'Nghề nghiệp, trang phục, công việc nhà không... có giới tính'

Nguyệt Anh
Bà Ngô Thị Thu Hà, Giám đốc Trung tâm thúc đẩy giáo dục và nâng cao năng lực phụ nữ cho rằng, các thành viên trong gia đình không mang định kiến giới sẽ góp phần xoá bỏ định kiến giới trong xã hội từ cấp độ chính sách tới các hành động thực tiễn, từ cấp độ tổ chức, cơ quan tới cấp độ cá nhân.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Bình đẳng giới
Bà Ngô Thị Thu Hà nêu quan điểm, các thành viên trong gia đình không mang định kiến giới sẽ góp phần xoá bỏ định kiến giới trong xã hội từ cấp độ tổ chức tới cấp độ cá nhân.

Covid-19 đã bộc lộ rõ hơn tình trạng bất bình đẳng giữa các nhóm giàu nghèo, giới tính, tuổi tác thế nào, thưa bà?

Đại dịch Covid-19 đã tác động đến tất cả mọi người, bất kể giới tính, tuổi tác hay tình trạng kinh tế dưới nhiều góc độ khác nhau từ việc làm, thu nhập, sức khỏe thể chất và tinh thần, chưa kể những mất mát về mặt con người ở trên toàn thế giới và Việt Nam.

Về góc độ việc làm và kinh tế, các số liệu thống kê công bố trước khi có đại dịch cho thấy, tỷ lệ phụ nữ làm việc ở khu vực phi chính thức cao hơn so với nam giới, trong khi đó kỹ năng và thu nhập của phụ nữ lại thấp hơn nên sự tích luỹ thấp.

Trong giai đoạn giãn cách xã hội, chỉ một bộ phận dân số có tích lũy, có thể làm việc online hoặc một số ngành nghề đặc thù như sản xuất và kinh doanh trong lĩnh vực y tế, ngân hàng, viễn thông, công nghệ máy tính vẫn giữ được việc làm và thu nhập, số còn lại đều bị ảnh hưởng từ mất việc, giảm việc đến giảm thu nhập hoặc mất toàn bộ thu nhập.

Đặc biệt, bộ phận lao động phi chính thức, không có hợp đồng lao động và không đóng bảo hiểm xã hội hay buôn bán nhỏ theo quy mô hộ gia đình. Từ đó cho thấy phụ nữ trong khu vực phi chính thức và là người nghèo ở cả nông thôn và đô thị đều chịu những tác động lớn bởi đại dịch.

Vì làm việc ở khu vực phi chính thức với thu nhập thấp hơn và không có các chế độ hỗ trợ như trợ cấp thất nghiệp hay hỗ trợ duy trì người lao động từ các doanh nghiệp, nên phụ nữ thường lựa chọn nghỉ việc để chăm sóc con cái và các thành viên gia đình trong thời gian giãn cách xã hội. Từ đó, kéo rộng khoảng cách thu nhập và địa vị kinh tế giữa phụ nữ và nam giới.

Số liệu trên thế giới và ở Việt Nam cũng chứng minh rằng, tình trạng bạo lực gia đình đối với phụ nữ và trẻ em trong gia đình cũng gia tăng trong thời gian áp dụng giãn cách xã hội, do áp lực về thu nhập và công việc chăm sóc không có lương. Đặc biệt, đối với những gia đình đã tồn tại tình trạng bạo lực từ trước khi có dịch Covid-19. Giãn cách xã hội cũng ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe thể chất, tinh thần và sức khỏe sinh sản của phụ nữ.

Là người nghiên cứu nhiều về vấn đề bình đẳng giới, theo bà để giải quyết vấn đề này, cần những hành động cụ thể gì?

Cả thế giới và Việt Nam đều đã khẳng định sống chung với Covid-19 nên cần có chiến lược mang tính tổng thể để không chỉ hồi phục về kinh tế mà còn hồi phục sức khỏe thể chất và tinh thần của mọi người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Tiếc rằng, hiện tại chúng ta chủ yếu tập trung các gói hỗ trợ khắc phục kinh tế và hỗ trợ tài chính mà chưa quan tâm nhiều đến các vấn đề xã hội khác nảy sinh bởi dịch.

Về mặt kinh tế, cần có những gói hỗ trợ phù hợp để khôi phục doanh nghiệp vừa và nhỏ, siêu nhỏ, trong đó có các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ và nông nghiệp là nơi tỷ lệ phụ nữ làm chủ cao lại thu hút nhiều lao động nữ.

Ngân hàng chính sách xã hội và các tổ chức đang thực hiện các dự án tài chính vi mô và hỗ trợ phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, cần lưu ý đến yếu tố giới. Đây cũng là lúc giúp phụ nữ thực hiện các bước chuyển đổi số để vận hành các doanh nghiệp và các mô hình cung cấp dịch vụ.

Đại dịch xảy ra cũng làm cho Chính phủ, doanh nghiệp và cả người lao động nhìn nhận lại việc thực hiện quyền của người lao động như ký kết hợp đồng, đóng đầy đủ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp. Đồng thời, xây dựng, rà soát và thực hiện các chính sách về chống phân biệt đối xử, thực hiện an toàn lao động bao gồm các bước để bảo đảm các hoạt động sản xuất, kinh doanh an toàn trước dịch Covid-19.

Hiện nay, Chương trình phát triển của Liên hợp quốc cũng đã ban hành bộ hướng dẫn để các doanh nghiệp, tổ chức rà soát các quy định cũng như việc thực hiện của mình để bảo đảm quyền của người lao động trong bối cảnh Covid-19.

Về mặt xã hội, cần có các hoạt động hỗ trợ phụ nữ phục hồi sức khỏe thể chất và tinh thần, chăm sóc sức khỏe sinh sản cũng như khôi phục hệ thống nhà trẻ, mẫu giáo và các dịch vụ chăm sóc người già, để giảm gánh nặng đối với việc chăm sóc không lương cho phụ nữ.

Chuyên gia Ngô Thị Thu Hà: 'Trang phục, công việc nhà và nghề nghiệp không có giới tính'
Dù tỷ lệ phụ nữ lãnh đạo có tăng trong thời gian gần đây nhưng chưa tương xứng với tiềm năng của phụ nữ. (Nguồn: Đại biểu nhân dân)

Việt Nam được các tổ chức quốc tế đánh giá là một trong số các quốc gia xóa bỏ khoảng cách giới nhanh nhất trong 20 năm qua, đặc biệt là sau 10 năm thực hiện Chiến lược bình đẳng giới. Tuy nhiên, định kiến giới, bạo lực trên cơ sở giới vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề?

Việt Nam đã có một số tiến bộ nhất định về bình đẳng giới trong bộ máy lãnh đạo các cấp hay tỷ lệ trẻ em gái đến trường cao hơn so với trước đây, tỷ lệ phụ nữ tham gia thị trường lao động và làm chủ các doanh nghiệp cũng tăng.

Tuy nhiên, định kiến giới vẫn tồn tại. Quá trình nghiên cứu cho thấy, định kiến giới vẫn tồn tại trong sách giáo khoa, trên các phương tiện truyền thông và báo chí, cũng như trong xã hội, kể cả trong người trẻ. Bạo lực trên cơ sở giới vẫn còn xảy ra ở cả tại gia đình, trên phương tiện giao thông công cộng và các không gian chung khác. Trong khi đó, các hình thức xử phạt chưa tương xứng với tính nghiêm trọng của vấn đề.

Kết quả Điều tra quốc gia về bạo lực đối với phụ nữ ở Việt Nam năm 2019 cho thấy: Cứ 3 phụ nữ thì có gần 2 phụ nữ (62,9%) phải chịu ít nhất 1 hoặc nhiều hình thức bạo lực do chồng gây ra trong đời và 31,6% bị bạo lực hiện thời (trong 12 tháng qua). Bà nghĩ gì về những con số "biết nói” này?

Con số này cho thấy, bạo lực gia đình đối với phụ nữ vẫn còn hiện hữu và cần nỗ lực của các cơ quan Nhà nước, các tổ chức xã hội và cộng đồng trong công tác truyền thông và hỗ trợ nạn nhân, cũng như người gây bạo lực.

Thực tế, tỷ lệ phụ nữ chịu bạo lực gia đình không hề giảm sau 10 năm, thậm chí cao hơn so với đánh giá trước đây. Tuy nhiên, con số này cũng cho thấy phụ nữ đã hiểu biết nhiều hơn về các hành vi bạo lực và chia sẻ về tình trạng bạo lực của mình, kể cả bạo lực tình dục. Đặc biệt, truyền thông đã ít nhiều đóng góp vào sự thay đổi này.

Vấn đề bất bình đẳng giới đang còn diễn ra ở tất cả các lĩnh vực. Cần thay đổi từ nhận thức đến hành động ra sao, thưa bà?

Phần trên tôi đã đề cập vị thế kinh tế của phụ nữ và tác động của đại dịch Covid-19 tới phụ nữ. Thứ hai, đó là vị thế phụ nữ trong gia đình. Dường như phụ nữ vẫn được giao trọng trách chăm sóc gia đình, sinh con trai để nối dõi, trong khi gánh nặng kinh tế lại đổ lên vai nam giới. Điều này cho thấy, có vẻ vị thế của nam giới trong gia đình cao hơn, nhưng thực ra là một gánh nặng đối với nhiều người.

Thứ ba, địa vị chính trị của phụ nữ. Dù tỷ lệ phụ nữ lãnh đạo có tăng trong thời gian gần đây nhưng chưa tương xứng với tiềm năng của phụ nữ. Điều đáng nói, dù tỷ lệ cao nhưng phụ nữ ít giữ vai trò ra quyết định mà chủ yếu ở vị trí hỗ trợ, cấp phó.

Để có sự thay đổi, cần đào tạo một thế hệ lãnh đạo nhạy cảm với các vấn đề xã hội như định kiến, khuôn mẫu, kỳ thị và phân biệt đối xử để những vấn đề này cần được nhất quán trong hệ thống luật pháp và chính sách, cũng như trong quá trình thực hiện của bộ máy lãnh đạo, công chức, viên chức.

Bên cạnh đó, cần thay đổi cách dạy học trong nhà trường để bảo đảm rằng, các thầy cô giáo không là người chuyển tải những thông điệp mang tính định kiến hay kỳ thị giới.

Định kiến giới tác động đến mọi đối tượng, không phân biệt tuổi tác, giới tính, hoàn cảnh sống. Theo đó, muốn xóa bỏ định kiến giới phải bắt đầu từ đâu, theo bà?

Muốn xoá bỏ định kiến giới phải thay đổi từ gia đình để không tạo thêm những thế hệ mang định kiến giới. Do đó, các thành viên gia đình cần thống nhất với nhau chỉ con người mới có giới tính còn quần áo, đồ chơi, công việc nội trợ và chăm sóc các thành viên gia đình, nghề nghiệp là không có giới tính để nói rằng, những thứ này phù hợp hơn với con trai hay con gái, vợ hay chồng, cha hay mẹ, ông hay bà.

Các thành viên gia đình không mang định kiến giới sẽ góp phần xoá bỏ định kiến giới trong xã hội từ cấp độ chính sách tới các hành động thực tiễn, từ cấp độ tổ chức, cơ quan tới cấp độ cá nhân.

Truyền thông cũng là một lực lượng quan trọng góp phần tác động thay đổi những nhận thức sai lầm về phụ nữ và đàn ông thế nào?

Tiếc rằng, truyền thông cũng đang củng cố khuôn mẫu, định kiến giới như quảng cáo các sản phẩm gia dụng, các gameshow, các chuyên mục, kể cả những chương trình vì sự tiến bộ phụ nữ. Nhiều chương trình mang tính phê phán ngoại hình trên cơ sở giới, những câu nói cố tình hay vô tình củng cố vai trò giới truyền thống, thậm chí ở góc độ nào đó thể hiện sự quấy rối tình dục.

Trong khi đó, tác động của truyền thông tới công chúng rất lớn. Do đó, cơ quan truyền thông cần xây dựng các chính sách chống phân biệt đối xử, bao gồm chống phân biệt đối xử trên cơ sở giới, chống quấy rối tình dục và có bộ phận kiểm soát các chương trình, để bảo đảm rằng các sản phẩm truyền thông không củng cố định kiến và kỳ thì về giới, dân tộc, chủng tộc.

Xin cảm ơn bà!

Giáo viên cần năng lực gì để không bị đuối sức khi 'bơi' trên môi trường số?

Giáo viên cần năng lực gì để không bị đuối sức khi 'bơi' trên môi trường số?

PGS.TS. Nguyễn Danh Nam, Trưởng ban Ban Đào tạo, Đại học Thái Nguyên nhận định, kỹ năng mềm, năng lực phán đoán, năng lực thích ...

Từ làn sóng người dân ùn ùn về quê, cần có tầm nhìn dài hạn về lực lượng lao động?

Từ làn sóng người dân ùn ùn về quê, cần có tầm nhìn dài hạn về lực lượng lao động?

Từ làn sóng dịch bệnh khiến người dân 'rồng rắn' về quê, cần nhìn nhận lại một cách nghiêm túc, phải chăng chúng ta chưa ...

Nguyệt Anh

Bài viết cùng chủ đề

Góc nhìn Nhân quyền

Đọc thêm

Hướng dẫn cách xóa ảnh bìa trên Facebook đơn giản, nhanh chóng

Hướng dẫn cách xóa ảnh bìa trên Facebook đơn giản, nhanh chóng

Bạn vừa đăng một tấm ảnh bìa không ưng ý lên trang Facebook cá nhân mà không biết cách xóa ảnh bìa sao cho đúng? Đây thực chất là một ...
Thị trường máy tính toàn cầu sẽ tăng trưởng đều đặn nhờ AI

Thị trường máy tính toàn cầu sẽ tăng trưởng đều đặn nhờ AI

Các chuyên gia nhận định thị trường máy tính toàn cầu sẽ tăng trưởng đều đặn qua từng năm nhờ vào sự bùng nổ cũng trí tuệ nhân tạo (AI).
Top 4 mẫu smartphone chuyên dụng dành cho người chơi crypto

Top 4 mẫu smartphone chuyên dụng dành cho người chơi crypto

Khi nhắc đến crypto, crypto phone hay blockchain phone có lẽ là cái tên quen thuộc khi được tích hợp sẵn các ứng dụng và dịch vụ liên quan đến ...
5 cách tra cứu mã giao dịch trên MB Bank nhanh chóng, chính xác

5 cách tra cứu mã giao dịch trên MB Bank nhanh chóng, chính xác

Tra cứu mã giao dịch MB Bank giúp bạn biết được giao dịch đã thực hiện thành công hay chưa, có sự cố gì xảy ra hay không. Hiện nay, ...
Cách đặt đơn hàng theo nhóm trên Grab cực đơn giản

Cách đặt đơn hàng theo nhóm trên Grab cực đơn giản

Giờ đây, bạn chẳng cần thay nhau chờ đợi đặt hàng trên cùng một điện thoại. Với tính năng Đặt đơn nhóm trên Grab mỗi người đều có thể tự ...
Hình ảnh đội tuyển Việt Nam tập trung tại sân bay Nội Bài trước giờ sang Indonesia

Hình ảnh đội tuyển Việt Nam tập trung tại sân bay Nội Bài trước giờ sang Indonesia

8h40 sáng 19/3, đội tuyển Việt Nam bay sang Indonesia, quyết tâm giành kết quả cao nhất trong trận lượt đi vòng loại thứ 2 World Cup 2026.
Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Ngày quốc tế hạnh phúc: Hạnh phúc của người dân đến từ đâu?

Mỗi người sẽ có các tiêu chuẩn khác nhau về hạnh phúc. Tiêu chuẩn này dựa trên sự thoải mái, hài lòng của người đó với chính tiêu chí của họ.
Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu?

Xin hỏi đi xe đạp vi phạm nồng độ cồn có bị xử phạt không? Mức xử phạt vi phạm nồng độ cồn đối với xe đạp là bao nhiêu? - Độc giả Hoàng Yến
Nga: Thủ đô Moscow tăng cường xe buýt điện thân thiện môi trường

Nga: Thủ đô Moscow tăng cường xe buýt điện thân thiện môi trường

Thị trưởng Moscow cho biết, thủ đô nước Nga có hơn 1.500 xe buýt điện thân thiện với môi trường đang hoạt động, thay thế xe buýt truyền thống.
Hỗ trợ sinh kế bền vững cho người dân Đắk Nông

Hỗ trợ sinh kế bền vững cho người dân Đắk Nông

Dự án 'Viện trợ quốc tế khẩn cấp để hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau lũ quét năm 2023' đã hỗ trợ hiệu quả cho người dân tại Đắk Nông.
Hội nghị toàn quốc Hội Nhà báo năm 2024: Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển

Hội nghị toàn quốc Hội Nhà báo năm 2024: Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển

Ngày 18/3 tại TP. Hồ Chí Minh, Hội Nhà báo Việt Nam long trọng tổ chức Hội nghị toàn quốc 2024, hướng tới Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.
Lai Châu nỗ lực an cư cho người dân sau lũ

Lai Châu nỗ lực an cư cho người dân sau lũ

Dự án 'Viện trợ khẩn cấp quốc tế để hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau lũ quét năm 2023' hỗ trợ phục hồi sinh kế, sửa nhà cho người dân tỉnh Lai ...
Hàn Quốc lại chìm trong bụi mịn, chuyên gia cảnh báo đỏ nguy hiểm đến sức khỏe

Hàn Quốc lại chìm trong bụi mịn, chuyên gia cảnh báo đỏ nguy hiểm đến sức khỏe

Ngày 17/3, lần đầu tiên kể từ đầu năm tới nay, gần như cả đất nước Hàn Quốc chìm trong màu vàng của bụi và cát.
Vi khuẩn salmonella nguy hiểm thế nào?

Vi khuẩn salmonella nguy hiểm thế nào?

Vi khuẩn Salmonella thường gây ra bệnh tiêu chảy, nhưng cũng có thể nhiễm bệnh đến các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm máu, xương và khớp xương.
Nên uống cà phê như thế nào để tránh ngộ độc?

Nên uống cà phê như thế nào để tránh ngộ độc?

Nếu uống quá 4-5 tách cà phê mỗi ngày sẽ khiến cơ thể bị gây hại và nếu hấp thụ 1,2g caffeine, tương đương 12 tách cà phê sẽ xảy ra tình trạng ngộ độc.
Các bác sĩ X-quang tại Nga có cơ hội sử dụng AI để xác định 54 loại bệnh

Các bác sĩ X-quang tại Nga có cơ hội sử dụng AI để xác định 54 loại bệnh

Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin cho biết các bác sĩ đã sẵn sàng thử nghiệm và triển khai các dịch vụ trí tuệ nhân tao (AI) mới cho nghiên cứu X-quang.
Làm thế nào để biết bạn đang ăn quá nhiều đường và cách phòng tránh?

Làm thế nào để biết bạn đang ăn quá nhiều đường và cách phòng tránh?

Ăn nhiều đường không tốt cho sức khỏe nhưng nhiều người không biết mình đang ăn quá nhiều loại thực phẩm này. Vậy có dấu hiệu nào cảnh báo không?
Hàng loạt bác sĩ nghỉ việc, nhiều bệnh viện Hàn Quốc tiếp tục hoãn và hủy các ca phẫu thuật

Hàng loạt bác sĩ nghỉ việc, nhiều bệnh viện Hàn Quốc tiếp tục hoãn và hủy các ca phẫu thuật

Hơn 90% trong tổng số 13.000 bác sĩ thực tập và bác sĩ nội trú của Hàn Quốc đã nộp đơn xin nghỉ việc hàng loạt trong gần 3 tuần qua.
XSMB 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. dự đoán XSMB 19/3/2024

XSMB 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. dự đoán XSMB 19/3/2024

XSMB 19/3 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Bắc nhanh nhất hôm nay, thứ 3 ngày 19/3/2024. KQSXMB. SXMB 19/3. dự đoán XSMB 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3. XSMB thứ 3
Vietlott 19/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 19/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 3 ngày 19/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 19/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 19/3/2024 từ trường quay tầng 19, số 23 Lạc Trung, Hà Nội. Vietlott Power 655 hôm nay.
XSMT 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. SXMT 19/3/2024

XSMT 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Ba ngày 19/3/2024. SXMT 19/3/2024

XSMT 19/3 - Trực tiếp Kết quả xổ số miền Trung ngày 19 tháng 3 năm 2024. KQSXMT. SXMT 19/3. xổ số hôm nay 19/3. XSMT thứ 3. KQXSMT 19/3/2024
XSMN 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Ba 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Ba 19/3/2024. xổ số hôm nay 19/3

XSMN 19/3 - xổ số hôm nay 19/3. Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 19/3/2024. KQXSMN thứ 3. SXMN 19/3. Kết quả xổ số ngày 19 tháng 3
XSMN 18/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3/2024

XSMN 18/3, kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3/2024

XSMN 18/3 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 18/3/2024. SXMN 18/3/2024. kết quả xổ số ngày 18 tháng 3. xổ số hôm nay 18/3. XSMN thứ 2.
Vietlott 18/3, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 18/3, kết quả xổ số Vietlott Max 3D thứ 2 ngày 18/3/2024. xổ số Max 3D hôm nay

Vietlott 18/3 - xổ số Vietlott Max 3D 18/3. Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay 18/3/2024 nhanh nhất và chính xác nhất. Vietlott 3D hôm nay.
Phiên bản di động