bệnh.

Tại Hội nghị thượng đỉnh khí hậu do Tổng thống Joe Biden chủ trì, Bộ trưởng Tài chính Mỹ tuyên bố thành lập “Trung tâm khí hậu” và bổ nhiệm “cố vấn khí hậu” đầu tiên để điều tiết tổng thể các chính sách kinh tế ứng phó biến đổi khí hậu.

Cuộc đọ sức địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc diễn ra trên lĩnh vực kinh tế thương mại truyền thống, cũng sẽ được thể hiện rõ nét ở vấn đề khí hậu.

Mỹ luôn không hài lòng đối với lập trường giảm phát thải của Trung Quốc. Để gia tăng sức ép, không loại trừ khả năng Mỹ sẽ áp thuế bổ sung đối với ô tô sử dụng năng lượng mới và thiết bị năng lượng tái sinh của Trung Quốc, đồng thời tăng cường ngăn cản đối với hoạt động đầu tư vào các dự án than ở nước ngoài thuộc sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc.

Tin liên quan
Ngoại giao khí hậu - khi Mỹ và Trung Quốc cùng Ngoại giao khí hậu - khi Mỹ và Trung Quốc cùng 'so găng'

Hiện nay, các phương tiện truyền thông Mỹ đã "để mắt" đến tấm pin năng lượng mặt trời sản xuất ở Tân Cương. Mỹ muốn sử dụng vấn đề khí hậu để ngăn chặn quá trình công nghiệp hóa của Trung Quốc trong lĩnh vực năng lượng mới, tranh thủ thời gian để thúc đẩy cuộc cách mạng năng lượng mới của mình.

Nếu như các nền kinh tế mới nổi, bao gồm cả Trung Quốc, đã bỏ lỡ cuộc cách mạng công nghiệp giúp các nền kinh tế phát triển của phương Tây hưởng lợi, thì những nước này chắc chắn sẽ không thể đi sau trong cuộc cách mạng công nghiệp mới với chủ đề chính là nền kinh tế năng lượng xanh.

Do đó, Hội nghị khí hậu của Liên hợp quốc tại Glasgow vào tháng 11 năm nay sẽ là hội nghị rất khác biệt.

Trong 10 năm tới sẽ là thời kỳ then chốt của phát triển nền kinh tế năng lượng mới. Việc đặt ra các chỉ tiêu giảm phát thải để ứng phó biến đổi khí hậu sẽ trực tiếp vai trò đi đầu của Mỹ hay Trung Quốc trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Nước nào có thể dẫn dắt cuộc cách mạng này thì nước đó có thể giành được ưu thế trong cuộc đọ sức địa chính trị.

TIN LIÊN QUAN
Biến đổi khí hậu có thể làm kinh tế toàn cầu thiệt hại 23.000 tỷ USD vào năm 2050
Chống biến đổi khí hậu: Mỹ-Trung Quốc chạy đua giành vị trí chủ đạo hay tín hiệu vui đối với thế giới?
Ngoại giao khí hậu thời Tổng thống Joe Biden
Ấn Độ, châu Phi và ngoại giao khí hậu
Đặc phái viên Mỹ John Kerry thăm Trung Quốc vào tuần tới?
(theo HK01)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Xem nhiều

Đọc thêm

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 28/10-4/11.
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines đang tìm kiếm quan hệ đối tác mới với Saudi Arabia trong các lĩnh vực phát triển bền vững và Halal.
Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, ông Trump có thể đẩy quý kim lên 2.900 USD/ounce. Giá vàng nhẫn tiếp đà đi xuống.
Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 - 141.000 đồng/kg.
Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ Ngoại giao tuyên dương các tập thể, cá nhân đã đóng góp tích cực, hiệu quả trong quá trình biên soạn và xuất bản cuốn sách của Tổng Bí ...
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Tin thế giới 4/11: Nga tuyên bố giúp Iran một việc, Israel 'đoạn tuyệt' với một cơ quan LHQ, các ứng viên 'trắng đêm' trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ

Tin thế giới 4/11: Nga tuyên bố giúp Iran một việc, Israel 'đoạn tuyệt' với một cơ quan LHQ, các ứng viên 'trắng đêm' trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
Nga vừa thể hiện thành ý vun đắp cho quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, Ankara báo tin không vui

Nga vừa thể hiện thành ý vun đắp cho quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, Ankara báo tin không vui

Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, Syria chưa sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với phe đối lập ở nước này và theo nghĩa rộng hơn là với Ankara.
Tin Triều Tiên đưa quân đến Nga: Tổng thống Ukraine trách móc việc 'khoanh tay đứng nhìn', Tổng thư ký LHQ lên tiếng, Hàn Quốc tính sẵn kịch bản

Tin Triều Tiên đưa quân đến Nga: Tổng thống Ukraine trách móc việc 'khoanh tay đứng nhìn', Tổng thư ký LHQ lên tiếng, Hàn Quốc tính sẵn kịch bản

Tổng thư ký LHQ quan ngại trước thông tin binh sĩ Triều Tiên được đưa tới Nga và khả năng lực lượng này tiến về khu vực xung đột ở Ukraine.
Bầu cử tổng thống Mỹ 2024: Cuộc bám đuổi nghẹt thở đến 'giờ G', ứng cử viên Kamala Harris đã bỏ phiếu?

Bầu cử tổng thống Mỹ 2024: Cuộc bám đuổi nghẹt thở đến 'giờ G', ứng cử viên Kamala Harris đã bỏ phiếu?

Ngày 5/11, nước Mỹ bước vào cuộc bầu cử tổng thống tốn giấy mực nhất mỗi 4 năm. Cho đến giờ phút ấy, không ai có thể khẳng định chắc chắn điều gì.
Chảo lửa Trung Đông: Iran thề chống ách áp bức đến cùng, tiết lộ điều sẽ ảnh hưởng đến đòn đáp Israel

Chảo lửa Trung Đông: Iran thề chống ách áp bức đến cùng, tiết lộ điều sẽ ảnh hưởng đến đòn đáp Israel

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố, Tehran sẽ đáp trả mọi hành động quân sự nhằm vào lãnh thổ và an ninh của nước Cộng hòa Hồi giáo này.
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Chuyến thăm Trung Quốc ngày 28 - 31/10 của Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb phản ánh nỗ lực nâng tầm khuôn khổ hợp tác giữa một thế giới đầy biến động.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Phiên bản di động