Ngành thuế và hải quan cùng đối thoại gỡ vướng cho doanh nghiệp

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho biết, năm 2024 ghi nhận quá trình phục hồi và phát triển kinh tế mạnh mẽ của nền kinh tế, với mức tăng trưởng kinh tế cả năm có thể vượt mốc mục tiêu 7%, tăng trưởng, GDP ước cả năm đạt 6,8 - 7%, cao hơn mục tiêu Quốc hội giao (6 - 6,5%), thuộc nhóm nước có tốc độ tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới, được nhiều tổ chức quốc tế lớn, có uy tín đánh giá cao.

Đẩy mạnh cơ chế hợp tác doanh nghiệp với cơ quan thuế, hải quan

"Mặc dù năm 2024 trong nước có nhiều khó khăn, thách thức cho các doanh nghiệp, vừa phải phản ứng với những biến động khó lường của thị trường thế giới; vừa phải khắc phục những hạn chế, bất cập nội tại kéo dài nhiều năm và phải dành nhiều thời gian, nguồn lực giải quyết những vấn đề đột xuất, phát sinh, nhất là ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, nhưng cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận các cơ quan Nhà nước đã kịp thời ban hành nhiều chính sách hỗ trợ kịp thời các doanh nghiệp trong khắc phục những khó khăn, củng cố niềm tin và giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi, ổn định và gia tăng hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.

Trong đó, Bộ Tài chính đã ban hành các văn bản sửa đổi phù hợp về thuế, quy trình thủ tục, tham mưu ban hành các chính sách kịp thời về miễn, giảm, gia hạn về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất như báo cáo của Thủ tướng Chính phủ trước Quốc hội vừa qua, tiếp tục đẩy mạnh cơ chế hợp tác doanh nghiệp với các cơ quan thuế, hải quan", Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Theo ông Phạm Tấn Công, tính từ Hội nghị đối thoại trong năm 2023, VCCI đã tập hợp ý kiến cùng với Bộ Tài chính giải quyết trên 450 ý kiến, kiến nghị của doanh nghiệp theo các quy mô khác nhau bao gồm các hội nghị đối thoại quy mô toàn quốc, vùng, địa phương, bao gồm cả các vướng mắc mang tính cá biệt và các vướng mắc phát sinh trong các văn bản luật, qua đó giúp các đơn vị chức năng của Bộ xem xét sửa đổi cho phù hợp với thực tiễn hoạt động của các doanh nghiệp.

Các số liệu này không bao gồm hàng loạt các chương trình tập huấn, đối thoại, gặp gỡ do chính các đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính trực tiếp triển khai hoặc thông qua các cơ chế tham vấn khác nhau với VCCI trong quá trình sửa đổi, ban hành pháp luật về thuế, hải quan. Một số vướng mắc, khó khăn kéo dài cũng đã và đang được VCCI trao đổi với các Cục thuế, hải quan liên quan xem xét giải quyết đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp.

"Tuy vậy, chúng tôi cũng ghi nhận gần 100 ý kiến gửi đến VCCI qua Diễn đàn Doanh nghiệp VBF 2024 và phiếu thông tin của các doanh nghiệp quy định về hoàn thuế, mức tính thuế, tính thống nhất trong áp dụng cơ chế ưu đãi về thuế, một số vướng mắc phát sinh từ sự thay đổi chính sách của quốc gia mà doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu. Các ý kiến, kiến nghị này đã được VCCI chuyển tới Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan xem xét, giải đáp, sửa đổi các quy định, quy trình, quy định liên quan đối với doanh nghiệp khi thực hiện nghĩa vụ thuế và hải quan", ông Công dẫn chứng.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, năm 2024, kinh tế trong nước đối mặt nhiều khó khăn từ tác động bất lợi của kinh tế toàn cầu, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và tác động trực tiếp đến đời sống của người dân.

Với chủ trương đồng hành và hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn, trong 3 năm (từ 2021-2023) và tính đến thời điểm hiện tại, Bộ Tài chính đã chủ động triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, người dân. Bộ cũng đã chủ động nghiên cứu, đề xuất, trình cấp có thẩm quyền cũng như ban hành theo thẩm quyền các giải pháp bao gồm miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất. Đáng chú ý, khoảng 96.000 tỷ đồng được giảm trực tiếp, mang lại hiệu quả tích cực cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Đến nay, Bộ Tài chính đã đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa ngành Tài chính, đặc biệt là trong lĩnh vực thuế và hải quan. Hệ thống khai thuế điện tử đã được triển khai trên toàn quốc với tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng khai thuế qua mạng đạt 99,93%. Theo đó, tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng dịch vụ nộp thuế điện tử đạt 98,57%, trong khi tỷ lệ nộp hồ sơ đề nghị hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT) điện tử đạt 97%. Trong lĩnh vực hải quan, trên 99% thủ tục hải quan được thực hiện điện tử thông qua Hệ thống thông quan tự động (VNACCS/VCIS). Cơ chế một cửa quốc gia đã kết nối 250 thủ tục hành chính của 13 bộ, ngành, với gần 7,6 triệu bộ hồ sơ của hơn 75 nghìn doanh nghiệp.

Doanh nghiệp vẫn kêu khó

Hội nghị đã dành phần lớn thời gian cho các doanh nghiệp đặt câu hỏi và nêu kiến nghị trực tiếp với đại diện Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan. Tất cả các vướng mắc này đều được trả lời trực tiếp hoặc bằng văn bản và được công khai trên Cổng Thông tin điện tử của Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan. Theo đó, các cơ quan chức năng đã ghi nhận và xử lý 88 vướng mắc liên quan đến lĩnh vực thuế và 37 vướng mắc liên quan đến lĩnh vực hải quan.

Đại diện Công ty cổ phần Môi trường Kỹ thuật Sơn đặt câu hỏi về miễn thuế xuất khẩu đối với sản phẩm tái chế và thủ tục hoàn thuế VAT đối với hợp đồng ủy thác kinh doanh. Theo đó, đại diễn của Cơ quan Hải quan đã giải đáp về chính sách miễn thuế xuất khẩu theo Luật Thuế xuất nhập khẩu và Nghị định 134 đồng thời cho biết Phó Thủ tướng đã giao Bộ Tài nguyên Môi trường khẩn trương sửa đổi Nghị định 08/2022/NĐ-CP để hướng dẫn cụ thể hơn.

Đại diện Công ty Intechco Việt Nam thắc mắc về thủ tục nhập khẩu phế liệu nhựa đã qua xử lý. Về vấn đề này, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Lưu Mạnh Tưởng khẳng định doanh nghiệp cần tuân thủ quy định pháp luật về bảo vệ môi trường và xin giấy phép môi trường khi nhập khẩu phế liệu để sản xuất. Đồng thời, cũng hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện theo Quyết định 13/2023/QĐ-TTg về tiêu chuẩn, quy chuẩn phế liệu nhựa.

Một trong những vấn đề nổi bật được đưa ra tại Hội nghị và vấn đề vướng mắc trong nhập khẩu bông để sản xuất sợi OE của Công ty TNHH Bông Thái Bình. Đại diện doanh nghiệp này phàn nàn bông chải thô bị xem là phế liệu, khiến doanh nghiệp không thể nhập khẩu nguyên liệu. Vì thế, doanh nghiệp phải tạm dừng hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng.

Hiệp hội Bông sợi Việt Nam đã có công văn và khẳng định rằng bông chải thô mặc dù có chứa tạp chất hữu cơ nhưng không gây hại cho môi trường. Đây là là nguyên liệu chính để sản xuất sợi OE. Nếu không cho nhập khẩu bông chải thô, ngành sợi OE thì không thể cạnh tranh được trên thị trường quốc tế.

"Các doanh nghiệp sợi OE tại Thái Bình đã kiến nghị nhiều lần, gửi cả đơn kêu cứu lên Thủ tướng Chính phủ, VCCI. Chúng tôi đề nghị Bộ Tài chính chủ động, tích cực hơn trong báo cáo với Thủ tướng Chính phủ để có hướng giải quyết việc nhập khẩu bông chải thô để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp", ông Hùng đề xuất.

Trả lời vấn đề này, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, đối với loại bông này, doanh nghiệp được phép nhập khẩu vì không bị xem là phế liệu. Tuy nhiên, bông chải thô có hàm lượng tạp chất lên đến 40%, nên cần sự phối hợp giữa Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường để đưa ra phương án xử lý phù hợp. Tháng 11/2024, Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ về giải pháp và Tổng cục Hải quan cam kết sẽ hướng dẫn doanh nghiệp ngay khi có chỉ đạo chính thức.

Tại sự kiện, rất nhiều ý kiến, kiến nghị liên quan đến vấn đề thuế, hải quan được cộng đồng doanh nghiệp nêu ra và nhận được phản hồi trực tiếp từ phía đại diện các cơ quan.

Kết thúc Hội nghị đối thoại, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn khẳng định sẽ tiếp tục cải cách trên mọi mặt công tác như: Hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy, cải cách thủ tục hành chính theo hướng toàn diện và hiệu quả hơn, tiếp tục đẩy mạnh hiện đại hoá các lĩnh vực của ngành tài chính. Đặc biệt là trong các lĩnh vực thuế, hải quan, vốn được xem là các lĩnh vực có liên quan nhiều và trực tiếp tới DN, người dân nhằm tạo thuận lợi, tiết giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp để cải thiện môi trường kinh doanh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.