Nâng tầm sức khỏe và chất lượng dân số: Đề xuất đầu tư 125 nghìn tỷ đồng, chú trọng 10 mục tiêu

Sáng 25/11, Quốc hội nghe trình bày tờ trình và báo cáo thẩm tra Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035.

Hôm nay (25/11), Quốc hội thảo luận về Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo Đại biểu Quốc hội: Nhà báo là người đi vào các điểm nóng của sự thật, pháp luật cần bảo vệ tương xứng Quốc hội tưởng niệm đồng bào tử vong, quyên góp, ủng hộ vùng thiên tai, bão lũ

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày Tờ trình. Ảnh: Quochoi.vn

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày Tờ trình Chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035. (Nguồn: Quốc hội)

Nền tảng quan trọng để tạo chuyển biến mạnh trong chăm sóc sức khỏe nhân dân

Trình bày trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết Chương trình được thiết kế nhằm bảo đảm mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe ban đầu chất lượng, được tư vấn, dự phòng và quản lý bệnh tật từ sớm, từ xa. Một trọng tâm quan trọng là tăng cường khả năng chủ động của mỗi cá nhân trong việc tự chăm sóc và nâng cao sức khỏe.

Bên cạnh đó, Chương trình hướng tới giải quyết những vấn đề dân số ưu tiên, thích ứng với xu hướng già hóa nhanh, nâng cao chất lượng dân số và tăng cường chăm sóc các nhóm yếu thế. Đây là nền tảng để xây dựng một xã hội khỏe mạnh trong bối cảnh mới.

Theo Bộ Y tế, Chương trình đặt ra 10 mục tiêu cụ thể:

More from WVR
Hôm nay (25/11), Quốc hội thảo luận về Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo

Góp phần nâng tỷ lệ xã, phường, đặc khu đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã là 90% vào năm 2030 và đạt 95% đến năm 2035.

Tỷ lệ người dân được lập sổ sức khỏe điện tử và quản lý sức khỏe theo vòng đời đến năm 2030 đạt 100% và duy trì đến năm 2035.

Tỷ lệ trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) các tỉnh, thành phố đủ năng lực xét nghiệm tác nhân, kháng nguyên, kháng thể các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, chất lượng nước sạch, vệ sinh trường học đến năm 2030 đạt 100%.

Tỷ lệ trạm y tế xã, phường, đặc khu trên toàn quốc triển khai thực hiện dự phòng, quản lý, điều trị một số bệnh không lây nhiễm đầy đủ theo quy trình được hướng dẫn đến năm 2030 đạt 100% và duy trì đến năm 2035.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi trẻ em dưới 5 tuổi đến năm 2030 giảm xuống dưới 15% và đến năm 2035 giảm xuống dưới 13%.

Tỷ lệ người dân được tiếp cận với ít nhất 01 kênh thông tin đại chúng chính thống về chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng bệnh, nâng cao sức khỏe đạt 50% vào năm 2030 và đạt 80% vào năm 2035.

Tỷ suất sinh thô đến năm 2030 tăng thêm 0,5% so với năm 2025 và đến năm 2035 tăng thêm 0,5‰ so với năm 2030.

Tỷ số giới tính khi sinh đến năm 2030 giảm xuống dưới 109 bé trai/100 bé gái sinh ra sống và đến năm 2035 giảm xuống dưới 107 bé trai/100 bé gái sinh ra sống.

Tỷ lệ cặp nam, nữ được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 90% vào năm 2030 và 95% vào năm 2035; 70% phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất 4 loại bệnh tật bẩm sinh phổ biến nhất vào năm 2030 và 90% vào năm 2035; 90% trẻ sơ sinh được tầm soát ít nhất 5 loại bệnh bẩm sinh phổ biến nhất vào năm 2030 và đạt 95% vào năm 2035.

Số lượng người yếu thế, người dễ bị tổn thương được tiếp cận, sử dụng các dịch vụ tại các cơ sở chăm sóc xã hội đến năm 2030 tăng thêm 70% so với năm 2025 và đến năm 2035 tăng thêm 90% so với năm 2030.

Đối tượng thụ hưởng của Chương trình trải rộng toàn quốc, với ưu tiên dành cho vùng khó khăn, miền núi, biên giới, hải đảo; người nghèo, người cao tuổi, người có công, lao động di cư, phụ nữ và trẻ em, thanh thiếu niên hay người trong độ tuổi sinh đẻ.

Theo tờ trình, tổng mức đầu tư cho toàn bộ giai đoạn 2026-2035 là 125.478 tỷ đồng, chia thành hai chặng 2026-2030 và 2031-2035. Bộ Y tế là cơ quan chủ trì, với 5 dự án thành phần: Nâng cao năng lực mạng lưới y tế cơ sở; củng cố hệ thống phòng bệnh và nâng cao sức khỏe; dân số và phát triển; tăng cường chăm sóc xã hội cho người yếu thế; truyền thông, quản lý, giám sát thực hiện Chương trình

Bộ Y tế khẳng định: "Chương trình là nền tảng quan trọng để tạo chuyển biến mạnh trong chăm sóc sức khỏe nhân dân trong một thập kỷ tới. Chính phủ trình Quốc hội xem xét, phê duyệt chủ trương đầu tư tại kỳ họp này".

Rà soát mục tiêu và hoàn thiện giải pháp để bảo đảm tính khả thi

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết Ủy ban tán thành sự cần thiết của Chương trình nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, công tác dân số và phát triển. Hồ sơ Chương trình được chuẩn bị theo đúng quy định.

Tuy vậy, Ủy ban đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát để bảo đảm Chương trình không trùng lặp với các Chương trình mục tiêu quốc gia khác đang được Quốc hội xem xét, tránh chồng chéo về nhiệm vụ và nguồn lực. Dự thảo Nghị quyết cần tiếp tục hoàn thiện theo hướng rõ ràng, cụ thể hơn.

Về đối tượng thụ hưởng, Ủy ban kiến nghị bổ sung người khuyết tật vào nhóm ưu tiên. Đồng thời, cần quy định chi tiết hơn để thuận lợi trong triển khai thực tế và phù hợp với tinh thần Nghị quyết 72.

Trong vấn đề nguồn vốn, Ủy ban lưu ý việc xác định rõ nguồn lực, tránh tình trạng mức đầu tư cho nội dung dân số và phát triển còn thấp (dự kiến chiếm khoảng 15,5% giai đoạn 2026-2030).

Đồng thời, cần đánh giá khả năng cân đối ngân sách địa phương, đặc biệt với các tỉnh khó khăn, và tiếp tục đề xuất giải pháp huy động xã hội hóa theo tinh thần của Kết luận 149 và Nghị quyết 72.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị Chính phủ rà soát mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể của từng dự án, bảo đảm tính thống nhất, logic, dễ kiểm tra, giám sát. Mỗi mục tiêu cần có chỉ số rõ ràng để đánh giá hiệu quả sau triển khai.

Cùng với đó, các giải pháp cần gắn chặt với mục tiêu, có phân kỳ tiến độ cụ thể và minh bạch về nguồn lực. Một số chỉ tiêu được nêu trong báo cáo cần được giải thích rõ hơn để Quốc hội có đủ căn cứ xem xét.

Đối với các dự án thành phần, Ủy ban nhấn mạnh yêu cầu lựa chọn nội dung cốt lõi, tránh dàn trải và lãng phí. Bên cạnh đó, Ủy ban đề nghị nghiên cứu bổ sung dự án về phát huy thế mạnh y học cổ truyền, dược liệu và bảo đảm an toàn thực phẩm để đáp ứng đầy đủ tinh thần Nghị quyết 72.

Về dự thảo Nghị quyết, Chính phủ được đề nghị chỉnh lý nội dung về mục tiêu, tổng vốn, địa điểm, thời gian thực hiện, cơ chế và chính sách triển khai.

Một số điểm bổ sung được khuyến nghị gồm: nguyên tắc phân bổ vốn cho cơ quan trung ương; quy định rõ trách nhiệm của Bộ Y tế và địa phương; và cơ chế đặc thù không yêu cầu vốn đối ứng với các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách.