| ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, khi có tri thức, nhất định người phụ nữ sẽ sống chủ động, tự tin. |
Thưa bà, những tiêu chuẩn giàu đức hy sinh, nhẫn nhịn, dịu dàng trong quan niệm về phụ nữ của Việt Nam, nếu đặt trong hiện tại có còn đủ sức mạnh đại diện cho cái đẹp của phụ nữ thời nay?
Tôi đã nghe nhiều tranh luận rất sôi nổi về những tiêu chuẩn xưa cũ liệu có còn phù hợp với phụ nữ hiện đại hay không. Người ủng hộ nói có, người lại phủ nhận nói không. Có lẽ, những người nói không lại chiếm số đông hơn và đa phần là giới trẻ, đa phần là phái nữ.
Nhiều người lý giải một cách rất thuyết phục, rất đầy đủ lý lẽ rằng thời hiện đại, chúng ta phải sống khác đi và nghĩ khác đi. Tiêu chuẩn về cái đẹp thay đổi theo thời gian, dĩ nhiên tiêu chuẩn về vẻ đẹp nhân cách của người phụ nữ cũng cần thay đổi.
Nếu cứ khăng khăng nghĩ người phụ nữ mẫu mực phải dịu dàng, nhẫn nhịn, giàu đức hy sinh thì lại là bất công với phụ nữ, buộc phụ nữ cả đời vào những cái "gông" vô hình mang tên phẩm chất tốt đẹp, để người phụ nữ luôn phải chịu thiệt thòi.
Thực ra, tôi cũng không phản đối cách nghĩ đó. Tôi nghĩ nếu nhìn sâu hơn thì thời nào cũng vậy, điểm mạnh của người phụ nữ vẫn là giàu đức hy sinh, dịu dàng và nhẫn nhịn. Tuy nhiên, trong thời hiện đại, chúng ta có hệ quy chiếu hiện đại hơn về đức hy sinh, về sự dịu dàng và nhẫn nhịn.
Đức hy sinh, nếu như ngày xưa, người phụ nữ luôn phải quên bản thân mình để sống theo ý muốn, theo sự sắp đặt, theo chỉ đạo của người khác (còn nhỏ là theo mẹ cha, lớn lên là theo chồng, khi không may chồng mất thì theo con trai trưởng).
Câu "tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử" như ba lớp xiềng, xiềng chặt người phụ nữ vào bổn phận phải quên bản thân mình mà sống cho người khác, sống vì người khác một cách khắt khe, cực đoan. Nhưng thời hiện đại, người phụ nữ có quyền được sống cho bản thân, có quyền tự quyết định, tự lựa chọn những điều tốt nhất cho mình.
Có điều, đức hy sinh vẫn là phẩm chất hàng đầu của người phụ nữ. Khi được quyền lựa chọn, người phụ nữ vẫn thường chọn những gì tốt đẹp nhất dành cho người thân yêu của mình, là cha mẹ, chồng con. Tôi tin, mọi người phụ nữ, không chỉ riêng phụ nữ Việt Nam, đều sẵn sàng dành những điều tốt đẹp nhất cho cha mẹ, chồng con của họ. Đó chính là đức hy sinh.
| "Để bắt kịp xu hướng, để mình không bị bỏ lại phía sau, tôi nghĩ phụ nữ hiện đại hãy luôn nỗ lực trang bị cho mình hành trang cần thiết nhất là tri thức. Khi nỗ lực học hỏi, tôi tin bất kỳ ai cũng đủ bản lĩnh để đối mặt và xử lý những khó khăn một cách tốt nhất. Và khi có tri thức, nhất định người phụ nữ sẽ sống chủ động, tự tin". |
Còn sự dịu dàng dường như là một món quà mà thượng đế tặng riêng cho phái nữ. Nếu chúng ta quan niệm phụ nữ hiện đại phải mạnh mẽ và bản lĩnh, sẵn sàng đương đầu và vượt qua mọi khó khăn, mọi trở ngại của cuộc sống nên không cần dịu dàng quả là sai lầm.
Tôi vẫn nghĩ phụ nữ vốn "chân yếu tay mềm", họ không có được sức mạnh thể chất như nam giới, nhưng bù lại, họ có sự dịu dàng làm sức mạnh nội tại, thẳm sâu. Sự dịu dàng là bản tính thiên bẩm của phụ nữ. Dịu dàng không đồng nghĩa với yếu đuối, ủy mị hay ỷ lại. Dịu dàng cũng không mâu thuẫn với sự bản lĩnh hay mạnh mẽ. Tôi thích những người phụ nữ quyết đoán một cách dịu dàng.
Nhẫn nhịn không chỉ cần cho người phụ nữ, nhưng ở phụ nữ dường như sự nhẫn nhịn có một giới hạn riêng, vì họ có sự dịu dàng và có đức hy sinh song hành. Nhẫn nhịn thời hiện đại không phải là sự cam chịu mà là biết cách để kiềm chế những nóng giận nhất thời, biết cách để giải quyết mọi mâu thuẫn một cách nhẹ nhàng nhất.
Đấu tranh cho nữ quyền đang trở thành một trào lưu, nhưng theo bà sự bình đẳng nên được nhìn nhận ra sao cho phù hợp?
Sự bình đẳng giới là rất cần thiết. Nó là một trong những tiêu chuẩn của xã hội văn minh. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia đã rất nhiều năm nỗ lực vì bình đẳng giới, đã đạt được nhiều kết quả. Tuy nhiên, tôi chỉ mong đến một ngày nào đó, cụm từ "bình đẳng giới" biến mất. Khi vẫn còn phải nhắc đến bình đẳng giới là khi chúng ta chưa có bình đẳng giới thực sự.
Nhưng hiểu như thế nào là bình đẳng giới? Có phải cứ nhất định đòi hỏi không có sự phân biệt giới tính nào mới là bình đẳng giới hay không? Thực ra giữa nam và nữ có những đặc điểm thể chất khác hẳn nhau nên không thể "như nhau" trong tất cả mọi việc, từ phân công lao động (có việc không thể phù hợp với thể trạng nữ giới) cho đến những thiên chức giới tính. Bình đẳng giới thực chất nhất phải là không có bất kỳ ai bị phân biệt đối xử vì giới tính.
Xưa nay, trên khắp thế giới, đa phần phụ nữ bị phân biệt đối xử vì lý do giới tính nên chúng ta thường nhìn nhận đấu tranh cho bình đẳng giới là đấu tranh cho nữ quyền. Khi không bị phân biệt đối xử vì lý do giới tính, thì phụ nữ có cơ hội để học tập, phấn đấu và thành công hơn.
Có nên áp dụng những tiêu chuẩn ứng xử của những xã hội đã có quá trình đấu tranh cho bình đẳng giới từ lâu vào Việt Nam không?
Mỗi quốc gia có một nền văn hóa khác nhau, một lịch sử, tập quán và truyền thống khác nhau. Bởi thế, bất cứ sự áp dụng máy móc nào cũng là không cần thiết và không hiệu quả. Nhưng các quốc gia đều có thể học hỏi lẫn nhau trong quá trình hợp tác và phát triển.
Bất cứ thành công hay thất bại của quốc gia này đều có thể trở thành những bài học kinh nghiệm cho quốc gia khác. Do vậy, việc chúng ta tham khảo kinh nghiệm thế giới là rất cần thiết trong tất cả các lĩnh vực, không riêng gì việc thực hiện bình đẳng giới. Tuy nhiên, tôi vẫn muốn nhắc lại, chúng ta có những đặc trưng văn hóa riêng, có truyền thống riêng, nên sự vận dụng máy móc nào cũng là không hợp lý.
Thời đại 4.0 là kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo, phụ nữ sẽ gặp những thách thức gì?
Thách thức mà phụ nữ phải đối mặt trong kỷ nguyên số, tôi nghĩ trước tiên là việc nhịp sống hiện đại quá nhanh, quá gấp gáp và nhiều áp lực. Trong khi phụ nữ vốn không có được sức vóc như nam giới, lại mang thiên chức làm mẹ. Trước những áp lực cuộc sống, người phụ nữ phải rất vất vả khi vừa sinh con, vừa phấn đấu cho sự nghiệp. Họ phải vượt qua rất nhiều thử thách, có những thử thách không ai gánh đỡ giúp được.
Trước những biến động lớn của thời cuộc như chiến tranh, dịch bệnh, thất nghiệp, đói nghèo... thì bao giờ nạn nhân phải gánh chịu nhiều nhất cũng là những người phụ nữ.
Những bí quyết vượt qua khó khăn, cách cân bằng cuộc sống và điều mà người phụ nữ hiện đại cần trang bị trong thời đại mới? Những gợi mở cái nhìn mới về vẻ đẹp của phụ nữ hiện đại?
Làm thế nào để người phụ nữ vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống? Để bắt kịp xu hướng, để mình không bị bỏ lại phía sau, tôi nghĩ phụ nữ hiện đại hãy luôn nỗ lực trang bị cho mình thứ hành trang cần thiết nhất là tri thức. Không phải nhất định học thật cao mới là người có tri thức. Tri thức có trong sách vở, có ngay trong cuộc sống quanh ta, có trong người thân, bè bạn.
Khi nỗ lực học hỏi, tôi tin là bất kỳ ai cũng đủ bản lĩnh để đối mặt và xử lý những khó khăn một cách tốt nhất. Và khi có tri thức, nhất định người phụ nữ sẽ sống chủ động, tự tin. Tri thức cần cho tất cả mọi người, nhưng tại sao tôi nhấn mạnh vào phụ nữ?
Lâu nay, nhiều khi phụ nữ nghĩ một cách đơn giản là thiên chức làm vợ, làm mẹ là quan trọng nhất nên tự nguyện lùi lại phía sau, rất vui vẻ với việc loanh quanh nấu cơm rửa bát, đưa đón con, chăm chút cho tổ ấm. Việc chăm chút không sai, nhưng nếu nỗ lực học hỏi hơn, có tri thức nhiều hơn, chúng ta sẽ biết cách yêu thương hơn, đặc biệt là biết cách yêu thương bản thân hơn. Đó sẽ là sức mạnh để vượt mọi khó khăn.
Xin cảm ơn bà!