Trong cảm nhận của nhiều nhà ngoại giao nước ngoài, đối ngoại và ngoại giao Việt Nam luôn để lại nhiều ấn tượng sâu sắc với bản sắc rất riêng từ chính sách đến con người, để chỉ cần gợi ra họ đã có thể thốt lên ngay: “Đó là Việt Nam!”.

Đại sứ Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinowski cho rằng, điều thú vị ở chính sách đối ngoại của Việt Nam chính là sự linh hoạt. Điều đó lại càng được thể hiện rõ nét khi nền ngoại giao Việt Nam thích ứng tốt trước bối cảnh quốc tế nhiều biến động.

Nhà ngoại giao Australia đưa ra nhiều dẫn chứng về sự linh hoạt trong chính sách của Việt Nam để thích ứng với mọi hoàn cảnh.

Công cuộc đổi mới là ví dụ điển hình cho nỗ lực hội nhập và phát triển của Việt Nam. Giai đoạn này, Australia đã có sự đồng hành của Việt Nam. Năm 2023, đánh dấu 35 năm Việt Nam và Australia ký Thỏa thuận hợp tác kinh doanh đầu tiên về viễn thông vào năm 1988. Quan hệ hợp tác này hỗ trợ rất nhiều cho Việt Nam trong quá trình hiện thực hóa những lợi ích của công cuộc đổi mới.

Năm 1995, Việt Nam gia nhập ASEAN và theo Đại sứ Andrew Goledzinowski, Việt Nam ngày càng có vai trò quan trọng trong ASEAN, ASEAN cũng đóng vai trò quan trọng trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Hiện nay, khi cạnh tranh nước lớn ngày càng gia tăng và phức tạp, Việt Nam đã khéo léo, linh hoạt thích ứng và tìm kiếm các cơ hội để phát triển. Bên cạnh việc tăng cường quan hệ hợp tác với các nước trên thế giới, Việt Nam tích cực đẩy mạnh phát triển kinh tế, đào tạo nguồn nhân lực, chuyển đổi số, công nghệ cao…

Do vậy, Đại sứ Andrew Goledzinowski cho rằng, linh hoạt thích ứng chính là thành công quan trọng nhất của đối ngoại Việt Nam.

Theo nhà ngoại giao Australia, trong mắt bạn bè quốc tế, Việt Nam thu hoạch nhiều “trái ngọt” nhờ cách tiếp cận chính sách của mình, nhất là tại các diễn đàn đa phương. Được sự tín nhiệm cao, Việt Nam đã trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021 và thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025. Trong vấn đề Biển Đông, Việt Nam có nhiều đóng góp thiết thực trong việc thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS 1982).

Việt Nam rất tích cực và chủ động tham gia sâu vào các diễn đàn kinh tế quốc tế quan trọng như thành viên APEC, CPTPP. “Giống như Australia, Việt Nam có nền kinh tế mở, hội nhập. Cả hai nước đều chú trọng thương mại và cố gắng tham gia nhiều tổ chức kinh tế hay hiệp định thương mại đa phương”, Đại sứ Andrew Goledzinowski nhấn mạnh.

Nhà ngoại giao Australia bày tỏ: “Chúng tôi muốn thấy một Việt Nam năng động hơn, sẵn sàng đóng vai trò dẫn dắt”. Tinh thần đó được Đại sứ Andrew Goledzinowski cảm nhận qua những cam kết quốc tế mạnh mẽ của Việt Nam như cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào 2050 tại Hội nghị COP26. Việt Nam đóng góp tích cực vào lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc. Australia đang hỗ trợ huấn luyện lực lượng gìn giữ hòa bình Việt Nam và mong muốn nâng cao vai trò của Việt Nam đối với sứ mệnh này. Trong bối cảnh thế giới phức tạp, diễn biến khó lường hiện nay với nhiều điểm nóng, Việt Nam cùng với nhiều quốc gia khác trên thế giới đang nỗ lực kêu gọi hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế.

Đại sứ Belarus tại Việt Nam Uladzimir Baravikou đánh giá cao những thành tựu ngoại giao Việt Nam thời gian qua.

Đại sứ Uladzimir Baravikou cho rằng, vị trí và vai trò tích cực của Việt Nam trong giải quyết các vấn đề khu vực và toàn cầu thể hiện qua việc Việt Nam được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025, cũng như việc Việt Nam được bầu giữ chức Phó Chủ tịch Kỳ họp thứ 42 Đại hội đồng UNESCO khu vực châu Á - Thái Bình Dương vào tháng 11/2023, là minh chứng cho thành công và hiệu quả của ngoại giao Việt Nam trên trường quốc tế.

Đại sứ Uladzimir Baravikou khẳng định, Belarus ghi nhận tiếng nói và ảnh hưởng vững chắc của Việt Nam trong các tổ chức và cơ cấu khu vực, đặc biệt là ở ASEAN.

Theo Đại sứ, không một sự kiện quan trọng nào trong khu vực có thể diễn ra nếu không có sự tham gia của Việt Nam. Những đóng góp quan trọng của Việt Nam được ghi nhận ở nhiều lĩnh vực như an ninh, kinh tế, y tế, văn hóa, khoa học, giáo dục và các lĩnh vực khác.

Đại sứ nhắc lại nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN thành công và hiệu quả năm 2020 và cho rằng, Việt Nam đã đảm nhận nhiệm vụ này vào “thời điểm khó khăn nhất” khi đại dịch Covid-19 bùng phát nhưng đã vượt qua một cách đầy vinh quang.

Theo Đại sứ, kết quả quan trọng của nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020 là việc các nước thành viên Hiệp hội và các đối tác thương mại quan trọng nhất ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), hình thành khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới và mở ra những cơ hội phát triển mới cho khu vực.

Bên cạnh đó, quan trọng hơn, Việt Nam đã góp phần tăng cường sự đoàn kết và gắn kết của đại gia đình ASEAN, giúp khắc phục thành công những hậu quả của đại dịch.

“Belarus rất quan tâm đến việc mở rộng và tăng cường hợp tác với ASEAN, đặc biệt là trong lĩnh vực thương mại và kinh tế. Đây là khu vực đầy hứa hẹn đối với chúng tôi về xuất khẩu nông sản, máy móc thiết bị và các hàng hóa khác”, Đại sứ nói.

Đại sứ cho biết, Việt Nam là đối tác quan trọng của Belarus ở khu vực Đông Nam Á. Mặc dù xa cách về địa lý, nhưng hai nước có nhiều điểm tương đồng về lịch sử, tính chăm chỉ, hiếu khách, mục tiêu phát triển…

“Với những thành tựu ấn tượng dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam trong phát triển kinh tế - xã hội và uy tín quốc tế ngày càng tăng, Việt Nam có thể trở thành cầu nối để Belarus mở rộng hợp tác với khu vực ASEAN”.

Đại sứ cho biết, Belarus đã nộp đơn đăng ký tham gia Hiệp ước Thân thiện và hợp tác ở Đông Nam Á. Sự chấp thuận của ASEAN đối với sự tham gia của Belarus sẽ khẳng định sự quan tâm của Hiệp hội với việc tăng cường quan hệ tương tác với Belarus, đồng thời là tín hiệu và động lực tích cực để thiết lập mối quan hệ cùng có lợi giữa giới doanh nghiệp hai bên. Trong tiến trình đó, ảnh hưởng của Việt Nam tại khu vực, cùng sự ủng hộ dành cho Belarus, đóng vai trò quyết định đối với sự gia nhập này.

Đại sứ Iran tại Việt Nam Ali Akbar Nazari ấn tượng với chính sách ngoại giao năng động, linh hoạt, giúp Việt Nam tạo môi trường hòa bình, ổn định để phát triển.

Theo Đại sứ Ali Akbar Nazari, chính sách ngoại giao của Việt Nam có đặc điểm là sự kết hợp giữa sự kiên định bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc, chủ nghĩa đa phương và chú trọng duy trì quan hệ tốt đẹp với các nước.

Đại sứ Iran rất ấn tượng với thuật ngữ “ngoại giao cây tre Việt Nam” được Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2016 và được cụ thể hóa tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. Cây tre gợi lên hình ảnh về sự kiên cường, đoàn kết và sức mạnh, hàm ý chính sách đối ngoại linh hoạt, sáng tạo nhưng cũng kiên cường trước thách thức, khó khăn của Việt Nam.

“Ngoại giao cây tre Việt Nam”, theo Đại sứ Iran thực sự đã mang lại cho Việt Nam vai trò ngày càng cao trên trường quốc tế và góp phần vào thành công của đất nước trong việc bảo vệ nền độc lập và cân bằng trong quan hệ với các nước lớn. “Có thể nói, chính sách đối ngoại của Việt Nam dựa trên lợi ích quốc gia dân tộc và nỗ lực để đạt được lợi ích quốc gia dân tộc cao nhất bằng cách cân bằng quan hệ với các cường quốc khu vực và ngoài khu vực”, Đại sứ Iran nhấn mạnh.

Theo Đại sứ Ali Akbar Nazari, nền ngoại giao năng động và linh hoạt giúp Việt Nam tạo dựng được môi trường khu vực hòa bình, ổn định và nhờ đó, nền độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được bảo đảm, đồng thời, mở ra nhiều thị trường xuất nhập khẩu, thu hút nguồn vốn, công nghệ, tri thức từ nước ngoài, phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Cũng như nhiều Đại sứ nước ngoài khác, Đại sứ Ali Akbar Nazari cho rằng với chính sách đối ngoại mang bản sắc riêng, Việt Nam đã đạt được những thành công lớn trên trường quốc tế.

Theo đó, Việt Nam có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trong vài thập kỷ qua. Cải cách kinh tế - Đổi Mới, đã thúc đẩy giảm nghèo đáng kể và cải thiện mức sống của người dân. Quá trình chuyển đổi của Việt Nam từ quốc gia có thu nhập thấp sang thu nhập trung bình thấp là một thành tựu đáng ghi nhận. Hiện nay, Việt Nam là một trong những nền kinh tế năng động và tăng trưởng nhanh nhất thế giới.

Việt Nam tích cực theo đuổi hội nhập kinh tế và tự do hóa thương mại. Quốc gia Đông Nam Á ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA), bao gồm Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại tự do EU - Việt Nam (EVFTA). Các hiệp định này mở rộng khả năng tiếp cận thị trường, thúc đẩy thương mại và đầu tư quốc tế.

Theo Đại sứ Ali Akbar Nazari, một thành tựu quan trọng khác trong chính sách đối ngoại của Việt Nam là sự tương tác hiệu quả của Việt Nam với cộng đồng quốc tế. Việt Nam tích cực tương tác với cộng đồng quốc tế thông qua tư cách thành viên Liên hợp quốc và các tổ chức, cơ chế quốc tế khác, đồng thời tìm cách thúc đẩy lợi ích và giá trị của mình trên trường quốc tế.

Để minh chứng thành công đó có thể kể đến các vai trò của Việt Nam khi là Ủy viên không thường Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc các nhiệm kỳ 2008-2010 và 2020-2021; thành viên của Hội đồng Kinh tế - xã hội LHQ (ECOSOC) năm 2016-2018, thành viên của nhiều cơ chế trong Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO), Hội đồng Thống đốc năng lượng nguyên tử năm 2022, Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025 và gần đây nhất là trúng cử vào Ủy ban Di sản thế giới.

Bên cạnh đó, Việt Nam có vai trò và tham gia tích cực vào các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, như tháng 6/2018, Liên hợp quốc đã công nhận Cục Hoạt động gìn giữ hòa bình của Việt Nam là một trong bốn trung tâm huấn luyện lực lượng quốc tế trong khu vực. Những điều này thể hiện Việt Nam là một thành viên có trách nhiệm và ủng hộ các chuẩn mực và quy định quốc tế.

Với góc nhìn của Đại sứ Malaysia tại Việt Nam Dato’ Tan Yang Thai, khái niệm “ngoại giao cây tre” xuất phát từ nhu cầu có một cách tiếp cận thực dụng trước những thách thức và cơ hội địa chính trị phải đối mặt do vị trí chiến lược.

Theo Đại sứ Dato’ Tan Yang Thai, “Ngoại giao cây tre Việt Nam” định hình chính sách đối ngoại của Việt Nam dựa trên những lý tưởng vững chắc, linh hoạt trong cách thể hiện và phương pháp. Có thể nói, đây là cách tiếp cận rất phù hợp với tình hình chung của Việt Nam.

“Nền ngoại giao đó đã phục vụ tốt cho Việt Nam, đặc biệt khi nhìn nhận qua lăng kính của nhiều mối quan hệ song phương bền chặt mà Việt Nam đã xây dựng với các nước khác trong khu vực và trên thế giới”, Đại sứ Dato’ Tan Yang Thai khẳng định.

Ở khía cạnh này, theo Đại sứ Dato’ Tan Yang Thai, Malaysia coi Việt Nam là đối tác quan trọng, quan hệ song phương ngày càng phát triển mạnh mẽ. Quan hệ hai nước đã đạt cột mốc quan trọng vào năm 2015, với việc thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Malaysia và năm nay là dấu mốc kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.

Rõ ràng, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu trong việc thực hiện chính sách đối ngoại. Đại sứ Dato’ Tan Yang Thai nêu bật một số thành tựu của Việt Nam mà ông cho rằng không chỉ có lợi cho Việt Nam mà còn đóng góp tích cực cho khu vực – những nỗ lực đáng được biểu dương. “Tôi sẽ liệt kê những vấn đề tương đối gần đây vì sẽ phù hợp khi nói về ngoại giao đối ngoại của Việt Nam hiện nay”, Đại sứ Dato’ Tan Yang Thai nói.

Thứ nhất, khi trở thành thành viên của ASEAN, Việt Nam thể hiện là thành viên có đóng góp tích cực vào việc củng cố ASEAN và vai trò của Hiệp hội trong khu vực và trên toàn cầu. Nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam thể hiện rõ cam kết, tính chủ động và khả năng điều phối của Việt Nam đúng vào thời điểm đại dịch Covid-19 bùng phát.

Thứ hai, Đại sứ Dato’ Tan Yang Thai nhấn mạnh việc Việt Nam được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021 với sự ủng hộ của 192/193 phiếu bầu. Với vai trò này, Việt Nam trở thành “người bắc cầu” và đã đạt được nhiều thành tựu “lần đầu tiên”, đó là có cuộc họp đầu tiên tại Hội đồng Bảo an về hợp tác giữa Liên hợp quốc và ASEAN, thúc đẩy vai trò trung tâm cũng như sự hiện diện của ASEAN tại Hội đồng Bảo an trong giải quyết các vấn đề quan trọng của khu vực; đăng cai tổ chức cuộc họp Hội đồng Bảo an theo Thể thức Arrira đầu tiên về giải quyết những thách thức của trẻ em không có sự chăm sóc của cha mẹ trong các tình huống xung đột; Việt Nam chủ trì thảo luận mở về tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc và lần đầu tiên trong lịch sử, Hội đồng Bảo an thông qua một Tuyên bố Chủ tịch riêng về tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc.

Bên cạnh các diễn đàn đa phương như ASEAN, Liên hợp quốc, Đại sứ Dato’ Tan Yang Thai cho rằng chính sách đối ngoại của Việt Nam đã hướng Việt Nam hội nhập vào cộng đồng toàn cầu. Đó là sự thay đổi to lớn, từ một quốc gia bị bao vây cấm vận, Việt Nam trở thành quốc gia gắn kết toàn diện với các quốc gia khác, trong đó có việc thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện và Đối tác chiến lược với các nước thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an và các nước G20. Từ góc độ chính sách đối ngoại, đây là một trong những thành tựu quan trọng.

Ngoài Liên hợp quốc và ASEAN, Việt Nam hiện là thành viên của nhiều tổ chức và diễn đàn quốc tế quan trọng trong đó có Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Tổ chức Y tế thế giới (WHO)…

Đây là chỉ dấu cho thấy Việt Nam là thành viên hội nhập cao của cộng đồng quốc tế. Hơn nữa, Việt Nam còn thể hiện tinh thần sẵn sàng đóng góp tích cực thông qua tư cách thành viên của các tổ chức đa phương khác nhau. “Tôi tin rằng, xu hướng này sẽ tiếp tục và Việt Nam có tiềm năng cũng như khả năng đóng góp nhiều hơn nữa trong tương lai”, Đại sứ Dato’ Tan Yang Thai khẳng định.

Không chỉ là nền đối ngoại của cả đất nước, các nhà ngoại giao với nhiều cái tên, con người, nhân cách… cũng để lại ấn tượng trong mắt các nhà ngoại giao quốc tế.

Khi phỏng vấn Đại sứ Iran Ali Akbar Nazari chia sẻ, ông chia sẻ nhiều bức ảnh chụp cùng các nhà ngoại giao Việt Nam khi làm việc cùng họ. Đại sứ cho biết, khi làm việc với các nhà ngoại giao Việt Nam, ông luôn nhận được sự hợp tác chân thành, mang tính xây dựng.

Theo Đại sứ Iran, các nhà ngoại giao Việt Nam “nổi tiếng” với tính chuyên nghiệp, tuân thủ các nghi thức ngoại giao và luôn đại diện cho đất nước trên trường quốc tế, hết lòng vì lợi ích quốc gia, dân tộc mình.

Bên cạnh đó, trong mắt nhà ngoại giao đến từ đất nước Trung Đông, với “ngọn lửa” truyền thống và cách tiếp cận đối ngoại mang bản sắc riêng, các nhà ngoại giao Việt Nam “giỏi” về khả năng thích ứng, thích nghi với sự đa dạng, từ đó giúp họ hòa nhập tốt vào nhiều nền văn hóa của các quốc gia trên thế giới.

“Tôi tin rằng với sự chuyên nghiệp của các nhà ngoại giao, ngành ngoại giao Việt Nam sẽ đạt được nhiều thành công hơn nữa, góp phần vào sự phát triển đất nước vì lợi ích và thịnh vượng của người dân Việt Nam thân thiện”, Đại sứ Ali Akbar Nazari bày tỏ.

Có nhiều cơ hội làm việc và tiếp xúc với các nhà ngoại giao Việt Nam, Đại sứ Malaysia Dato’ Tan Yang Thai khái quát cảm nhận của mình bằng hai cụm từ: Có năng lực và tận tâm.

“Kể từ khi nhận nhiệm vụ tại Việt Nam và có dịp làm việc với các nhà ngoại giao Việt Nam trong gần một năm nay về một số vấn đề cũng như sự kiện, trong đó có cả chuyến thăm cấp cao bao gồm chuyến thăm của Thủ tướng Anwar Ibrahim tới Hà Nội, cũng như các sự kiện phối hợp kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao Malaysia – Việt Nam, tôi thấy rõ ràng các nhà ngoại giao Việt Nam có năng lực cao và hết lòng phụng sự lợi ích của đất nước mình”, Đại sứ Dato’ Tan Yang Thai chia sẻ.

Cũng có chung thiện cảm với các nhà ngoại giao Việt Nam, Đại sứ Australia Andrew Goledzinowski cho rằng mỗi nhà ngoại giao Việt Nam đều mang trong mình một tình yêu đất nước to lớn, một phong thái chuyên nghiệp và một thái độ thân thiện, chuyên nghiệp. Ở mỗi nhà ngoại giao Việt đều thấy bộc lộ những nét đẹp điển hình của văn hóa Việt. “Họ cũng vui vẻ, có khiếu hài hước. Tôi nghĩ, nhà ngoại giao Việt Nam và Australia hợp làm việc chung vì tất cả mọi người đều rất dễ gần và thoải mái”, Đại sứ Andrew Goledzinowski cảm nhận.

Như vậy, có thể tự hào rằng ngoại giao Việt Nam với bản sắc riêng mang tên mình và “ngọn lửa” truyền thống luôn rực cháy qua lớp lớp thế hệ luôn “đẹp” trong mắt bạn bè quốc tế và có thể tự tin tiến xa hơn nữa trong tương lai.

-------------------------------------

Thực hiện: Hồng Loan | Đồ họa: Hồng Nga | Ảnh: TTXVN, baoquocte.vn, VGP.