Nguyên Tổng thư ký Ban Ki-moon: Vấn đề phổ biến hạt nhân cần phản ứng đa phương giống như đại dịch Covid-19

Huy Sơn
TGVN. Trong bài viết đăng trên South China Morning Post, nguyên Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác đa phương trong vấn đề vũ khí hạt nhân, giống như cách thế giới đã và đang làm trong việc ngăn chặn đại dịch Covid-19.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng công nghệ hạt nhân trong ứng phó dịch Covid-19
Triều Tiên đề nghị Hàn Quốc dừng đàm phán phi hạt nhân hoá 'vô nghĩa'
nguyen tong thu ky ban ki moon van de pho bien hat nhan can phan ung da phuong nhu dai dich covid 19
Bức ảnh phóng tên lửa của Triều Tiên được trưng bày tại Bưu điện quan sát thống nhất ở Paju, Hàn Quốc, ngày 13 tháng 12 năm 2019. (Nguồn: AP)

Đại dịch Covid-19 đã chiếu rọi vào những lỗ hổng trong thế giới ngày càng gia tăng liên kết của chúng ta. Không một quốc gia nào có thể tự ứng phó với virus SARS-CoV-2, bất kể nước đó sở hữu quy mô kinh tế, tiềm lực quân sự hay sức mạnh công nghệ tầm cỡ đến mức nào. Cách duy nhất để vượt qua mối đe dọa từ dịch bệnh Covid-19 là thông qua hợp tác quốc tế và minh bạch.

Theo nguyên Tổng thư ký Ban Ki-moon, một nguy cơ cũng không kém phần nghiêm trọng đối với tương lai của nhân loại dù hiếm khi thống trị các mặt báo là vấn đề phổ biến hạt nhân. Năm 2020 đánh dấu mốc kỷ niệm 75 năm ngày hai quả bom nguyên tử Little Boy và Fat Man được thả xuống hai thành phố Hiroshima và Nagasaki của Nhật Bản. Sự kiện gây chấn động này dẫn đến sự ra đời của Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), có hiệu lực trong 50 năm qua với 190 quốc gia tham gia.

Tuy nhiên, một cuộc xung đột hạt nhân vẫn là mối đe dọa hiện hữu. Theo báo cáo mới nhất của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), kho dự trữ vũ khí hạt nhân toàn cầu vẫn đứng ở mức 13.400 đầu đạn ngay cả khi Chiến tranh Lạnh đã lùi xa ba thập kỷ. Tại châu Á, căng thẳng đang ở mức cao đáng báo động giữa hai quốc gia hạt nhân là Trung Quốc và Ấn Độ sau cuộc giao tranh ngày 15/6 vừa qua tại thung lũng Ladakh Galwan, khiến 20 quân nhân Ấn Độ thiệt mạng. Trước đó, Ấn Độ và nước láng giềng vũ trang hạt nhân khác là Pakistan được cho là đã tiệm cận miệng hố chiến tranh vào năm 2019 sau những vụ đụng độ tại vùng lãnh thổ tranh chấp Kashmir.

Theo số liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ và Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm, tính đến tháng 7/2019, Trung Quốc sở hữu 290 đầu đạn hạt nhân, trong khi số liệu của Ấn Độ và Pakistan lần lượt là 140 và 160 đầu đạn.

Còn tại Bán đảo Triều Tiên, tuy Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nỗ lực xây dựng mối quan hệ cá nhân với Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, điều này đã không mang lại kết quả tích cực về tiến trình phi hạt nhân hóa trên Bán đảo. Ngược lại, Bình Nhưỡng tiếp tục tăng cường khả năng hạt nhân và chưa bao giờ từ bỏ tham vọng giành được vị thế hạt nhân trên thế giới.

Trong khi đại dịch Covid-19 đã thu hút sự chú ý, của các nhà lãnh đạo thế giới cũng như “chiếm sóng” trong các phiên thảo luận của ngoại giao quốc tế, vấn đề hạt nhân đã bị bỏ ngỏ. Ý nghĩa của mối đe dọa hạt nhân đã và đang được củng cố trước đại dịch Covid-19 và sau các cuộc tấn công có chủ đích vào hệ thống đa phương bởi các nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa cô lập và độc đoán.

Ông Ban Ki-moon cho rằng, quyết định của Mỹ năm 2019 rút khỏi Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung là một động thái thiển cận, là một bước thụt lùi trở lại thời Chiến tranh Lạnh và một cuộc chạy đua vũ trang nguy hiểm bao trùm lên châu Âu và rộng hơn là cả thế giới.

Thời gian gần đây, thế giới lại chứng kiến những tín hiệu đáng báo động hơn từ Mỹ sau những động thái làm suy yếu kiến trúc toàn cầu về kiểm soát và không phổ biến vũ khí hạt nhân. Theo đó, các nguy cơ bao gồm việc Washington thông báo dự định rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở, và thậm chí có những đồn đoán rằng, nước này đang xem xét nối lại thử nghiệm hạt nhân sau lệnh cấm 28 năm.

Tin liên quan
Kiểm soát vũ khí hạt nhân – ‘trận địa’ mới trong cạnh tranh mỹ-trungKiểm soát vũ khí hạt nhân – ‘Trận địa’ mới trong cạnh tranh Mỹ-Trung

Hội nghị đánh giá Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) dự kiến diễn ra trong năm nay, đã phải hoãn lại vì dịch Covid-19. Tuy nhiên, tất cả các bên tham gia NPT không nên lãng phí thời gian cho sự trì hoãn này và cần phải thực hiện các bước cụ thể về giải trừ quân bị và không phổ biến vũ khí hạt nhân. Những người gánh vác nhiệm vụ nặng nề nhất là năm thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, những nước đã liên tục không tuân thủ nghĩa vụ giải trừ quân bị theo Điều 6 của Hiệp ước NPT.

Ngoài ra, cộng đồng quốc tế nên gây áp lực hay làm bất cứ điều gì để có thể để thuyết phục chính quyền Mỹ đồng ý gia hạn Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (START mới) trong 5 năm. Hiệp ước hết hạn đồng nghĩa với việc không có thỏa thuận ràng buộc để kiểm soát vũ khí giữa hai siêu cường hạt nhân Mỹ và Nga, và do đó, tạo ra rủi ro nghiêm trọng đối với nền hòa bình và an ninh toàn cầu.

Mỹ đã đề nghị gia hạn START mới, với điều kiện có sự tham gia của Trung Quốc. Mặc dù sự tham gia của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vào cuộc thảo luận giải trừ vũ khí toàn cầu là cần thiết, nhưng thật không công bằng nếu việc kéo dài START mới lại phụ thuộc vào Bắc Kinh, vì các kho dự trữ của Trung Quốc chỉ bằng một phần hai của Mỹ và Nga. Thay vào đó, Mỹ nên chấp nhận lời đề nghị của Tổng thống Nga Vladimir Putin và đồng ý gia hạn ngay lập tức.

Nếu các cường quốc hạt nhân không thực hiện các bước đi cụ thể nhằm cắt giảm kho vũ khí và đầu tư mạnh vào cấu trúc kiểm soát vũ khí toàn cầu, những lời nhắc nhở về thảm họa Hiroshima và Nagasaki sẽ trở nên sáo rỗng, và kịch bản cho những thảm họa hạt nhân hủy diệt sẽ có thể tái diễn trong tương lai.

Hội đồng bảo an thảo luận trực tuyến về đề mục không phổ biến vũ khí giết người hàng loạt Hội đồng Bảo an thảo luận trực tuyến về đề mục Không phổ biến vũ khí giết người hàng loạt

TGVN. Ngày 30/6, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) họp thảo luận về tình hình 6 tháng thực hiện Nghị quyết 2231 ...

70 năm sau chiến tranh: 'bóng đen xung đột' vẫn bủa vây bán đảo triều tiên 70 năm sau chiến tranh: 'Bóng đen xung đột' vẫn bủa vây Bán đảo Triều Tiên

TGVN. Hành động phá hủy văn phòng liên lạc liên Triều tại Kaesong vào tuần trước dập tắt hy vọng rằng các hoạt động xúc tiến ...

Động thái mới: triều tiên tháo dỡ các loa phóng thanh mới lắp dọc biên giới với hàn quốc Động thái mới: Triều Tiên tháo dỡ các loa phóng thanh mới lắp dọc biên giới với Hàn Quốc

TGVN. Ngày 24/6, các nguồn tin quân sự cho biết, Triều Tiên đang chuyển đi khoảng 10 loa phóng thanh tuyên truyền, mới được lắp ...

Huy Sơn (theo SCMP)

Xem nhiều

Đọc thêm

XSMT 28/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay Chủ Nhật ngày 28/4/2024. SXMT 28/4/2024

XSMT 28/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay Chủ Nhật ngày 28/4/2024. SXMT 28/4/2024

XSMT 28/4 - trực tiếp xổ số miền Trung 28/4/2024. kết quả xổ số miền Trung hôm nay. xổ số miền Trung chủ nhật. xổ số hôm nay 28/4. SXMT ...
XSMN 28/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay Chủ nhật 28/4/2024. xổ số hôm nay 28/4

XSMN 28/4, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay Chủ nhật 28/4/2024. xổ số hôm nay 28/4

XSMN 28/4 - xổ số hôm nay 28/4. kết quả xổ số miền Nam 28/4/2024. kết quả xổ số ngày 28 tháng 4. xổ số miền Nam chủ nhật. SXMN ...
WHO nói gì về nguy cơ lây cúm gia cầm khi uống sữa bò tươi chưa qua xử lý?

WHO nói gì về nguy cơ lây cúm gia cầm khi uống sữa bò tươi chưa qua xử lý?

Trong bối cảnh một số bang ở Mỹ ghi nhận cúm gia cầm xuất hiện trong đàn bò sữa, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã khuyến cáo cảnh ...
Thị trường lao động Đức: Ẩn số sau màn sương mù suy thoái

Thị trường lao động Đức: Ẩn số sau màn sương mù suy thoái

Theo dự báo của Viện Kinh tế Đức (IW), thị trường lao động nước này đang phải đối mặt với viễn cảnh ảm đạm do ảnh hưởng của suy thoái ...
Điện mừng Quốc khánh Cộng hòa Sierra Leone lần thứ 63

Điện mừng Quốc khánh Cộng hòa Sierra Leone lần thứ 63

Lãnh đạo Việt Nam đã gửi điện mừng đến lãnh đạo Sierra Leone nhân dịp kỷ niệm lần thứ 63 Quốc khánh Cộng hòa Sierra Leone (27/4/1961-27/4/2024).
Dự báo thời tiết 10 ngày tới (27/4-7/5): Nắng nóng đặc biệt gay gắt có khả năng giảm dần; từ đêm 30/4 chiều, tối mưa rải rác, cục bộ có mưa to

Dự báo thời tiết 10 ngày tới (27/4-7/5): Nắng nóng đặc biệt gay gắt có khả năng giảm dần; từ đêm 30/4 chiều, tối mưa rải rác, cục bộ có mưa to

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực 10 ngày tới (27/4-7/5) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
MONUSCO hoàn tất sứ mệnh tại CHDC Congo sau 25 năm hoạt động

MONUSCO hoàn tất sứ mệnh tại CHDC Congo sau 25 năm hoạt động

Lực lượng Gìn giữ Hòa bình Liên hợp quốc (MONUSCO) chính thức đóng cửa một căn cứ quan trọng tại Bukavu, Cộng hòa Dân chủ Congo (CHDC Congo) vào ngày 25/4.
Quân đội Mỹ bắt đầu xây dựng bến cảng ngoài khơi Dải Gaza

Quân đội Mỹ bắt đầu xây dựng bến cảng ngoài khơi Dải Gaza

Quân đội Mỹ đã bắt đầu xây dựng một bến tàu hàng hải cho phép viện trợ nhân đạo vào vùng đất Gaza, cảng dự kiến hoạt động vào đầu tháng 5.
Quốc gia tự tin tuyên bố đóng vai trò bảo trợ cho Palestine mà không làm Israel căng thẳng

Quốc gia tự tin tuyên bố đóng vai trò bảo trợ cho Palestine mà không làm Israel căng thẳng

Ngày 27/4, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cho biết nước này sẵn sàng đóng vai trò là quốc gia bảo trợ cho Palestine với sự ủng hộ từ Israel.
Ukraine nhận tên lửa Patriot từ Tây Ban Nha, tuyên bố bắn hạ nhiều tên lửa của Nga

Ukraine nhận tên lửa Patriot từ Tây Ban Nha, tuyên bố bắn hạ nhiều tên lửa của Nga

Ngày 27/4, Ukraine tuyên bố bắn hạ nhiều tên lửa của Nga. Trước đó, Kiev tiếp nhận nhiều vũ khí, trong đó có tên lửa Patriot từ Tây Ban Nha.
Thảm họa lũ lụt tàn khốc ở Đông Phi

Thảm họa lũ lụt tàn khốc ở Đông Phi

Đông Phi đang phải đối mặt với một trong những thảm họa lũ lụt tồi tệ nhất trong lịch sử, với hơn 200 người thiệt mạng và hàng trăm nghìn người ly tán.
Lý do hoãn chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan

Lý do hoãn chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan

Chuyến thăm Mỹ vào ngày 9/5 của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã bị hoãn lại sang thời điểm thuận tiện cho cả hai bên do xung đột về lịch trình.
Ngoại trưởng Mỹ thăm Trung Quốc: Chuyến đi ‘giữ lửa’

Ngoại trưởng Mỹ thăm Trung Quốc: Chuyến đi ‘giữ lửa’

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Antony Blinken tới Trung Quốc là tín hiệu tích cực trong quan hệ Mỹ-Trung, song khó có thể tạo nên bước ngoặt nào đáng kể.
Thủ tướng Đức thăm Trung Quốc: Rủi ro hay bảo đảm?

Thủ tướng Đức thăm Trung Quốc: Rủi ro hay bảo đảm?

Vừa thúc đẩy hợp tác, vừa thể hiện thái độ về thương mại và xung đột Nga-Ukraine là nhiệm vụ không dễ dàng với Thủ tướng Olaf Scholz ở Trung Quốc.
Thủ tướng Nhật Bản thăm Mỹ: Chuyến đi 'một công nhiều việc'

Thủ tướng Nhật Bản thăm Mỹ: Chuyến đi 'một công nhiều việc'

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước tại Mỹ, với nhiều mục đích, mục tiêu, cả trong quan hệ song phương và đa phương...
Hướng đi chiến lược mới của Bình Nhưỡng

Hướng đi chiến lược mới của Bình Nhưỡng

Bình Nhưỡng đang tìm 'lối ra' cho bế tắc trên bán đảo Triều Tiên thông qua hợp tác chặt chẽ hơn với Nga.
Vụ tấn công Đại sứ quán Iran ở Syria: Giọt nước có tràn ly?

Vụ tấn công Đại sứ quán Iran ở Syria: Giọt nước có tràn ly?

Sự việc ngày 1/4 dường như là lần đầu tiên một cơ quan đại diện ngoại giao lớn là mục tiêu tấn công.
Chặng đường mới của Tổng thống Ai Cập

Chặng đường mới của Tổng thống Ai Cập

Đương kim Tổng thống Abdel Fattah El-Sissi đã chính thức tuyên thệ nhậm chức vào ngày 2/4, trở thành người đứng đầu Ai Cập ba nhiệm kỳ liên tiếp.
Cuộc so tài giữa UAV và UGV trong xung đột Nga-Ukraine

Cuộc so tài giữa UAV và UGV trong xung đột Nga-Ukraine

Xung đột Nga-Ukraine buộc hai bên phát triển các phương tiện mặt đất không người lái (UGV) và các thiết bị bay không người lái (UAV).
Tấn công cơ quan ngoại giao... không phải chuyện hiếm!

Tấn công cơ quan ngoại giao... không phải chuyện hiếm!

Những cuộc xâm nhập, tấn công vào cơ quan ngoại giao gây ra nhiều cuộc khủng hoảng trong quan hệ các nước không phải chuyện hiếm.
'Vén màn bí mật' về kho tên lửa của Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran

'Vén màn bí mật' về kho tên lửa của Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran

Theo trang mạng quân sự Nga, Iran hiện đang sở hữu kho tên lửa lớn nhất và đa dạng nhất ở Trung Đông.
Schengen và ‘giấc mơ có thật’ của hai nước Đông Âu

Schengen và ‘giấc mơ có thật’ của hai nước Đông Âu

Sau khi Bulgaria và Romania gia nhập, Schengen mở rộng thành khu vực đi lại tự do của 29 thành viên.
Các sáng kiến toàn cầu mới của Trung Quốc

Các sáng kiến toàn cầu mới của Trung Quốc

Sau một thập kỷ triển khai đại sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), Trung Quốc tiếp tục mở rộng ảnh hưởng toàn cầu bằng các sáng kiến mới.
Sự tàn khốc chưa hồi kết

Sự tàn khốc chưa hồi kết

Cuộc xung đột Nga-Ukraine bước vào năm thứ ba và đang ngày càng trở nên khốc liệt.
Phiên bản di động