Ngoại giao hiện nay có còn trao đổi cấp Công sứ nữa không? |
Đúng như vậy. Quy định ở Công ước Vienna 1961 không chỉ rõ nước nào, trong trường hợp nào được cử Đại sứ đặc mệnh toàn quyền và nước nào, trong trường hợp nào được cử Công sứ toàn quyền.
Phân biệt giữa Đại sứ đặc mệnh toàn quyền và Công sứ toàn quyền phản ánh quan điểm bất bình đẳng giữa các quốc gia. Cho đến trước Thế chiến thứ nhất, mọi người đều cho rằng, chỉ có các nước quan trọng mới được cử Đại sứ, còn các nước khác chỉ được cử Công sứ.
Các nước châu Mỹ - Latinh trước đây thường trao đổi đại diện ngoại giao với nhau là Công sứ nhưng sau Thế chiến thứ nhất bắt đầu trao đổi Đại sứ, không kể là nước quan trọng hay không quan trọng. Đặc biệt, sau Thế chiến thứ II, do thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc, hệ thống thuộc địa tan rã, nhiều quốc gia mới thành lập, quan hệ quốc tế có nhiều thay đổi dẫn đến việc trao đổi đại diện ngoại giao ở cấp Đại sứ càng trở nên phổ biến, số Công sứ toàn quyền ngày càng giảm và đến nay thì hầu hết các nước tiến hành khi thiết lập quan hệ ngoại giao với nhau thì đều quy định trao đổi đại diện ngoại giao ở cấp Đại sứ.
Năm 1947, tại Moscow (Nga), có 18 Công sứ quán thì đến năm 1957 chỉ còn 2. Tại Paris (Pháp), năm 1973 chỉ có 2 Công sứ quán là Saint-Martin và Monaco. Tại Stockhom (Thụy Điển) năm 1978, chỉ còn Công sứ quán Nam Phi. Tại Hà Nội, năm 1955 có 2 Công sứ quán Mông Cổ và Bungan nhưng năm 1956 đã nâng lên Đại sứ quán.
Quy chế pháp lý của các Công sứ toàn quyền cũng kinh qua một sự thay đổi khá rõ rệt. Có thể nói về phương diện này đến nay không có gì khác nhau giữa tính đại diện quốc gia của một vị Đại sứ đặc mệnh toàn quyền và một vị Công sứ toàn quyền. Trong lĩnh vực lễ tân, sự khác nhau cũng mất đi dần, nói chung nghi thức trình Thư ủy nhiệm của Đại sứ đặc mệnh toàn quyền và Công sứ toàn quyền hoàn toàn giống nhau.
Tóm lại, nếu như trước kia các nước nhỏ có bị hạn chế phần nào trong việc trao đổi Đại sứ thì ngày ngay, bất cứ nước nào cũng có thể tùy ý trao đổi Đại sứ đặc mệnh toàn quyền hoặc Công sứ toàn quyền và sự trao đổi đó không phản ánh vị trí của một nước trên trường quốc tế.