| Nga có 15 nguyên tố đất hiếm và tổng trữ lượng tại 18 mỏ đã được thăm dò ở nước này là hơn 28 triệu tấn. (Nguồn: TASS) |
Mới đây, Tổng thống Nga Vladimir Putin chỉ thị chính phủ xây dựng lộ trình khai thác các loại khoáng sản đất hiếm trước ngày 1/12 năm nay.
Theo đó, chính phủ Nga phải phê duyệt “lộ trình phát triển chi tiết”, tập trung vào việc nâng công suất khai thác, đẩy mạnh chế biến sâu và ứng dụng công nghệ cao trong chuỗi giá trị đất hiếm - nguyên liệu không thể thiếu trong sản xuất điện thoại thông minh, xe điện, tuabin gió, pin lưu trữ, thậm chí cả hệ thống vũ khí hiện đại.
Nga đã tụt hậu so với các nước như Trung Quốc về việc khai thác các mỏ nguyên tố đất hiếm. Đây là thành phần chủ yếu được sử dụng để sản xuất nam châm cường độ cao, một thành phần quan trọng trong các ngành công nghiệp công nghệ cao và năng lượng.
Cuộc chạy đua tìm kiếm đất hiếm trên toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ khi sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực này đã và đang tạo ra căng thẳng địa chính trị và nguy cơ tổn thương cho các ngành công nghiệp phụ thuộc vào các khoáng sản quan trọng.
Trong báo cáo mới nhất, Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ (USGS) ước tính, có 110 triệu tấn trữ lượng trên toàn thế giới. Trong số đó, 44 triệu tấn nằm ở Trung Quốc, tiếp theo là Brazil (với 21 triệu tấn), Ấn Độ và Australia.
Mặc dù tụt hậu so với các quốc gia lớn, Nga vẫn được ước tính sở hữu trữ lượng đất hiếm lớn thứ năm trên thế giới, với tổng cộng 3,8 triệu tấn. Con số này cao hơn Mỹ, với 1,9 triệu tấn.
Tham vọng lớn
Tuy nhiên, sản lượng đất hiếm trong nước của Nga vẫn còn nhỏ, chỉ ở mức 2.500 tấn, tương đương 0,64% sản lượng toàn cầu vào năm 2024. Mong muốn thay đổi điều đó, Moscow đang chuẩn bị các kế hoạch khai thác tốt hơn các nguồn tài nguyên thiên nhiên khi nhu cầu về đất hiếm tăng vọt, đặc biệt là từ Mỹ.
Những lo ngại này đã nổi lên trong năm nay, sau khi Trung Quốc đáp trả thuế quan thương mại của Mỹ bằng cách áp đặt các hạn chế đối với xuất khẩu đất hiếm.
Ông chủ Nhà Trắng cũng đang tìm cách ký kết một thỏa thuận với Ukraine, cho phép Mỹ tiếp cận các mỏ khoáng sản đất hiếm của nước này. Đặc biệt, ông Trump cũng nhiều lần bày tỏ sự quan tâm đến Greenland, nơi giàu đất hiếm và khoáng sản.
Trong bối cảnh đó, Tổng thống Nga tuyên bố, Moscow sẵn sàng và mong muốn hợp tác với các đối tác nước ngoài trong các dự án chung nhằm khai thác và xử lý kim loại đất hiếm của nước này.
Ông Willis Thomas, cố vấn chính tại CRU Group cho rằng, giống với đất nước tỷ dân, xứ bạch dương có lịch sử khai thác kim loại hiếm rất lâu đời. Vì vậy, việc gia nhập "đường đua" đất hiếm lẽ ra là điều Nga nên làm từ lâu.
Ông khẳng định: "Việc Nga tăng cường khai thác và sản xuất đất hiếm đã đặt quốc gia này vào một vị thế khác. Đó chính là giành lấy cơ hội".
Hồi đầu năm nay, Bộ Tài nguyên thiên nhiên và Môi trường Nga tuyên bố, nước này có trữ lượng 15 kim loại đất hiếm với tổng cộng 28,5 triệu tấn, cao hơn nhiều so với ước tính của USGS.
Thư ký Hội đồng An ninh Nga Sergey Shoigu mới đây cũng xác nhận, Nga có 15 nguyên tố đất hiếm và tổng trữ lượng tại 18 mỏ đã được thăm dò ở nước này là hơn 28 triệu tấn. Tuy nhiên, Nga mới chỉ khai thác dưới 2% tổng trữ lượng đã được xác nhận của các kim loại đất hiếm.
Ông nhấn mạnh: “Phần lớn kim loại đất hiếm phục vụ nhu cầu nền kinh tế Nga hiện vẫn phải nhập khẩu. Việc đưa nguồn tài nguyên quý giá này vào khai thác hiệu quả và xây dựng chuỗi xử lý hoàn chỉnh nội địa không chỉ quyết định thành công trong tương lai, mà còn có thể ảnh hưởng tới vận mệnh của đất nước".
Dù vậy, vẫn còn nhiều câu hỏi về số lượng và chất lượng của các kim loại đang được săn đón này. Các nhà phân tích cho biết, đây là thông tin mà Moscow có thể sẽ giữ kín.
Ông Willis Thomas băn khoăn: "Thông tin mà Bộ Tài nguyên thiên nhiên và Môi trường Nga đưa ra hơi mơ hồ. Lý do duy nhất để một quốc gia công bố thành phần trong mỏ địa chất là để huy động vốn. Và nếu Nga không phải huy động vốn, đất nước này sẽ không công khai điều đó".
| Nga đã tụt hậu so với các nước như Trung Quốc về việc khai thác các mỏ nguyên tố đất hiếm. (Nguồn: Getty Images) |