Nguyên Tổng thư ký Ban Ki-moon: Vấn đề phổ biến hạt nhân cần phản ứng đa phương giống như đại dịch Covid-19

Huy Sơn
TGVN. Trong bài viết đăng trên South China Morning Post, nguyên Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác đa phương trong vấn đề vũ khí hạt nhân, giống như cách thế giới đã và đang làm trong việc ngăn chặn đại dịch Covid-19.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng công nghệ hạt nhân trong ứng phó dịch Covid-19
Triều Tiên đề nghị Hàn Quốc dừng đàm phán phi hạt nhân hoá 'vô nghĩa'
nguyen tong thu ky ban ki moon van de pho bien hat nhan can phan ung da phuong nhu dai dich covid 19
Bức ảnh phóng tên lửa của Triều Tiên được trưng bày tại Bưu điện quan sát thống nhất ở Paju, Hàn Quốc, ngày 13 tháng 12 năm 2019. (Nguồn: AP)

Đại dịch Covid-19 đã chiếu rọi vào những lỗ hổng trong thế giới ngày càng gia tăng liên kết của chúng ta. Không một quốc gia nào có thể tự ứng phó với virus SARS-CoV-2, bất kể nước đó sở hữu quy mô kinh tế, tiềm lực quân sự hay sức mạnh công nghệ tầm cỡ đến mức nào. Cách duy nhất để vượt qua mối đe dọa từ dịch bệnh Covid-19 là thông qua hợp tác quốc tế và minh bạch.

Theo nguyên Tổng thư ký Ban Ki-moon, một nguy cơ cũng không kém phần nghiêm trọng đối với tương lai của nhân loại dù hiếm khi thống trị các mặt báo là vấn đề phổ biến hạt nhân. Năm 2020 đánh dấu mốc kỷ niệm 75 năm ngày hai quả bom nguyên tử Little Boy và Fat Man được thả xuống hai thành phố Hiroshima và Nagasaki của Nhật Bản. Sự kiện gây chấn động này dẫn đến sự ra đời của Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), có hiệu lực trong 50 năm qua với 190 quốc gia tham gia.

Tuy nhiên, một cuộc xung đột hạt nhân vẫn là mối đe dọa hiện hữu. Theo báo cáo mới nhất của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), kho dự trữ vũ khí hạt nhân toàn cầu vẫn đứng ở mức 13.400 đầu đạn ngay cả khi Chiến tranh Lạnh đã lùi xa ba thập kỷ. Tại châu Á, căng thẳng đang ở mức cao đáng báo động giữa hai quốc gia hạt nhân là Trung Quốc và Ấn Độ sau cuộc giao tranh ngày 15/6 vừa qua tại thung lũng Ladakh Galwan, khiến 20 quân nhân Ấn Độ thiệt mạng. Trước đó, Ấn Độ và nước láng giềng vũ trang hạt nhân khác là Pakistan được cho là đã tiệm cận miệng hố chiến tranh vào năm 2019 sau những vụ đụng độ tại vùng lãnh thổ tranh chấp Kashmir.

Theo số liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ và Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm, tính đến tháng 7/2019, Trung Quốc sở hữu 290 đầu đạn hạt nhân, trong khi số liệu của Ấn Độ và Pakistan lần lượt là 140 và 160 đầu đạn.

Còn tại Bán đảo Triều Tiên, tuy Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nỗ lực xây dựng mối quan hệ cá nhân với Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, điều này đã không mang lại kết quả tích cực về tiến trình phi hạt nhân hóa trên Bán đảo. Ngược lại, Bình Nhưỡng tiếp tục tăng cường khả năng hạt nhân và chưa bao giờ từ bỏ tham vọng giành được vị thế hạt nhân trên thế giới.

Trong khi đại dịch Covid-19 đã thu hút sự chú ý, của các nhà lãnh đạo thế giới cũng như “chiếm sóng” trong các phiên thảo luận của ngoại giao quốc tế, vấn đề hạt nhân đã bị bỏ ngỏ. Ý nghĩa của mối đe dọa hạt nhân đã và đang được củng cố trước đại dịch Covid-19 và sau các cuộc tấn công có chủ đích vào hệ thống đa phương bởi các nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa cô lập và độc đoán.

Ông Ban Ki-moon cho rằng, quyết định của Mỹ năm 2019 rút khỏi Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung là một động thái thiển cận, là một bước thụt lùi trở lại thời Chiến tranh Lạnh và một cuộc chạy đua vũ trang nguy hiểm bao trùm lên châu Âu và rộng hơn là cả thế giới.

Thời gian gần đây, thế giới lại chứng kiến những tín hiệu đáng báo động hơn từ Mỹ sau những động thái làm suy yếu kiến trúc toàn cầu về kiểm soát và không phổ biến vũ khí hạt nhân. Theo đó, các nguy cơ bao gồm việc Washington thông báo dự định rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở, và thậm chí có những đồn đoán rằng, nước này đang xem xét nối lại thử nghiệm hạt nhân sau lệnh cấm 28 năm.

Tin liên quan
Kiểm soát vũ khí hạt nhân – ‘trận địa’ mới trong cạnh tranh mỹ-trungKiểm soát vũ khí hạt nhân – ‘Trận địa’ mới trong cạnh tranh Mỹ-Trung

Hội nghị đánh giá Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) dự kiến diễn ra trong năm nay, đã phải hoãn lại vì dịch Covid-19. Tuy nhiên, tất cả các bên tham gia NPT không nên lãng phí thời gian cho sự trì hoãn này và cần phải thực hiện các bước cụ thể về giải trừ quân bị và không phổ biến vũ khí hạt nhân. Những người gánh vác nhiệm vụ nặng nề nhất là năm thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, những nước đã liên tục không tuân thủ nghĩa vụ giải trừ quân bị theo Điều 6 của Hiệp ước NPT.

Ngoài ra, cộng đồng quốc tế nên gây áp lực hay làm bất cứ điều gì để có thể để thuyết phục chính quyền Mỹ đồng ý gia hạn Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (START mới) trong 5 năm. Hiệp ước hết hạn đồng nghĩa với việc không có thỏa thuận ràng buộc để kiểm soát vũ khí giữa hai siêu cường hạt nhân Mỹ và Nga, và do đó, tạo ra rủi ro nghiêm trọng đối với nền hòa bình và an ninh toàn cầu.

Mỹ đã đề nghị gia hạn START mới, với điều kiện có sự tham gia của Trung Quốc. Mặc dù sự tham gia của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vào cuộc thảo luận giải trừ vũ khí toàn cầu là cần thiết, nhưng thật không công bằng nếu việc kéo dài START mới lại phụ thuộc vào Bắc Kinh, vì các kho dự trữ của Trung Quốc chỉ bằng một phần hai của Mỹ và Nga. Thay vào đó, Mỹ nên chấp nhận lời đề nghị của Tổng thống Nga Vladimir Putin và đồng ý gia hạn ngay lập tức.

Nếu các cường quốc hạt nhân không thực hiện các bước đi cụ thể nhằm cắt giảm kho vũ khí và đầu tư mạnh vào cấu trúc kiểm soát vũ khí toàn cầu, những lời nhắc nhở về thảm họa Hiroshima và Nagasaki sẽ trở nên sáo rỗng, và kịch bản cho những thảm họa hạt nhân hủy diệt sẽ có thể tái diễn trong tương lai.

Hội đồng bảo an thảo luận trực tuyến về đề mục không phổ biến vũ khí giết người hàng loạt Hội đồng Bảo an thảo luận trực tuyến về đề mục Không phổ biến vũ khí giết người hàng loạt

TGVN. Ngày 30/6, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) họp thảo luận về tình hình 6 tháng thực hiện Nghị quyết 2231 ...

70 năm sau chiến tranh: 'bóng đen xung đột' vẫn bủa vây bán đảo triều tiên 70 năm sau chiến tranh: 'Bóng đen xung đột' vẫn bủa vây Bán đảo Triều Tiên

TGVN. Hành động phá hủy văn phòng liên lạc liên Triều tại Kaesong vào tuần trước dập tắt hy vọng rằng các hoạt động xúc tiến ...

Động thái mới: triều tiên tháo dỡ các loa phóng thanh mới lắp dọc biên giới với hàn quốc Động thái mới: Triều Tiên tháo dỡ các loa phóng thanh mới lắp dọc biên giới với Hàn Quốc

TGVN. Ngày 24/6, các nguồn tin quân sự cho biết, Triều Tiên đang chuyển đi khoảng 10 loa phóng thanh tuyên truyền, mới được lắp ...

Huy Sơn (theo SCMP)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Hai ngày 23/12/2024: Xử Nữ cẩn thận bị lừa

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Hai ngày 23/12/2024: Xử Nữ cẩn thận bị lừa

Tử vi hôm nay 23/12/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/12/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 12 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 23/12/2024, Lịch vạn niên ngày 23 tháng 12 năm 2024

Lịch âm 23/12. Lịch âm 23/12/2024? Âm lịch hôm nay 23/12. Lịch vạn niên 23/12/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
C asean Vietnam tổ chức thành công Buổi chia sẻ 'Việt Nam trong ASEAN'

C asean Vietnam tổ chức thành công Buổi chia sẻ 'Việt Nam trong ASEAN'

Sự kiện diễn ra vào ngày 20/12 có sự tham dự và chia sẻ của các diễn giả đã và đang công tác tại Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, ...
Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến: Triển lãm Quốc phòng giúp người dân tin tưởng vào sức mạnh Quân đội

Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến: Triển lãm Quốc phòng giúp người dân tin tưởng vào sức mạnh Quân đội

Thông qua Triển lãm Quốc phòng, người dân có thêm hiểu biết về nền công nghiệp quốc phòng quốc gia, tin tưởng vào sức mạnh của Quân đội.
Giá tiêu hôm nay 23/12/2024: Tiếp đà giảm, thị trường bị ảnh hưởng bởi đồng USD và dòng tiền đổ về cà phê

Giá tiêu hôm nay 23/12/2024: Tiếp đà giảm, thị trường bị ảnh hưởng bởi đồng USD và dòng tiền đổ về cà phê

Giá tiêu hôm nay 23/12/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 144.000 - 145.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, thận trọng với 'điểm rơi' của giá Bitcoin trong năm 2025?

Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, thận trọng với 'điểm rơi' của giá Bitcoin trong năm 2025?

Giá vàng hôm nay 23/12/2024: Giá vàng 'chao đảo', kim loại quý chuẩn bị vào đợt tăng mới, 'điểm rơi' của Bitcoin là năm 2025?
Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Putin đe dọa sẽ hủy diệt Ukraine, khẳng định Nga sẽ 'luôn đáp trả mọi thách thức' đến từ phương Tây

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 22/12 đã tuyên bố sẽ mang tới Ukraine nhiều 'sự hủy diệt' hơn nữa.
Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'

Tờ Telegraph đưa tin, bất chấp đợt tăng lương kỷ lục vào mùa Hè, quân nhân Anh đang rời bỏ lực lượng vũ trang 'với tỷ lệ đáng báo động'.
Rơi trực thăng cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ, không ai sống sót

Rơi trực thăng cứu hộ tại Thổ Nhĩ Kỳ, không ai sống sót

Ngày 22/12, tại vùng Mugla, Tây Nam Thổ Nhĩ Kỳ, đã xảy ra vụ rơi trực thăng cứu thương khiến 4 người thiệt mạng.
Bộ trưởng Quốc phòng Đức cảnh báo Tổng thống Putin đang tiến hành tấn công hỗn hợp và Berlin là mục tiêu đặc biệt

Bộ trưởng Quốc phòng Đức cảnh báo Tổng thống Putin đang tiến hành tấn công hỗn hợp và Berlin là mục tiêu đặc biệt

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết Nga đang thực hiện các cuộc tấn công hỗn hợp nhằm vào Đức.
Hàn Quốc thẩm vấn Bộ trưởng Thống nhất và Giám đốc Cơ quan tình báo liên quan đến thiết quân luật

Hàn Quốc thẩm vấn Bộ trưởng Thống nhất và Giám đốc Cơ quan tình báo liên quan đến thiết quân luật

Giới chức Hàn Quốc thông báo Bộ trưởng Thống nhất Kim Yung Ho và Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia (NIS) Cho Tae Yong đã bị các nhà điều tra thẩm vấn
Máy bay Hải quân Mỹ bị 'bắn nhầm', 2 phi công thoát nạn trong gang tấc

Máy bay Hải quân Mỹ bị 'bắn nhầm', 2 phi công thoát nạn trong gang tấc

Quân đội Mỹ thông báo chiếc F/A-18 của Hải quân nước này đã bị bắn hạ trên Biển Đỏ vào rạng sáng 22/12 (giờ Việt Nam) trong 'một vụ rõ ràng là bắn nhầm'.
Châu Âu: Khi ‘đầu tàu’ trật bánh

Châu Âu: Khi ‘đầu tàu’ trật bánh

Biến động trong bộ máy lãnh đạo tại Pháp và Đức có thể tác động không nhỏ tới quỹ đạo phát triển của châu Âu hiện nay.
Tổng thống Sri Lanka thăm Ấn Độ: Định hình quỹ đạo quan hệ láng giềng, nêu gương về hợp tác vượt biên giới

Tổng thống Sri Lanka thăm Ấn Độ: Định hình quỹ đạo quan hệ láng giềng, nêu gương về hợp tác vượt biên giới

Ấn Độ là điểm đến đầu tiên trong chuyến công du nước ngoài của ông Anura Kumara Dissanayake kể từ khi đắc cử Tổng thống Sri Lanka cách đây 3 tháng.
Đại sứ Nguyễn Quang Khai bình luận về cơn địa chấn bất ngờ ở Syria và tương lai khu vực

Đại sứ Nguyễn Quang Khai bình luận về cơn địa chấn bất ngờ ở Syria và tương lai khu vực

Chỉ 11 ngày dưới sự tấn công của lực lượng đối lập HTS, Tổng thống Bashar al-Assad đã phải rời khỏi Syria...
Thủ tướng Anh tới Trung Đông và Cyprus: Chuyến thăm mở đường

Thủ tướng Anh tới Trung Đông và Cyprus: Chuyến thăm mở đường

Chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Anh Keir Starmer tới Trung Đông phản ánh ưu tiên và quan điểm của xứ sở sương mù trong hợp tác với khu vực này.
Nepal-Trung Quốc: ‘Phá lệ’ để thành công?

Nepal-Trung Quốc: ‘Phá lệ’ để thành công?

Việc Thủ tướng Nepal KP Sharma Oli chọn Trung Quốc làm điểm dừng chân trong chuyến công du đầu tiên phản ánh thay đổi đáng chú ý từ Kathmandu.
Tổng thống Hàn Quốc ban bố tình trạng khẩn cấp: Giọt nước tràn ly ở Seoul

Tổng thống Hàn Quốc ban bố tình trạng khẩn cấp: Giọt nước tràn ly ở Seoul

Vào nửa đêm 3/12, một cơn 'địa chấn' đã làm rung chuyển Hàn Quốc sau khi Tổng thống Yoon Suk Yeol bất ngờ ban bố tình trạng khẩn cấp.
Từ thiết quân luật đến luận tội

Từ thiết quân luật đến luận tội

Cụm từ 'thiết quân luật' từ lâu đã bị coi là điều cấm kỵ ở Hàn Quốc do vết thương mà lệnh này mang lại trong lịch sử.
Cập nhật kho vũ khí hạt nhân toàn 'hàng khủng' của Nga

Cập nhật kho vũ khí hạt nhân toàn 'hàng khủng' của Nga

Sau khi Nga tiến hành cuộc tấn công vào Ukraine bằng tên lửa đạn đạo Oreshnik, kho vũ khí hạt nhân của nước này được quan tâm hơn bao giờ hết.
'Ván cờ' Syria: Làm rõ 'người chơi’ chính, ai là ai của ai?

'Ván cờ' Syria: Làm rõ 'người chơi’ chính, ai là ai của ai?

Cuộc nội chiến kéo dài ở Syria đã thu hút sự chú ý của thế giới sau khi lực lượng nổi dậy bất ngờ chiếm giữ hầu hết Aleppo.
Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 2): Công cụ hạt nhân hủy diệt hàng loạt liệu có đám gờm hơn một nỗi khiếp sợ vô hình?

Những vũ khí ‘chết chóc’ nhất lịch sử (Kỳ 2): Công cụ hạt nhân hủy diệt hàng loạt liệu có đám gờm hơn một nỗi khiếp sợ vô hình?

Vũ khí hạt nhân đặc biệt nổi bật vì sự hủy diệt tuyệt đối và khả năng đe dọa toàn cầu, song vẫn có những công cụ khác có sức phá hủy kinh hoàng.
Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Giải mã tên lửa Oreshnik mà Nga mới 'trình làng' trong cuộc tấn công vào Ukraine

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Mosco sẽ tiếp tục thử nghiệm tên lửa Oreshnik trong chiến đấu sau khi dùng để tấn công Ukraine ngày 21/11.
Kênh đào nhân tạo: Cánh cổng thần kỳ kết nối thế giới

Kênh đào nhân tạo: Cánh cổng thần kỳ kết nối thế giới

Sự xuất hiện của kênh đào nhân tạo giúp phá vỡ giới hạn địa lý, mở ra vô vàn cơ hội cho sự phát triển kinh tế, văn hóa và chính trị toàn cầu.
Phiên bản di động